Τα βαθύτερα αίτια της κακοδαιμονίας της Ελλάδας και οι ενδεδειγμένες λύσεις.
Μια εξομολόγηση εκ βαθέων
Του Δαμιανού Βασιλειάδη, εκπαιδευτικού, συγγραφέα
(Αναδημοσίευση περσινής ανάρτησης από το Γερομοριά)
«Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό».
Διονύσιος Σολωμός
Είναι επιτακτική ανάγκη να βρούμε τις αιτίες της πολυποίκιλης κακοδαιμονίας, για να μπορούμε να τις ξεπεράσουμε. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Όσο δεν γνωρίζουμε, αγνοούμε η αποκρύβουμε τις αιτίες, σωτηρία σ’ αυτόν τον τόπο είναι αδιανόητη, γιατί όλα τα μέτρα που παίρνονται εκών άκων οδηγούν στα αντίθετα αποτελέσματα. Ο κανόνας είναι απλός. Για να λύσεις οποιοδήποτε πρόβλημα πρέπει να το βάλεις στην σωστή βάση έρευνάς του. Αλλιώς καταλήγεις σε λάθος συμπεράσματα και σε λάθος προτάσεις. Προϋποθέτει ωστόσο ένα βασικό αξίωμα.
Προϋπόθεση για να μπορεί κανείς να ανακαλύψει τις αιτίες και να προτείνει σωτήριες λύσεις είναι αυτό που είπε κάποτε ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ένας από τους πρωτεργάτες του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού, μαζί με τον Δημήτρη Γληνό και τον Μανώλη Τριανταφυλλίδη: «Για να κρίνεις πρόσωπα και έργα δεν χρειάζεται μονάχα μυαλό παρά και χαρακτήρας». Αυτή η φράση σημαίνει ότι δεν αρκεί μονάχα η γνώση (επιστήμη), που βέβαια είναι προϋπόθεση, αλλά ήθος και ανιδιοτέλεια, οι οποίες εξασφαλίζουν στον μέγιστο βαθμό την ανεξάρτητη κριτική σκέψη. Γιατί χωρίς αυτήν η γνώση είναι δίκοπο μαχαίρι. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το καλό, αλλά εξίσου και για το κακό. Ο Ηράκλειτος με το λιτό του λόγο το εκφράζει διαφορετικά, λέγοντας: «Ήθος ανθρώπω δαίμων».[1] Αυτό τονίζει με άλλα λόγια και ο Πλάτωνας, ισχυριζόμενος ότι «πᾶσά τε ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης καὶ τῆς ἄλλης ἀρετῆς πανουργία, οὐ σοφία φαίνεται».[2] Το ζητούμενο συνεπώς είναι ο δίκαιος και ενάρετος άνθρωπος, που βέβαια πρέπει να έχει και ήθος και να τον διακρίνει η ανιδιοτέλεια. Η ιδιοτέλεια είναι ο απόλυτος εχθρός της ανεξάρτητης κριτικής σκέψης.
Μόνο ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να εκφράσει την αλήθεια, όπως την διατύπωσε ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός: Άμα το έθνος δεν μάθει ότι εθνικό είναι ό,τι είναι αληθινό, τότε δεν μπορεί και να προκόψει. Θα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο.
Ένας άνθρωπος που είναι ιδιοτελής ή ακόμη και ένα σύστημα ιδιοτελές, δεν θα πει την αλήθεια, έστω κι αν την γνωρίζει, κάτι που είναι φυσικά αντικειμενικά ζητούμενο, αλλά θα την αποκρύψει για καθαρά ιδιοτελείς λόγους, υπηρετώντας προσωπικά ή κομματικά συμφέροντα ή και τα δυο μαζί.
Με αποκλειστική βάση αυτά τα κριτήρια θα προσπαθήσω να καταθέσω την θεωρητική και πρακτική εμπειρία μιας ζωής, χωρίς αυτή να αποτελεί πανάκεια. Και το λέω μετά λόγου γνώσεως.
Είναι μια τιτάνια προσπάθεια σύλληψης της ελληνικής πραγματικότητας και αυτογνωσίας και της εξεύρεσης διεξόδου από τα ποικίλα αδιέξοδα. Τα αποτελέσματα θα τα κρίνει ο αναγνώστης.
Ι. Τα αίτια της κακοδαιμονίας