Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θρησκεία και Πολιτική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

17 Μαΐου 2025

Λένιν: Σοσιαλισμός και θρησκεία

Τροφή για σκέψη και διάλογο!

(παλαιότερο άρθρο, Κυριακή 20 Αυγούστου 2000)

Αρθρο του Λένιν, γραμμένο το Δεκέμβρη του 1905, άκρως επίκαιρο σήμερα, που απαντά σε όλα τα ζητήματα που ανέκυψαν από τη «διαμάχη» κράτους - Εκκλησίας στην Ελλάδα και ιδιαίτερα την αντιδραστική επίθεση που δέχτηκε το ΚΚΕ για τις θέσεις του στο συγκεκριμένο ζήτημα. (Απαντα Τ.12, σελ. 142-147)

Ολη η σύγχρονη κοινωνία είναι θεμελιωμένη πάνω στην εκμετάλλευση των τεράστιων μαζών της εργατικής τάξης από μια μηδενική μειοψηφία του πληθυσμού, που ανήκει στις τάξεις των γαιοκτημόνων και των κεφαλαιοκρατών. Η κοινωνία αυτή είναι δουλοκτητική, γιατί οι «φιλελεύθεροι» εργάτες, που όλη τους τη ζωή δουλεύουν στο κεφάλαιο, «έχουν δικαίωμα» μόνο σε τόσα μέσα ύπαρξης όσα είναι απαραίτητα για τη συντήρηση δούλων που παράγουν κέρδος, για την εξασφάλιση και τη διαιώνιση της κεφαλαιοκρατικής δουλείας.

Η οικονομική καταπίεση των εργατών προκαλεί και γεννάει αναπόφευκτα κάθε είδους πολιτική καταπίεση, κοινωνική ταπείνωση, εξαγρίωση και συσκότιση της πνευματικής και ηθικής ζωής των μαζών. Οι εργάτες μπορούν να πετύχουν περισσότερη είτε λιγότερη πολιτική ελευθερία με σκοπό τη διεξαγωγή του αγώνα για την οικονομική τους απελευθέρωση, καμιά όμως ελευθερία δε θα τους απαλλάξει από την αθλιότητα, την ανεργία και την καταπίεση, όσο δε θα έχει αποτιναχτεί η εξουσία του κεφαλαίου.

Η θρησκεία είναι μία από τις μορφές πνευματικής καταπίεσης, που παντού και πάντοτε βάραινε τις λαϊκές μάζες, τις τσακισμένες από την αιώνια δουλιά για τους άλλους, την ανέχεια και τη μοναξιά. Η αδυναμία των τάξεων που υφίστανται την εκμετάλλευση στην πάλη ενάντια στους εκμεταλλευτές γεννάει αναπόφευκτα την πίστη για μια καλύτερη μετά θάνατον ζωή, όπως ακριβώς και η αδυναμία του πρωτόγονου ανθρώπου στην πάλη με τη φύση να γεννάει την πίστη στους θεούς, στους διαβόλους, στα θαύματα κτλ.

Σ' αυτόν που σ' όλη τη ζωή δουλεύει και στερείται, η θρησκεία διδάσκει ταπεινοφροσύνη και υπομονή στην επίγεια ζωή, παρηγορώντας τον με την ελπίδα της επουράνιας ανταμοιβής.

Και σε εκείνους που ζουν από ξένη εργασία η θρησκεία διδάσκει την αγαθοεργία στην επίγεια ζωή, προσφέροντά τους μια πολύ φτηνή δικαίωση για όλη την εκμεταλλευτική τους ύπαρξη και πουλώντας τους σε συμφέρουσα τιμή εισιτήρια για την επουράνια μακαριότητα.

«Οι σκέψεις του Μαρξ για τη θρησκεία»

«Οι σκέψεις του Μαρξ για τη θρησκεία», Παναγιώτης Νούτσος, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Mάρτιος 2024, Φιλοσοφικός Κύκλος της Ενορία Αγίου Νικολάου Ραγκαβά.

