Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΑΡΤΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΑΡΤΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2023

Τι δεν θέλει να δει η Αριστερά στην παράνομη μετανάστευση




ΜΑΡΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Το μεταναστευτικό επιστρέφει στο προσκήνιο της Ευρώπης. Ποια είναι, όμως, η θέση της Αριστεράς για την παράνομη μετανάστευση και την εργαλειοποίηση της από την Τουρκία;

Το μεταναστευτικό βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Γερμανό καγκελάριο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε «ένα δυναμικό σχέδιο με διπλή κατεύθυνση αφενός, την αποτροπή των παράνομων διελεύσεων και αφετέρου, τη διαχείριση των νόμιμων ροών». Έπειτα από το “διάλειμμα” του κορονοϊού που αποδυνάμωσε το επιχείρημα της ελεύθερης διακίνησης (με την Τουρκία να είχε τότε ικανοποιηθεί οικονομικά από την Ευρώπη, τουλάχιστον έτσι διατείνονταν τότε ένα μέρος του γερμανικού Τύπου), το μεταναστευτικό έχει επιστρέψει στο ευρωπαϊκό προσκήνιο. Όμως το μεταναστευτικό και η παράνομη μετανάστευση, απασχολούν και την γερμανική Αριστερά.

Συγκεκριμένα, η Σάρα Βάγκενκνεχτ διέσπασε το κόμμα Die Linke και ίδρυσε δικό της, αντιτασσόμενη μεταξύ άλλων στην αλόγιστη μετανάστευση. Η Βάγκενκνεχτ είχε καταγγείλει «το ανεξέλεγκτο άνοιγμα των συνόρων» από την κυβέρνηση Μέρκελ, μετά την τρομοκρατική επίθεση σε χριστουγεννιάτικη αγορά το 2016. Σε ό,τι αφορά την χώρα μας, ποια είναι η στάση της ελληνικής Αριστεράς στη λεγόμενη “μεταναστευτική κρίση”; 

Τρίτη 30 Μαΐου 2023

Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2023

Ένα – διαχρονικά- επίκαιρο βιβλίο


Ένα – διαχρονικά- επίκαιρο βιβλίο

Του Βασίλη Ασημακόπουλου

Δημήτρης Μάρτος, Το ζήτημα της επιστροφής των αρχαιοτήτων. Από τον ελγινισμό στην ανασυγκρότηση του ιστορικού χώρου του ελληνισμού (Γόρδιος, 1993)


« ‘Το ζήτημα της επιστροφής των αρχαιοτήτων’ φιλοδοξεί ν’ ανοίξει ένα διάλογο γύρω από ένα πολιτικό και διεθνές ζήτημα. Σ’ αυτό το βιβλίο το αίτημα της ‘επιστροφής’ δεν αφορά μια διαδικασία αναδιανομής των συμφερόντων που οργανώνονται γύρω από το εμπόριο αρχαιοτήτων, αλλά αφορά μια ιστορική επιλογή του σύγχρονου ελληνισμού, για να σταματήσει το ‘χρόνο της συρρίκνωσης’. Το χρόνο δηλαδή της εδαφικής διχοτόμησης, της ιστορικής παραχάραξης, και της πολιτικής παρακμής.
‘Ο θάνατος των πολιτικών ή διεθνών ζητημάτων είναι η λήθη’ γράφει ο Καβάφης το 1891.

… … …

Η θανάσιμη αντιπαλότητα ανάμεσα στη μνήμη και τη λήθη, είναι έκφραση της σύγχρονης ιστορικής αντίθεσης, ανάμεσα στην εθνική ανεξαρτησία και τον ιμπεριαλισμό. Αναφέρεται στους δύο πιθανούς δρόμους που η ανθρωπότητα μπορεί να βαδίσει. Το δρόμο των εθνών και των πολιτισμών που για να επιβιώσουν, απαιτούν ένα διεθνές πλαίσιο αρχών και αξιών, που θα προάγουν την αλληλεγγύη, τη δημιουργική αντιπαράθεση των εθνών και την ποικιλία, σε νέα πολιτισμική ουσία της κοινωνίας των εθνών ή το δρόμο του ιμπεριαλισμού, του κυρίαρχου έθνους που επιβάλλει το δικό του κώδικα αρχών και αξιών, τη δική του γλώσσα, τη δική του κουλτούρα. (σ. 9-10)

….

Κεφάλαιο : Ελγινισμός μορφή του ιμπεριαλισμού

Ο ελγινισμός είναι η ιδιαίτερη εκδήλωση του αρπακτικού δυτικού ιμπεριαλισμού στην Ελλάδα, που οδηγεί στην υποταγή ενός λαού, διαμέσου της υποταγής της Ιστορίας του. Τα μνημεία, τα αγάλματα, οι τάφοι, τα κτερίσματα, οι μύθοι για το ένδοξο παρελθόν, ενεργοποιούσαν όχι μόνο το αίτημα της εθνικής απελευθέρωσης από την τουρκική σκλαβιά, αλλά προσδιόριζαν και την εθνική ενότητα του ελληνισμού, τα σύνορά του, το διαφοροποιό χαρακτήρα του (σ. 57)

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022

Έρχεται η «άνοιξη» ή η «μικρασιατική καταστροφή» της Τουρκίας;

                                         

               Δημήτρης Μάρτος


Το 1922 υπήρχαν δύο προοπτικές για τους λαούς της  Μικράς Ασίας: ή να γίνουν  τουρκικό κράτος ή να γίνουν κράτος της Ρωμανίας. Η προοπτική της Ρωμανίας  ηττήθηκε και αυτό δεν οφείλεται σε κάποια υπεροχή των Τούρκων στο πολεμικό πεδίο, αλλά στο κακό συναπάντημα του εγχώριου διχασμού με τις γεωπολιτικές αναθεωρήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Η Μικρά Ασία αντί να δοθεί στους λαούς της δόθηκε, από γεωπολιτικό καιροσκοπισμό των δυνατών της Γης, στον Κεμάλ, τον κληρονόμο των Οθωμανών Σουλτάνων, ανοίγοντας το δρόμο για την τουρκοποίηση και την εξόντωσή τους. Και μετά τον β΄π.πόλεμο  αυτός  ο εσωτερικός εκτουρκισμός προσανατολίστηκε στην τουρκοποίηση των εκτός συνόρων λαών επειδή ήταν κάποτε, λέει, υποτελείς στους Οθωμανούς και επειδή ισχύει το δίκαιο του ισχυρότερου που θεωρεί ότι ο αδύνατος πρέπει να υποτάσσεται στον δυνατότερο. Αυτήν την παράλογη «λύση του ανατολικού ζητήματος» και την αποκρουστική πνευματικότητα-εθνικισμό του τουρκικού κράτους εύστοχα ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης τα ονόμασε «τουρκικό πρόβλημα».

Οι ευφάνταστες τουρκικές πολιτικές ελίτ θεωρούν ότι μπορούν να πάνε τη ρητορική τους και τους «στρατηγικούς τους στόχους» ακόμη πιο μακριά από τη «γαλάζια πατρίδα», ως «τα σύνορα της καρδιάς τους», στον «αιώνα» και  στους «κόσμους της Τουρκίας». Αλλά, όταν πάρουν τα μυαλά σου αέρα και αυτοί οι «κόσμοι» γίνονται πεπερασμένοι,  και ο επόμενος στόχος γίνεται ο κόσμος όλος. Είναι μια παράδοση που έμεινε στο υποσυνείδητο της τουρκικής πνευματικότητας-εθνικισμού από τα χρόνια του Τζέκις Χαν, του μεγαλύτερου σφαγέα όλων των εποχών, όταν χρησιμοποίησε τους Τούρκους της κεντρικής Ασίας ως μισθοφόρους για να κατακτήσει τον κόσμο. 

