Ρέκβιεμ για το «Ολύμπιον» που γίνεται McDonald’s

 Του Βασίλη Λαμπόγλου 

Το τέλος του ιστορικού καφέ της πλατείας Αριστοτέλους που, εξαιτίας του υψηλού ενοικίου, μετατρέπεται σε κατάστημα γνωστής πολυεθνικής ταχυφαγείων, πιστοποιεί και τον θάνατο της Νύμφης του Θερμαϊκού από υπερβολική δόση του βασικού ναρκωτικού του καπιταλισμού: της απληστίας

Ηέκπληξη που εκδηλώθηκε με έντονη αρθρογραφία στη Θεσσαλονίκη ήταν το μόνο ευχάριστο συμβάν που μπορεί κάποιος να διακρίνει στην είδηση ότι το καφέ «Ολύμπιον» της πλατείας Αριστοτέλους θα μετατραπεί σε υποκατάστημα των McDonald’s.

Η έκπληξη και τα σχόλια ήταν ο καλύτερος επικήδειος που θα μπορούσε να τύχει στο «Ολύμπιον», το οποίο είχε απομείνει πουκάμισο αδειανό αφού δεν είχε κανέναν θρύλο να στεγάσει, κανένα συμβάν αξιόλογο αναφοράς, ούτε ένα υποτυπώδες, έστω, καλλιτεχνικό κουτσομπολιό.

Η έκπληξη ήταν θετική εξέλιξη ακόμη και στη χρήση εκφράσεων πλαδαρής νεκρολογίας. 

Η αλλαγή ονομασίας όμως είναι το καθυστερημένο πιστοποιητικό θανάτου. 

Μαζί με το «Ολύμπιον» πιστοποιήθηκε ότι η πόλη πεθαίνει από υπερβολική δόση στη χρήση του βασικού ναρκωτικού του καπιταλισμού: της απληστίας.

Θρυλείται ότι η αλλαγή ονομασίας θα αποδίδει στον ιδιοκτήτη του πρώην καφέ ενοίκιο περί τα 40.000 ευρώ μηνιαίως. 

Το ποσό ακούγεται και είναι ιλιγγιώδες, ωστόσο, με αναλογίες, μπορεί να πάθει κανείς τον ίδιο ίλιγγο τόσο σε άλλα καταστήματα του κέντρου όσο -κατ’ αναλογία- και στα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα του πολεοδομικού συγκροτήματος. Και φυσικά τα μηνύματα ήταν ευδιάκριτα.

Πιέρ Πάολο Παζολίνι: Ο καταναλωτισμός είναι φασισμός χειρότερος από τον κλασικό

2 Νοεμβρίου, 2021

·Δρόμος της Αριστεράς

Στις 30 Οκτωβρίου του 1975, τρεις μέρες πριν την δολοφονία του, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι παραχώρησε συνέντευξη τύπου στη Στοκχόλμη, όπου είχε μεταβεί για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία Σαλό ή οι 120 ημέρες στα Σόδομα. Το αιφνίδιο γεγονός του θανάτου του ματαίωσε τη ραδιοφωνική αναμετάδοσή της, με αποτέλεσμα το αρχείο να παραπέσει για χρόνια. Τελικά η συνέντευξη –εκτενή αποσπάσματα της οποίας παραθέτουμε εδώ– ήρθε στο φως της δημοσιότητας το 2011. Επανεμφανίστηκε τότε, για άλλη μια φορά, η ρηξικέλευθη, ανυποχώρητα κριτική και στοχαστική, ενίοτε απελπισμένη, αλλά πάντοτε μαχητική φωνή του Παζολίνι.

Η πλήρης επικράτηση του καταναλωτισμού, η συνεπακόλουθη πολιτισμική ομογενοποίηση και ισοπέδωση, ο ολοένα πιο ασφυκτικός έλεγχος της ίδιας της ζωής από την ανεξέλεγκτη, σχεδόν άναρχη δύναμη της εξουσίας, η χειραγώγηση των σωμάτων μέσω της βιοπολιτικής είναι μόνο μερικά από τα ζητήματα που ο Παζολίνι έθιξε στο πλαίσιο αυτής της συνέντευξης. Σαράντα χρόνια μετά, η σκέψη του όχι μόνο επιβεβαιώνεται πολλαπλώς, αλλά συνεχίζει να φωτίζει το κοινωνικοπολιτικό και πολιτισμικό παρόν και τις συντελεσμένες συμφορές, που επέφερε η παρούσα τάξη πραγμάτων.

Ακολουθεί λοιπόν η φωνή της «καλύτερης νιότης», εκείνη που αμφιβάλει για όλα και αναμετριέται με όλα, εκείνη που δε συνετίζεται και επιμένει· είναι η φωνή του Πιέρ Πάολο Παζολίνι που έχει πάντα στο κέντρο της την αγάπη για τον άνθρωπο στην ολότητά του.

________________

Κυρίες και κύριοι, ο κύριος Παζολίνι βρίσκεται εδώ για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία. Μόλις την τελείωσε και πρόκειται για μια ταινία που αφορά τα Σόδομα…

Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που έκανα μια ταινία της οποίας η αρχική ιδέα δεν ήταν δική μου. Η ταινία προτάθηκε στον Σέρτζιο Τσίττι και –όπως πάντα– τον βοήθησα στη συγγραφή του σεναρίου. Καθώς προχωρούσαμε ο Τσίττι άρχισε να χάνει το ενδιαφέρον του για την ταινία, ενώ εγώ ένιωθα να την αγαπώ όλο και πιο πολύ, ειδικά από τη στιγμή που είχα την ιδέα αυτή να διαδραματίζεται το ’45, κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της Δημοκρατίας του Σαλό. Απ’ την άλλη, ο Τσίττι άρχισε να σκέφτεται ένα άλλο θέμα και εγκατέλειψε τελείως το συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας· οπότε, δεδομένου ότι εγώ είχα ερωτευτεί το εν λόγω σχέδιο, ήμουν εγώ και αυτός που το ολοκλήρωσε. Ούσα βασισμένη στον Σαντ, η ταινία αυτή περιστρέφεται γύρω από την αναπαράσταση του σεξ. Όμως η οπτική μου για το θέμα αυτό έχει αλλάξει σε σχέση με τις τρεις τελευταίες ταινίες μου, που αποκαλώ Η τριλογία της ζωής: Το δεκαήμερο, Τις ιστορίες του Καντέρμπερυ και τις Χίλιες και μία νύχτες. Σε αυτή την ταινία, το σεξ δεν είναι παρά μια αλληγορία, μια μεταφορά για την πραγμοποίηση των σωμάτων που συντελείται από την εξουσία. Νομίζω ότι ο καταναλωτισμός χειραγωγεί και βιάζει τα σώματα στον ίδιο βαθμό που το έκανε και ο Ναζισμός. Η ταινία μου παρουσιάζει τη δυσοίωνη σύμπτωση μεταξύ Ναζισμού και καταναλωτισμού. Βέβαια δε γνωρίζω αν αυτό θα γίνει κατανοητό από το κοινό, γιατί η ταινία έχει αινιγματικό χαρακτήρα, παρουσιάζεται σχεδόν σαν ένα ιερό δράμα, όπου η λέξη «ιερό» έχει εδώ τη διττή Λατινική σημασία της, η οποία εμπεριέχει και την έννοια του «καταραμένου».

"Black Friday" ή "Γ Α Λ Α Ζ Ι Ο .... Σ Α Β Β Α Τ Ο";

Πρωτοβουλία των Μικρών Ελλήνων Παραγωγών, αμέσως μετά τη “Μαύρη Παρασκευή”!

 Κάλεσμα στο αγοραστικό κοινό να προτιμήσει για μια ημέρα και να αναζητήσει μόνο Ελληνικά προϊόντα.

 Όσοι νοιαζόμαστε την ελληνική οικονομία και αγαπάμε τον Έλληνα παραγωγό απαντάμε με τον δικό μας τρόπο στην χίμαιρα της κατανάλωσης με σπατάλη χρημάτων σε εισαγόμενα κατά κύριο λόγο προϊόντα, τα οποία στην πραγματικότητα μειώνουν το εγχώριο εισόδημα.

Μικροί παραγωγοί και κατασκευαστές προσφέρουν τα τοπικά προϊόντα προκαλώντας σε σύγκριση. Στόχος των διοργανωτών να διατεθούν περισσότερα και καλύτερα ποιοτικά προϊόντα, που χρειάζονται την στήριξη όλων, για να υπάρχουν οι παραγωγοί και να μείνουν στον τόπο τους οι νέοι.

https://www.ertnews.gr/ert3/galazio-savvato-epilegoume-mono-ellinika-proionta/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2dpsxqk8abWZLyr3jX4DJAC0NwIg0haU2lKgaHnXbichsUDqFieqYvUJ8_aem_hlIVyKfcGaAOfT7TrGpSEw

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΛΛΑΣ: Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΛΛΑΣ: Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 

 ΟΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΠΟΙΕΙ Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ 

ΑΝΟΙΧΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ / ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Δημήτρης Λάλλας*

Η είσοδος ενός κοινωνικού σχηματισμού στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας μπορεί να αναγνωσθεί βάσει του κεντρικού ρόλου που διαδραματίζει πια η κατανάλωση ως προς την κοινωνική ενσωμάτωση των υποκειμένων, τη συγκρότηση της προσωπικής και κοινωνικής ταυτότητας, τη συστημική αναπαραγωγή. Πρόκειται για το αναλυτικό πρίσμα δια του οποίου ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν (2002) επιχειρεί να εντοπίσει τον μετασχηματισμό των δυτικών κοινωνιών από βιομηχανικές σε καταναλωτικές. Η μετάβαση στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας δεν σηματοδοτεί ένα κάποιο τέλος της εργασίας, ούτε των κοινωνικών ανισοτήτων και των ταξικών διαχωρισμών, αλλά την υποκατάσταση της κεντρικότητας της εργασίας από την κατανάλωση όσον αφορά τη διαμόρφωση των κινήτρων δράσης και των κριτηρίων αποτίμησης αυτής, των σχέσεων των υποκειμένων με τον εαυτό, τους άλλους, τα αντικείμενα, τον κοινωνικό και φυσικό χώρο και τον χρόνο, και των σχημάτων κατανόησης και περιγραφής των σχέσεων αυτών, τα κριτήρια κοινωνικής ένταξης και αποκλεισμού, τα καθεστώτα διανομής του πλούτου, τη διαμόρφωση της αγοράς εμπορευμάτων-αγαθών και των θεσμών/μέσων κατανάλωσης και των στρατηγικών προώθησης (μάρκετινγκ, διαφήμιση), ακόμη και όψεων του μοντέλου πολιτικής διακυβέρνησης.

Η ελληνική κοινωνία φαίνεται να εισέρχεται σταδιακά στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας μέσα από δύο χρονικές φάσεις, ακολουθώντας τα δυτικά στάδια μετάβασης στην καταναλωτική κοινωνία με μια χρονοκαθυστέρηση σαράντα περίπου ετών συγκριτικά με τις ΗΠΑ και δεκαπέντε έως είκοσι ετών με τις χώρες της δυτικής Ευρώπης. Αν και η κεφαλαιακή και παραγωγική διάρθρωση και οι ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας δεν την κατατάσσουν στο μοντέλο του βιομηχανικού φορντισμού, όπως αυτό αναπτύχθηκε από τις αρχές του 20ού αιώνα στη Βόρεια Αμερική και στη Δυτική Ευρώπη (Reckwitz 2023), αν και η βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης μεγάλου τμήματος του πληθυσμού και οι προσδοκίες βιοτικού εξωτισμού άρχισαν να εκδηλώνονται σταδιακά από τη δεκαετία του ’60 και του ’70 (Καραπαστόλης 1983) και η κρατική προνοιακή πολιτική εφαρμόστηκε με συστηματικό και μαζικό τρόπο από τη δεκαετία του ’80, αν και το μετεμφυλιακό κλίμα του αυταρχισμού και των πολιτικών διώξεων εκτείνεται για περίπου δυόμιση δεκαετίες μετά το τέλος του Εμφυλίου (1949), η ελληνική κοινωνία –κυρίως πολιτισμικά– μοιάζει να μεταβαίνει σταδιακά στο μοντέλο της καταναλωτικής κοινωνίας, από τη δεκαετία του ’60.

