Το γεωπολιτικό παιχνίδι πίσω από τα πανηγύρια: Τι σημαίνει η συμφωνία για το αμερικανικό LNG και η πραγματική επίδραση για την Ελλάδα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ

07.11.2025

Ο λεγόμενος «κάθετος διάδρομος φυσικού αερίου/LNG» αφορά τον άξονα Αλεξανδρούπολη–Βουλγαρία–Ρουμανία–Ουγγαρία–(εν δυνάμει) Ουκρανία, δηλαδή τη σύνδεση του νέου (τερματικού) FSRU Αλεξανδρούπολης με τα βόρεια Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη.


Στόχος του σχεδίου από ελληνικής σκοπιάς είναι να καταστεί η Ελλάδα κόμβος εισαγωγής και μεταφοράς LNG προς τις χώρες που εξαρτώνται παραδοσιακά από τη Ρωσία. Από αμερικανικής πλευράς ο στόχος είναι τριπλός:

•Να παγιώσει την απεξάρτηση της Ευρώπης από το Ρωσικό ΦΑ.

•Να εξασφαλίσει ταυτόχρονα άλλη μια πόρτα εισόδου αμερικανικού υγροποιημένου ΦΑ (LNG) στην Ευρώπη.

•Να αποτρέψει την μετατροπή της Τουρκίας σε απόλυτο ενεργειακό παίκτη στην περιοχή ο οποίος θα αντικαταστήσει της Ρωσία ως μονοπωλιακός προμηθευτής.

Με απλούστερα λόγια η «ενθουσιώδης» αμερικανική συμμετοχή στον «κάθετο άξονα» έχει κυρίως γεωπολιτικές παρά οικονομικές επιδιώξεις και έχει κυρίως να κάνει με την επιθυμία της να μην αφήσει ανεξέλεγκτη την Τουρκία.

Παρ όλα αυτά υπάρχουν σοβαρές τεχνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές επιφυλάξεις που καθιστούν την τελική υλοποίηση του Κάθετου Άξονα αμφίβολη ή έστω περιορισμένης εμβέλειας.

1. Τεχνικο-οικονομική

 βιωσιμότητα Υπερκορεσμός δυναμικότητας: Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. επιδόθηκαν σε μαζική κατασκευή τερματικών υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) και αγωγών. Σήμερα, η συνολική δυναμικότητα LNG στην ΕΕ υπερβαίνει τη ζήτηση κατά 30–35%. Ο «κάθετος άξονας» κινδυνεύει να είναι υποχρησιμοποιούμενος. Η Βουλγαρία ήδη εισάγει αέριο μέσω Ρεβυθούσας και Τουρκίας — δεν έχει ανάγκη δεύτερης οδού ίσης κλίμακας.

Ελλιπής δέσμευση φορτίων: 

Για να αποσβεστεί το επενδυτικό κόστος, απαιτείται μακροχρόνια δέσμευση φορτίων (ship-or-pay contracts). Οι εταιρείες στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία δεν έχουν υπογράψει αντίστοιχα συμβόλαια. Ουδείς πληρώνει για υποδομή χωρίς εξασφαλισμένη χρήση.
Διπλή τιμολόγηση και κόστος μεταφοράς: Το LNG της Αλεξανδρούπολης προέρχεται κυρίως από ΗΠΑ και Κατάρ, με υψηλότερη τιμή ανά MMBtu σε σχέση με τις ροές μέσω TurkStream. Οι καταναλωτές στη Βουλγαρία ή Ρουμανία δεν έχουν κίνητρο να πληρώνουν ακριβότερο αέριο «για λόγους ασφάλειας».

2. Πολιτικές ασάφειες

Ασαφές πλαίσιο διακυβέρνησης: Ο διάδρομος εμπλέκει τουλάχιστον τέσσερις ρυθμιστικές αρχές (ΡΑΕ, Bulgartransgaz, Transgaz, FGSZ). Δεν υπάρχει ενιαίο operator ή μηχανισμός κατανομής δυναμικότητας. Κάθε χώρα προχωρά με διαφορετικό ρυθμό.
Χρηματοδότηση και ευρωπαϊκή κόπωση: Οι Βρυξέλλες χρηματοδότησαν αρχικά μελέτες μέσω CEF Energy, αλλά πλέον προσανατολίζονται στην απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα έως το 2030–2035. Το LNG θεωρείται μεταβατικό καύσιμο — άρα οι νέες υποδομές μπορεί να χαρακτηριστούν «stranded assets» (επενδύσεις που χάνουν αξία πριν αποσβεστούν).