Φ.Ένγκελς: Ο ανατρεπτικός χαρακτήρας του πρώιμου χριστιανισμού

Σπύρος Κουτρούλης

Ενώ οι απόψεις των κλασσικών του μαρξισμού ταυτίζονται με την επιγραμματική φράση "θρησκεία το όπιο του λαού", που βεβαίως χρήζει πολλών ερμηνειών, ο Ένγκελς στην εισαγωγή στο έργο του Μάρξ "Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία από το 1848 ως το 1850" θεωρεί τον πρώιμο χριστιανισμό ως επαναστατικό κίνημα:

"Έχουν περάσει τώρα σχεδόν ακριβώς 1600 χρόνια από τότε που στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία δρούσε επίσης ένα επικίνδυνο ανατρεπτικό κόμμα. Το κόμμα αυτό υπόσκαφτε τη θρησκεία και όλα τα θεμέλια του κράτους. Αρνιόταν ορθά-κοφτά ότι η θέληση του αυτοκράτορα ήταν ο υπέρτατος νόμος, ήταν χωρίς πατρίδα, διεθνές απλωνόταν πάνω σ' όλες τις χώρες της αυτοκρατορίας, από τη Γαλατία ως την Ασία, και πέρα από τα σύνορα της αυτοκρατορίας. Ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δρούσε μυστικά, υπόγεια. Από καιρό όμως κιόλας ένιωθε τον εαυτό του αρκετά γερό για να κάνει ανοιχτά την εμφάνισή του. Το ανατρεπτικό αυτό κόμμα που ήταν γνωστό με το όνομα των χριστιανών είχε πολλούς οπαδούς και στο στρατό. Λεγεώνες ολόκληρες ήταν χριστιανικές. Όταν διατάζονταν να παραβρίσκονται στις τελεές των θυσιών της κυρίαρχης ειδωλολατρικής εκκλησίας για να αποδώσουν εκεί τις τιμές, οι ανατροπείς στρατιώτες αποθρασύνονταν ως το σημείο να καρφιτσώνουν στο κράνος τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ιδιαίτερα σύμβολα-σταυρούς. Έμεναν άκαρπες ακόμα και οι συνηθισμένες πιέσεις των ανωτέρων στους στρατιώτες.

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός δε μπορούσε πια άλλο να μένει απαθής όταν έβλεπε πως υποσκαφτόταν η τάξη, η υπακοή και η πειθαρχία μες στο στρατό του. Εξέδοσε ένα αντισοσιαλιστικό, ήθελα να πω αντιχριστιανικό νόμο. Οι συγκεντρώσεις των ανατρεπτικών στοιχείων απαγορεύτηκαν, οι χώροι των συγκεντρώσεων τους κλείστηκαν ή και γκρεμίστηκαν ακόμα, τα χριστιανικά σύμβολα, σταυροί κλπ, απαγορεύτηκαν, όπως απαγορεύτηκαν στη Σαξωνία τα κόκκινα μαντήλια. Οι χριστιανοί στερήθηκαν το δικαίωμα να κατέχουν δημόσιες θέσεις, δεν τους επιτρέπανα ούτε και δεκανείς να γίνουν...

Τότε ο αυτοκράτορας εκδικήθηκε με το μεγάλο διωγμό των χριστιανών στο 303 μ.Χ. Ο διωγμός αυτός ήταν ο τελευταίος στο είδος του. Και ήταν τόσο αποτελεσματικός, που δεκαεφτά χρόνια αργότερα το στρατό αποτελούσαν στην πλειοψηφία χριστιανοί και ο αμέσως επόμενος μονάρχης ολόκληρης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο Κωνσταντίνος, που οι παπάδες τον ονόμασαν Μεγάλο, ανακήρυξε τον χριστιανισμό θρησκεία του κράτους".

Κ.Μάρξ-Φ.Ένγκελς, Διαλεχτά έργα, α' τόμος, έκδοση ΚΚΕ, σελ. 147,148.

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/MyUyYDkWbHEo68yH/

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

02 Αυγούστου 2020

Διονύσης Τσιριγώτης, Η θρησκεία στη Διεθνή Πολιτική: Το Ισλάμ και η Ελληνική Οικουμένη

Η οντολογική ιεράρχηση μεταξύ Αλλάχ, ανθρώπου και φύσης στην κοσμολογική αντίληψη του Ισλάμ, αντιπαρατίθεται με την εξειδίκευση της θεότητας στη χριστιανική θεολογία

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος και η πραγματοποίηση της πρώτης μουσουλμανικής προσευχής ανήμερα της υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης, εγείρει βαθύτερα ερωτήματα περί του ρόλου του πολιτισμικού/θρησκευτικού στοιχείου στη διεθνή πολιτική.