Μια ελληνική ιδιαιτερότητα

Οι μικρομέγαλοι ολοκληρωτισμοί των «υπερασπιστών της ελευθερίας»

Σε έναν κόσμο «χωρίς σύνορα»,η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο συνεχίζεται χωρίς φραγμούς!

Δημήτρης Γιαννάτος, Αρθρογράφος

Κοινωνιολόγος, Σύμβουλος απεξάρτησης στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων ατόμων (ΚΕΘΕΑ)
24/02/2019 

Οιδίποδας και Αντιγόνη


«Χειραφέτηση», «ελευθερία», «δικαιώματα», «επιθυμία», «ταυτότητα», «πρόοδος», «αντιεξουσία», «ηδονή», «οικολογία», «έμβια όντα», «βιοτεχνολογία», «συμπερίληψη», και τόσα άλλα, πολλά εισαγωγικά, που στάμπαραν λέξεις, όπως το καυτό σίδερο στο δέρμα των ζώων που πάνε για σφαγή. 

Λέξεις που χάνουν το νόημα τους και καταλήγουν να σημαίνουν το αντίθετό τους, που καταλήγουν να οδηγούν στο αντίθετό τους.


Ήταν στον απόηχο του Μάη του 68, όταν ο φιλόσοφος Ντελέζ και ο (σε πολλά διεισδυτικός) ψυχίατρος Γκουαταρί, με το έργο τους «Ο αντι-Οιδίποδας»(1972), οδήγησαν εντελώς στα άκρα τα απελευθερωτικά μηνύματα που έφερνε στην ασφυκτικά περίκλειστη κοινωνία των προηγούμενων καιρών, η δεκαετία του ΄60.


Συνδέοντας την «απελευθέρωση» του ατόμου, ως υποκείμενο και αντικείμενο σχέσεων, με την ικανοποίηση και πλήρη απελευθέρωση της επιθυμίας με κάθε τρόπο και κάθε μέσον, κατέληξαν να ηγεμονεύσουν μιας δήθεν επαναστατικής αλλαγής, που στην ουσία μετέτρεπε το σώμα σε μέσον και αντικείμενο. Σε μια μηχανή ικανοποίησης επιθυμιών και κατανάλωσης του Άλλου, υλοποιώντας με το προσωπείο της χειραφέτησης, τις καλύτερες εξουσιαστικές φαντασιώσεις του μαρκήσιου Ντε Σαντ.


Όμως, όπως μας θυμίζει ο ψυχαναλυτής Μάσσιμο Ρεκαλκάτι, στο εκπληκτικό βιβλίο του «Το σύμπλεγμα του Τηλέμαχου»(Γονείς και παιδιά μετά τη δύση του πατέρα – εκδόσεις Κέλευθος), ακόμα κι αυτοί οι «πατέρες» της αντι-οιδιπόδειας κουλτούρας, προειδοποιούσαν για τους μικροφασισμούς που κρύβει αυτή η «αντικαθεστωτική» υλοποίηση κάθε συνειδητής και ασυνείδητης επιθυμίας και ορμής.


Οι Ντελέζ και Γκουαταρί, «σκοτώνοντας» εντέλει τον Οιδίποδα, μηδενίζοντας το όριο και την ηθική, που με τη μορφή της ενοχής και της αυτοτιμωρίας οριζόταν στο αρχαίο δράμα, παρ’ όλα αυτά προειδοποιούσαν, για την ακραία εφαρμογή της προτροπής τους : «Η μητέρα μπορεί να θεωρηθεί εξουσιοδοτημένη να αυνανίζει τον γιο;, ο πατέρας να μπορεί να γίνει μαμά;». Περιγράφοντας έτσι, 10 χρόνια μετά τον αντι-Οιδίποδα, τους μικρο-Οιδίποδες που γεννιούνται ως ωφέλιμα πρόσωπα της ηθικής νοημοσύνης του ανθρώπινου γένους, εκεί που νόμιζαν ότι μπορεί να υπάρχει μόνο η απελευθέρωση της επιθυμίας ως επαναστατική πράξη. Τονίζουν, μάλιστα, ότι χρειάζεται προσοχή ώστε αυτή η απαίτηση, «να μην μετατραπεί σε καταστροφή, σκέτη και απλή κατάργηση, πάθος κατάργησης» (…) Προσοχή ώστε αυτή η «γραμμή φυγής που απορρίπτει το όριο να μην γίνει «γραμμή θανάτου» («Τα Χίλια Επίπεδα»-1980).