3. Περιφερειακές και γεωπολιτικές αντιστάσεις

Καταρχήν να πούμε πως ενώ στην Αθήνα σε πανηγυρικό κλίμα με τη συμμετοχή Αμερικανών Υπουργών υπογραφόταν η συμφωνία για τον Κάθετο Άξονα οι αμερικανοτουρκικές συνομιλίες για το ρόλο της Τουρκίας στα ενεργειακά project στν περιοχή βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Η Αγκυρα επιθυμεί ρόλο ανεξάρτητου επόπτη ως περιφερειακή (υπερ)δύναμη και η Ουάσιγκτον επιδιώκει να θέσει υπό έλεγχο στις τουρκικές φιλοδοξίες. Εν ολίγοις, λοιπόν:

Η παρακμή της ΕΕ και η Μόσχα

Του Δημήτρη Μηλάκα

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η αντι-ρωσική υστερία στην Ευρώπη πολλαπλασιάστηκε σε ένταση τη στιγμή που εμφανίστηκε στο προσκήνιο ο Τραμπ και η προοπτική μιας κάποιας ειρηνικής διευθέτησης στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Εξ ίσου εντυπωσιακό και αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι (κατά μόνας και ως σύνολο στην Ε.Ε.), αμέσως με την εμφάνιση της προοπτικής της ειρήνης, επικέντρωσαν το ενδιαφέρον τους στην πολεμική βιομηχανία, τους εξοπλισμούς και τις πολεμικές προετοιμασίες.

Είναι, πραγματικά, αστεία τα όσα έχουν δημοσιευτεί τις τελευταίες βδομάδες στον ευρωπαϊκό Τύπο περί του κινδύνου που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από τον δικτάτορα Πούτιν, ο οποίος, μετά την Ουκρανία, έχει βάλει στο μάτι ευρωπαϊκά εδάφη.

Η προχειρότητα και η βιασύνη με την οποία το ευρωπαϊκό κατεστημένο σπεύδει να δημιουργήσει και να υποδείξει στους Ευρωπαίους πολίτες τον εχθρό (Ρωσία του Πούτιν) περιγράφει την αδυναμία στην οποία έχει περιέλθει.

Επιπλέον, η κατεύθυνση κολοσσιαίων οικονομικών πόρων στην πολεμική βιομηχανία (προκειμένου η Ε.Ε. να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τους Ρώσους) περιγράφει και το παραγωγικό αδιέξοδο της πάλαι ποτέ ακμαίας ευρωπαϊκής (γερμανικής κατά βάση) οικονομίας.

Eλληνοτουρκικά: Παγιδευμένη στο «όραμά» της η Άγκυρα – Αβάσταχτο το κόστος προστασίας για την Αθήνα

ΑΠΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

Ο πόλεμος στην Ουκρανία διέψευσε ένα καθοριστικό για τον τρόπο που είχε οργανωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στερεότυπο: ο πόλεμος στην Ευρώπη (οι Βορειοευρωπαίοι..

Ο πόλεμος στην Ουκρανία διέψευσε ένα καθοριστικό για τον τρόπο που είχε οργανωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στερεότυπο: ο πόλεμος στην Ευρώπη (οι Βορειοευρωπαίοι τα Βαλκάνια με τα χίλια ζόρια τα αναγνωρίζουν ως ευρωπαϊκή περιφέρεια) αποκλείεται. Με δεδομένη αυτή τη διάψευση, ένα ακόμη στερεότυπο βρίσκεται ήδη υπό σοβαρή δοκιμασία: ελληνοτουρκικός πόλεμος αποκλείεται, καθώς πρόκειται για συμμάχους στο ΝΑΤΟ και σε κάθε περίπτωση σύμμαχοι και εταίροι θα σταματήσουν την Τουρκία αν αυτή τελικά επιτεθεί.

Οι πόλεμοι, ωστόσο, ξεσπούν από λάθος εκτίμηση δεδομένων, τα οποία καθορίζουν αντιλήψεις και επιλογές που με τη σειρά τους διαμορφώνουν τις συμπεριφορές που οδηγούν στη θερμή σύγκρουση. Τα ελληνοτουρκικά είναι ένα καλό παράδειγμα πιθανής επιβεβαίωσης αυτής της διαδικασίας.

Το «όραμα» του Ερντογάν

Θεωρώντας γνωστά τα στοιχεία (αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και κυριαρχίας) που συνθέτουν το ελληνοτουρκικό ζήτημα, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε τρία ακόμη «συγκυριακά» δεδομένα που παίρνει υπόψη του ο Ερντογάν και επιβαρύνουν την κατάσταση:

-Ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε ότι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το σύστημα ισορροπίας μπορεί να αλλάξει με τη χρήση των όπλων.

-Η Τουρκία οφείλει να παίξει τον ιστορικό της ρόλο ως συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διεκδικώντας τη θέση της περιφερειακής (υπερ)δύναμης.