Ναι μεν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διακηρύσσει ότι υλοποίησε «το μεγάλο όνειρο του ίδιου αλλά και ολόκληρου του τουρκικού λαού», ωστόσο το διακύβευμα συνίσταται στην προσδιοριστική λειτουργία του πολιτισμικού/θρησκευτικού στοιχείου, ως διυποκειμενικού παράγοντα, στη μορφή και λειτουργία τόσο του ενδοκρατικού όσο και του διακρατικού συστήματος.

Σχεδόν κάθε πτυχή των διακρατικών σχέσεων επηρεάζεται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από τις κανονιστικές θρησκευτικές επιταγές. Από το ποιοι είναι οι κεντρικοί δρώντες στη διεθνή πολιτική, το πώς διαμορφώνονται τα κίνητρα και οι προθέσεις τους, το ποιες είναι οι πηγές ισχύος που χρησιμοποιούν για την κινητοποίηση των κοινωνιών τους και τη δημιουργία συμμαχιών, μέχρι και τους κανόνες της διεθνούς τάξης που οφείλουν να ακολουθήσουν.

Ειδικότερα, το θρησκευτικό/μεταφυσικό στοιχείο λειτουργεί υποστηρικτικά ή υπονομευτικά στη διαμόρφωση και διατήρηση της εκάστοτε διεθνούς τάξης με άξονα το κράτος-έθνος.

Συμβάλει στην εσωτερική και διεθνή νομιμοποίηση/απονομιμοποίηση της πολιτικής εξουσίας, ενώ δεν δύναται να παραβλεφθεί και ο ρόλος του, ως προς τη οριοθέτηση συνόρων, την κατανομή εδαφών και τη δημιουργία δικτύων πιστών σε διεθνές επίπεδο.

Ως στοιχείο της εθνικής ταυτότητας λειτουργεί συνεκτικά και ομογενοποιητικά, χωρίς βέβαια να αποκλείεται και η διαφορετική εξέλιξη του εσωτερικών ή διακρατικών θρησκευτικών διενέξεων.

Εν ολίγοις, λειτουργεί προσδιοριστικά στην πολιτική λειτουργία, διαμορφώνοντας τις οργανωτικές και δικτυακές δομές της και επηρεάζοντας τις αξίες και τα κίνητρά της.

Ως εκ τούτου, η απόφασης του Τούρκου προέδρου, δύναται να αντικατοπτρισθεί σε τρία διαφορετικά αλλά αλληλένδετα επίπεδα.

Η Αγία Σοφία τζαμί: 5 ακαδημαϊκοί σχολιάζουν τις επιπτώσεις

Από το Lifo-Νίκος Μιχαηλίδης- ΕΔΩ όλο το άρθρο

Επίκουρος Καθηγητής Ανθρωπολογίας, University of Missouri, St. Louis (UMSL)

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινούπολης από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος θα πρέπει να ιδωθεί ως τμήμα μιας ευρύτερης κρατικής ιδεολογικής ατζέντας και πολιτικής πρακτικής, με στόχευση εσωτερική αλλά και διεθνή. Άλλωστε προηγήθηκε η μετατροπή σε τζαμί και άλλων βυζαντινών εκκλησιών (πχ. Αγία Σοφία Τραπεζούντας και αλλού).

Βέβαια, θέλω να τονίσω ότι η καταστροφή ορθόδοξων μνημείων δεν είναι μονοπώλιο των ισλαμιστών. Όταν για δεκαετίες κυριαρχούσαν οι κεμαλιστές, πολλές εκκλησίες μετατράπηκαν σε τζαμιά, σε στάβλους και αποθήκες, καταστράφηκαν εσκεμμένα ή αφέθηκαν να καταρρεύσουν.

Ο κλάδος ειδικού πολέμου της στρατοχωροφυλακής είχε ιδρύσει πριν από δεκαετίες μια μυστική ομάδα, που είναι άγνωστο για πόσο έδρασε, η οποία είχε ως αποστολή την ανατίναξη χριστιανικών μνημείων στη Μικρά Ασία, προκειμένου να σβηστούν τα ίχνη της ιστορικής παρουσίας των χριστιανικών λαών που υπέστησαν διωγμούς και γενοκτονία. Όσα μνημεία διασώθηκαν, το κράτος αργότερα τα ανέδειξε σε πόλο έλξης τουριστών και πηγή σημαντικού εισοδήματος, ενώ παράλληλα τα χρησιμοποίησε και ως εργαλεία ήπιας ισχύος προς τον δυτικό κόσμο, καλλιεργώντας ένα προφίλ ψευδο-ανεκτικότητας.