Άραγε, μας θυμίζουν όλα τα παραπάνω, πράξεις και συμβολισμούς των ημερών μας; Μα, αυτό όχι μόνο αυτό είναι σαφές, αλλά ζούμε και την ουσιαστική πραγματοποίησή τους. Άλλωστε το ναρκισσιστικό κίνημα ενός επιφανειακού δικαιωματισμού (πρόσφατα κρατικοποιημένου, με την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ του 3%, επιφανούς τμήματος του «κινήματος»), αντλεί το θεωρητικό του οπλοστάσιο από την ακραία κινηματική οντολογία των Ντελέζ και Γκουαταρί, αλλά και του πρώιμου Φουκώ, του Ντεριντά, κ.α


Το σύγχρονο κίνημα «υπέρ των δικαιωμάτων» (ως άρνηση της δημοκρατίας), δεν αντλεί, πια, την ορμή του από την ανάγκη για το ξεπέρασμα της απολυταρχίας ενός του πατέρα-αφέντη, που αποτέλεσε ένα φυσιολογικό ξέσπασμα και ανάγκη, την δεκαετία του ΄60, αλλά από την τραυματική και εξουσιαστική οδηγία να απορρίψεις και να εξαφανίσεις τον πατέρα ως ύπαρξη. Και όπως μας λέει, και πάλι ο Ρεκαλκάτι: «Πραγματική χειραφέτηση από τον πατέρα δεν σημαίνει απόρριψη της ύπαρξής του. Για να υπάρξεις χωρίς πατέρα, υποστήριζε ο Λακάν, πρέπει να μάθεις να τον αξιοποιείς. Η άρνηση του πατέρα σε αλυσοδένει για πάντα στον πατέρα. (…) απορρίπτοντας (η ρητορική αυτή) την πατρότητα, απορρίπτει και το συμβολικό χρέος που κάνει εφικτή την γενεαλόγηση δια μέσου των γενεών. Η ελευθερία αποσυνδέεται από την ευθύνη και γίνεται ιδιοτροπία, θρίαμβος της διαστροφής».

Έπειτα από την βιαστική «εξαφάνιση του πατέρα», ως κριτήριο ενός δήθεν προοδευτικού πολιτισμού που οδήγησε στην πλήρη αποθέωση της κατανάλωσης, της οικονομίας ως κερδοσκοπικής ύλης και στην κυριαρχία μιας ψευδοδημόσιας σφαίρας, τελικά «όλα σημαίνουν τα πάντα και τίποτα», χωρίς αρχή και τέλος. Και βέβαια ο «θάνατος» του πατέρα, δεν οδήγησε στην εξάλειψη του ανδρικού σωβινισμού, αλλά μάλλον διευκόλυνε και έθρεψε τις συνθήκες διόγκωσής του.

Αλέκος Φασιανός

Κοίταζα παλιές φωτογραφίες

που είχα φυλάξει σ' ένα κουτί.

Είδα συγγενείς και γνωστούς 

της οικογένειάς μου, αδύνατους, 

με λεπτά πρόσωπα, καπέλα, σακάκια 

σταυρωτά, και φαρδιά παντελόνια.

Τα μάτια τους είχαν ωραία έκφραση.

Αμέσως 

έκανα τη σύγκριση με τους σημερινούς,

που είναι πάνχοντροι, προγάστορες,

με βλέμμα προκλητικό και αδηφάγο.

Και σκέφτηκα ότι οι σημερινοί 

τρώνε καλά, έχουν σπίτια, αυτοκίνητα,

κι ένα σωρό άλλα, 

που μπερδεύουν τη ζωή τους, 

την κάνουν πιο ακριβή αλλά και πιο ευάλωτη. 

Παλιά, όταν παντρευόταν κάποιος,

νοίκιαζε μια καμαρούλα με αυλή.

Είχε ένα κρεβάτι, δυο καρέκλες,

ένα τραπέζι, μια λάμπα πετρελαίου

ή ένα λαμπτήρα 60 κηρίων

που κρεμόταν από το ταβάνι.

Μποϊκοτάζ στα τυροκομικά γαλακτοκομικά γάλατα γιαούρτια

Το ΙΝΚΑ μας καλεί σε

Μποϊκοτάζ στα τυροκομικά γαλακτοκομικά γάλατα γιαούρτια αυτή τη βδομάδα 

Όπως αναφέρει:

 Μποϊκοτάζ η μόνη λύση κατά της ακρίβειας

Μετά από την ίδια εικόνα που παρουσιάζει η αγορά τροφίμων και ιδιαίτερα τα προϊόντα γάλακτος εμείς ως ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας μετά από απαίτηση χιλιάδων ή και εκατομμυρίων Καταναλωτών ξεκινάμε 

Μποϊκοτάζ στα τυροκομικά γαλακτοκομικά γάλατα γιαούρτια από 13 Φεβρουαρίου έως 20 Φεβρουαρίου 2023.

Ζητάμε από τους πολίτες καταναλωτές να μην αγοράζουν για μια εβδομάδα αυτά τα προϊόντα.

Η δύναμη της αγοράς είμαστε εμείς οι πολίτες καταναλωτές.

Λέμε όχι στην ακρίβεια παντού όχι στην αισχροκέρδεια και κερδοσκοπία.

Ότι δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση ας το κάνουμε εμείς οι ίδιοι οι πολίτες καταναλωτές.

Ας φροντίσουμε το πορτοφόλι μας την τσέπη μας ας προστατέψουμε το εισόδημα που κάποιοι θέλουν να κλέψουν χωρίς ίχνος λογικής αλλά και ηθικής αφού παράλληλα μειώνουν τις ποσότητες στις ίδιες συσκευασίες προϊόντων

Φίλος ή εχθρός; Το σύγχρονο τεχνοπώλιο και η θαυμαστή καινούργια ανθρωπολογία του μέσα από τη θεολογική ματιά

Φίλος ή εχθρός; Το σύγχρονο τεχνοπώλιο και η θαυμαστή καινούργια ανθρωπολογία του μέσα από τη θεολογική ματιά.

Κωνσταντίνος Κορναράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας Ε.Κ.Π.Α

Η 3η Πανελλήνια Θεολογική συνάντηση του Θεολογικού Συνδέσμου «Καιρός» πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, 6-8 Σεπτεμβρίου 2019.

