*
Νιώθουμε συχνά την επιθυμία να ασχοληθούμε σε βάθος με ποιητές, πεζογράφους, καλλιτεχνικά κινήματα και σχολές. Ωστόσο μας δυσκολεύει πολλές φορές ο όγκος τους, η διαφορά του ύφους τους ανά περιόδους και χρονικές φάσεις, καθώς και ο φόβος μιας εσφαλμένης πρώτης εντύπωσης που θα μας αποθαρρύνει. Στο πνεύμα αντίστοιχων εκλαϊκευτικών και βοηθητικών άρθρων για συγγραφείς, σκηνοθέτες, μουσικούς κ.ο.κ., που αφθονούν σε ιστότοπους του εξωτερικού, ο Θάνος Γιαννούδης επιδιώκει να σκιαγραφήσει έναν οδικό χάρτη ανάγνωσης του νεοελληνικού ποιητικού τοπίου. Έναν χάρτη σε καμία περίπτωση πατερναλιστικό, παρά περισσότερο βοηθητικό για τον νέο, καλοπροαίρετο και –κυρίως– απροκατάληπτο αναγνώστη.~.~
ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ
1938 – 2018-> Από πού να ξεκινήσω;
Η κυριότερη ιδιότητα από τις πολλαπλές που έφερε ο Μάνος Ελευθερίου (ποιητής, πεζογράφος, ερευνητής, συλλέκτης, δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός κ.ά.) και σίγουρα εκείνη που τον ανέδειξε ως μείζονα δημιουργό αφήνοντας το όνομά του στην ιστορία του νεότερου μας πολιτισμού υπήρξε σαφέστατα η στιχουργική. Από το τεράστιο, τώρα, σε όγκο στιχουργικό του έργο, κρίνουμε πως το καλύτερο δυνατό σημείο αφετηρίας αποτελούν τόσο οι κύκλοι τραγουδιών όσο και αρκετά από τα μεμονωμένα τραγούδια του που κυκλοφόρησαν κατά τη δεκαετία του 1970 (Άγιος Φεβρουάριος, Τα λαϊκά, Θητεία, Τροπάρια για φονιάδες, συμμετοχή σε δίσκους όπως οι: Σεργιάνι στον κόσμο, Γράμματα στον Μακρυγιάννη, Μικρές Πολιτείες κ.α.). Εδώ συναντούμε τη στιχουργική φωνή του Ελευθερίου έτοιμη και ώριμη να διαλέγεται με τα πλέον ιστορικά και κομβικά γεγονότα της νεότερης ελληνικής Ιστορίας (Δικτατορία, μετεμφυλιακή Ελλάδα, Μικρασιατική Καταστροφή, Επανάσταση του 1821), ανιχνεύοντας το αποτύπωμα και τις συνέπειές τους τόσο στο σώμα του λαού ως σύνολο όσο και στο κάθε άτομο ξεχωριστά ως μονάδα. Ο αναγνώστης / ακροατής θα αναγνωρίσει ορισμένα από τα διασημότερα τραγούδια του στιχουργού που ντύνουν έκτοτε παλλαϊκές συναυλίες και σχολικές επετείους, ενώ, παράλληλα, θα εξοικειωθεί με ορισμένες από τις βασικές θεματικές του κοινωνικού και πολιτικού τμήματος της προσωπικής του γραφής, διαμορφώνοντας μια αρκετά αντιπροσωπευτική πρώτη εικόνα της συνολικής του παρουσίας.
-> Τι να διαβάσω στη συνέχεια;
Από τη στιγμή που ο αναγνώστης έχει τοποθετηθεί ιδεολογικά κι αισθητικά στον πυρήνα της στιχουργίας του Μάνου Ελευθερίου, το επόμενο βήμα διαχέεται σε πολλαπλές κατευθύνσεις, σύμφυτες και με την εν γένει πολλαπλότητα του έργου του. Αφενός μπορεί κανείς να εντρυφήσει περαιτέρω στη στιχουργία του ώστε να παρατηρήσει τις μεταλλαγές της όσο η Μεταπολίτευση χάνει σταδιακά τα ριζοσπαστικά της προτάγματα και ο στιχουργός, παράλληλα, αρχίζει να έρχεται αντιμέτωπος με τα γηρατειά και το φάσμα της απογοήτευσης και του επερχόμενου θανάτου. Αφετέρου μπορεί να αποτολμήσει και το επόμενο βήμα στα υπόλοιπα τμήματα του έργου του, είτε στο αμιγώς ποιητικό του κομμάτι που διαλέγεται με την κοινωνική και υπαρξιακή διάσταση της μεταπολεμικής ποίησης είτε στο ερευνητικό / δοκιμιακό που τοποθετείται κριτικά επάνω σε πρόσωπα και καταστάσεις του στιχουργικού, μουσικού και ποιητικού τοπίου, περιγράφοντας, ταυτόχρονα, και την περιρρέουσα κοινωνική ατμόσφαιρα της εποχής με τρόπο εύληπτο, κατανοητό και σε κάθε περίπτωση απολύτως προσβάσιμο κι όχι εξεζητημένο φιλολογικά.
-> Από πού να ΜΗΝ ξεκινήσω: