Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή
Απολύτως τίποτα, είναι η απάντηση. Για να είμαστε ακριβείς, η περίφημη ορκωμοσία με το λάβαρο της επανάστασης έγινε στις 17 Μαρτίου.
Αυτή η «αποκάλυψη» του «εθνικού μύθου», τροφοδοτεί όσους διανοούμενους βάλθηκαν να αποκαθηλώσουν την επανάσταση από την συνείδηση του λαού. Υπάρχει, άραγε, ιστοριογραφία χωρίς να έχει διαποτιστεί από την κοσμοθεωρία-ιδεολογία του ιστορικού; Αυτό που έχει σημασία είναι η φώτιση των πηγών, η προσέγγιση, η ερμηνεία τους.
Ήδη, από τον Γενάρη του ’21, στη Βοστίτσα (Αίγιο), είχε προαποφασιστεί να ξεσπάσει η Επανάσταση την άνοιξη. Όπως εξιστορεί πολύ γλαφυρά, ο Δημ. Σταθακόπουλος (Νομικός, Οθωμανολόγος, ερευνητής ελληνικών και τουρκικών αρχείων, ψάξτε τον στο YouTube), εκεί στο Αίγιο, ίσως έχουμε το πρώτο επίσημο επαναστατικό ψήφισμα ότι ο αγώνας ξεκινάει αμετάκλητα. Στις 17 Μαρτίου, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και οι άλλοι προύχοντες της Β. Πελοποννήσου, βρίσκονται στην Αγ. Λαύρα για την πανήγυρη του Αγ. Αλεξίου. Όλοι μαζί, «κεφαλές» και απλοί προσκυνητές, γίνονται συμμέτοχοι στην εξέγερση. Υψώνεται το γνωστό μας λάβαρο και στη συνέχεια, από τις 22 Μαρτίου, βρίσκονται στην Πάτρα. Παράλληλα, στην Αρεόπολη, στις 17 Μαρτίου, ορκίζονται οι της νοτίου Πελοποννήσου και στις 23 μπαίνουν στην Καλαμάτα με τον Κολοκοτρώνη. Δηλαδή, όλος ο Μοριάς, μεταξύ 17 και 25 Μαρτίου, έχει ξεσηκωθεί. Άλλωστε, ο Υψηλάντης, ήδη από 24 Φλεβάρη, έχει επαναστατήσει στο Ιάσιο.
Παράλληλα με τα στρατιωτικά γεγονότα έχουμε και πολιτικά. Η Μεσσηνιακή Γερουσία στην Καλαμάτα επιδίδει ψήφισμα στα προξενεία των ξένων δυνάμεων ότι, πολύ απλά, βρισκόμαστε σε εθνική Επανάσταση. Κάτι αντίστοιχο κάνει και το Αχαϊκό Διευθυντήριο στην Πάτρα, τις ίδιες ημερομηνίες 24-26 Μαρτίου.
Ένας λαός, ένα έθνος, με ιστορική συλλογική μνήμη, αποφασίζει την εξέγερσή του «για του Χριστού την πίστη την Αγία και για την Ελευθερία». Όλα αυτά, τα πριν και τα μετά, τόσο απλά και τόσο συμπυκνωμένα, συμβολίζονται στην 25η Μαρτίου, μία από τις τρεις ημερομηνίες της Φιλικής Εταιρείας που ήταν: ή του Ευαγγελισμού, ή του Αγ. Γεωργίου, ή του Αγ. Κων/νου, λόγω του συμβολισμού τους και φυσικά της δυνατότητας που έδιναν για συγκέντρωση πλήθους λόγω των θρησκευτικών πανηγύρεων.
Όμως, η ημερομηνία έχει σημασία ή το γεγονός; Για όλες τις επαναστάσεις συμφωνείται μια αφετηριακή αρχή και συχνά συμβολική. Αυτό είναι το μείζον; Η αυτιστική προσήλωση στην κυριολεξία, δηλαδή αν συνέβη ένα συγκεκριμένο γεγονός με ακρίβεια δευτερολέπτου, δεν έχει απόλυτη και καθοριστική σημασία, παρά μόνο για την φωτογραφική αποτύπωση της στιγμής. Συμβαίνει συχνά να αποδίδεται κάτι με διαφορετικό τρόπο, ακόμα και από αυτόπτες μάρτυρες.
Την ιστοριογραφία, πέρα από την καταγραφή, την ενδιαφέρει η ερμηνεία. Και εδώ οι εθνοαποδομητές χρησιμοποιούν τον όποιο «μύθο» εν είδη αμμοβολής για να αποσυνθέσουν το σύνολο, οι δε υπερασπιστές της παράδοσης και της ιστορίας μας εν είδη συγκολλητικής ουσίας για να δέσουν καλύτερα τους αρμούς της εθνικής μας αυτογνωσίας. Απλοϊκό σχήμα αλλά ιδιαίτερα δεικτικό.