Χριστούγεννα 2017: οι δύο αγιοβασίληδες

Οι σημερινοί Έλληνες πιέζονται από δύο πλευρές, που είναι τόσο αντιφατικές μεταξύ τους ώστε απειλούν να τον τρελάνουν: Από την μία είναι η οικονομική ανέχεια και δυσπραγία, η έλλειψη ακόμα και των στοιχειωδών για πολλούς. Και από την άλλη, αυτή η σαρωτική ισοπέδωση που ασκεί ο καταναλωτισμός στο νόημα των γιορτών, ακόμα και των πιο ιερών στην συνείδηση των ανθρώπων: τίποτε πιο χαρακτηριστικό από τον Σάντα Κλάους της Κόκα Κόλα, αυτόν τον παχύσαρκο γενειοφόρο κύριο που μπαίνει από το φεγγίτη, με τον σάκο του γεμάτα σμάρτφοουν, και προκαλεί τον φθόνο που επιτείνει ακόμα περισσότερο 

την αίσθηση της ανέχειας.

Ας δούμε όμως τι έχει να του πει ο δικός μας, ο αυθεντικός Άγιος Βασίλειος:

«Και εσάς η αχόρταγη επιθυμία σας κάνει να στερείσθε από πολλά…. Οι νεόπλουτοι, αφού αποκτήσουν πολλά, επιθυμούν περισσότερα, τρέφοντες την ασθένεια με αυτό που πάντοτε προστίθεται και καταντά η φροντίδα τους στο αντίθετο. Διότι δεν τους ευφραίνουν τα παρόντα, αν και είναι τόσα πολλά, όσον τους λείπουν τα ελλείποντα, όσα βέβαια αυτοί υποθέτουν ότι τους λείπουν, ώστε πάντοτε η  ψυχή να λιώνει από τις φροντίδες, εφόσον επιδιώκουν περισσότερα. Ενώ αυτοί πρέπει να ευφραίνονται και να είναι ευχαριστημένοι, επειδή είναι τόσο πολλοί εύποροι, αυτοί όμως δυσφορούν και θλίβονται, διότι είναι κατώτεροι από ένα ή δύο υπερπλούσιους. Όταν φθάσουν αυτόν τον πλούσιο, αμέσως αγωνίζονται να εξισωθούν με τον πλουσιότερο. Και όταν και αυτόν τον φθάσουν, τότε μεταφέρουν την φροντίδα στον άλλον…».

Προσχεδιασμένη αχρήστευση. Προϊόντα κατασκευασμένα για να χαλάσουν

Προσχεδιασμένη αχρήστευση στο βιομηχανικό σχεδιασμό είναι η πολιτική σχεδιασμού ενός προϊόντος με τεχνητά περιορισμένη ωφέλιμη ζωή, έτσι ώστε να καταστεί άνευ αντικειμένου (δηλαδή, μη μοντέρνο ή να μην λειτουργεί πλέον) μετά από μια ορισμένη χρονική περίοδο προκειμένου να ενθαρρυνθεί ο αγοραστής να το αντικαταστήσει.Προσχεδιασμένη αχρήστευση σημαίνει ότι οι κατασκευαστές σχεδιάζουν προϊόντα για να αποτύχουν πρόωρα ή να ξεπεραστούν, για να πουλήσουν ένα νέο προϊόν ή αναβάθμιση. 

Παράδειγμα στα ηλεκτρονικά οι κατασκευαστές επιλέγουν σκόπιμα να χρησιμοποιούν φθηνά πλαστικά ή μαλακά μέταλλα που έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής από άλλες εναλλακτικές λύσεις και επομένως καθιστούν το προϊόν λιγότερο ανθεκτικό. Γενικά, κατά τη διάρκεια της περιόδου εγγύησης, τα προϊόντα λειτουργούν σωστά. Ωστόσο, μετά το τέλος αυτής της περιόδου, προκύπτουν ελαττώματα όπως υπερθέρμανση ή δυσλειτουργία.

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις η τιμή της επισκευής είναι τόσο υψηλή που δεν αξίζει τον κόπο και οι καταναλωτές δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αγοράσουν ένα νέο προϊόν. Πριν λίγα χρόνια, τα ιταλικά δικαστήρια καταδίκασαν την Apple και τη Samsung. Οι δύο κορυφαίοι κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων ήταν ένοχοι όχι μόνο για τον προγραμματισμό του «τέλους ζωής» των μπαταριών των συσκευών τους, αλλά και για την αναγκαστική ενημέρωση που επιβράδυνε τα λειτουργικά συστήματα. Ο στόχος ήταν να μειωθεί η απόδοση και να αναγκάσει τον χρήστη να αγοράσει ένα νέο προϊόν, που διαφημίζεται ως πιο αποδοτικό και σύγχρονο.

Ορισμένοι κατασκευαστές περιορίζουν επίσης την ικανότητα των καταναλωτών να επιδιορθώνουν τα προϊόντα τους - χρησιμοποιώντας ψηφιακές κλειδαριές ή λογισμικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα [1] , χρησιμοποιώντας μη συμβατικές βίδες [2],  ή συγκολλητικά στοιχεία  ή αρνούμενοι να παράσχουν τα εγχειρίδια επισκευής τους [3]. Ορισμένοι κατασκευαστές προσθέτουν ρήτρες στις συμφωνίες χρηστών τους [4] , έτσι ώστε οι καταναλωτές (συχνά εν άγνοια τους) να συμφωνούν να μην επιδιορθώσουν τα δικά τους προϊόντα, στερώντας τους έτσι το δικαίωμα της επισκευής των προϊόντων που έχουν αγοράσει και που αποτελούν περιουσιακό τους στοιχείο. Το προσδόκιμο ζωής των ηλεκτρονικών αγαθών γίνεται μικρότερο [5] , με τον αριθμό των ελαττωματικών συσκευών που αντικαθίστανται εντός πέντε ετών από 3,5 % το 2004 έφτασε σε 8,3%το 2013.