Αυτές βέβαια οι εμετικές νοσταλγίες τουρκοποίησης του κόσμου βασίζονται σε δύο ιστορικές εμπειρίες. Σε κάποιες επιτυχίες του τουρκικού επεκτατισμού και σε λάθη των άλλων κόσμων, ας πούμε, για παράδειγμα, του Δυτικού κόσμου. Αφού καταφέραμε, λένε οι πολιτικοστρατιωτικές ελίτ της Τουρκίας, να κυριαρχήσουμε στους αναπτυγμένους πολιτισμούς-έθνη της Μικράς Ασίας, συνδυάζοντας πόλεμο, τρομοκρατία και διπλωματία, μπορούμε και πέρα από αυτούς. Και,  ως προς το Δυτικό κόσμο, κατανόησαν ότι τα «λάθη» του είναι συνάρτηση της ιδεοληψίας του περί συνεχούς οικονομικής επέκτασης. Ότι, δηλαδή, παρακολουθεί την ιμπεριαλιστική έξαρση του τουρκικού κράτους υπό το πρίσμα των ιδιαίτερων οικονομικών συμφερόντων των ισχυρών χωρών του και όχι του Διεθνούς Δικαίου.  Το τουρκικό κράτος γνωρίζει επίσης ότι η Δύση ανησυχεί για τη διάλυση της  νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Γνωρίζει, δηλαδή, από την ιστορία, ότι οι Δυτικοί προτιμούν να μοιραστούν τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή με την Τουρκία παρά με τη Ρωσία και ότι προκρίνουν την ακεραιότητα της. Και έτσι κατάφερε στα πλαίσια αυτών των ιδεοληψιών της Δύσης να προκαλέσει τόσο μια συστηματική βοήθεια-υποστήριξή της που την κατέστησαν μέλος της G20 όσο και την αφελή πίστη, ότι με την οικονομική της άνοδο θα εκδημοκρατικοποιούνταν και θα γινόταν μια χώρα του Δυτικού κόσμου. Ότι, δηλαδή, ένα κράτος που καταδιώκει τους διαφορετικά σκεπτόμενους, που χρησιμοποιεί βασανιστήρια και εξοντώνει κάθε μη τουρκική κουλτούρα θα αναδείκνυε μια δημοκρατία! 

Κυριακή 29 Μαΐου 2022

Το όνειρο του Οσμάν και ο επεκτατισμός του Ερντογάν

Οι χρόνιες συνοριακές δολοπλοκίες του τουρκικού κράτους και οι συνεχείς αναφορές της τουρκικής πολιτικής ελίτ στο οθωμανικό παρελθόν με αναβιώσεις κατακτητικών στιγμών, δεν είναι απλά μια επιτηδευμένη εμμονή, απότοκος της μεγαλομανίας της, αλλά προέρχεται από τις ίδιες τις ιστορικές διαδικασίες πολιτικής συγκρότησης των Τούρκων, δηλαδή τις διαδικασίες εθνικοποίησής τους.

Οι Τούρκοι εμφανίζονται, αυτοκρατοροποιούνται και εθνικοποιούνται σαν πολεμιστές συνόρων. Το εθνικό τους αφήγημα σφυρηλατείται γύρω από την αυτοτροφοδοτούμενη πίστη ότι έχουν το δικαίωμα να κατακτούν. Και αυτή η “μεθοριακότητα” του εθνι(κι)σμού τους συνιστά μια σημαντική παράμετρο του λεγόμενου “τουρκικού προβλήματος”.

Οι Σελτζούκοι και οι Οσμανλήδες Τούρκοι ήταν ανοργάνωτα λεφούσια επιδρομέων, πλιατσικολόγων, που ξεσπούσαν πάνω σε αγρότες, κατέστρεφαν, βίαζαν και άρπαζαν. Οι Οσμανλήδες, ιδιαίτερα, φτάσανε στο Βυζάντιο με τον Μογγόλο Τζένγκις Χαν, το 13ο αιώνα, ως μισθοφόροι του. Αυτοί έκαναν μόνιμο επάγγελμα τις λεηλασίες και τους φόνους για χάρη του μισθωτή τους. Μετά έφερναν, στα μέρη που άρπαζαν, τις οικογένειές τους.

Αυτούς τους εξ επαγγέλματος πολεμιστές συνόρων τους έφερε στο Βυζάντιο η φήμη του πλούτου του. Ήταν διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο τότε ότι «τα περισσότερα από τα μισά πλούτη όλου του κόσμου βρίσκονται στις πόλεις των Βυζαντινών». Αυτή η φήμη έτρεφε τους τυχοδιώκτες και τους κατακτητές, προδιέγραφε το φθόνο, τα ληστρικά σύνδρομα και, τελικά, το ολέθριο μέλλον της αυτοκρατορίας. Οι υλιστικές προσδοκίες συναρθρώνονταν με θρησκευτικές–σωτηριολογικές ιδεοληψίες. Έτσι, οι Δυτικοί κατήγγειλαν το «αιρετικό Βυζάντιο» και οι Τούρκοι το «Βασίλειο των απίστων».

Η βαρβαρότητα υπερίσχυσε του πολιτισμού

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΤΟΥ


Εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο «Γόρδιος» το μυθιστόρημα του Δημήτρη Μάρτου «Τα παιδιά της Πλάκας».



ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ


Το έργο αναφέρεται σ’ ένα πραγματικό γεγονός, που επαναπροσδιόρισε το νόημα της λέξης «Πλάκα»· από τοπωνύμιο την κατίσχυσε σε προσδιορισμό συμπεριφοράς. Το ζήτημα αφορά μια παρέα νεαρών φοιτητών, η οποία, σε κάποιο σημείο της συνοικίας Πλάκας της Αθήνας, κατά πάσα πιθανότητα σ’ ένα καφενείο, διακήρυττε ότι είχε το σθένος ν’ αντισταθεί στους Άγγλους, σε ενδεχόμενη απόπειρα τους να καταλάβουν την Αθήνα, κατά τον αποκλεισμό του 1850 (Παρκερικά). Όταν, όμως, φημολογήθηκε ότι οι Άγγλοι ανέβαιναν στην Αθήνα οι νεαροί δείλιασαν και διαλύθηκαν. Η φράση ‘’Παιδιά της Πλάκας’’ σηματοδότησε από τότε το λεονταρισμό, την ανημποριά και τη λιγοψυχία. Σταδιακά επεκτάθηκε σε ό,τι ήθελε να στιγματίσει σαν αναξιόπιστο και γελοίο. «Πλάκα κάνεις», δηλαδή, αστειεύεσαι, λες πράγματα που δεν μπορείς να κάνεις, «αυτός είναι της πλάκας», «σπάω πλάκα» κλπ.

Στο έργο, πρόσωπα και γεγονότα είναι φανταστικά, συναρθρώνονται, όμως, με αληθινά. Πολλές φορές, αληθινά περιστατικά, αν και συνέβησαν σε απόσταση χρονική το ένα από το άλλο και σε διαφορετικά μέρη, συνθέτονται σε μια συμπυκνωμένη χρονική στιγμή, μυθιστορηματικά, περισσότερο για να αποδώσουν την ιστορική ατμόσφαιρα που μεταμόρφωσε τον κοινωνικογεωγραφικό προσδιορισμό ‘’παιδιά της Πλάκας’’ σε προσδιορισμό συμπεριφοράς.

Ο μύθος, παρακολουθεί έναν μπαρουτοκαπνισμένο καπετάνιο του 1821, που ένα πρωινό του Απρίλη, θ’ ανηφορήσει με τη δεκαεξάχρονη εγγόνα του προς την πλακιώτικη πλατεία. Εκεί, στο καφενείο ‘’Ο γενναίος Έλλην’’, σύχναζαν παρέες φοιτητών, που δημιουργούσαν πηγαδάκια σφοδρής αντιπαράθεσης, ενόψει του αποκλεισμού των ελληνικών λιμανιών από τον αγγλικό στόλο. Αυτές οι παρέες πήραν το προσωνύμιο ‘’παιδιά της Πλάκας’’, εξ αιτίας, κυρίως, μιας παρέας που εντυπωσίαζε με τις απόψεις και τις υποσχέσεις της ν’ αντιμετωπίσει τους Άγγλους στην περίπτωση που αυτοί ανέβαιναν στην Αθήνα.