-Η Ελλάδα, σύμφωνα με την τουρκική ηγεσία, είναι απλό εξάρτημα των μεγάλων Δυτικών και δεν έχει τις δυνάμεις και το σθένος να «φρενάρει» την πορεία της Τουρκίας προς το πεπρωμένο της.

Αυτό το αφήγημα της τουρκικής ηγεσίας, θα πρέπει να σημειώσουμε, τείνει να έχει διακομματική αποδοχή και διαχέεται στην τουρκική κοινωνία μέσα από δηλώσεις πολιτικών, στρατιωτικών, ακαδημαϊκών, καλλιτεχνικών παραγόντων. Μάλιστα, καθώς το 2023 ο Ερντογάν (και το πολιτικό / οικονομικό / κοινωνικό σύστημα που οικοδόμησε κατά την εικοσαετή κυριαρχία του) θα δοκιμαστεί στις κάλπες, (οι εκλογές του 2023 συμπίπτουν με τη συμπλήρωση ενός αιώνα από την εμφάνιση του σημερινού τουρκικού κράτους) η αξιοποίηση ενός «εύκολου» εξωτερικού εχθρού (δηλαδή της Ελλάδας) αναμένεται να πάρει επικίνδυνες διαστάσεις. Ήδη η αντιπολίτευση πλειοδοτεί σε επιθετικότητα σε βάρος της Ελλάδας «πιέζοντας» τον Ερντογάν να πάρει τα (ελληνικά) νησιά υποσχόμενη ταυτόχρονα ότι θα στηρίξει μια τέτοια ενέργεια.

Στο τραπέζι το σενάριο της συνεκμετάλλευσης

Το μειονέκτημα της εν λόγω λογικοφανούς προσέγγισης είναι προφανές, καθώς προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ελληνικής κυβέρνησης η οποία θα αποδεχτεί την προκαταβολική εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων για χάρη αβέβαιων μελλοντικών οικονομικών κερδών…

ΑΠΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ

Η αγωνιώδης, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αναζήτηση της αντικατάστασης (μέσο/ μακροπρόθεσμα) των ρωσικών ενεργειακών πόρων υποχρεώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση (Γερμανία) να στρέψει την προσοχή της στα ελπιδοφόρα ενεργειακά κοιτάσματα της (ανατολικής κατά κύριο λόγο) Μεσογείου και κατά συνέπεια να πιέσει για τις απαραίτητες πολιτικές διευθετήσεις (στα ελληνοτουρκικά και στις σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας) προκειμένου να εξελιχθεί το έργο της έρευνας, εξόρυξης και μεταφοράς των υδρογονανθράκων της περιοχής προς την Ευρώπη.

Αυτή η πιεστική ανάγκη επέβαλε την πραγματοποίηση της πρόσφατης συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα πρέπει να την τοποθετήσουμε στο πλαίσιο των «κολλητών» επαφών που είχε ως οικοδεσπότης ο Τούρκος ηγέτης, τις αμέσως επόμενες ημέρες μετά τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό, με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ.

Από την παραγωγική, όπως τη χαρακτήρισαν και οι δύο πλευρές, συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν προέκυψε η απόφαση οι δύο χώρες να αναζητήσουν διμερώς, με συναντήσεις αρμόδιων στρατιωτικών επιτροπών, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τα οποία θα δώσουν το «σήμα» της απαραίτητης «ηρεμίας» που απαιτείται για την εξέλιξη των ενεργειακών project στην περιοχή.

Δεδομένων των επίσημων και έντονων τουρκικών απαιτήσεων για αποστρατιωτικοποίηση (απόσυρση συγκεκριμένων όπλων) των ελληνικών νησιών που βρίσκονται κοντά στα μικρασιατικά παράλια, η ελληνοτουρκική συζήτηση για ΜΟΕ που ξεκινά τον επόμενο μήνα περιγράφει το κόστος που η κυβέρνηση Μητσοτάκη χρεώνει τη χώρα προς όφελος της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης (Γερμανίας)…

Ιδέα με παρελθόν…

Αμέσως μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο ΝΑΤΟϊκής Συνόδου και συνάντηση των υπουργών Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας. Όπως συμβαίνει συνήθως, λεπτομέρειες (αληθείς ή προβοκατόρικες) της συζήτησης έδωσε η τουρκική πλευρά.

Κόμβος… υποτέλειας

 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ 

• milakas@imerodromos.gr

• Facebook
• Twitter
• Print
• Email

Οι τελευταίες κυβερνήσεις της χώρας (Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ και Ν.Δ.) είχαν επενδύσει πολιτικά και επικοινωνιακά σε επιλογές που υποτίθεται ότι θα μετέτρεπαν τη χώρα σε «κόμβο» μεταφοράς ενέργειας από τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη.