Η διαφήμιση μας έχει οδηγήσει σε εθισμό κατανάλωσης.Χρειαζόμαστε πραγματικά όλα όσα φανταχτερά μας προτείνουν και εμείς αγοράζουμε;

Black Friday: Η νεωτερική ψευδαίσθηση της ευτυχίας

από

 Αντρέας Βελισσάριος

 -

Βαδίζοντας προς το 2019 υπάρχει ακόμα κόσμος που ξενυχτάει περιμένοντας ένα πολυκατάστημα να ανοίξει τις πύλες του για να αγοράσει ότι υπάρχει στο διάβα του. Φυσικά ξεπερνώντας τα όρια του άγριου marketing που έπεται ως άμεση απόρροια της “μαύρης παρασκευής”, αποκρύπτεται επιμελώς η πιο άθλια εκδοχή του καταναλωτισμού. Ουρές χιλιομέτρων που δημιουργούν χάος και έντονο προβληματισμό για το πώς ο κοινωνικός ιστός αλλοιώνεται και αποσυντίθεται αργά και βασανιστικά. Ένας λαός εγκλωβισμένος σε ένα παρωχημένο, υποτίθεται μεταμοντέρνο πολιτισμικό πλαίσιο, που όμως έχει πεθάνει. Κανείς δεν φαίνεται να αναζητά την αλήθεια που κρύβεται πίσω από βαρύγδουπες διαφημίσεις και βιτρίνες με ένα φθαρμένο glamour του χθες. Ο καταναλωτισμός ως κοινωνικό φαινόμενο, είναι παράγωγο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και δεν αποτελεί κάποιο συστατικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Μέσω της ακραίας κατανάλωσης η εργατική τάξη προσπαθεί να αντιστρέψει την αποξένωση που υφίστανται, πέφτοντας όμως στην παγίδα να ανταγωνίζεται τον ίδιο της τον εαυτό.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της κυρίαρχης ιδεολογίας σε σχέση με την (υπέρ)κατανάλωση είναι ο ανταγωνισμός και ο ακραίος υλισμός που κερδίζει έδαφος ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Ο σύγχρονος άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να κατακτήσει μια καλύτερη θέση στην κοινωνική διαστρωμάτωση μέσα από την φιλοσοφία της ακατάπαυστης απόκτησης υλικών αγαθών. Μέσω αυτής εκτιμά λανθασμένα πως θα έχει μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή επιτρέποντας στον ίδιο να ελιχθεί και να εξελιχθεί κατά ένα ματαιόδοξο τρόπο. Αυτό φυσικά αποκρύπτει έναν κατακερματισμένο ψυχολογογικό κόσμο που ψάχνει μανιωδώς να κρατηθεί από κάπου, μέσω της εκπομπής ενός “καλύτερου” κοινωνικού status. Η διαφημιστική ατάκα του Media Markt ενόψει Black Friday “ Όλοι τα θέλουμε όλα” αποκρυσταλλώνει πλήρως την εικόνα της μανίας που δημιουργείται στον άνθρωπο να “κατακτήσει” και να αποκτήσει με κάθε τρόπο και μέσο ότι υπάρχει. Αυτό αποτελεί το ένα σκέλος της εξίσωσης που αφορά την ψυχοσύνθεση του κάθε ανθρώπου και το πως αυτός αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τον κόσμο.

Υπάρχει κι άλλος δρόμος!

Υπάρχει κι άλλος δρόμος!

Της ενδογενούς παραγωγής, του σεβασμού στον καταναλωτή και της αλληλέγγυας οικονομίας. Να γυρίσουμε στο ΦΥΣΙΚΌ, κοινοτικό τρόπο ζωής!

Μια πρωτοβουλία από τη Λάρισα:

Καλάθι φρέσκων λαχανικών από την αειphoria project στο Νέσσωνα

Ξεκινήσαμε χθές Τρίτη την πρώτη μας διανομή σε 25 οικογένειες στη Λάρισα.

Τι προσφέρουμε:

Ένα “καλάθι” σε εβδομαδιαία βάση, το οποίο μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με τις ανάγκες του καταναλωτή. Έχει δομηθεί με μια συνεργασία του αγροκτήματος στο Νέσσωνα με τοπικούς παραγωγούς που έχουν δεσμευτεί να καλλιεργούν και επεξεργάζονται τα προϊόντα τους με μεθόδους που είναι ορθές για τους ανθρώπους και τον πλανήτη.

Το τελικό αποτέλεσμα είναι προϊόντα με υψηλή θρεπτική αξία και γεύσεις που ήταν χαμένες εδώ και χρόνια.

Για τις τιμές έχουμε επίσης προσπαθήσει να βρίσκονται σε εντελώς λογικά επίπεδα εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων όπου η βιομηχανία της τροφής είναι ανίκητη.

Το μόνο “μειονέκτημα” του καλαθιού μας είναι οτι δεν περιέχει φρέσκα φρούτα ή λαχανικά εκτός εποχής ή τόπου.

Bl... όπως Black, ή μήπως… όπως Bloody;

του Θανάση Παπαθανασίου

Bl... όπως Black, ή μήπως… όπως Bloody;

Μια παράκληση, προς όσους είναι πρόθυμοι να στριμωχτούν και να σπρωχτούν κατά την Black Friday, την εμβληματική ημέρα της θρησκείας που φρονεί πως η ευτυχία κατακτιέται αποκτώντας:

Σε μια ανάπαυλα του στριμώγματος και του σπρωξίματος, ας χαρίσουν πέντε λεπτά στη σκέψη τους, για δυο άλλα Bl... Για δυο άλλες μέρες, αλλά Bloody (ματωμένες) και Κυριακές.

Bloody Sunday 1905, 9 Iανουαρίου (με το παλιό): Τα τσαρικά στρατεύματα πνίγουν στο αίμα ειρηνική διαδήλωση στην Αγία Πετρούπολη για ζωή της προκοπής κι ελευθερία..