Τον καπετάν Γιάγκο τον ενδιέφεραν οι αντιπαραθέσεις των νεαρών γιατί προσδοκούσε να βρει απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα που του δημιούργησε η επαναστατική του δράση, ενώ την Ελένη την παρακινούσε ο έρωτάς της για έναν πρωταγωνιστή εκείνων των αντιπαραθέσεων. Αφού έκαναν τα πρωινιάτικά τους πήραν το δρόμο για την Πλάκα.

Αρχικά έγιναν μάρτυρες ενός περιστατικού (αναφέρεται σε αληθινό γεγονός) ανάμεσα σ’ έναν περιφερόμενο επαγγελματία Γάλλο παλαιστή και έναν Αρναούτη βοσκό της περιοχής, ο οποίος βρέθηκε στην αρένα να παλεύει με τον Γάλλο, μετά από μια σπρωξιά κάποιων νεαρών που ήθελαν να αστειευτούν μαζί του. Ο βοσκός, όμως, ξυλοφόρτωσε τον Γάλλο παλαιστή, δημιουργώντας αισθήματα εθνικής ανάτασης στους παρευρισκομένους και σε λίγο σε όλη την Αθήνα, η οποία τότε μαστιζόταν από τις προσβολές των Άγγλων κατακτητών.

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2022

Στα ουκρανικά οδοφράγματα η σωστή πλευρά της Ιστορίας


Η ναζιστικού τύπου επέμβαση των Ρώσων στην Ουκρανία, φαίνεται να κλονίζεται. Τί είναι αυτό που ανατρέπει τους σχεδιασμούς τους; Μήπως οι “έγκαιρες αντιδράσεις” της διεθνούς κοινότητας, του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ή μήπως οι γιαλαντζί απόπειρες ανακωχής καιροσκοπούντων μεσολαβητών; Όλοι είδαμε ότι η διεθνής κοινότητα, στις πρώτες μέρες της εισβολής, αντέδρασε νωχελικά. Οι στρατιωτικοί αναλυτές που ανέλυαν την πολεμική μηχανή των Ρώσων, απλά μετρούσαν τις μέρες που οι σιδερόφρακτες μεραρχίες τους θα υπέτασσαν την Ουκρανία. Είχαν άλλη γνώμη, όμως, τα ουκρανικά οδοφράγματα!

Είδαμε όλους αυτούς που μπορούσαν να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στους αμάχους, να εξαντλούν τις “κυρώσεις” τους στο χώρο της οικονομίας. Φαίνεται ότι όλα τα ισχυρά κράτη του κόσμου, ετοιμάζοντας την ολιγοεθνική αρχιτεκτονική, δηλαδή έναν κόσμο όπου τα ισχυρά έθνη-κράτη θα απορροφήσουν τα αδύναμα, υπολογίζουν ότι μπορούν να προκαλέσουν στο μέλλον κι αυτοί ανάλογα “πουτινικά” εγκλήματα. Κι αυτοί οι υπολογισμοί τούς οδηγούν, μάλλον, να αντιμετωπίζουν έναν αντίπαλο κατακτητή, μέχρι εκεί που δεν θα μπει σε “δικά τους χωράφια” και όχι μέχρι εκεί που υποδεικνύει το διεθνές δίκαιο.

Πολλοί “φαν” του Πούτιν, δεξιοί και αριστεροί, πλειοδοτούσαν στις “νεοναζιστικές” πρακτικές του με αναλύσεις συμψηφισμού και ουδετερότητας. Κατά την άποψή τους “αφού τέτοιες αιματοχυσίες έκαναν και οι άλλοι (π.χ. Γιουγκοσλαβία) λογικό είναι να τις κάνουν και οι Ρώσοι”. Αποπροσανατόλιζαν έτσι τη συζήτηση για τις υποχρεώσεις της διεθνούς κοινότητας απέναντι σ΄ έναν σφαγιαζόμενο λαό, στον φαύλο κύκλο των συγκρούσεων των ιμπεριαλισμών.

Τί ανέστειλε, λοιπόν, την επελαύνουσα υπερδύναμη και άνοιξε ένα παράθυρο στο μέλλον; Ένα γεγονός, από αυτά που συμβαίνουν συχνά στην ιστορία των λαών. Μερικοί γενναίοι Ουκρανοί ζήτησαν όπλα από τους κυβερνήτες τους για να αντισταθούν στους κατακτητές τους. Αυτοί οι πολίτες ενθάρρυναν ακόμη και τη μουδιασμένη και απροετοίμαστη κυβέρνηση τους να μπει στην χορεία των μεγάλων στιγμών της ανθρωπότητας, που προσφέρουν τελικά, μόνον οι εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες των λαών. Μόνον η αντίσταση του ουκρανικού λαού είναι το μεγάλο παράδειγμα για τους λαούς που απειλούνται από μικρούς ή μεγάλους σιδερόφρακτους ιμπεριαλισμούς. Στα ουκρανικά οδοφράγματα βρίσκεται η “σωστή πλευρά της ιστορίας”.

Το καθήκον της διεθνούς κοινότητας

Αν τα ισχυρά κράτη ήθελαν να δράσουν σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και να προστατέψουν τα θεμελιώδη δικαιώματα του ουκρανικού λαού, μπορούσαν να συγκροτήσουν μια διεθνή στρατιωτική-ειρηνευτική δύναμη (όχι νατοϊκή), που θα δημιουργούσε αυτό που τους ζητούσε ο πρόεδρος Ζελένσκι: Μια αντιπυραυλική ομπρέλα πάνω από την Ουκρανία. Ήταν ο μόνος τρόπος για να μην γίνει η καταστροφή και η σφαγή. Είχαν και την υπεροχή και το νόμιμο δικαίωμα να το πράξουν.

Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022

1922: Από τη Μεγάλη Ιδέα στη Μεγάλη Ανάμνηση

 


 

 

Το 1922, η Mικρασιατική Kαταστροφή ανέτρεψε το κλίμα ανάτασης και ελπίδας που δημιούργησαν η επανάσταση του 1821, οι βαλκανικοί πόλεμοι (1912-13) και η Συνθήκη των Σεβρών (1920). Η προσδοκία που συμπυκνώθηκε για αιώνες στις παραλλαγές του θρήνου «…πάλι δικά σας θάναι», ενώ φαινόταν αρχικά να επιτυγχάνεται, στην κρίσιμη στιγμή, όμως, δημιουργήθηκε πολιτική κρίση, με το θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου, που οδήγησε στην εκλογική ήττα του Βενιζέλου (1920) και στη μυστηριώδη αλλαγή των “συμμάχων’’.

Το 1922 ο ελληνικός στρατός θα γίνει άθυρμα των διχαστικών αγκυλώσεων των πολιτικών ηγεσιών και θα υποστεί ταπεινωτική ήττα. Η συνειδητοποίηση της μεγάλης εδαφικής και πολιτισμικής καταστροφής θα εσωτερικεύσει τη μοιρολατρία και την ανημποριά στην εθνική ταυτότητα. Όλοι διαισθάνονταν ότι ο Ελληνισμός, ως ιστορική και γεωγραφική κατηγορία, τελείωσε και αυτή η αίσθηση, σε συνδυασμό με την συνειδητοποίηση της αδυναμίας τους να παρέμβουν, μετατρέπεται σε μεγάλο πόνο.

Πρακτικά, ο μεγάλος πόνος μεταφραζόταν σε αυτοκτονίες (Καρυωτάκης) ή σε αναζήτηση υποκατάστατων της Μεγάλης Ιδέας. Ο Σεφέρης γράφει το “Μυθιστόρημα” και ο Ελύτης “το Άξιον Εστί”, που είναι διακηρύξεις διατήρησης της Μεγάλης Ιδέας, όχι με πολεμιστές, πόλεις και εδάφη, αλλά με λέξεις και εικόνες. Ο Βάρναλης και ο Ρίτσος θα βρουν υποκατάστατο της ρωμηοσύνης στις σοσιαλιστικές ιδέες, που φέρνουν οι Δυτικοευρωπαίοι και οι εξελίξεις στη Ρωσία.

Ο Βάρναλης, επιπλέον, με το «Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα / προσμένοντας ίσως κάποιο θάμα», διαπιστώνει την ανυπαρξία εσωτερικής δυναμικής ανάτασης. Ο Παλαμάς, σοκαρισμένος από την καταστροφή, θα αναδιπλωθεί τα χρόνια του υπερρεαλιστικού μεσοπολέμου, με τους στίχους του: «Θα διαβούμε και στεριά και πέλαγο / Θα σταθούμε, όπου το πόδι δεν μπορεί / Τούρκου κανενός να μας πατήσει», για να αναθαρρέψει όταν οι Έλληνες θα ξαναβγούνε στο βουνό ως πολεμιστές (1940).

1922 και Μεγάλη Ανάμνηση

Πέμπτη 6 Μαΐου 2021

"CARA...ΒΕΡΟΙΑ!" του Δημήτρη Μάρτου




CARA...ΒΕΡΟΙΑ!
Μάρτος Δημήτρης, Author at slpress.gr

Δημήτρης Μάρτος

Η τάση κάποιων Ελλήνων πανεπιστημιακών να ευθυγραμμίζονται με νεοθωμανικές παραχαράξεις της ιστορίας και η αφέλεια της ενδοξολογίας μας, όπως αποτυπώνεται σε σχόλιο τοπικού σάιτ, σχετικά με το όνομα της Βέροιας: «Η πόλη της Βέροιας κατά το ένδοξο παρελθόν της είχε πολλά και διαφορετικά ονόματα», προκάλεσαν τη συγγραφή αυτού του άρθρου.

Ως προς το πρώτο: Ένας υποβόσκων νεοθωμανισμός προσπαθεί να διαβρώσει την εθνική πνευματικότητα των Ελλήνων. Μέσα από συνέδρια, ερευνητικά προγράμματα και κοινές ανακοινώσεις, παγιδεύει Έλληνες και Δυτικοευρωπαίους επιστήμονες σε νεοθωμανικές αναγνώσεις της ιστορίας, όπως ότι «οι κοινωνίες στα χρόνια των Οθωμανών ήταν δυναμικές», ότι οι λαοί «ζούσαν ειρηνικά», με «συνεργασία», ακόμη και με «ισονομία». Προσπαθώντας να εξωραΐσουν τη μνήμη της τουρκοκρατίας συσκοτίζουν τις ρατσιστικές, φοβικές και άκρως καταπιεστικές διακοινοτικές σχέσεις και γελοιοποιούν την ιστορική επιστήμη, με το να βαφτίζουν την οθωμανική αυτοκρατορία «πολυπολιτισμικό παράδεισο». Υιοθετούν ονομασίες του κατακτητικού-οθωμανικού λεξιλογίου, όπως, πχ, για τη Βέροια, το ψευδωνύμιο «Karaferye», που προέρχεται από τις αλώσεις της (1386-1448).

Ως προς το δεύτερο: Η Βέροια δεν είχε «πολλά και διαφορετικά ονόματα»· είχε και έχει ένα και μόνο όνομα. Από την πρώτη γραπτή αναφορά που έχουμε γι’ αυτήν από τον Θουκυδίδη (432πΧ), μέχρι σήμερα, λεγόταν Βέροια και γύρω από αυτό το αιώνιο όνομα αναπτύχθηκαν διάφορες ηχητικές, γραμματολογικές και μεταφραστικές παραφθορές. Εκτός από μία: αυτή του Karaferye. Με βάση αυτό το ψευδωνύμιο προσπαθεί να επεκτείνει στο χρόνο και το χώρο την ασχήμια του το Τουρκικό κράτος.

Είναι γνωστό ότι από πάθη συμφώνων, όπως από β σε φ ή μπ και φωνηέντων, όπως από οι σε ι και οε, δημιουργούνται μετεξελίξεις στην προφορά λέξεων. Ακόμη και από μεταφραστικές μεταγραφές, όπως του ελληνικού ι ή οι, σε λατινικό e ή οe, δημιουργούνται νέες αποδόσεις, όπως συμβαίνει με το Berea ή Beroea. Ακόμη δημιουργούνται και γραμματολογικές ασυμφωνίες, όπως του ελληνικού β, με το λατινικό b ή v κλπ.

Έτσι, οι γραμματολογικές, φωνολογικές και μεταφραστικές αποδόσεις της Βέροιας, όπως: Βέργια, Φέροια, Beria, Beroea, Beroia, Berroia, Berea, Boor, Veria, Veroia, Verria, Veriya κλπ, ή οι επιτιμητικές προθηματικές παραφθορές: Karaveria, Karaferia, Karaferye, Karaferiya κλπ, ή και οι εγκωμιαστικές επιθετικές παραφθορές: Cara Veria, Cara Fheria κλπ, επιβεβαιώνουν ότι το όνομά της άντεξε στο χρόνο απέναντι στις αλλοιώσεις που προκάλεσαν διάφοροι κατακτητές και ταξιδιώτες.

Το τουρκικό kara (καρά)

Το Karaferia έχει διαφορετική προέλευση από το Karaferye. Παράγεται από την προσθήκη στο Βέρια ή Φέρια (μεταγραφή του Β σε Φ) του προθηματικού επιθέτου kara, που, στην περίπτωσή μας, χαρακτηρίζει την πόλη ως μαύρη-σκοτεινή. Το kara προκαλείται είτε ως αρνητικός χαρακτηρισμός του αντιστασιακού πνεύματος της πόλης, η οποία αντιστάθηκε σθεναρά στις τουρκικές ορδές και μόνο με προδοσία κατακτήθηκε, είτε ως περιβαλλοντική επιτίμηση: βροχερή, ομιχλώδης, με πολλά δάση πέριξ, που της προσέδιδαν μια σκοτεινότητα. Πιο πιθανό να είναι ενισχυτικό μιας αρνητικότητας, λόγω της αντίστασής της στους Τούρκους. Ίσως, έτσι ερμηνεύεται το ότι οι Χριστιανοί ενίοτε το αναπαρήγαγαν ως θετικότητα.

Το Karaferye προέρχεται από το όνομα του Τούρκου αξιωματούχου Kara Ferye, που πρώτος αναρριχήθηκε στα τείχη της πόλης κατά την πρώτη άλωσή της (1386) και έγινε διοικητής της. Η αναφορά σ’ αυτόν γίνεται από τον Τούρκο περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή (1668) και ενδεχομένως να είναι υπαρκτό πρόσωπο. Το Karaferye, όμως, δεν αποτελεί μια ηχητική ή γραμματολογική παραφθορά τoυ ονόματος της Βέροιας· πρόκειται για άλλο όνομα, που δεν επικαλούνταν ούτε και οι Οθωμανοί. Χρησιμοποιείται μετά τη δημιουργία του τουρκικού κράτους, το 1923, στα πλαίσια μια ιμπεριαλιστικής πνευματικότητας· ότι η πραγματική ιστορία της πόλης αρχίζει από την ημέρα της κατάκτησής της από τους Οθωμανούς.

Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2021

Το ζήτημα της Επετείου των 200 χρόνων

Πολιτισμό παρήγαγαν οι αγωνιστές του 21 και όχι οι γενίτσαροι, Δημήτρης Μάρτος

Δημήτρης Μάρτος

Το 2021 σηματοδοτείται από δύο συλλογικές υποχρεώσεις: την αντιμετώπιση της πανδημίας και τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Μιλώντας ιδιαίτερα για την επέτειο των 200 χρόνων, μπορούμε να πούμε ότι καθορίζεται και από την έξαρση της μόνιμης εθνικής απειλής: την επεκτατικότητα της Τουρκίας, που για την αντιμετώπισή της χρειάζεται όχι μόνο στρατιωτική, αλλά και παλλαϊκή ετοιμότητα.

