Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

Κυριακή των Απόκρεω



Κυριακή των Απόκρεω


(…)Είναι η αγάπη και πάλι που αποτελεί το θέμα της Κυριακής της Απόκρεω. 
Ευαγγελικό ανάγνωσμα της μέρας είναι η παραβολή του Χριστού για την 
Τελευταία Κρίση (Ματθ, 25, 31‐46). 
Όταν ο Χριστός θα έρθει να μας κρίνει ποιο θα είναι το κριτήριο Του; 
Η παραβολή μας δίνει την απάντηση:
η αγάπη – όχι ένα απλό ανθρωπιστικό ενδιαφέρον για μια αφηρημένη δικαιοσύνη και για κάποιους, ανώνυμους «φτωχούς», αλλά η συγκεκριμένη και προσωπική αγάπη για τον άνθρωπο, για κάθε ανθρώπινο πρόσωπο με το οποίο ο Θεός με φέρνει σε επαφή στη ζωή μου. (…)

(…)Η παραβολή για την Τελευταία Κρίση αναφέρεται στη χριστιανική αγάπη. 
Δεν είμαστε όλοι καλεσμένοι να δουλέψουμε για την «ανθρωπότητα», όμως ο καθένας μας έχει λάβει το δώρο και τη χάρη της αγάπης του Χριστού. 
Ξέρουμε ότι όλοι οι άνθρωποι τελικά έχουν ανάγκη απ’ αύτη την προσωπική αγάπη, έχουν ανάγκη να τους αναγνωρίζεται δηλαδή η μοναδικότητα της ψυχής τους στην οποία αντανακλάται όλη η ομορφιά της δημιουργίας μ’ ένα ξεχωριστό τρόπο. 
Ξέρουμε ακόμα ότι οι άνθρωποι βρίσκονται «ἐν φυλακῇ», είναι «πεινῶντες καὶ διψῶντες» ακριβώς γιατί τους λείπει αυτή η προσωπική αγάπη. 
Τέλος ξέρουμε ότι όσο στενά και περιορισμένα και αν είναι τα πλαίσια της προσωπικής μας ύπαρξης ο καθένας από μας δημιουργήθηκε υπεύθυνος για μια μικρή θέση στη Βασιλεία του Θεού, και έγινε υπεύθυνος εξαιτίας αυτού του δώρου της αγάπης του Χριστού. 
Έτσι είτε έχουμε είτε δεν έχουμε αποδεχτεί αυτή την ευθύνη, είτε αγαπήσαμε είτε αρνηθήκαμε την αγάπη, πρόκειται να κριθούμε. Γιατί «ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. 25,40).

π. Αλέξανδρος Σμέμαν, Μεγάλη Σαρακοστή – Πορεία προς το Πάσχα, 11η έκδοση, Εκδ. Ακρίτας, Αθήνα,2006

Φωτ. Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, Ναύπλιο

ΠΗΓΗ: Τίνα Βλασταράκου fb

Κυριακή 3 Μαρτίου 2024

Άσωτος Υιός – Ο κίνδυνος μιας ψυχαναλυτικής ματιάς

από

 Françoise Dolto
 -



Ζεράρ Σεβερέν (Ζ.Σ.): Ο πρωτότοκος έχει δίκιο να είναι θυμωμένος: δεν είναι ζωή η μονότονη ζωή του. Ο πατέρας του, γεμάτος χαρά, του λέει: “Όλα τα δικά μου είναι και δικά σου”. Σπουδαίο πράγμα… θα μπορούσε να είχε δώσει στο γιο του ένα κατσικάκι, να γιορτάσει κι αυτός με τους δικούς του φίλους. Υπερβάλλει. Από την άλλη μεριά, αυτός ο γιος είναι υπόδειγμα γιου. Όπως λέει κι ο ποιητής: “Θέλει πολλήν αγάπη για να φτάσεις στην απόφαση να ζεις απλά, με έργα ταπεινά κι ανιαρά”. Ο πρωτότοκος δούλευε πάντα αδιαμαρτύρητα και τώρα έχει κάθε λόγο να είναι θυμωμένος. Αυτός είναι αληθινός γιος, έδειξε “πολλήν αγάπη” για έργα που είναι “ταπεινά κι ανιαρά”.

Φρανσουάζ Ντολτώ (Φ.Ν.): Ναι… Είναι, όπως λένε, πολύ αξιέπαινος! Με αξίες όπως Δουλειά, Οικογένεια, Πατρίδα… Είναι καλός γιος σύμφωνα με τους τύπους και τις προσδοκίες του πατέρα του. Όντως, ένας πατέρας θέλει να είναι εργατικό το παιδί του, να έχει πνεύμα της οικογένειας και να μένει κόντά στο πατρικό του. Έτσι έκανε ο πρωτότοκος.
    Συμφωνεί σε όλα με το πατέρα του, κι εκείνος είναι πολύ δεμένος με το γιο του: “Εσύ πάντοτε ήσουν μαζί μου και όλα τα δικά μου είναι δικά σου”. Οι ζωές τους αλληλοσυμπληρώνονται, σχεδόν συγχέονται. Ο πρωτότοκος είναι, θα έλεγε κανείς, μέρος, προέκταση του πατέρα. Πάντα πειθήνιος, καμία ρήξη. Δεν διαμαρτυρόταν ποτέ. Πάντα υποταγμένος, δούλευε. Έμοιαζε ευτυχισμένος, σε αρμονία με το πεπρωμένο του. Όμως… όμως…
     Ο πατέρας του είχε σίγουρα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, είχαν πολύ περισσότερα κοινά σημεία οι δυο τους. Σ’ αυτόν είχε στηρίξει τις ελπίδες του: “Ότι είναι δικό μου είναι και δικό σου. Είσαι ο πρωτότοκος. Σε σένα στηρίζομαι. Εσύ θα κληρονομήσεις μετά την περιουσία”.
Και ξαφνικά, ο πρωτότοκος αρχίζει να ζει τη ζωή του τη στιγμή που ο πατέρας του τον ξεχνά κάπως, ανακαλύπτοντας ότι είναι πατέρας και του μικρότερου. Είναι καταπληκτικό!

Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2023

Η παραβολή του Άφρονος Πλουσίου με ερμηνεία και ανάλυση στη συσσώρευση του πλούτου σήμερα - videos πλουσίων


Christ and rich young man - The Parable of the Rich Fool
Consumerism vs. God-centered Security

Αφιέρωμα στην παραβολή του Άφρονος Πλουσίου

Κυριακή Θ' Λουκά και συσσώρευση του πλούτου


Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος

(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Ξεκινώντας με ποίηση αγαπημένοι μου αναγνώστες, προσπαθώντας να κατανοήσουμε στο νόημα της σημαντικής Ευαγγελικής περικοπής. Ένα πασίγνωστο ποίημα ενός από τους αγαπημένους μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Έχει τον τίτλο «ΑΡΝΗΣΗ» και μας λέει σε μία του στροφή:


«Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας... λάθος! κι αλλάξαμε ζωή».

Η Παραβολή του Άφρονος Πλουσίου είναι μια παραβολή του Ιησού που εμφανίζεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον (12:13-21). Πρόκειται για τον άνθρωπο πού νόμιζε ότι θα ξεπεράσει το πρόβλημα τού θανάτου (μηδενισμού) με τα πολλά πλούτη.

Με το χρήμα δεν ξεπερνάς το πρόβλημα τής θνητότητας, απλώς παρατείνει μια άνετη ζωή και ξεχνάς την θνητότητα. Μόνο η Χριστιανική πίστη σέ κάνει να αντιμετωπίζεις σωστά το πρόβλημα τής θνητότητας.

