Ο μέγας εν ζωή σήμερα ευρωπαίος διανοούμενος Τζορτζ Στάινερ στο εξαντλητικό σε πλάτος και έξοχο σε βάθος πολυσέλιδο δοκίμιό του με τον τίτλο «Οι Αντιγόνες» (στα ελληνικά εκδόσεις Καλέντης) επιβεβαιώνει όσα μας εξέθεσε στους Δελφούς, στα πολύτιμα εκείνα συμπόσια για το αρχαίο δράμα που τα «έφαγε» η κρίση: πως ο ίδιος ως δυτικοευρωπαίος διανοούμενος ιδεολογικά ήταν με το μέρος του Κρέοντα, δεδομένου ότι η Δύση δημιούργησε και συντηρεί, όσο μπορεί, το Κράτος Δικαίου. Ελεγε λοιπόν ο Στάινερ πως, βεβαίως, θαύμαζε (και ζήλευε) την Αντιγόνη, αλλά δεν την καταλάβαινε. Πίσω από τη σκέψη του Στάινερ ορθώνεται η διαπίστωση του μεγάλου φιλοσόφου της Δύσης, του Εγελου, που στη «Φιλοσοφία της Ιστορίας του» και στο πρώτο κιόλας κεφάλαιο στηρίζει τη θεωρία του πως στο έργο του Σοφοκλή συγκρούονται δύο Δίκαια. Και, βεβαίως, αυτό χαρακτηρίζει το τραγικό, διότι αλλιώς θα είχαμε να κάνουμε με κάποιο αστυνομικό ή δικαστικό δράμα!! Με έναν από τους δύο αθώο ή ένοχο! Μ' αυτές και παραπλήσιες απόψεις η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή έγινε καταγωγικό κείμενο Παιδείας σ' όλη τη δυτική κουλτούρα του Διαφωτισμού. Συχνά έφτασε να χαρακτηριστεί η ηρωίδα σχεδόν χριστιανικής ηθικής πρότυπο, παραπέμποντας στους μάρτυρες και τους αγίους που θυσιάζονταν στις αρένες με τα λιοντάρια υπερασπιζόμενοι το δίκαιο του Θεού εναντίον του Ρωμαϊκού Δικαίου. Ιστορικό δυτικό ανάλογο η Ζαν Ντ' Αρκ! Πάνω σ' αυτά τα μονοπάτια το θέατρο έχει να παρατάξει δεκάδες Αντιγόνες, από τον Ανούιγ έως τον Νότη Περγιάλη, τον Μπρεχτ και τον Χέντερλιν.
Του Δήμου Αβδελιώδη 