Η Επανάσταση του 1821 γίνεται το δημιουργικό ιστορικό υπόστρωμα τροχισμού των εθνικών μας αντανακλαστικών. Και υπ’ αυτήν την έννοια το ζήτημα δεν εξαντλείται στις ενέργειες μιας κρατικο-ιδιωτικής επετειακής επιχείρησης, που ακούει στο όνομα "Επιτροπή Ελλάδα 2021". Η Επιτροπή αυτή, με ανούσιο τίτλο αφού δεν αναφέρεται ούτε σε επέτειο και ούτε στο 1821, θα διαχειρισθεί, στο όνομα του ελληνικού λαού, τα 200 χρόνια από την επανάσταση.

Η συμμετοχή στην Επιτροπή προσώπων που έχουν εκφραστεί, μέσα από βιβλία, άρθρα και τηλεοπτικές σειρές (!), για πρόσωπα και γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης, με αμφιλεγόμενες πολιτικοϊδεολογικές στοχεύσεις, όπως είναι η υπέρβαση της εθνικής συνείδησης για χάρη μιας "ευρωπαϊκής" και ο κατευνασμός της τουρκικής επεκτατικότητας, δημιουργούν βάσιμες ανησυχίες για το αν οι εκδηλώσεις για το 1821 θα συναρτηθούν με το εθνικό ζήτημα, που είναι η κατανόηση και η αντιμετώπιση του "τουρκικού προβλήματος".

Υπ’ αυτήν την έννοια κινδυνεύει να μαγαριστεί το βασικότερο ιστορικό υπόστρωμα απ’ όπου αντλεί ο ελληνικός εθνι(κι)σμός-πατριωτισμός τις εμπνεύσεις και τα παραδείγματά του. Έτσι, μπορεί να δούμε ανάλογες αποκαθηλωτικές προσεγγίσεις, σαν αυτές της σειράς "1821", του ΣΚΑΙ (2011) για τον Κολοκοτρώνη, τον αντιπροσωπευτικότερο ήρωα της Επανάστασης, επειδή δεν ικανοποιούσε ο συμβολισμός του, σε μια περίοδο που ο ελληνικός λαός αμφισβητούσε τον μονόδρομο των μνημονίων και άρα έπρεπε να αναθερμανθεί η δυτικοφροσύνη του.

Υποβάθμιση του ελληνικού διαφωτισμού

Μέσα από την υπερπροβολή προσωπικών παραμέτρων της ζωής του και παρουσιαζόμενος ως «ιδιοτελής», μαγαριζόταν η ηρωική του εικόνα, ενώ αναβαθμιζόταν η εικόνα του δυτικίζοντα Μαυροκορδάτου, παρουσιαζόμενος ως «ανιδιοτελής». Μπορεί ακόμη να δούμε μέλη της Επιτροπής να υποβαθμίζουν τον ελληνοβαλκανικό διαφωτισμό, είτε ως ασήμαντη υποσημείωση στο δυτικοευρωπαϊκό διαφωτισμό, είτε ως «ρωγμή στη συνέχεια» του Ελληνισμού και ότι ορθώς το ελληνικό κράτος, ως έκφραση του δυτικοευρωπαϊκού διαφωτισμού, απώθησε ως άχρηστα τα κείμενα και το "ήθος" του.

Να υπονοηθεί, κατά συνέπεια και η Επανάσταση του 1821, σαν ρωγμή στη συνέχεια του Ελληνισμού, επειδή αυτή θεωρείται μέρος του ελληνοβαλκανικού διαφωτισμού. Το ότι όμως ο ντόπιος διαφωτισμός αχρηστεύτηκε, δεν οφείλεται στην ασυνέχεια, αλλά στη συνέχειά του, στο νήμα του Ελληνισμού. Οφείλεται στο αποικιοκρατικό πρόγραμμα των Βαυαρών-δυτικών που πρόκρινε μια νέα εθνική ταυτότητα, ομογενοποιημένη γύρω από το νόημα και τη γεωγραφία της Αθήνας και όχι γύρω από τη βυζαντινή, κωνσταντινουπολιτικο-κεντρική και πλουραλιστική ταυτότητα και γεωγραφία του επαναστατικού Ελληνισμού.

Σάββατο 18 Ιουλίου 2020

Ισλαμοποίηση της Αγίας Σοφίας: Η εμβληματοποίηση του αναδυόμενου τουρκικού τζιχαντισμού.

του Δημήτρη Μάρτου από τον Γερομοριά
«Σαν την Αγία Σοφία υπάρχουν εκατοντάδες εκκλησίες που είναι υπό κατοχή στην Τουρκία. Αυτές δεν γίνονται τζαμιά επειδή έτσι τις ονομάζουμε εμείς. Αυτές πρέπει να είναι… ένα μέρος στο οποίο πρέπει να προσεύχονται εκείνοι που τις έχτισαν».
Χιούντα Καγιά
Η θαρραλέα κούρδισα μουσουλμάνα, βουλευτής του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), βάζει το ζήτημα της Αγίας Σοφίας στη σωστή του διάσταση. Το διασώζει από διάφορες μαγαρισιές, δειλίες και ύβρεις, που κινούνται ανάμεσα στην «ουδέτερη» κεμαλική θέση περί μουσείου και του «δικαιώματος» του τουρκικού κράτους να κάνει στην επικράτεια του ό,τι θέλει.
Η ισλαμοποίηση του μέγιστου μνημείου της χριστιανοσύνης είναι ακόμη ένα επεισόδιο στη διαδικασία συσσώρευσης βαρβαρότητας που έχει επιδοθεί το τουρκικό πολιτικό σύστημα. Η γενίκευση της ισλαμοποίησης των χριστιανικών ναών, ο εκφοβισμός και η εκδίωξη οποιουδήποτε συμβόλου και δομής, μη εξαιρουμένου και του Πατριαρχείου, γίνονται στόχοι της νεοθωμανικής-τζιχαντιστικής αναθεωρητικής σχιζοφρένειας.
Η Αγία Σοφία είναι η μνημειακή έκφραση μιας ιστορικής διαδικασίας, με δύο συμβολισμούςέναν υψηλό, ο οποίος αντιπροσωπεύει την πολιτισμένη πρόσληψη του ναού, δηλαδή, αυτήν για την οποίαν δημιουργήθηκε, το 537και έναν χαμηλό, που αντιπροσωπεύει τη μισαλόδοξη, κατακτητική, αυτήν που εισήγαγε ο σουλτάνος Μωάμεθ β΄, το 1453 .