Στο πρόσωπο του άπληστου γεωργού που αρνήθηκε να μοιράσει την περιουσία του, ώστε να εξασφαλίσει τη λύτρωση, απεικονίζεται η ματαιότητα της πεποίθησης ότι ο πλούτος μπορεί να εξασφαλίσει την ευημερία και μια καλή ζωή.

Η παραβολή Parable of the Rich Fool

Εἶπε δέ τις αὐτῷ ἐκ τοῦ ὄχλου· διδάσκαλε, εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ μου μερίσασθαι τὴν κληρονομίαν μετ᾿ ἐμοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· ἄνθρωπε, τίς με κατέστησε δικαστὴν ἢ μεριστὴν ἐφ᾿ ὑμᾶς;

εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς· ὁρᾶτε καὶ φυλάσσεσθε ἀπὸ πάσης πλεονεξίας· ὅτι οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινὶ ἡ ζωὴ αὐτοῦ ἐστιν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ.

Εἶπε δὲ παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς λέγων· ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων· τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου;

καὶ εἶπε· τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γενήματά μου καὶ τὰ ἀγαθά μου, καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου.

εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καὶ μὴ εἰς Θεὸν πλουτῶν.

• Από τα συγκλονιστικότερα λόγια του Χριστού, είναι η παραβολή περί του άφρονα πλουσίου. Και μην ξεχνάμε ότι ο Μέγας Βασίλειος είχε μεγάλη περιουσία και την μοίρασε στους πτωχούς. Δεν την μάζευε να την βγάλει στο εξωτερικό και στις τράπεζες. Ο Μέγας Βασίλειος μάς περιγράφει...

Μέγας Βασίλειος: Ποιος είναι ο πλεονέκτης;



Και ποιόν αδικώ, λέει ο πλεονέκτης πλούσιος, με το να ενδιαφέρομαι για την περιουσία μου; Αλήθεια; Αλλά πες μου, ποια είναι η περιουσία σου, ποια είναι τα δικά σου; Από πού τα έλαβες και τα έφερες στη ζωή; Πραγματικά, συμπεριφέρονται πολλές φορές οι πλούσιοι όπως κάποιος που πιάνει θέση στο θέατρο, για να έχει καλή θέα, και έπειτα εμποδίζει τους μετέπειτα εισερχόμενους να βρουν κι αυτοί κάποια θέση, δικαίωμα που είναι κοινό για όλους.

Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2022

Τό Ψυχοσσάββατο πρό τῆς Ἀπόκρεω – Το Ἐύαγγέλιο της κρίσεως

0
180

Τήν πα­ρα­μο­νή τῆς Κυ­ρι­α­κῆς τῆς Ἀ­πό­κρε­ω ἡ Ἐκ­κ­λη­σί­α μᾶς κα­λεῖ σέ μι­ά πα­γκό­σμι­α ἀ­νά­μνη­ση ὅ­λων “τῶν ἀ­π’ αἰ­ῶ­νος κοι­μη­θέ­ντων εὐ­σε­βῶς, ἐ­π’ ἐλ­πί­δι ἀ­να­στά­σε­ως ζω­ῆς αἰ­ω­νί­ου”.  Αὐ­τή πρα­γμα­τι­κά εἶ­ναι ἡ με­γά­λη ἡ­μέ­ρα τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας κα­τά τήν ὁ­ποί­α προ­σευ­χό­μα­στε γι­ά τά κοι­μη­θέ­ντα μέ­λη της. Γι­ά νά κα­τα­λά­βου­με τό νό­η­μα πού ὑ­πάρ­χει στή σχέ­ση τῆς Με­γά­λης Σα­ρα­κο­στῆς καί τῆς προ­σευ­χῆς γι­ά τούς κοι­μη­θέ­ντες θά πρέ­πει νά θυ­μη­θοῦ­με ὅ­τι ὁ Χρι­στι­α­νι­σμός εἶ­ναι ἡ θρη­σκεί­α τῆς ἀ­γά­πης.

Ἡ νέ­α ζω­ή πού μᾶς ἔ­δω­σε ὁ Χρι­στός καί πού με­τα­βι­βά­ζε­ται σέ μᾶς δι­ά τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας εἶ­ναι πά­νω ἀ­π’ ὅ­λα μι­ά ζω­ή συν­δι­αλ­λα­γῆς, “συ­να­γω­γῆς εἰς ἑ­νό­τη­τα ὅ­λων τῶν δι­ε­σκορ­πι­σμέ­νων”,  ἡ ἀ­πο­κα­τά­στα­ση τῆς θραυ­σμέ­νης ἀ­πό τήν ἁ­μαρ­τί­α ἀ­γά­πης. Ἀλ­λά πῶς εἶ­ναι δυ­να­τό ν’ ἀρ­χί­σου­με πο­τέ τήν ἐ­πι­στρο­φή μας στό Θε­ό καί τή συμ­φι­λί­ω­σή μας μ’ Αὐ­τόν, ἄν ἀ­πό μέ­σα μας δέν ξα­να­γυ­ρί­σου­με στή μο­να­δι­κή και­νή ἐ­ντο­λή τῆς ἀ­γά­πης; Ζη­τᾶ­με ἀ­πό τό Θε­ό νά θυ­μη­θεῖ αὐ­τούς πού καί μεῖς θυ­μό­μα­στε καί τούς θυ­μό­μα­στε ἀ­κρι­βῶς γι­α­τί τούς ἀ­γα­πᾶ­με. Προ­σευ­χό­με­νοι γι­’ αὐ­τούς τούς συ­να­ντᾶ­με ἐν Χρι­στῷ, ὁ ὁ­ποῖ­ος Ἀ­γά­πη ἐ­στίν καί πού – ἀ­κρι­βῶς ἐ­πει­δή εἶ­ναι ἀ­γά­πη – ξε­περ­νά­ει τό θά­να­το πού εἶ­ναι ἡ τε­λι­κή νί­κη τοῦ χω­ρι­σμοῦ καί τῆς ἔλ­λει­ψης τῆς ἀ­γά­πης. Μέ­σα στό Χρι­στό δέν ὑ­πάρ­χουν ζω­ντα­νοί καί πε­θα­μέ­νοι γι­α­τί ὅ­λοι εἶ­ναι ζῶ­ντες ἐν Χρι­στῷ.  Αὐ­τός εἶ­ναι ἡ ζω­ή καί αὐ­τή ἡ Ζω­ή εἶ­ναι τό φῶς τοῦ ἀν­θρώ­που. Ἀ­γα­πώ­ντας τό Χρι­στό ἀ­γα­πᾶ­με ὅ­λους ἐ­κεί­νους πού βρί­σκο­νται ἐν Αὐ­τῷ.

Ποι­ό εἶ­ναι τό νό­η­μα τῶν προ­σευ­χῶν μας γι­ά τούς νε­κρούς; Μή­πως ζη­τοῦ­με ἀ­πό τό Θε­ό νά κά­νει κά­ποι­α ἀ­δι­κί­α; Βε­βαί­ως ὄ­χι. Μέ τήν προ­σευ­χή μας ἀ­πο­δει­κνύ­ου­με ὅ­τι οἱ νε­κροί δέν ἔ­ζη­σαν μά­ται­α. Μαρ­τυ­ροῦ­με, ὅ­τι μα­ζί μέ τά πολ­λά λά­θη πού ἔ­κα­μαν στή ζω­ή τους, βο­ή­θη­σαν νά φυ­τευ­τεῖ ὁ σπό­ρος τῆς ἀ­γά­πης. Προ­σευ­χό­μα­στε γι­’ αὐ­τούς μέ ἀ­γά­πη καί εὐ­γνω­μο­σύ­νη καί θυ­μό­μα­στε τήν πα­ρου­σί­α τους ἀ­νά­με­σά μας. Ἡ προ­σευ­χή μας γι­’ αὐ­τούς πρέ­πει νά στη­ρί­ζε­ται καί ἀ­πό τίς πρά­ξεις μας. Ἐ­άν στή ζω­ή μας δέν καρ­πο­φο­ρεῖ ὁ σπό­ρος πού αὐ­τοί ἔ­σπει­ραν μέ­σα μας, τό­τε οἱ προ­σευ­χές μας γι­’ αὐ­τούς θά­’ ναι ἀ­λη­θι­νά ἀ­δύ­να­μες.

Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2022

Ο Φαρισαίος και ο τελώνης. Ο κίνδυνος μιας ψυχαναλυτικής ματιάς

0
913

Λουκ. 18,9 Εἶπε δὲ καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.

ΖΕΡΑΡ ΣΕΒΕΡΕΝ : Να μια πολύ παράξενη παραβολή! ‘Ενας άνθρωπος της θρησκείας καταδικάζεται, ένας αμαρτωλός αθωώνεται!
Πράγματι, ο Φαρισαίος είναι άνθρωπος της θρησκείας, ένας ”ξεχωριστός” (αυτό σημαίνει ο τίτλος του), ένα είδος μοναχού που ζει ανάμεσα στους ανθρώπους. Είναι κάποιος πολύ ”εντάξει”. Κάτι σαν ήρωας.
Δίνει το 10% από τα εισοδήματά του. Είναι δυνατός, τίμιος.  Νηστεύει δυο φορές την εβδομάδα…

Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2021

ΕΝΑΣ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΑΓΙΟΣ, Η «ΙΘΑΚΗ» ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΥΙΟΥ

Κυριακή του Ασώτου 2021 (2η Κυριακή της Αποκριάς - του Τριωδίου)

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός


«Ἄνωθεν φωτισθεῖσα ἡ σοφή σου, Πάτερ, διάνοια διδασκαλίας φέγγος ἀπήστραψε, δι’ οὗ φωταγωγεῖται Μοναζόντων τό σύστημα τῶν παθῶν τῆς ἀχλύος λυτρούμενον» (ἀπό τά στιχηρά τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Κασσιανοῦ τοῦ Ρωμαίου, 29 Φεβρουαρίου)

«Από τον ουρανό φωτίστηκε ο σοφός σου νους, πάτερ, και άστραψε προς τον κόσμο το φως της γνήσιας διδασκαλίας, από το οποίο φωταγωγείται το σύστημα των μοναχών καθώς λυτρώνεται από το σκοτάδι των παθών».

«Ο όσιος πατήρ ημών Κασσιανός γεννήθηκε και μεγάλωσε στις όχθες του ποταμού Δούναβη το 365. Μορφώθηκε εξαιρετικά με τα κλασικά γράμματα, όμως ο πόθος του ήταν η μοναχική ζωή. Έτσι με τον φίλο του Γερμανό μετέβησαν στους Αγίου Τόπους και εκάρησαν μοναχοί σε μοναστήρι της Βηθλεέμ. Αργότερα έφυγαν για την έρημο της Αιγύπτου, με ευλογία του ηγουμένου τους. Συνάντησαν εκεί πλήθος ασκητών αγίων, από τους οποίους έλαβαν πολύτιμη πνευματική τροφή για την ψυχή τους. Κατενόησαν ότι δεν αρκεί η αφιέρωση στον Χριστό ως αποταγή του κοσμικού φρονήματος, αλλά χρειάζεται και η αποταγή από τις παλαιές συνήθειες και τα πάθη, για να βρει ο άνθρωπος την οδό της καρδιάς.
Μέσα από την προσευχή ο μοναχός πρέπει να βιώσει και την τρίτη αποταγή, δηλαδή να αφήσει τον εαυτό του και τον νου του να αρπαγούν από τον Θεό προς τας αιωνίους μονάς, σε μία αίσθηση ανεκλάλητης χαράς και μία πλημμύρα θείου φωτός.
Επισκέφθηκαν την Κωνσταντινούπολη, όπου έμειναν κοντά στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Εκείνος τους έστειλε στην Ρώμη, όπου παρέμειναν επί δεκαετία. Ο Κασσιανός στην συνέχεια ανέλαβε να οργανώσει τον μοναχισμό στην Προβηγκία, όπου με τη εμπειρία της διδασκαλίας των ασκητών της Αιγύπτου και της Καππαδοκίας έδωσε σπουδαία κείμενα για τον μοναχισμό της Δύσης. Υπερασπίστηκε την ορθόδοξη πεποίθηση ότι ο Θεός στέλνει την χάρη Του και ο άνθρωπος με την πίστη και τα έργα του δείχνει την προαίρεση της καρδιάς του, για να ζήσει την αρετή και την κοινωνία με τον ουρανό. Παρέδωσε τη ψυχή του στον Κύριο το 435» («Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας», εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ, τόμος έκτος).

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2021

Η υπέρβαση των κοινωνικών συμβάσεων ως προϋπόθεση της σωτηρίας

Η υπέρβαση των κοινωνικών συμβάσεων ως προϋπόθεση της σωτηρίας
Σχόλιο στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα της ΙE´ Κυριακής του Λουκά: Λου 19:1-10

Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία.

Ο Ιησούς είχε επίγνωση της κακής φήμης που του είχαν προσάψει οι επικριτές του, κατηγορώντας τον ως «φαγά και οινοπότη, που κάνει παρέα με τελώνες και αμαρτωλούς» (Λου 7:34).
Όμως δεν κάνει καμία προσπάθεια να ανασκευάσει τις κατηγορίες. Αντίθετα, δείχνει να τις συντηρεί, τόσο με τη συμπεριφορά του όσο και με τη διδασκαλία του. Έτσι, δέχεται προσκλήσεις σε πλούσια συμπόσια, όπως στην περίπτωση του τελώνη Ματθαίου (Λου 5:27-29) ή και αυτοπροσκαλείται σε σπίτια αμαρτωλών, όπως στην περίπτωση του Ζακχαίου
Η συγχώρεση των αμαρτιών, ως της μοναδικής και ζωτικής σημασίας ενέργεια του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων, ενώ από την πλευρά του ανθρώπου προϋποθέτει την αποδοχή της συγχώρεσης που του προφέρεται. Και η αποδοχή αυτή δεν σημαίνει απλά απαλλαγή από τα αισθήματα ενοχής ή ντροπής που γεννά η αμαρτία· αποδοχή της συγχώρεσης που προσφέρεται από τον Θεό σημαίνει απόφαση ριζικής, και ίσως οδυνηρής, αλλαγής της ζωής, όπως προκύπτει από την ιστορία του Ζακχαίου.
Η συγχώρεση δεν είναι απλώς ένα ευχάριστο συναίσθημα ανακούφισης, απαλλαγής από κάποιο βάρος, αλλά η βαθιά και συνειδητή συναίσθηση του τι ακριβώς είναι η σχέση με τον Θεό και με τους άλλους ανθρώπους. Αποδοχή της συγχώρεσης όμως έχει ως συνέπεια αυτό που στη γλώσσα της ψυχολογίας αποκαλείται “ενσυναίσθηση”, τη δυνατότητα, δηλαδή, του ανθρώπου να “μπει” στη θέση του άλλου, να κατανοήσει τον άλλον, επομένως ο άνθρωπος που δέχτηκε τη συγχώρεση του Θεού, μπορεί να είναι αλληλέγγυος με τον αμαρτωλό συνάνθρωπό του.