Όμως δεν είναι μόνο τα χριστιανικά μνημεία, αλλά και η πολιτιστική κληρονομιά Κούρδων και Αλεβιτών που έχει υποστεί σημαντικές καταστροφές από το τουρκικό κράτος (με ισλαμικό ή κεμαλικό μανδύα). Για παράδειγμα η κουρδική πόλη Χασάνκεϊφ, που πρόσφατα έμεινε κάτω από τα νερά λόγω κατασκευής υδροηλεκτρικού φράγματος, αλλά και οι πόλεις Ντέρσιμ και Σουρ, που υπέστησαν καταστροφές και αλλοιώσεις από τον τουρκικό στρατό.

Στόχος του τουρκικού κράτους ήταν και παραμένει ο περαιτέρω εξισλαμισμός και εκτουρκισμός των διαφορετικών θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων της Ανατολίας. Για να το επιτύχει αυτό πρέπει να καταστρέψει τους τόπους μνήμης και την πολιτιστική κληρονομιά αυτών των κοινωνικών ομάδων.

Η ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΚΛΙΚ στην εικόνα...

Για την πολιτική διάσταση της θρησκείας

Από το σοφό μας δάσκαλο μας, Ευ. Παπανούτσο, μάθαμε την ακόλουθη αλήθεια: «Οτιδήποτε κερδίζει σε έκταση χάνει οπωσδήποτε σε ένταση και ποιότητα». Θα ρωτήσει κανείς: «Τα παραπάνω ισχύουν και για τις θρησκείες;».

Θα απαντήσω – όχι! Το παράδειγμα όμως που θα φέρω μιλάει από μόνο του: Δε νομίζω ότι ο χριστιανισμός του ενός δισεκατομμυρίου πιστών – που αποτελεί σήμερα το ¼ της υφηλίου – είναι ποιοτικά ο ίδιος χριστιανισμός της πρωτοχριστιανικής απλότητας, της άδουλης αδελφότητας και της αβίαστης κοινοκτημοσύνης.

Ας στρέψουμε τα μάτια μας τριγύρω με κριτική διάθεση, στο χώρο της δικής μας θρησκευτικής πραγματικότητας, των σημερινών υπεροπτικών ημερών της τεχνολογικής δύναμης και του εύκολου πλουτισμού. Εκεί θα συναντήσουμε την ιδανική κοινωνία «του πλήθους των πιστευσάντων που ήταν η καρδιά και η ψυχή μια και ουδείς έλεγε ότι τα υπάρχοντα του ήταν δικά του, αλλά ήταν κοινά».

Ομοψυχία και κοινοκτημοσύνη ήταν το ιδανικό όχι μόνο της πρώτης χριστιανικής Εκκλησίας αλλά και όλων των μονοθεϊστικών θρησκευτικών παραδόσεων.

Σήμερα ο Βούδας λατρεύεται σαν θεός, μέσα σε ολόχρυσα τεμένη, ενώ αναρίθμητα χρυσαφικά κρέμονται γύρω του – θέαμα ευλάβειας – μπροστά στα λαίμαργα μάτια των πεινασμένων καραβανιών που τον λατρεύουν.

Ο Μωυσής ήταν νομάς, καθώς και ο λαός του. Ας ρωτηθούν σήμερα οι «απανταχού της γης» ορθόδοξοι ή μεταρρυθμισμένοι Εβραίοι, πόσο αγαπούν τους μαύρους νομάδες της Νότιας Αφρικής που τους απομυζούν με το καλαμάκι ακόμη και το αίμα.

Αθεο εγκώμιο στη θρησκεία

Î‘Î¸ÎµÎ¿ ÎµÎ³ÎºÏŽÎ¼Î¹Î¿ ÏƒÏ„Î· Î¸ÏÎ·ÏƒÎºÎµÎ¯Î±

Μιχάλης Πάγκαλος

Η ηθική και πολιτική σημασία της Βίβλου

Όλος Ο αθεϊσμός στον χριστιανισμό,1 του Ερνστ Μπλοχ (1885-1977), είναι ένας ύμνος στη Βίβλο. Πρόκειται για ένα πυρετικό εγκώμιο στον βιβλικό ανθρωπισμό, που προηγείται κάποιες χιλιάδες χρόνια σε σχέση με τον αναγεννησιακό. Το πρώτο πράγμα που εκπλήσσει τον αναγνώστη είναι ότι τα βιβλικά παραθέματα αποκτούν εδώ νέες και απροσδόκητες σημασίες. Παλιό κρασί σε νέα ασκιά. Ο Μπλοχ δεν χρησιμοποιεί τα παραθέματα αυτά, όπως κάνουν συχνά οι θεολόγοι, για έναν ανώδυνο και ψυχωφελή περίπατο από το ένα στο άλλο, αλλά τα εντάσσει στη συνολική του προβληματική, την προβληματική του ανθρώπου που οδυνάται. Ο Μπλοχ συγκρούεται με τις βεβαιότητές μας και ταράζει τα νερά της αυταρέσκειάς μας.