Η υψηλή πρόσληψη
Ό σχεδιασμός της Αγίας Σοφίας έλυνε το πρόβλημα της θέωσης σε έναν κλειστό χώρο. Απαντούσε στο ερώτημα που έθεσε ο Γρηγόριος Νύσσης δύο αιώνες πριν το κτίσιμό της: «Πώς να παραστήσω το άυλον; Πώς να δείξω το αϊδές; Πώς να διαλάβω το αμέγεθες, το άποσον, το άποιον, το ασχημάτιστον, το μήτε τόπω, μήτε χρόνω ευρισκόμενον…;».
Ο Ιουστινιανός θα απευθυνθεί στη σχολή της Αλεξάνδρειας, το κέντρο τότε της ελληνικής φιλοσοφίας και των επιστημών, να αποστείλει μηχανικούς που θα μπορούσαν να συνθέσουν την αρχιτεκτονική με τη θέωση. Αυτή θα στείλει τους αρχιτέκτονες Ισίδωρο από τη Μίλητο και Ανθέμιο από τις Τράλλεις, οι οποίοι πίστευαν ότι μέσα από την επιστήμη και τη φιλοσοφία μπορούσε να προσεγγίσει κανείς το Θεό. Προσαρμόζοντας τη πυθαγόρεια και πλατωνική γνώση στην κατασκευή του ναού απαντούσουν στο ερώτημα που έθεσε ο Γρηγόριος Νύσσης. Και το πέτυχαν αξιοποιώντας τα αποκαλούμενα «άφατα σύμβολα», δηλαδή τους αριθμούς, τις αρχές των μαθηματικών και της γεωμετρίας και τις πυθαγόρειες οντότητες, που μπορούσαν ν’ αποκαλύψουν μη αισθητές διαστάσεις της πραγματικότητας. Πήραν αυτές τις αρχές και τις ‘’έχτισαν’’ μέσα στα υλικά, στην τοιχοποιία, στα αρχιτεκτονικά σχήματα και τους όγκους. Η κατασκευαστική μαθηματική και στατική τέχνη συναρθρώνεται με τη θεολογία, με τους ορθόδοξους ήχους και το φώς. Συλλαμβάνοντας το θείο ως ήχο και φως, που στερούνται φόρμας, μπόρεσαν να αισθητοποιήσουν τη θέωση
Η σοφία, στην οποία είναι αφιερωμένος ναός (Ναός της Σοφίας του Θεού) και όχι η δύναμη, προάγεται ως το νόημα της ζωής. 
 Η κατανόηση δηλαδή του ναού, το ιδιαίτερο πολιτισμικό, κοινωνικό ακόμη και τουριστικό-μουσειακό βιωμά του, μπορεί να επιτευχθεί μόνον αν παρουσιάζονται εννιαία τα κτιστά και τα λειτουργικά του στοιχεία, όταν μαζί με τις αρχιτεκτονικές μορφές ξαναζωντανευθούν οι θρησκευτικές τελετές, οι ήχοι των μελισμάτων, η προσωδία της Ορθόδοξης λειτουργίας, οι παρατεταμένες και διαφορετικές αντιχήσεις που προκαλούν οι κόγχες του ναού και το φως, που οι αντανακλάσεις του κατά την ώρα της λειτουργίας κατισχύουν και τις αρχιτεκτονικές μορφές.
Η ΟΥΝΕΣΚΟ-ική μουσειοποίηση θα είχε πληρότητα αν στην έννοια του μουσείου περιλαμβανόταν και η προστασία της Ορθόδοξης λειτουργίας της και αν οι υπεύθυνοι για την παρουσίαση του ναού δεν ήταν μόνον αρχαιολόγοι και επιστήμονες κελυφών αλλά και επιστήμονες των νοηματικών παραμέτρων και Χριστιανοί παπάδες. Αν φορέας παρουσίασης του ναού ήταν και το Πατριαρχείο, ο ιστορικός φορέας που είναι συνδεδεμένος οργανικά με το σημαίνον και το σημαινόμενο του ναού.

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020

Ισλαμοποίηση της Αγίας Σοφίας: Η εμβληματοποίηση του αναδυόμενου τουρκικού τζιχαντισμού.



Η εικόνα ίσως περιέχει: υπαίθριες δραστηριότητες

του Δημήτρη Μάρτου


«Σαν την Αγία Σοφία υπάρχουν εκατοντάδες εκκλησίες που είναι υπό κατοχή στην Τουρκία. Αυτές δεν γίνονται τζαμιά επειδή έτσι τις ονομάζουμε εμείς. Αυτές πρέπει να είναι… ένα μέρος στο οποίο πρέπει να προσεύχονται εκείνοι που τις έχτισαν».

Χιούντα Καγιά


Η θαρραλέα κούρδισα μουσουλμάνα, βουλευτής του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), βάζει το ζήτημα της Αγίας Σοφίας στη σωστή του διάσταση. Το διασώζει από διάφορες μαγαρισιές, δειλίες και ύβρεις, που κινούνται ανάμεσα στην «ουδέτερη» κεμαλική θέση περί μουσείου και του «δικαιώματος» του τουρκικού κράτους να κάνει στην επικράτεια του ό,τι θέλει.

Η ισλαμοποίηση του μέγιστου μνημείου της χριστιανοσύνης είναι ακόμη ένα επεισόδιο στη διαδικασία συσσώρευσης βαρβαρότητας που έχει επιδοθεί το τουρκικό πολιτικό σύστημα. Η γενίκευση της ισλαμοποίησης των χριστιανικών ναών, ο εκφοβισμός και η εκδίωξη οποιουδήποτε συμβόλου και δομής, μη εξαιρουμένου και του Πατριαρχείου, γίνονται στόχοι της νεοθωμανικής-τζιχαντιστικής αναθεωρητικής σχιζοφρένειας.

Η Αγία Σοφία είναι η μνημειακή έκφραση μιας ιστορικής διαδικασίας, με δύο συμβολισμούς: έναν υψηλό, ο οποίος αντιπροσωπεύει την πολιτισμένη πρόσληψη του ναού, δηλαδή, αυτήν για την οποίαν δημιουργήθηκε, το 537 και έναν χαμηλό, που αντιπροσωπεύει τη μισαλόδοξη, κατακτητική, αυτήν που εισήγαγε ο σουλτάνος Μωάμεθ β΄, το 1453 .

Η υψηλή πρόσληψη


Ό σχεδιασμός της Αγίας Σοφίας έλυνε το πρόβλημα της θέωσης σε έναν κλειστό χώρο. Απαντούσε στο ερώτημα που έθεσε ο Γρηγόριος Νύσσης δύο αιώνες πριν το κτίσιμό της: «Πώς να παραστήσω το άυλον; Πώς να δείξω το αϊδές; Πώς να διαλάβω το αμέγεθες, το άποσον, το άποιον, το ασχημάτιστον, το μήτε τόπω, μήτε χρόνω ευρισκόμενον…;».

Τρίτη 14 Ιουλίου 2020

ΠΩΣ ΘΑ ΒΛΈΠΑΜΕ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΊΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΤΟΥ ΝΕΧΡΟΥ ΚΑΙ ΌΧΙ ΤΟΥ ΜΗΤΣΟΤΆΚΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΈΝΔΙΑ


ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / ΜΑΡΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ


Όπως διαβάζω από το βιβλίο του Δημήτρη Μάρτου "Ιμπεριαλιστικός Πολιτισμός. Ιστορική μορφοποίηση της Δυτικής κυριαρχίας στον κόσμο" εκδ. ΓΌΡΔΙΟΣ, σσ. 68-70


"... Οι ιμπεριαλιστές επιχειρούν να ελέγξουν τα αντανακλαστικά τις διαδικασίες προσαρμογής στη θέλησή τους. Καταρχήν οργανώνουν την υποταγμένη κοινωνία καθ' ομοίωση των δικών τους κοινωνιών. Και αυτό το ονομάζουν εκσυγχρονισμό (νεωτερικότητα ή μοντερνισμό). Δημιουργούν μία άρχουσα αυλική και υπαλληλική τάξη σε μία γωνιά του αφιλόξενου τόπου, που θεωρούν όμως δικό τους. Δημιουργούν την έδρα της ιμπεριαλιστική τους παρέμβασης από που εκπορεύεται η εξουσία τους και ατενίζουν τη χώρα των γηγενών. Επιδιώκουν την εκμάθηση από τους ιθαγενείς της γλώσσας τους και αν αυτό δεν είναι κατορθωτό, όπως στην περίπτωση της ελληνικής, τότε αρχίζει ένα μακρόχρονο μαγάρισμά τους. Οι λέξεις που χρησιμοποιούν οι γηγενείς χάνουν το αυθεντικό τους νόημα και μετατρέπονται σε μορφολογικό περίβλημα νοημάτων των αποικιοκρατών, αλλοιώνονται για να αποδώσουν-μεταφράσουν λέξεις των κυρίαρχων.


Όλες οι παραδοσιακές κουλτούρες ταξινομούνται αρχικά στην κλίμακα πρόοδος/ καθυστέρηση και τίθενται σε καθεστώς απόρριψης. Τις ενδιαφέρουσες πτυχές της κουλτούρας ενός υποταγμένου λαού τις αποσπούν από την ενιαία δομή της παράδοσής του και τις προσαρμόζουν ως χρήσιμο υπόστρωμα στην οικοδόμηση της κυριαρχίας τους. Οι λαοί, συνήθως, γνωρίζουν ένα άλλο λαό περισσότερο από αυτές τις αφαιρέσεις και τις προσαρμογές στα αποικιοκρατικά προγράμματα. Σταδιακά, παύουν να ενδιαφέρονται για τη συνολική πολιτισμική παράδοση ενός λαού, τις θυσίες, την αγωνιστικότητα, την πνευματικότητα και τα αυτόχθονα σχέδια του, που πολλές φορές είναι υψηλότερης πολιτιστικής στάθμης από τις αφαιρέσεις και τις επιλεκτικές προσαρμογές της ιμπεριαλιστικής παρέμβασης..."

Χαρακτηριστικό το αφήγημα του Νεχρού, πρωθυπουργού της Ινδίας το 1948:

"Στην αρχή σκεπτόμασταν με τις κατηγορίες και τα εννοιολογικά πλαίσια που είχαμε μάθει από τους Άγγλους. Δεν μπορούσαμε να δραπετεύσουμε από αυτά και να σκεφτούμε διαφορετικά. Η μόνη παρηγοριά που βρίσκαμε ήταν στη θρησκεία και στη φιλοσοφία, όπου κανένας λαός ποτέ δεν μας έφτασε. Σκεφτόμαστε τον εξωτερικό κόσμο με τον τρόπο των Άγγλων, τον δικό μας εσωτερικό κόσμο με τον τρόπο τον δικό μας τον Ινδικό. Στη συνέχεια οι ιστορικοί ανακάλυψαν ότι είχαμε ένα ένδοξο παρελθόν που οι Άγγλοι το είχαν αποσιωπήσει. Αποκτήσαμε περηφάνια γι' αυτό. Οι Ινδοί δεν υπολείπονται έναντι των άλλων. Γιατί να μην ζητήσουν την ελευθερία τους"

Σάββατο 4 Απριλίου 2020

Μεταναστευτικό και εθνομηδενιστική Αριστερά

Η άλλη εργαλειοποίηση των μεταναστών από την εθνομηδενιστική ...

Μάρτος Δημήτρης, Author at slpress.grΤου Δημήτρη Μάρτου


Η αποχώρηση των μεταναστών από τα ελληνικά σύνορα, είτε εξαιτίας του κορονοϊού, επειδή αυτός αποδυνάμωσε το επιχείρημα της ελεύθερης διακίνησή τους, είτε γιατί η Τουρκία ικανοποιήθηκε οικονομικά από την Ευρώπη, όπως διατείνεται ένα μέρος του γερμανικού τύπου, είναι προσωρινή. Είτε έτσι, είτε αλλιώς, θα τους ξαναφέρουν, όσους βέβαια καταφέρουν να γλυτώσουν από την αντικορονοϊκή πολιτική της ερντογανικής παρέας.

Αυτό το κείμενο είναι μια κριτική στα εθνικά αντανακλαστικά ομάδων της ελληνικής Αριστεράς, με αφορμή τη στάση τους στη λεγόμενη «μεταναστευτική κρίση».

Η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, σε πρόσφατο κείμενό της, αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό με το «σύνθετο χαρακτήρα του ως ανθρωπιστικό, ταξικό και διεθνές ζήτημα», αλλά όχι και... εθνικό. Γιατί αυτή η πρεμούρα ενάντια σε ό,τι είναι εθνικό; Γιατί οι μετανάστες, τους οποίους κινητοποιεί και διακινεί η Τουρκία, μαζί με κάποιους εμπόρους ψυχών, εργαλειοποιούνται και από παρέες Αριστερών; Αφού το μεταναστευτικό είναι «αποτέλεσμα της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης» (Ιδρυτικό Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ, 2019), μήπως οι διακηρύξεις περί ‘’ελεύθερης διακίνησης’’ δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να διευρύνουν την ασύδοτη διακίνηση κεφαλαίων και εργατικής δύναμης, που, πρωτίστως, αντιστρατεύεται τον εθνικό τους έλεγχο;

Υπάρχουν δύο μορφές εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού. Η νεοφιλελεύθερη, του δυτικού ιμπεριαλισμού και η του τουρκικού ιμπεριαλισμού.

Η νεοφιλελεύθερη εργαλειοποίηση


Είναι γνωστή η ανάπτυξη μιας νέας κεφαλαιοκρατικής και εργατικής γεωγραφίας, που επιδιώκουν τα ισχυρά κράτη της Δύσης, όπως αυτά εκφράζονται από την κουλτούρα του Νταβός και των γκόλντεν μπόυς. 
 Η νέα γεωγραφία αντιστρατεύεται την αρχιτεκτονική των εθνών-κρατών και των συνόρων, επειδή αυτά προβάλλουν εμπόδια στις ανεξέλεγκτες μετακινήσεις ανθρώπων, στην αγελοποίηση και την αποεθνικοποίησή τους. Είναι γνωστό ότι απογυμνωμένοι οι άνθρωποι από εθνικές ταυτότητες χειραγωγούνται ευκολότερα.
Σ’ αυτήν την προοπτική ευθυγραμμίζονται και εκδοχές της Αριστεράς, που προσβλέπουν μέσα από τις μεταναστευτικές ροές στην ανασυγκρότηση του αντικαπιταλιστικού οράματος, από το οποίο αντλούν το υπαρξιακό τους υπόστρωμα. Πολλοί θεωρητικοί της θεωρούν ότι στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης, το παραδοσιακό επαναστατικό υποκείμενο, η εργατική τάξη, εκτράπηκε σε ακροδεξιές αναζητήσεις και σε εθνι(κι)σμό (έμφαση στην υπεράσπιση των εθνικών αξιών). Επόμενα, η ανασύνθεση του επαναστατικού οράματος θα γίνει με ένα νέο εργατικό υποκείμενο, τους μετανάστες, στους οποίους χαλαρώνει, αυτό που οι μαρξιστές συνήθως θεωρούσαν μια «ενοχλητική υπόθεση», η εθνική συνείδηση. Προσβλέπουν, δηλαδή, σε μια νέα παγκόσμια εργατική γεωγραφία, όπου οι παγκόσμιες ροές της εργατικής δύναμης, οι νέοι σταθμοί διαμονής και διανομής της, οι μεγαπόλεις και παγκοσμιουπόλεις, θα αναμορφώσουν τα παραγωγικά και καταναλωτικά δίκτυα και θα ανατρέψουν τις παραδοσιακές δομές, τα έθνη-κράτη, δημιουργώντας το νέο υποκείμενο, αντίδοτο στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Μερικοί το αποκαλούν «πλήθος» (Χάρντι-Νέγκρι, Η αυτοκρατορία 2000). Πολλοί, μάλιστα, νομίζουν ότι οι διακινητές των μεταναστών υποκαθιστούν τις παλαιές εργατικές ‘’πρωτοπορίες’’. Δεν λένε, όμως, πιο θα είναι το παρελθόν και η μνήμη αυτού του νέου υποκειμένου; ή δεν θα έχει; ή θα έχει τη μνήμη του Δυτικού πολιτισμού, όπως έγινε και με το προλεταριάτο του ‘’διεθνιστικού’’ κομμουνιστικού μανιφέστου, που διέψευσε τις προσδοκίες για την οικουμενική και απελευθερωτική του φύση;

Η τουρκική εργαλειοποίηση των μεταναστών

Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2020

Η χαμηλή πνευματικότητα του τουρκικού εθνικισμού


Αποτέλεσμα εικόνας για τουρκια επεκτατισμοσ

 

Του Δημήτρη Μάρτου

Αποτέλεσμα εικόνας για ΜΑΡΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣΗ πολιτική της τουρκικής κυβέρνησης πρέπει να κατανοείται εντός της ιστορικής δυναμικής του τουρκικού συστήματος, των σημείων και της πνευματικότητάς του, δηλαδή του εθνικισμού του. Η εκφοβιστική ρητορική του ευφάνταστου Ερντογάν συνάδει περισσότερο ως αισθητική στην ιμπεριαλιστική πνευματικότητα του τουρκικού κοινωνικού σχηματισμού.