Δευτέρα 18 Μαΐου 2020

π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Η Σαμαρείτιδα


Πίνακας: «Living Water» 2004,
canvas, oil, by Bato Dugarzhapov


Κυριακή Σαμαρείτιδος

Ο Χριστός συναντάται με όλο τον ξεπεσμένο κόσμο, του παρόντος, του παρελθόντος και του μέλλοντος. Δεν απορρίπτει και αποδιώχνει κανένα. Θέλει να επικοινωνήσει με όλους, ακόμη και τους πιο παρακατιανούς.
Ο Χριστός, το είπε, κυρίως ήλθε για τους αμαρτωλούς. Αρκεί να τον δεχθούν, να του ανοίξουν τα φύλλα της κλειστής καρδιάς τους. Δεν ζητά κάτι το πολύ. Λίγο νερό. Κάτι ελάχιστο, για να γίνει αφορμή εξόδου από το κλουβί της αυτοφυλάκισής μας. (Μακαριστός Μωυσής Αγιορείτης)
Θαυμάσια ομιλία του π. Νικολάου Λουδοβίκου στο Ευαγγελικό χωρίο που αρχίζει: «ἔρχεται οὖν εἰς πόλιν τῆς Σαμαρείας λεγομένην Συχάρ». Η ομιλία έγινε από τον π. Νικόλαο Λουδοβίκο, στο αρχονταρίκι της Ι.Μ. Αγ. Διονυσίου εν Ολύμπω, την 13 Μαΐου2012.



Δευτέρα 6 Απριλίου 2020

Ε΄Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο: "ἂν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος"

2. ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ, "Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιον ι΄ 32-45 ...


Ε΄Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἀπό τό Εὐαγγέλιο


οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν· οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾿ ὃς ἐὰν θέλη γενέσθαι
μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς
ἂν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι,καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶπολλῶν. Ἐκ τοῦ κατὰ Μᾶρκον (ι´ 42- 45).

Νεοελληνική απόδοση

(Γνωρίζετε ὅτι ἐκεῖνοι ποὺ θεωροῦνται ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν τὰ καταδυναστεύουν καὶ οἱ μεγάλοι τὰ καταπιέζουν. Νὰ μὴ γίνεται ἔτσι ὅμως μεταξύ σας, κι ὅποιος θέλει νὰ γίνει μεγάλος ἀνάμεταξύ σας νὰ εἶναι ὑπηρέτης σας, κι ὅποιος θέλει νὰ γίνει πρῶτος, νὰ εἶναι δοῦλος ὅλων. Γιατί καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἦρθε γιὰ νὰ ὑπηρετηθεῖ ἀλλὰ γιὰ νὰ ὑπηρετήσει, καῖ νὰ δώσει τὴ ζωή του λύτρο γιὰ τοὺς πολλούς).

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020

Η θρησκευτική αυτάρκεια ως εμπόδιο αληθινής σχέσης με τον Θεό

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Σχόλιο στα Βιβλικά Αναγνώσματα: 2Τι 3:10-15· Λου 18:10-14

Η περίοδος του Τριωδίου συνιστά, σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ένα στάδιο πνευματικών αγώνων, κατά το οποίο οι πιστοί προετοιμάζονται με μετάνοια, με προσευχή και με νηστεία για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα.
Τις απαρχές της καθιέρωσης αυτής της περιόδου προετοιμασίας θα πρέπει να αναζητήσει κανείς στα τέλη του ζ΄ μ.Χ. αιώνα, εποχή κατά την οποία βάση και πηγή έμπνευσης για την υμνολογία της Εκκλησίας αποτέλεσε ένα μικρό σχετικά βιβλίο (περίπου 15 τυπωμένες σελίδες) που προέρχεται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Το βιβλίο αυτό επιγράφεται “Ὦδαί” και είναι μια συλλογή εννέα ασμάτων, που αναφέρονται σε σημαντικά βιβλικά γεγονότα. Έτσι, η πρώτη ωδή αναφέρεται στην έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και στη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας και η δεύτερη στην παράδοση των πλακών του Νόμου από τον Θεό στον Μωυσή.
Περιεχόμενο της τρίτης ωδής είναι η προσευχή της Άννας, η οποία ήταν άτεκνη αλλά αξιώθηκε να γίνει μητέρα του τελευταίου κριτή, του Σαμουήλ. Η τέταρτη, πέμπτη και έκτη ωδή έχουν ως περιεχόμενο τις προσευχές των προφητών Αββακούμ, Ησαΐα και Ιωνά αντίστοιχα. Οι επόμενες δύο, έβδομη και όγδοη, αναφέρονται στο μαρτύριο των Τριών Παίδων στο καμίνι της Βαβυλώνας, ενώ η ένατη περιέχει τις προσευχές της Θεοτόκου Μαρίας και του Ζαχαρία. Εμπνευσμένοι από τις ωδές αυτές οι υμνογράφοι αρχίζουν να συνθέτουν ύμνους που βασίζονται στη θεματολογία τους. Οι ύμνοι αυτοί ονομάστηκαν ῾῾κανόνες᾽᾽ και εισήχθησαν αρχικά στη λατρεία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Από εκεί, στις αρχές του θ´ μ.Χ. αιώνα, μεταφέρθηκαν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και διαδόθηκαν σε ολόκληρη την Εκκλησία. Από τότε μέχρι σήμερα, βάση των ιερών ακολουθιών αποτελούν οι κανόνες με τις εννέα ή οχτώ ωδές, καθώς η δεύτερη συνήθως παραλείπεται. Ενώ όμως όλον τον χρόνο ψάλλονται πλήρεις κανόνες, κατά την περίοδο από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου ώς το Μεγάλο Σάββατο, ψάλλονται κανόνες με τρεις μόνον ωδές, γι᾽ αυτό η περίοδος αυτή ονομάζεται ῾῾Τριώδιον᾽᾽.
Καθώς η περίοδος αυτή αποσκοπεί στην προετοιμασία των πιστών για να γιορτάσουν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο το Πάσχα, τα βιβλικά αναγνώσματα της περιόδου εξυπηρετούν αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Αλλά, ενώ θα ανέμενε κανείς να προβάλλονται μέσα από τα συγκεκριμένα αναγνώσματα τύποι ευσεβών και ενάρετων ανθρώπων, όπως αρμόζει στην περίοδο, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Στην ευαγγελική περικοπή της πρώτης Κυριακής εξαίρεται ένας από τους πιο αμαρτωλούς ανθρώπους της εποχής του Χριστού, ένας τελώνης, ενώ κεντρικό πρόσωπο στο ανάγνωσμα της επόμενης Κυριακής είναι ένας άσωτος. Ανάγνωσμα της μεθεπόμενης Κυριακής, της Αποκριάς, είναι η φοβερή Παραβολή της Κρίσεως, όπου ο Χριστός εμφανίζεται να κρίνει τους ανθρώπους με κριτήρια πολύ διαφορετικά από αυτά που συνήθως θεωρούνται χαρακτηριστικά του ευσεβούς ανθρώπου, ενώ στο ανάγνωσμα της Κυριακής της Τυρινής, που ακολουθεί, ο Χριστός ασκεί κριτική στον τρόπο που οι ευσεβείς της εποχής του νηστεύουν.