Χωρίς τον Αθεϊσμό στον χριστιανισμό, η Αρχή της ελπίδας (1954-1959), το μείζον έργο του Μπλοχ, μένει ακατανόητο. Ο πολιτικός φιλόσοφος Μπλοχ γνωρίζει ότι η φιλοσοφία από μόνη της δεν μπορεί να ζωοποιεί και να τρέφει την ελπίδα και ότι γι' αυτό χρειάζονται εξωφιλοσοφικές ηθικές πηγές. «Το humanum του Εγελου, γράφει, εξαφανίστηκε μέσα στο κράτος» (338). Σε αυτές τις ηθικές πηγές ανήκουν οι παγκόσμιες θρησκείες και η ίδια η Βίβλος, η ανθρώπινη καρδιά του δυτικού πολιτισμού.

Η «ουτοπία του ανθρώπου» που διατρέχει τη δυτική ιστορία δεν συλλαμβάνεται από τα προεκλογικά προγράμματα και τους επικοινωνιολόγους, γιατί προϋποθέτει αυτές τις μεγάλες ενοράσεις των ποιητών, των φιλοσόφων και των προφητών. Αντίθετα από τις εθνικές μυθολογίες, η Βίβλος είναι καθολική και παγκόσμια. Δεν εξυμνεί κάποιον εβραϊκό εθνικισμό, αλλά μιλά στην καρδιά του φτωχού και βασανισμένου πλάσματος, στους δυστυχισμένους και τους κατατρεγμένους. Αυτοί, και όχι οι ακαδημαϊκοί θεολόγοι, είναι οι μόνοι αληθινοί αναγνώστες της. Η καθολικότητα της Βίβλου, όπως κηρύχτηκε «έως εσχάτου της γης» από τον χριστιανισμό, συνίσταται στο ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει τις ιστορίες της δικές του.

Η Βίβλος, ως πυλώνας του ανθρωπισμού, της ισότητας και της δικαιοσύνης, αποτελεί πηγή έμπνευσης και για τους σύγχρονους δημοκρατικούς αγώνες. Η αποσύνδεση της Αριστεράς από τη βιβλική παράδοση την αποξενώνει από την ιστορικά δική της ηθική της θυσίας και την οδηγεί στον πιο αδιέξοδο δικαιωματισμό. Η αποκοπή συνολικά του δυτικού πολιτισμού από τη βιβλική και χριστιανική του πηγή τον οδηγεί στα σκοτάδια του ναζιστικού παγανισμού:

«Σε έναν κόσμο που έχει στραφεί ενάντια στη Βίβλο, οι άνθρωποι πηδούν με μεγάλη ευκολία πάνω από τις νεοπαγανιστικές πυρές της γερμανικής γιορτής Γιολ, διότι η ναζιστική καρικατούρα των Χριστουγέννων δεν έχει τίποτε να κάνει με το τέκνο εκ της ρίζης Ιεσσαί [σ.σ. εννοεί τον Χριστό]» (51).

Χριστός και άνθρωπος

Aπό τον Μαρξ στον Αυγουστίνο

ΤΗΣ ΣΑΡΑΣ ΘΗΛΥΚΟΥ

JAMES AHO, Eξομολόγηση και Λογιστική, Οι θρησκευτικές, ηθικές και ρητορικές καταβολές της σύγχρονης λογιστικής, μετάφραση Εμμανουήλ Χ. Κορνηλάκης, εκδόσεις Διπλογραφία, σελ. 222