Οι πολιτικές, στρατιωτικές και πνευματικές ελίτ της Τουρκίας, αντλούν τα σημεία διαμόρφωσης της ιστορικής μνήμης και του εθνικισμού της τουρκικής κοινωνίας από τρείς ιστορικές περιοχές, ‘’χαμηλής κουλτούρας’’, εννοώντας ότι αυτές υπακούουν στο Δίκαιο του ισχυροτέρου, απωθώντας ιστορικές περιοχές που έχουν αναπτυχθεί στο έδαφός της και έχουν καταγραφεί στην παγκόσμια συνείδηση ως ‘’υψηλός’’ πολιτισμός ή κουλτούρα, όπως την αρχαία ελληνική και ελληνιστική.

Αντλούν από:

  • α) την Οθωμανική αυτοκρατορία (γεωγραφικό υπόστρωμα), της οποίας το στίγμα της δόθηκε, μπορούμε να πούμε, από τον Μωάμεθ β΄, όταν εμψύχωνε τις ορδές των μισθοφόρων του, λίγες ώρες πριν την άλωση της Κπολης (1453): «… ανεβείτε με τις σκάλες στα τείχη σαν πουλιά… για να μη χάσομε τη φήμη που κέρδισαν οι πρόγονοί μας με τη χάρη του Θεού. Αντίθετα, τώρα ήρθε η ώρα να την κάνουμε ακόμη μεγαλύτερη». [Χρονικόν του Γεωργίου Φραντζή, τ. Β΄, Γεωργιάδη, 2001, σ.182].
  • β) την ισλαμική πνευματικότητα (ιδεολογικό υπόστρωμα), που κάνει ενίοτε την έννοια του Θεού μια δύναμη τιμωρητική και εκδικητική, αντιπροσωπεύοντας μάλλον την ανασφάλεια των ανθρώπων που την διαχειρίζονται. Διατυπώσεις, όπως: «Ο Αλλάχ είναι σπλαχνικός γι’ αυτούς που εκτελούν το θέλημά του, αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν έχει ετοιμάσει μια σκληρή τιμωρία» [Το Κοράνι, Κάκτος, 1980, σ.17], ενθαρρύνουν τους πιστούς σε μια μισαλλόδοξη και φοβική πνευματικότητα.
  • γ) τον κεμαλισμό (πολιτικό υπόστρωμα). Ο Κεμάλ Ατατούρκ (1881-1938), δημιούργησε στα ερείπια μιας αυτοκρατορίας ένα κράτος, μέσα από έναν βίαιο εκσυγχρονισμό (εκδυτικισμό), με βάση την αρχή «Ένα κράτος είναι σωστό όταν είναι και ιμπεριαλιστικό» [Κεμάλ, Ομιλίες, Νέα Σύνορα, 1995, σ.65]. Κατάφερε από τη μια ν’ απωθήσει τον ισλαμικοκεντρικό χαρακτήρα της εθνικής ταυτότητας και από την άλλη να δημιουργήσει μια εσωτερικά διχασμένη χώρα, την οποία απέκρυπτε και χειραγωγούσε με μια επιθετικότητα εξωτερική.
Πάνω σ’ αυτές τις ιστορικές παρακαταθήκες τροχοδρομήθηκαν τα δύο καθοδηγητικά πλαίσια της ιμπεριαλιστικής ρητορικής και πολιτικής του τουρκικού κράτους:
  • α) Το βιβλίο του π. υπ. εξωτερικών και πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, με τίτλο Το στρατηγικό βάθος. Η Διεθνής θέση της Τουρκίας (2001), όπου διατυπώνει μια στρατηγική ηγεμονίας – κυριαρχίας όχι μόνον στους κόσμους του Ισλάμ αλλά και σ’ έναν κόσμο ολιγοεθνικό, χρησιμοποιώντας έναν ‘’τύπο ισχύος’’: Ι=(ΣΔ+ΔΔ)x(ΣΝxΣΣxΠΒ), όπου τα σταθερά δεδομένα, όπως ιστορία, γεωγραφία, πληθυσμός και πολιτισμός (ΣΔ), αθροιζόμενα με τα δυναμικά αλλά και πλέον ευμετάβλητα δεδομένα, όπως η οικονομική, η τεχνολογική και η στρατιωτική ανάπτυξη (ΔΔ), μπορούν να εκτιναχτούν, αν τις πολιτικές επιλογές τις χαρακτηρίζει η στρατηγική νοοτροπία (ΣΝ), ο στρατηγικός σχεδιασμός (ΣΣ) και η πολιτική βούληση (ΠΒ).

Στο βάθος αυτή η εξίσωση εκπέμπει μια αποτροπιαστική πνευματικότητα που διακρίνεται σε τούτη την πρόταση του Νταβούτογλου: «Η Τουρκία πρέπει να είναι προετοιμασμένη, ώστε να απαντήσει με την απαιτούμενη σκληρότητα σε κάθε γεγονός που απειλεί τους στρατηγικούς της υπολογισμούς». Απευθύνεται στα βαρβαρικά ένστικτα, γαλουχεί και κάνει συνεργό την κοινωνία σε μια στρατηγική γενοκτονιών και πολιτισμοκτονιών.

  • β) Το εμπνευσμένο από το «στρατηγικό βάθος» του Νταβούτογλου και τη φράση του Κεμάλ «όποιος κυριαρχεί στη Μεσόγειο κυριαρχεί σε τρείς ηπείρους», δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» [Mavi Vatan], διατυπωμένο από το Ναύαρχο Ramazan Gurdeniz στο βιβλίο του Άρθρα για τη Γαλάζια Πατρίδα (2006), όπου διακηρύσσει ότι: «Η επιφάνεια αυτής της πατρίδας, το υδάτινο σώμα της, ο πυθμένας της και η ξηρά κάτω από τον πυθμένα είναι δική μας. Το μέγεθος αυτής της πατρίδας είναι ίσο με το μισό της γης μας». Σήμερα, οι εφαρμοστικές δράσεις, στα πλαίσια του «στρατηγικού βάθους» και της «γαλάζιας πατρίδας, συντελούνται σε εκτεταμένες περιοχές, στη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο, τα Βαλκάνια τη Βόρεια Αφρική και θαλάσσιες, όπως: Εύξεινο Πόντο, Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Στην πραγματικότητα, οι «στρατηγικοί υπολογισμοί» αξιοποιούν τη διεθνή εκτροπή της Δύσης σε αντίστοιχους οραματισμούς ισχύος. Γιατί και η Δύση προσεγγίζει αυτήν την περιοχή υπό το πρίσμα μιας χαμηλής πνευματικότητας, των ‘’βαρελιών πετρελαίων’’ και των ‘’αγωγών ενέργειας’’ και όχι δικαιωμάτων των λαών, όπως φάνηκε στην περίπτωση των δικαιωμάτων του κουρδικού λαού.
Η ΕΕ παρακολουθεί την ιμπεριαλιστική έξαρση της Τουρκίας υπό το πρίσμα των ιδιαίτερων οικονομικών συμφερόντων των ισχυρών χωρών της και όχι του Διεθνούς Δικαίου. Οι Δυτικές χώρες εκτός του ότι έχουν δεσμεύσει, διμερώς, τεράστια επενδυτικά κεφάλαια, εξοπλιστικά, τραπεζικά, βιομηχανικά και τουριστικά, για τα οποία θέλουν να δημιουργήσουν εσωτερικά στην Τουρκία περιβάλλον σταθερότητας, ανέχονται την κλιμάκωση των «στρατηγικών υπολογισμών» της, ως προϋπόθεσης αυτής της σταθερότητας, σπρώχνοντας, ταυτόχρονα, όλα τα απειλούμενα κράτη σε μια κούρσα εξοπλισμών.

Από την άλλη, η Ρωσία ανέχεται και αυτή τους «στρατηγικούς υπολογισμούς» της Τουρκίας, συναρθρώνοντάς τους με τα δικά της συμφέροντα, όπως είναι οι αρρυθμίες που προκαλούν στην ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ, η οποία πτέρυγα είναι συνυφασμένη, εκτός από την εξασφάλιση ενεργειακών πηγών και διόδων και με τη ρωσική απομόνωση.