Δευτέρα 22 Απριλίου 2019

«Μπορούν να μας σκοτώσουν, αλλά δεν μπορούν να καθορίσουν το νόημα του θανάτου μας»


Κυριακή Βαΐων Ιωαν. 12, 1-18, Φιλ. 4, 4-9

 
Ακούσαμε σήμερα  για την είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ. Η είσοδος είναι θριαμβευτική. Οι Ιουδαίοι υποδέχονται τον Χριστό αποδίδοντάς του τιμές βασιλικές. Όμως δεν έχουν καταλάβει τι είδους βασιλιάς είναι. Έχουν συνδέσει τους βασιλείς με την κήρυξη και τη διαχείριση του πολέμου. Ο Χριστός όμως κηρύττει και προαναγγέλλει την έλευση του βασιλείου της ειρήνης. Δεν είναι όμως μόνο το πλήθος των Ιουδαίων που δεν κατανοεί αυτό που επιτελεί ο Χριστός. Η παρανόηση αγγίζει ακόμη και τους ίδιους τους μαθητές του Χριστού. Και το κείμενο του ευαγγελίου είναι απολύτως ειλικρινές ως προς αυτό. «Αυτά στην αρχή δεν τα κατάλαβαν οι μαθητές του· όταν όμως ο Ιησούς ανυψώθηκε στη θεία δόξα, τότε τα θυμήθηκαν». Αυτή η αμηχανία απέναντι στον Ιησού φανερώνεται και στο γεγονός πως η μια αρχή παραδίδει τον Ιησού στην άλλη. O Ιούδας αποκαλύπτει το πού θα βρίσκεται ο Χριστός. Οι μαθητές τον εγκαταλείπουν. Το Συνέδριο των Ιουδαίων τον παραδίδει στον Πιλάτο. Ο Πιλάτος στον Ηρώδη. Ο Ηρώδης πίσω πάλι στον Πιλάτο. Ο Πιλάτος στον όχλο των Ιουδαίων. Ο όχλος τον παραδίδει, εντέλει, και πάλι στον Πιλάτο και στις ρωμαϊκές αρχές για την εκτέλεση. Μια περίπλοκη συγκυρία που κάνει δύσκολη την απάντηση στο ερώτημα: ποιος τελικά σκότωσε τον Χριστό; Μοιάζει σαν ο Χριστός να οδηγήθηκε στο θάνατο γιατί κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει το νόημα της ζωής του.

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019

Κυριακή του Ασώτου: Η μετάνοια είναι ένα ερωτικό γεγονός (π. Νικόλαος Λουδοβίκος)


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Νομίζω πώς ἀπό τό Εὐαγγέλιο (του Ασώτου) μποροῦμε νά καταλάβουμε, μελετώντας προσεκτικά, πώς ἡ μόνη χαρά τοῦ ἀνθρώπου, ἡ μεγάλη χαρά, ἀπό τήν ὁποία πηγάζουν ὅλες οἱ χαρές, ἡ χαρά ἡ μόνη τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ὁ Θεός. Γι᾿ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας καταλάμπεται ἀπό αὐτήν τή χαρά.

Αὐτή ἡ χαρά δέν εἶναι μία χαρά κοινή, τοῦ Πάσχα, ἔχει καί τήν Μ. Παρασκευήπροηγουμένως. Δέν εἶναι μιά κοινή εὐφορία, εἶναι ἡ χαρά τῆς μετανοίας.

Πρέπει νά προσέξουμε νά μήν κατανοοῦμε τή μετάνοια ψυχολογικά καί ἀτομιστικά μόνοἩ μετάνοια δέν εἶναι μιά μεταβολή στήν αὐτογνωσία καί μόνο, πού μᾶς δίδαξαν οἱ δυτικοί Θεολόγοι μέ πρῶτο τόν Αὐγουστῖνο. Δέν εἶναι μόνο μιά μεταβολή στή γνώση τοῦ ἑαυτοῦ μας. Εἶναι κάτι πού ἀφορᾶ τήν ἴδια τήν ὕπαρξή μου, τήν ὀντολογία. Θά λέγαμε εἶναι κάτι πού ἀφορᾶ τό γεγονός, τό εἶναι, τήν ὕπαρξη, εἶναι κοινωνία.

Καί ἐγώ ἔχω ἐκπέσει τῆς κοινωνίας καί δέν ἔχω τό εἶναι μου. Δέν ἔχω τή ζωή, παρόλο πού φαίνεται πώς τήν ἔχω. Εἶναι τό αἴσθημα διά τοῦ ὁποίου ὁ ἄνθρωπος πραγματικά φαίνεται νά σταυροῦται τῷ κόσμῳ, φαίνεται νά ἀρνεῖται τήν κοινή εὐφορία τοῦ κόσμου, πλήν ὅμως αἰσθανόμενος ὅτι τό εἶναι, ἡ ζωή, ἐνεργεῖται πολύ βαθύτερα, πολύ πληρέστερα, ἀπ᾿ ὅτι ὁ κόσμος συνήθως μπορεῖ νά καταλάβει καί νά νιώσει.

Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος πραγματικά μέ τή μετάνοια ἀνήκει σέ ὅλους καί καταλαβαίνει τήν ἀληθινή ζωή μέ τό νά ἀνήκει σέ ὅλους καί νά μπορέσει νά προσφερθεῖ σέ ὅλους.

Τό νά μάθεις τήν τέχνη τοῦ νά προσφέρεσαι σέ ὅλους, τό νά μάθεις τήν ἁπλότητα τοῦ Θεοῦ, καί νά τό ποῦμε μέ ἄλλα λόγια, νά μάθεις πώς ὁ Θεός φανερά μετέδωσε τήν ἁπλότητα πρός ὅλους καί ἐνῶ ἐμεῖς ἔχουμε γίνει τόσο περίπλοκοι, ὁ καθένας, καθώς εἴμαστε κλεισμένοι -ἀκριβῶς γι᾿ αὐτό- στή φιλαυτία μας.

Ἡ μετάνοια εἶναι μιά μεγάλη καί ἰσόβια σπουδή, εἶναι μιά μεγάλη καί ἰσόβια χαρά. Τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ εἶναι μυστήριο τῆς ἀναστάσεως. Ὁ Σταυρός εἶναι ἡ μετάνοια. Εἶναι αὐτό πού βιώνουν καί λένε οἱ Πατέρες μας, ὅτι δηλαδή ὅλος ὁ κόσμος εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ καί μόνον διά τοῦ Θεοῦ ἀληθεύει.

Η "παραβολή του Ασώτου Υιού", σήμερα...

Η εικόνα ίσως περιέχει: 3 άτομα



...Εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη...

Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018

Η Παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου στο έργο του Κάρολου Ντίκενς «A Christmas Carol - Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα»

Η Παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου στο έργο του Κάρολου Ντίκενς «A Christmas Carol - Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα»

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Οι αρετές της καλοσύνης, της ανθρωπιάς, 
της συμπόνιας, της ελπίδας με κορυφαία την αγάπη, 
μετατρέπουν τον διδακτικό χαρακτήρα του έργου 
σε ευαγγελικό ανάγνωσμα.

Γράφει ο Φαίδων Χριστοδουλάκης

Μία από τις ομορφότερες ιστορίες που έχουν γραφτεί ποτέ με αφορμή τα Χριστούγεννα είναι αναμφισβήτητα το υπέροχο διήγημα του Τσάρλς Ντίκενς, «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» (A Christmas Carol - Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα). Το έργο αποτέλεσε αγαπημένο ανάγνωσμα ολόκληρων γενιών και λατρεύτηκε σχεδόν σε όλες τις κινηματογραφικές μεταφορές. (βλ. στο τέλος ολόκληρη την ταινία)

Σε αυτές τις γραμμές θα επιχειρήσουμε μια, όσο το δυνατόν, επιγραμματική ψηλάφηση του θαυμαστού κι αγαπημένου μας έργου, σκιαγραφώντας αδρά μόνον κάποιους βασικούς άξονες.
  • Ο Ντίκενς στηρίζει όλο του το οικοδόμημα σε μία προέκταση της βιβλικής αφήγησης, μέσω μιας φαινομενικής αντίθεσης.
Έτσι, στη περίφημη παραβολή του Πλούσιου και του Λάζαρου (βλ. παρακάτω), που μας διασώζεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, υπάρχει στο τέλος της ένας χαρακτηριστικός διάλογος μεταξύ της ψυχής του κολαζομένου πλουσίου και του Αβραάμ.