Bloody Sunday 1972, 30 Ιανουαρίου: Βρετανικά στρατεύματα πνίγουν στο αίμα άοπλη διαδήλωση στη Βόρεια Ιρλανδία για ζωή της προκοπής κι ελευθερία..

Και κει στριμωξίδι και σπρώξιμο...

Τι νόημα έχει η ζωή μου αν δεν μπορεί να διαθέσει πέντε λεπτά για να τραυλίσει ανάμεσα στα Bl…;

Θ.Ν.Π. / 22-11-20-19

Κατανάλωση και μινιμαλισμός: Έξοδος από τον φαύλο κύκλο

Ο καταναλωτισμός είναι από τις λέξεις που «πετάει» κανείς σε συζητήσεις, εκπομπές και σχολικές εκθέσεις, με την αυτονόητη αντίληψη πως πρόκειται για κάτι κακό, που επιβαρύνει τις ζωές μας και συνιστά ευρύτερη κοινωνική παθογένεια.  Ενώ, όπως θα αναπτυχθεί παρακάτω, συμμεριζόμαστε αυτήν την κρίση, δεν γίνεται αρκετά συχνά η προσπάθεια να οριστεί και να μελετηθεί το φαινόμενο, το πως δηλαδή ένα τόσο μεγάλο μέρος του βίου μας περιστρέφεται γύρω από την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, τα οποία όχι μόνο ξεπερνούν τον κύκλο των ουσιωδών, αλλά συχνά είναι απολύτως άχρηστα και επιβαρύνουν την τσέπη και την ψυχολογία μας.

Θα χρειαστεί λοιπόν να δούμε τα αίτια της καταναλώσεως, τις ιστορικές και οικονομικές της ρίζες.  Ακολούθως θα εξετάσουμε τις ιδέες και τα κινήματα που έχουν προσπαθήσει να σπάσουν τον φαύλο κύκλο του υλισμού, τα δικά τους προβλήματα και εν τέλει να επιχειρήσουμε την εξαγωγή συμπερασμάτων, αλλά και πρακτικών συμβουλών.

Πως φτάσαμε ως εδώ

Σε μία κοινωνία εξαιρετικά εξιδεικευμένης εργασίας είναι λογικό όλο και περισσότερο να καταναλώνουμε αντί να δημιουργούμε πράγματα στα πλαίσια της οικιακής οικονομίας.  Αγοράζουμε, για παράδειγμα, ψωμί από το φούρνο και ρούχα από καταστήματα.  Με την αύξηση της παραγωγικότητος λόγω των τεχνολογικών και βιομηχανικών επαναστάσεων, πλέον όχι απλά οι άνθρωποι χρειάζονται να παράγουν ελάχιστα από όσα χρησιμοποιούν στην καθημερινότητα τους, αλλά πλέον αυτή η παραγωγή κατανέμεται σε όλον τον κόσμο, με ένα προϊόν όπως το κινητό μας να έχει περάσει από πολλά εργοστάσια σε διαφορετικές χώρες μέχρι να συναρμολογηθεί και να συσκευαστεί.

Ο ΦΕΤΙΧΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ

Του Χάρη Ναξάκη*

«Η θεμελιώδης ώθηση που θέτει και διατηρεί την καπιταλιστική μηχανή σε κίνηση είναι οι ανάγκες για νέα καταναλωτικά αγαθά… αυτή η συνεχής ανάγκη για το νέο, διαρκώς διεγείρει, καταστρέφει την παλιά δομή. Ο καπιταλισμός είναι η αιώνια θύελλα τής δημιουργικής καταστροφής»

Με την παραπάνω οξυδερκή διαπίστωση ο διάσημος Αυστριακός οικονομολόγος Γιόζεφ Σουμπέτερ (1883-1950) στο βιβλίο του «Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία», προέβλεψε ότι η καταναλωτική καινοτομία είναι η ατμομηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Απόλαυση και καταναγκασμός...

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη

Πήξαμε στα «τα 100 μέρη που ΠΡΕΠΕΙ να δεις πριν πεθάνεις», «όλα όσα ΠΡΕΠΕΙ να έχει κάνει ένας άντρας μέχρι τα 30 του», «οι 10 MUST εμπειρίες μιας εργένισσας», πήξαμε στην ανελαστική επιτακτικότητα της απόλαυσης, έτσι ώστε η κατάληξη δεν μπορεί παρά να είναι ένα βασανιστικό αίσθημα ανεπάρκειας και αποτυχίας. 

Απελευθερωθήκαμε από την κοινωνική καταπίεση του καταναγκαστικού "Φρόνιμου", για να υποδουλωθούμε στην κοινωνική πίεση της "Επίδοσης στην απόλαυση", δηλαδή στην εθελούσια συμμόρφωση.

Επιδόσεις στην απόλαυση...

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη

Πήξαμε στα «τα 100 μέρη που ΠΡΕΠΕΙ να δεις πριν πεθάνεις», «όλα όσα ΠΡΕΠΕΙ να έχει κάνει ένας άντρας μέχρι τα 30 του», «οι 10 MUST εμπειρίες μιας εργένισσας», πήξαμε στην ανελαστική επιτακτικότητα της απόλαυσης, έτσι ώστε η κατάληξη δεν μπορει παρά να είναι ένα βασανιστικό αίσθημα ανεπάρκειας και αποτυχίας.

Απελευθερωθήκαμε από την κοινωνική καταπίεση του καταναγκαστικού "Φρόνιμου", για να υποδουλωθούμε στην κοινωνική πίεση της "Επίδοσης στην απόλαυση", δηλαδή στην εθελούσια συμμόρφωση.

