Οι ασκητικές υπερβολές και οι εξωφρενισμοί, η αυστηρότητα του ύφους και του ενδύματος, η ακατάσχετη φλυαρία περί Θεού και περί πνευματικών πραγμάτων, η περιφρόνηση του σώματος, η άρνηση
των αθώων απολαύσεων, ο φόβος των κτισμάτων, κρύβουν πολύ συχνά καρδιά πονηρή και φρόνημα πολύ σαρκικό. Διότι παντού και πάντοτε μπορεί να βρει τον Θεό και παντού και πάντοτε να τον αγαπήσει και παντού και πάντοτε να τον διδάξει… Η απλή και συνηθισμένη ζωή είναι απόδειξη ταπεινοφροσύνης, είναι σημείο, ότι το Πνεύμα του Θεού κατοικεί στην ψυχή μας και αγιάζει το σώμα μας και την εργασία μας (Αγ. Νικόλαος Καβάσιλας, Περί της εν Χριστώ ζωής).
Με αυτά τα λόγια απαντά ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας πριν από έξι αιώνες, όταν προκύπτουν στην Βυζαντινή κοινωνία ερωτήματα αντίστοιχα με τα δικά μας σχετικά με την πνευματική ζωή. Μας θυμίζει πως τον Θεό τον συναντάμε σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και πως εκείνο που χρειαζόμαστε πάνω απ’ όλα για να σχετιστούμε μαζί Του είναι η ταπείνωση, δηλαδή η ελευθερία από την φιλαυτία και την κενοδοξία μας, που είναι οι βασικές αιτίες της ανθρώπινης αμαρτίας.
Μας επισημαίνει ότι ο Χριστός κήρυξε το Ευαγγέλιο της σωτηρίας για όλους τους ανθρώπους και όχι μόνο για τους αναχωρητές. Η άσκηση έχει ως κύριο σκοπό να μας βοηθήσει να εφαρμόσουμε στην ζωή μας τον λόγο Του, ενώ ο μοναχισμός είναι μια ιδιαίτερη κλίση, μόνο για εκείνους που έχουν λάβει αντίστοιχη κλήση από τον Θεό. Εξάλλου, όπως λέει ο Χρυσόστομος, «Όμοια για όλους νομοθέτησε ο Θεός. Απ’ όλους θα ζητήσει λόγο για την υπακοή στο Ευαγγέλιο, και από τους μοναχούς και από τους εγγάμους» (Άπαντα τ. 8).