Εκεί εκφράζεται ή ικεσία να αποσταλεί ο Λάζαρος στη γη με σκοπό τη νουθεσία και τη μετάνοια των υπολοίπων αδελφών του πλούσιου, η οποία καταλήγει στην άρνηση του Αβραάμ. Σε αυτό το σημείο ξεκινάει η αφήγηση του Ντίκενς, που χρησιμοποιεί «την άρση» της απαγόρευσης αυτής για να στείλει την ψυχή του Μάρλεϋ στον αμετανόητο φιλάργυρο φίλο του και συνέταιρο, τον Σκρουτζ και να του δώσει την ευκαιρία που ο ίδιος δεν είχε.
  • Η περιγραφή της κολασμένης μορφής του Μάρλεϋ είναι πραγματικά ένας θησαυρός θεολογικών στοιχείων. 
Η θλιβερή του εικόνα με τις βαριές αλυσίδες και τα χρηματοκιβώτια και γενικά η ζοφερή του όψη, καθώς και η μόνιμη, χωρίς καμιά ανάπαυση, ταλαιπωρία του, μας παραπέμπει στον μεταθανάτιο κολασμό της ψυχής από τα πάθη αλυσίδες που την συμπνίγουν και δεν την αφήνουν να βρει λύτρωση.

Σε κάποιο σημείο το δράμα του κορυφώνεται, στη θέα των άλλων κολασμένων ψυχών που πλέον δεν μπορούσαν να πράξουν το καλό και βίωναν το μαρτύριο της αγάπης.

Από την άλλη όχθη η σκληροκαρδία του Σκρουτζ κι ο άκρατος υλισμός του, τον ωθούν στην αμφισβήτηση του παράδοξου γεγονότος της εμφάνισης του νεκρού του φίλου φτάνοντας στα όρια της απιστίας. Ωστόσο δέχεται το πρώτο πλήγμα και μαλακώνει κάτι στο οποίο συμβάλλει και το αίσθημα του τρόμου. 

Η σταδιακή μεταστροφή που θα οδηγήσει στην αληθινή μετάνοια, θα έρθει αργά και σταθερά με την επίσκεψη των αλλόκοτων φαντασμάτων των Χριστουγέννων.

Μέσω της θέασης του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, του χρόνου δηλαδή ως μοναδικού πεδίου σωτηρίας, με επίκεντρο τα Χριστούγεννα, θα δει την σταδιακή του πορεία προς την πνευματική καταστροφή με την υποδούλωση του στο πάθος της φιλαργυρίας και της λατρείας της ύλης που τελικά θα τον μετατρέψει σε μία απόκοσμη κι εωσφορική ύπαρξη.

Η συνολική θέαση του βίου του ως ψυχικού και πνευματικού κατήφορου που τέλος έχει τον τάφο και την αιώνια κόλαση θα συγκλονίσει συθέμελα τη σκληρή και κρύα καρδιά του φιλάργυρου Σκρουτζ και θα τον φέρει σε μια ουσιαστική μετάνοια κι αλλαγή ζωής.

Σε όλο το έργο είναι διάχυτος ο θεανθρωπισμός του «πνεύματος των Χριστουγέννων», ο οποίος σύμφωνα με τον συγγραφέα, πρέπει ως πρόταση ζωής να κυριαρχεί όλο τον χρόνο και να νοηματοδοτεί τον ανθρώπινο βίο, ιδίως σε εποχές κοινωνικής αδικίας και βαθιάς φτώχειας, όπως αυτή που έζησε ο Ντίκενς.
  • Οι αρετές της καλοσύνης, της ανθρωπιάς, της συμπόνιας, της ελπίδας με κορυφαία την αγάπη, μετατρέπουν τον διδακτικό χαρακτήρα του έργου σε ευαγγελικό ανάγνωσμα.

Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2017

Για την παραβολή του καλού σαμαρείτη ή του ανθρώπου πού έπεσε στους ληστές. (Διαφορές στην ανατολική και δυτική απεικόνιση)


Για την Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη 
ή του ανθρώπου πού έπεσε στους ληστές. 

Διαφορές στην ανατολική και δυτική απεικόνιση

Ένας σαφής διαχωρισμός της ανατολικής με την δυτική απεικόνιση της παραβολής του Καλού Σαμαρείτη και αναλυτική πνευματική διάσταση της περικοπής του ευαγγελίου.

Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη

Η περίφημη παραβολή του καλού σαμαρείτη ή όπως ευρίσκεται στα καθ' ημάς κείμενα η παραβολή για τον άνθρωπο πού περιέπεσε στους ληστές, έχει εμπνεύσει παγκοσμίως και διαχρονικά, όλα τα ανθρωπιστικά και ακτιβιστικά κινήματα, θρησκευτικού και μή χαρακτήρα. Ακόμα και σήμερα ο άνθρωπος της εθελοντικής προσφοράς και δράσης ονομάζεται καλός σαμαρείτης.

Ωστόσο, το νόημα της παραβολής ξεφεύγει πιστεύω από το απλό ανθρώπινο νόημα της ανθρώπινης προσφοράς και δράσης, είναι βαθύτερο και πνευματικό. Παλιότερα επισημάναμε τις διαφορές στην δυτική και ανατολική εικονογράφηση του θέματος.

Στην Δύση εικονογραφημένος περιπεσών είναι ο ίδιος ο Χριστός και καλός σαμαρείτης ο άνθρωπος. Είναι σαφής ο συμβολισμός. Ο περιθάλπων τον αδελφό του, περιθάλπει καθηκοντικά τον ίδιο τον Θεό, όπως θα έκανε κάθε τίμιος και αξιοσέβαστος χριστιανός.

Παρασκευή 3 Μαρτίου 2017

Το Αναγνωστικό των Ευαγγελίων*

Αλέξανδρος Κοσματόπουλος
                                                                          Στη μνήμη του Γιάννη Ζήκα
 
 Τα Ευαγγέλια, με την αμεσότητα που χαρακτηρίζει τον λόγο τους, βρίσκονται πάντα μπροστά μας, και θα βρίσκονται μπροστά μας μέχρι συντελείας του αιώνος. Μπροστά μας και ως προς τον χρόνο και ως προς το νόημα. Τα Ευαγγέλια δεν αποτελούν ποτέ παρελθόν. Μήτε απευθύνονται στο μέλλον. Είναι παρόντα σε όλες τις εποχές, και το νόημά τους είναι πάντα παρόν, προπαντός όταν, σαν πικρή αρρώστια που μαστίζει την ανθρώπινη ύπαρξη, κυριαρχεί η απουσία νοήματος. Αν και η απουσία νοήματος έχει μεταβάλει τούτο τον κόσμο σε τόπο αφόρητης εξορίας, έρχονται τα Ευαγγέλια να προσδώσουν νόημα και περιεχόμενο εκεί που τίποτα δεν φέγγει, εκεί που δεν είναι τίποτα ορατό. Με τα Ευαγγέλια ο άνθρωπος αντιπαλεύει τον μηδενισμό, και τούτη η πάλη παίρνει συχνά σωματικό χαρακτήρα, καθώς δοκιμάζεται και δοκιμάζει τον μηδενισμό και την ματαιότητα, που διαβρώνει όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής. 
Μέσα στους αιώνες τα Ευαγγέλια προσεγγίστηκαν με ποικίλους τρόπους, αλλά η εποχή μας προσφέρει τη δυνατότητα μιας πιο ειλικρινούς προσέγγισης, ακριβώς λόγω της γύμνιας της από ιδεολογικά σχήματα και προσχήματα, και της έλλειψης νοήματος στη ζωή των ανθρώπων. Παγιδευμένοι στην πραγματικότητα όπως μας την πληροφορούν οι αισθήσεις, αδυνατούμε να προσεγγίσουμε το Πραγματικό, που προβάλλει απρόβλεπτο. 
                                          
