Για την Ημέρα της Αγρότισσας

Του Μπάμπη Ανδριανόπουλου

Για τις κυράδες εκείνων των καιρών που δεν ζήτησαν τίποτα και έδωσαν τα πάντα. 

Γεωργία Σκοπούλη " ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΓΙΝΑΝ ΕΝΑ ΜΕ ΤΗ ΓΗ"

Από το στόμα των αφηγητριών:

"... - Τρεις νύχτες του Δεκεμβρίου να κάτσουμε εδώ δεν τελειώνουν αυτά...

- Και με πάντρεψαν. Ούτε στήθος, ούτε τα ρούχα μου είχα ακόμη!

- Μόλις τελείωσα το Δημοτικό, άρχισα και το όργωμα. Μου άρεσε. Αν μ' έβλεπες να κάνω χωράφι! Πέταγα.

- Με τα πόδια και ξυπόλυτες. Τα παπούτσια στο χέρι για να μην χαλάσουν.

- Και αρχίσαμε με την σειρά από σπίτι σε σπίτι να θάβουμε τους νεκρούς.

- Το δρεπάνι για το θέρο τόχα πάντα δεμένο στη μέση μου για να μην το χάνω.

- Α, παλιόγρια! μου λεν. Έρχονται μπάμ-μπούμ, έχετε λίρες, έχετε λίρες... Καταστραφήκαμαν.

- Με την πεθερά μου ήμασταν φίλες, σαν μάνα με κόρη.

- Είχε την οχιά στη γλώσσα μέχρι να πεθάνει.

- Το πιο ωραίο ήταν ο ξέφλος. Φαγητά, τραγούδια, χοροί. Αξέχαστες βραδιές!

Τώρα οι νέοι δε χορεύουν, δεν τραγουδάνε με το στόμα. Άλλοι λεν τραγούδια γι' αυτούς...

- Έβαλε τα χέρια μέσα η μαμή κι ανακάτευε.

- Η μάνα φοβόταν μήπως μείνω έγκυος και μας ζητήσουν προίκα παραπάνω!

- Κάθε χρόνο που ερχόταν έπιανε και από ένα παιδί.

- Πέθανε κι η γιαγιά. Ένα χρόνο τώρα είμ' ελεύθερη.

- Γιαγιά, φέρε ένα μαξιλάρι να βάλω στο κεφάλι του μπαμπά γιατί πέθανε.

- Για την αγρότισσα, που απ' αυτήν τρώνε ψωμί, κανένας δεν ασχολείται. ..."

Η Μαρινέλλα Βλαχάκη έστησε μια σπουδαία θεατρική παράσταση βασισμένη σε επτά από τις 68 αφηγήσεις γυναικών της Ηπείρου που περιέχονται στο βιβλίο.

Κι εδώ έρχεται η Ελένη Τέγου με ένα απόλυτα ταιριαστό ποίημα:

"Mάνα αγρότισσα"

Βγαλμένο από αφηγήσεις γερόντων στο χωριό Μαυρομμάτι της Καρδίτσας, που φιλοξενεί τη σπηλιά που γεννήθηκε ο «γιος της καλογριάς», Αρχιστράτηγος του’ 21  Γεώργιος Καραϊσκάκης.

Παγκόσμια ημέρα προς τιμή της Αγρότισας σήμερα.....

και οι θύμισες μέσα από τις διηγήσεις της γιαγιάς, της μαμάς, της θείας ,επανέρχοται...!!!!

Δύσκολη ζωή, δουλειά νύχτα με νύχτα ,άχαραγα ξύπνημα , λίγο ψωμί και γάλα για προσφάγι και έτοιμες με τα δικούλια στα χέρια, το τσεμπέρι στο κεφαλι για να προφυλάσσει από τις αχτίνες του ήλιου , το λαϊνι με το νερό για να ξεδιψάσουν όταν έρθει η ώρα και λίγο ψωμοτύρι τυλιγμένο στην πετσέτα . Πολλές φορές όταν δεν είχαν άτομα άλλα στο σπίτι για να κρατήσουν το μωρό, μαζί και αυτό μέσα στην σαρμανίτσα ,όλο και κάποιο άλλο μεγαλύτερο παιδί βρισκόταν να έρθει μαζί τους για να το προσέχει εκεί στην άκρη του χωραφιού.

Δυσκολη δουλεια τα χωράφια, όργωμα , σπορά, πότισμα, θέρος όλη μέρα κάτω απο τον ήλιο να πυρώνει και να μην  σηκώνεις κεφάλι ,μόνη ξεκούραση η ώρα που έπρεπε να θηλάσει το μωρό ,ακουμπησμένο το κουρασμένο σώμα έστω και για λίγο κάτω  από το δέντρο στην άκρη του χωραφιού...

Και όταν έπεφτε πια ο ήλιος και γύριζαν στο σπίτι καβάλα στα μουλάρια μπροστά οι άνδρες, πίσω με τα πόδια οι γυναίκες και έρχονταν η ώρα του φαγητού άναβαν την φωτιά στο τζάκι και μαγείρευαν τραχανά και αντί για λάδι λύπα βάζανε που είχαν κράτήσει στο πήλινο από τότε που είχαν σφάξει το γρουν(χοίρος ) ., οι τσιγαρίδες ήταν για γιορτές η για κάποια Κυριακή. 

 Πολλές φορές παρόλι την κούραση έπρεπε να φτιάχνουν και τις πίτες με ότι υλικά είχαν σε κάθε εποχή χόρτα ,γάλα ,τυρί, τραχανά.. ..για να ταϊσουν καλύτερα την οικογένεια τους .,.και όταν πια έφτανε η ώρα του ύπνου έσβηνε η γκαζόλαμπα και πέφταν στις ψάθες κατάχαμα το καλοκαίρι η στρωμένες με βελεντζες το χειμώνα ,που στον ελεύθερο χρόνο τους είχαν υφάνει .,κουνώντας την σαρμανίτσα με το μωρό νανουρίζοντας το ...