Στην εκτενή βιβλιογραφία σχετικά με την ιδεολογική στήριξη που παρείχε στον πρώιμο καπιταλισμό η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ο συγγραφέας, με το ανά χείρας βιβλίο, εξειδικεύει την έρευνά του, θέτοντας το ερώτημα: Πώς η μεσαιωνική πρακτική της τελευταίας, περί υποχρεωτικής εξομολόγησης, επέδρασε στη δημιουργία του συστήματος τήρησης διπλών λογιστικών βιβλίων (διπλογραφία); Για να γενικεύσει βεβαίως στην πορεία: Πως αυτό με τη σειρά του επέδρασε στη γένεση του καπιταλισμού; Αλλά και η απόρριψη του μυστηρίου της εξομολόγησης, όπως και της επιχειρηματικότητας εν γένει, από την Μεταρρύθμιση, πώς επέδρασε παραδόξως και αυτή στη γένεση του καπιταλισμού; Ο Aμερικανός καθηγητής κοινωνιολογίας James Aho συνομιλεί κριτικά με το έργο του Max Weber ασφαλώς (Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού), αλλά αναφέρεται ακόμη και σε έργα του 21ου αιώνα που απηχούν αυτήν την προβληματική περί της σχέσεως θεολογίας και λογιστικής, αυτού του διαλόγου “ μεταξύ του εδώ και του επέκεινα” (όπως λόγου χάρη το “Sacred Vestiges in Financial Reporting: Mythical Readings Guided byMircea Eliade”...). Το κανονικό δίκαιο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας θεωρείται προδρομικό ακόμη και του Μαρξ, όπου ο Γρατιανός διατυπώνει τη διάκριση μεταξύ “εργάτη” και “εμπόρου”. Κακός ο έμπορος, πιο πονηρός ο τοκογλύφος, επειδή και ενώ κοιμάται κερδίζει. Η έννοια της χριστιανικής αδελφοσύνης καθιστά αδιανόητη την απόληψη τόκου (ωστόσο οι σχολαστικοί ρωμαιοκαθολικοί θεολόγοι θα ανακάλυπταν αργότερα εξαιρέσεις στον γενικό αυτόν κανόνα...). ΣτηΘεία Κωμωδία του Δάντη ο έμπορος είναι ο Γηρυόνης ο οποίος με σώμα φιδιού, ουρά σκορπιού και αδηφάγα νύχια επικρέμαται πάνω από την άβυσσο της Κολάσεως...

«Πάμπλο»: ένας γνήσιος επαναστάτης

Σαν σήμερα, 17 Φεβρουαρίου του 1996, έφυγε από τη ζωή ο Μιχάλης Ράπτης, μια από τις ηγετικές μορφές του ελληνικού τροτσκιστικού κινήματος.

Γνωστός και ως «Πάμπλο», ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, διατέλεσε γραμματέας της Δ΄Διεθνούς, ενώ έπαιξε ηγετικό ρόλο στις επαναστάσεις κατά της αποικιοκρατίας που ξέσπασαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Μ. Ράπτης αυτοπροσδιοριζόταν ως απόλυτος οπαδός της ουτοπίας και ως άνθρωπος που οτιδήποτε ανθρώπινο δεν του είναι ξένο και έλεγε: «αν δεν έχει κανείς ένα όραμα, αν δε θέλει να ξεπεράσει το παρόν στο όνομα πάντα της πραγματικότητας, αν δεν τείνει πάντα σε κάτι πάνω απ’τα παρόντα, είναι χαμένος. Η ουτοπία είναι κίνητρο προς κάτι το καλύτερο- και ευτυχώς που υπάρχει».

Τους κυριότερους σταθμούς της πολιτικής του δράσης περιγράφει ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος, λίγο μετά τον θάνατό του, στις 17 Φεβρουαρίου του 1996: «Ο Μιχάλης Ράπτης, γνωστός και ως «Πάμπλο», γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 24 Αυγούστου 1911 και τελείωσε το Πολυτεχνείο της Αθήνας, ενώ συνέχισε με σπουδές πολεοδομίας και στατιστικής στο Παρίσι.

Πολύ γρήγορα τον τράβηξε η πολιτική. Στις μεγάλες φοιτητικές απεργίες του μεσοπολέμου συνδέεται με τη οργάνωση των αρχειομαρξιστών, από όπου όμως θα αποχωρήσει και θα προσανατολισθεί τελικά στη συνεργασία με το τροτσκιστικό ρεύμα του «Σπάρτακου», υπό την ηγεσία του πρώην γενικού γραμματέα του ΚΚΕ Παντελή Πουλιόπουλου. Για τη δράση του συλλαμβάνεται από τη δικτατορία του Μεταξά. Με εντολή του ίδιου του Πουλιόπουλου φεύγει από την Ελλάδα και εκπροσωπεί τους Έλληνες τροτσκιστές στο ιδρυτικό συνέδριο της Τετάρτης Διεθνούς, που έγινε στα περίχωρα του Παρισιού το 1938.