                                               *   *   *
Πλησιάζουμε τα Ευαγγέλια ως τυφλοί τοις όμμασι και ανοικτοί τη καρδία. Γιατί, ο Λόγος του Θεού ακούγεται μόνο μέσα στη σιωπή. Μέσα στη σιωπή της ενατένισης, της προσήλωσης, της ησυχίας. Ακούγεται όταν οι αισθήσεις συστέλλονται και στρέφονται προς εαυτόν. ΄Ετσι μπορεί κανείς να αντιπαλέψει ‘‘την αμαρτία του κόσμου τούτου’’, την ανικανότητα του ανθρώπου να απελευθερωθεί απ’ την βιαιότητα του ίδιου του εαυτού του.
Η βία του κόσμου, δίχως το έσοπτρον του πνεύματος, είναι αδύνατο να φανερώσει το σκοτεινό της πρόσωπο και την καταγωγή της. Για να ανατραπούν τα είδωλα χρειάζεται κρυστάλλινη καθαρότητα που τίποτα να μη την σκιάζει εντός σου, για να πεις αινιγματικά το, «εν μέρει γνωρίζομεν και εν μέρει προφητεύομεν». Είναι αδύνατον να καταλάβουμε σε ποια βάθη συντελείται η μεταμόρφωση του ανθρώπου. Και είναι σωστό και δίκαιο αυτό, γιατί στα πέρατα του εαυτού μας δεν υπάρχουν κανόνες, δεν υπάρχουν στηρίγματα, δεν υπάρχουν βοήθειες και συνταγές σωτηρίας. «Περνάς από τη σκότωση για να αλλάξεις πολιτεία», όπως λέγει και ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος. 

Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2017

Η περίοδος και οι Κυριακές των Απόκρεω (Συναξάρια Τριωδίου)


Τα συναξάρια της περιόδου του Τριωδίου

Κυριακαί τῶν Ἀπόκρεω 
Ιωάννου Μ. Φουντούλη
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

«Ὁ δημιουργός τῶν ἄνω καί τῶν κάτω,
τρισάγιον μέν ὕμνον ἐκ τῶν ἀγγέλων,
τριῴδιον δέ παρ᾽ ἀνθρώπων δέχου».

Μέ τούς στίχους αὐτούς προοιμιάζονται τά συναξάρια τῆς περιόδου τοῦ Τριῳδίου. Ὁ οὐράνιος καί ὁ ἐπίγειος κόσμος, οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἄνθρωποι, συνάπτονται σέ κοινή συμφωνία. Οἱ ἄγγελοι ψάλλουν στόν δημιουργό των, τόν «δημιουργό τῶν ἄνω», τόν τρισάγιο ὕμνο. Μαζί μέ αὐτούς ἑνώνονται καί οἱ φωνές τῶν ἀνθρώπων, πού ἔρχονται καί αὐτοί νά ψάλουν στόν δημιουργό των, τόν «δημιουργό τῶν κάτω», τριῳδίους ὕμνους.

Ἀπό αὐτούς τούς τριωδίους ὕμνους, τά «τριῴδια», ἔλαβε τό ὄνομά της ἡ μεγάλη περίοδος τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, πού κινεῖται μαζί μέ τό Πάσχα καί τό περιβάλλει σάν προεόρτιος καί μεθέορτος περίοδος. Γιατί ὅλο αὐτό τό τμῆμα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους παλαιότερον ἐχαρακτηρίζετο μ᾽ αὐτό τό ὄνομα: «Τριῴδιον».

Ἀνάλογα δέ μέ τόν ἰδιαίτερο χαρακτῆρα του τό διέκριναν σέ «Τριῴδιον κατανυκτικόν», ἀπ᾽ ἀρχῆς μέχρι τοῦ Πάσχα, καί «Τριῴδιον χαρμόσυνον», ἀπό τοῦ Πάσχα μέχρι τῆς Κυριακῆς τῶν ἁγίων Πάντων, πού κατακλείει τόν κύκλο τῶν κινητῶν ἑορτῶν. 

Τριῴδιο δέ λέγεται ἀπό τήν ἀρχαιοπρεπῆ συνήθεια, πού διετηρεῖτο κατά τήν περίοδο αὐτή, νά μή ψάλλωνται καθημερινῶς κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου καί οἱ ἐννέα ᾠδές τοῦ Ψαλτηρίου, καί ἑπομένως καί ὁλόκληροι ἐννεαῴδιοι Κανόνες, ἀλλά μόνο τρεῖς ᾠδές, ἡ η' καί ἡ θ' καί μία ἀπό τίς προηγούμενες κατά τήν σειρά τῶν ἡμερῶν.

Αὐτός ὁ ἀρχαῖος τρόπος τῆς ψαλμῳδίας διετηρήθη ἐν μέρει μόνον μέχρι σήμερα, καί μάλιστα μόνον γιά τίς καθημερινές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Γιά τίς ἄλλες ἡμέρες ἐπεκράτησε τό νεώτερο ἔθος, νά στιχολογοῦνται καί οἱ ἐννέα ᾠδές ἀκριβέστερα οἱ ὀκτώ, γιατί ἡ δευτέρα παραλείπεται) καί νά ψάλλωνται ἐννεαῴδιοι (ἀκριβέστερα ὀκταῴδιοι) Κανόνες. 

Ἔτσι τό ὄνομα «Τριῴδιον» τελικά διετηρήθη μόνο γιά τό ἀρχαῖο «κατανυκτικόν Τριῴδιον», γιά τήν πρό τοῦ Πάσχα δηλαδή περίοδο. Καί πάλι καί ἐδῶ ὄχι κυριολεκτικῶς.

Ὅπως δέ χαρακτηριστικά γράφει ὁ Νικηφόρος Κάλλιστος Ξανθόπουλος στόν πρόλογο τῶν συναξαρίων τοῦ Τριῳδίου: «Καταχρηστικῶς Τριῴδιον ὀνομάζεται· οὐ γάρ ἀεί τριῴδια ἔχει. Καί γάρ ὁλοτελεῖς κανόνας προβάλλεται, ἀλλ᾽ οἷμαι ἀπό τοῦ πλεονάζοντος τήν ἐπωνυμίαν λαβεῖν». Αὐτά γιά τήν ὀνομασία τοῦ Τριῳδίου.