Δ. Παπαδάτος: Η ευγένεια της επιθυμίας

Δημοσθένης Παπαδάτος

Τα Πορτρέτα είναι το τελευταίο βιβλίο του Ιταλού ψυχαναλυτή Μάσιμο Ρεκαλκάτι [Massimo Recalcati] που μας προσφέρεται στα ελληνικά –και το τρίτο από τον «Κέλευθο». Πρωτοεκδόθηκε το 2011, με αφορμή τα τριάντα χρόνια από το θάνατο του Ζακ Λακάν (1901-1981). Στο πρώτο και μεγαλύτερο μέρος του ο συγγραφέας μάς παρουσιάζει δέκα διαφορετικά «πρόσωπα» της επιθυμίας, εισάγοντάς μας στη λακανική προβληματική για έναν όρο που κυριαρχεί στα γραπτά του Φρόιντ. Στο δεύτερο («Ο δικός μου Λακάν»), ο Ρεκαλκάτι εξηγεί τη δική του «οφειλή» στο είδος της επιστροφής στον Φρόιντ που προτείνει ο Λακάν, καθώς και από ποιες απόψεις η σκέψη του κορυφαίου Γάλλου ψυχαναλυτή μάς αφορά ακόμα σήμερα.

Για ποιο πράγμα μιλάμε, όμως, όταν μιλάμε για επιθυμία; Και γιατί να είναι αυτή σημαντική σε καιρούς στερήσεων, όταν δηλαδή η βιολογική προϋπόθεση της επιθυμίας –η κάλυψη των πρωταρχικών αναγκών–, δεν είναι διόλου εξασφαλισμένη;

Ικανή και αναγκαία συνθήκη
Μια πρώτη απάντηση προσφέρει η γνωστή ευαγγελική ρήση: «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος» (Ματθ. Δ’4): ό,τι κάνει τη ζωή ανθρώπινη ξεπερνά κατά πολύ την εξασφάλιση της επιβίωσης. Στα Πορτρέτα, όπως και στα Χέρια της μητέρας (Κέλευθος 2017), ο Ρεκαλκάτι δείχνει την ιδιαιτερότητα της επιθυμίας σε σχέση με την ικανοποίηση των πρωταρχικών αναγκών, επιστρέφοντας σε μια μελέτη στα ορφανοτροφεία του Λονδίνου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο [R. Spitz, Il primo anno di vita, 1973]. Στη μελέτη αυτή, ο Ρενέ Σπιτς σημειώνει ότι παιδιά που είχαν φροντιστεί από καταρτισμένες νοσοκόμες εμφάνιζαν καταθλιπτικά συμπτώματα και πέθαιναν από ανορεξία. Ο ίδιος απέδωσε το γεγονός στην «πρωταρχική αποστέρηση» –σε αυτό που ο Ρεκαλκάτι λέει «απουσία της παρούσας παρουσίας του Άλλου της αγάπης» (σ. 45). Για τα παιδιά αυτά, η έλλειψη του βιώματος πως είναι επιθυμητά είχε αποδειχτεί πιο καθοριστική από τις συμβατικές φροντίδες: από την αναγκαία, αλλά όχι ικανή, συνθήκη της ανθρωπινότητας.

ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ!!!

Όταν ο άνθρωπος γίνεται αρπακτικό (season 2)... για μια έκπτωση 50% σε κουτιά με σοκολατάκια.
Η σκηνή είναι προχθεσινή σε γνωστό σούπερ μάρκετ

ΥΓ. Αλήθεια τι είναι πιο θλιβερό o χαμός για ένα κουτί σοκολατάκια με δηλητήριο απο φοινικέλαιο ή οι υπάλληλοι που έχουν βγάλει τα κινητά τους και καταγράφουν;

Ψυχολογικές Τεχνικές Επηρεασμού

Φωτεινή Μαστρογιάννη

O Βανς Πάκαρντ (Vance Packard) ήταν ένας Αμερικανός δημοσιογράφος ο οποίος άσκησε κριτική στον καταναλωτισμό. Στο βιβλίο του «The hidden persuaders» (θα το αποδίδαμε στα ελληνικά ως οι «κρυμμένοι επηρεαστές») που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1957 ερευνά τις ψυχολογικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι διαφημιστές για να επηρεάσουν τον καταναλωτή αλλά και οι πολιτικοί για να επηρεάσουν τον πολίτη. Οι τεχνικές αυτές βασίζονται στις ψυχολογικές ανάγκες των καταναλωτών/πολιτών. Το βιβλίο αυτό του Πάκαρντ, κατά την άποψή μου, απετέλεσε και τη βάση για το Νευρομάρκετινγκ που δημιουργήθηκε πολλά χρόνια αργότερα.

Μία τεχνική είναι η πώληση συναισθηματικής ασφάλειας.

 Διαπιστώθηκε ότι ο λόγος της αύξησης πώλησης ψυγείων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν γιατί οι οικογένειες είχαν άγχος όχι μόνο για τα τρόφιμα αλλά και για τη ζωή τους. Το ψυγείο αντιπροσώπευε την ασφάλεια, ήταν η διαβεβαίωση ότι πάντα θα υπάρχει τροφή. Οι άνθρωποι που αισθάνονται ανασφαλείς θέλουν να έχουν περισσότερα τρόφιμα από αυτά που χρειάζονται. Δεν είναι τυχαίο ότι και στην Ελλάδα, τις προηγούμενες δεκαετίες, η αγορά τροφίμων γίνονταν με μαζικό τρόπο, αγοράζαμε π.χ. δύο κιλά ντομάτες που πολλές φορές τις πετούσαμε. Η φτώχεια και η πείνα που πέρασε η Ελλάδα φαίνεται ότι άφησε πολλές δυσάρεστες μνήμες αλλά και αγοραστικές συμπεριφορές αυτού του τύπου. 

Με βάση, λοιπόν,  αυτή τη διαπίστωση δημιουργήθηκαν και τα αντίστοιχα μηνύματα στις διαφημιστικές εκστρατείες για την πώληση ψυγείων. Πολλοί κατασκευαστές πλέον δεν πωλούν μόνο προϊόντα αλλά το αίσθημα της «ασφάλειας».

Άλλη τεχνική είναι η πώληση αυτοεκτίμησης.