Περί της Παραβολής του Ασώτου


Περί της Παραβολής του Ασώτου
Σοφία Ντρέκου

Περιεχόμενα
1. Η παραβολή Ν. Λυγερός
2. Επεισόδια της Αγιότητας, ποίηση Ματθαίος Μουντές
3. Περί της Παραβολής του Ασώτου - Θεόκλητος Μοναχός Διονυσιάτης
4. Γυρισμός - Κώστας Καρυωτάκης
5. Ο άγιος άσωτος - Μοναχού Μωϋσέως αγιορείτου
6. Οπτικοακουστικό υλικό

1. Η παραβολή - Ν. Λυγερός
 
Η παραβολή είναι πιστή μεταφορά της δομής
του νοητικού πλαισίου που έχει διαμορφωθεί
από τη σκέψη που επιθυμεί τη συνεννόηση
κι όχι μόνο και μόνο την επικοινωνία
έτσι δεν είναι μια προβολή που χάνει και την ουσία
αλλά ένας κώδικας μνημοσύνης που διατηρείται
και στη λήθη για να διασωθεί η γνώση του παρελθόντος
για το μέλλον δίχως να σταματήσει στο παρόν
μιας κοινωνίας της αδιαφορίας γιατί αυτή
δεν ανήκει στην Ανθρωπότητα.[4]

2. Επεισόδια της Αγιότητας - Ματθαίος Μουντές


Η αγιότητα δεν είναι υπόθεση ακαδημαϊκή
κι ούτε ανθίζει με συνταγές 
και λιπάσματα συνόδων.
Αστράφτει μέσα στη λάσπη 
κρατώντας άσπιλα τα βρώμικα 
σεντόνια των αναμορφωτηρίων. 

Στις φυλακές ασπαίρει η αγιότητα,
στα τρίστρατα, 
στα στρατόπεδα και στα πορνεία
και στα ναυάγια των εγκάτων.

από τη συλλογή «Νηπιοβαπτισμός» 

3. Περί της Παραβολής του Ασώτου
Θεόκλητος Μοναχός Διονυσιάτης

Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016

Κυριακή του Άφρονα Πλουσίου - Αφιέρωμα

πίνακας: The Rich Fool - Rembrandt van Rijn - 1606-69


Κυριακή του Άφρονα Πλουσίου 
Σοφία Ντρέκου
Περιεχόμενα 
1. Εισαγωγή-Ποίηση: «Άρνηση» Γιώργου Σεφέρη
2. Μέγας Βασίλειος: «Ποιος είναι ο πλεονέκτης;»
3. π. Παντ. Κρούσκος: Ερμηνεία του Ευαγγελίου
4. Το Ευαγγέλιο: Κυριακή ΚΑ' (Θ' Λουκά) Ήχος δ'
5. Ερμηνευτική απόδοση: Ευαγγελίου Ι. Θ. Κολιτσάρα
6. Βίντεο: Ομιλία του π. Νικολάου Λουδοβίκου στην παραβολή του άφρονος πλουσίου.

1. Εισαγωγή-Ποίηση: «Άρνηση» Γιώργου Σεφέρη

Ξεκινώντας με ποίηση αγαπημένοι μου αναγνώστες σήμερα, προσπαθώντας να κατανοήσουμε στο νόημα της σημαντικής Ευαγγελικής περικοπής. Ένα πασίγνωστο ποίημα ενός από τους αγαπημένους μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Έχει τον τίτλο «ΑΡΝΗΣΗ» και μας λέει σε μία του στροφή: «Με τι καρδιά, με τι πνοή,τι πόθους και τι πάθος πήραμε τη ζωή μας... λάθος! κι αλλάξαμε ζωή».

2. Μέγας Βασίλειος: «Ποιος είναι ο πλεονέκτης;»
Από τα συγκλονιστικότερα λόγια του Χριστού, είναι η παραβολή περί του άφρονα πλουσίου αγαπητοί μου αναγνώστες. Ο Μέγας Βασίλειος μας περιγράφει...

«Ποιος είναι ο πλεονέκτης;
Αυτός που δεν περιορίζεται στην αυτάρκειά του.

Και ποιος είναι ο αποστερητής;
Αυτός που αφαιρεί τα πράγματα του άλλου.

Εσύ λοιπόν, δεν είσαι πλεονέκτης, δεν είσαι αποστερητής,
αφού οικειοποιείσαι αυτά που σου δόθηκαν για διαχείριση;

Είναι του πεινασμένου το ψωμί που εσύ κατακρατείς.
Είναι του γυμνού το ρούχο που έχεις φυλαγμένο στις αποθήκες σου.
Του ξυπόλητου είναι το υπόδημα που έχεις και σαπίζει.
Αυτού που έχει ανάγκη είναι τα χρήματα που έχεις χωμένα.
Ώστε τόσους αδικείς, όσους θα μπορούσες να ελεήσεις.»

Κυριακή 10 Απριλίου 2016

“Πώς η αντι-εξουσιαστική πρόταση του ευαγγελίου, κατάντησε συστημικός ιστορικός συμβιβασμός”


του π. Δημητρίου Θεοφίλου, δημοσιευμένο στο Amen.gr

«Η εκκλησία Γεννήθηκε σε σπήλαιο, ανδρώθηκε σε κατακόμβες και κατέληξε να σέρνεται ημιθανής σε μέγαρα, όπου φθείρεται συναλλασσόμενη με την εξουσία».

Η ευαγγελική περικοπή της Ε΄ Κυριακής των Νηστειών, η οποία έχει ως θεματικό επίκεντρο, το αίτημα των γιών του Ζεβεδαίου (Μαρκ. 10.35-45), τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους, και μας επαναφέρει πίσω, μακριά από παρανοήσεις και ξαστοχήματα ενδοϊστορικών αποκλίσεων, σχετικά με τα όσα έζησε και δίδαξε οΧριστός.

Ο πονηρός και επιπόλαιος «Ιάκωβος» και «Ιωάννης» της σημερινής εποχής, είσαι εσύ, είμαι εγώ είναι ο διπλανός μας, ποια σημασία έχει αυτό άλλωστε, είναι εκείνος που θέλει να χρησιμοποιήσει τη σχέση, τη γνωριμία, το σόι, τη φαμίλια, ή τη κλίκα, για να ανέλθει, για να αποκτήσει βεβαιότητες, για να συμμετέχει σε συν-διανομή εξουσίας.

Ο Χριστός προτείνει όμως μια άλλη πρόταση, αντι-εξουσιαστική, απέναντι από όλα τα προκατασκευασμένα βιλαέτια, τούτου του κόσμου, κάνει τη ρήξη με το συστημικό κατεστημένο, με τη λογική της αναρρίχησης, με την απόκτηση και κατοχή της «καρέκλας – πολυθρόνας».

Ο Χριστός μιλάει για μια αλλιώτικης λογικής εξουσία, η οποία έχει να κάνει, με πόση ποτηριού παθημάτων, απαξιώσεων και εξευτελισμών, που έχει να κάνει με βάπτισμα αίματος και μαρτυρίου, στο τέλος της διαδρομής των οποίων, υπάρχει ένας «θρόνος» και ένα «στέμμα», που δεν είναι άλλα από τον Σταυρό και το ακάνθινο στεφάνι.

Κοιτάξτε γύρω, ψάξτε μέσα σας και πείτε μου με ειλικρίνεια, βλέπετε πουθενά τέτοιου είδους μαθητές του Χριστού;

Η πατρική αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, από μέρους των δύο (όχι τυχαίων μαθητών του, αφού είναι οι ίδιοι που πριν λίγο καιρό τον είχαν συνοδεύσει στο Θαβώριο όρος κατά τη μεταμόρφωσή Του), δεν είναι η απόρριψη, δεν είναι η απομάκρυνση δεν είναι ο ψόγος, μα το αγκάλιασμα και η κατάθεση μιας νέας πρότασης ζωής, απέναντι σε όσους κατεξουσιάζουν τους συνανθρώπους τους, είναι απλή και συγκεκριμένη:

«Σ’ εσάς όμως δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας πρέπει να γίνει υπηρέτης σας και όποιος από εσάς θέλει να γίνει πρώτος πρέπει να γίνει δούλος όλων. Γιατί και ο Γιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους» (Μαρκ. 10.43-45).