Κεντρικό στοιχείο αυτών των επιλογών ήταν το project της κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου (EastΜed) στον οποίο θα διοχετεύονταν τα αναμενόμενα κοιτάσματα φυσικού αερίου από τις ΑΟΖ Ελλάδας (όταν θα ανακηρυχτεί), Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου για να καλύψουν τις ευρωπαϊκές ανάγκες, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα την Ε.Ε. από τη ρωσική εξάρτηση.

Μπορεί εύκολα κάποιος να ανατρέξει και να θυμηθεί φανφαρόνικες δηλώσεις Ελλήνων πρωθυπουργών και υπουργών, οι οποίοι επέμεναν για το νέο επικείμενο μεγαλείο στο οποίο οδηγείται η χώρα χάριν των σπουδαίων διπλωματικών τους κινήσεων και επιλογών, παρά το γεγονός ότι εξ αρχής πολλοί (αρμόδιοι τεχνοκράτες) ήταν αυτοί που επισήμαναν πως η κατασκευή τού εν λόγω αγωγού ήταν οικονομικά και – κατά κύριο λόγο – πολιτικά ανέφικτη.

Αμερικανικό χαστούκι

Οι αιθεροβάμονες πολιτικοί ταγοί προσγειώθηκαν απότομα (;) στην πραγματικότητα μετά την αποκάλυψη (από τον Σωτήρη Σιδέρη και το omegapress.gr) του «non paper του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την ελληνική κυβέρνηση, με τυπικό αποδέκτη τον Γενικό Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του ΥΠΕΞ Γιάννη Σμυρλή, (με το οποίο) γνωστοποιούν την άρνηση της Ουάσιγκτον να στηρίξει το εν λόγω εγχείρημα (δηλαδή την κατασκευή του ΕastΜed). Πανομοιότυπο non paper, αναφέρουν πληροφορίες, έχει αποσταλεί στο Τελ Αβίβ, αλλά και στην Τουρκία».

 

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε το ρεπορτάζ, όπως φαίνεται από την απάντηση του εκπροσώπου του σε σχετική ερώτηση της ανταποκρίτριας της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον: «Σε μια εποχή που η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης είναι – περισσότερο από ποτέ – ζήτημα εθνικής ασφάλειας, δεσμευόμαστε να εμβαθύνουμε τις περιφερειακές σχέσεις μας και να προωθήσουμε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να υποστηρίζουν σθεναρά τις περιφερειακές προσπάθειες που ενισχύουν και προωθούν τη συνεργασία και την περιφερειακή σταθερότητα, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού 3+1 στον οποίο συμμετέχουν η Κυπριακή Δημοκρατία (ROC), η Ελλάδα, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Πίσω από τον φόβο... Πώς ξεθωριάζουν αθόρυβα οι κόκκινες γραμμές στα ελληνοτουρκικά

20.11.2020 / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛAΚΑΣ

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2152 στις 19-11-2020

Ο δικαιολογημένος φόβος που προκαλεί στους ανθρώπους η πανδημία πολλαπλασιάζεται εκθετικά στις περιπτώσεις όπου – όπως στην περίπτωση της Ελλάδας – η πολιτική εξουσία υποχρεώνεται να εφεύρει μπαλώματα για ένα σύστημα Υγείας, το οποίο η ίδια έχει ξεχαρβαλώσει, τεμαχίσει και εκποιήσει. 

Αυτός ο καθ’ όλα δικαιολογημένος φόβος, ωστόσο, είναι τελικά και το κέρδος που αποκομίζει και αξιοποιεί η κυβέρνηση προκειμένου, πρώτον, να κρύψει τις ευθύνες της για την επιδημιολογική κατάσταση της χώρας και, δεύτερον, για να καλύψει μια σειρά από άλλες επιλογές της, οι οποίες στρέφονται κατά της κοινωνίας και εν τέλει της χώρας. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο φόβος συνοδεύεται από απώλεια όρασης...

Μέσα στον φόβο, λοιπόν, η προσοχή της «μάζας» επικεντρώνεται στις προσφερόμενες από τους μηχανισμούς ενημέρωσης ειδήσεις. Οι εν λόγω μηχανισμοί μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα πολλαπλασιάζουν την αποτελεσματικότητά τους είτε με τις ειδήσεις που προβάλλουν είτε με αυτές που θάβουν...

Το «Ορούτς Ρέις» είναι εκεί...

Για παράδειγμα, την τελευταία εβδομάδα έχει εξαφανιστεί από πρωτοσέλιδα και οθόνες κάθε είδηση που αφορά το «Ορούτς Ρέις» και τον στολίσκο των πολεμικών που το συνοδεύει. Κι όμως, το τουρκικό ερευνητικό, παρότι δεν «υπάρχει» στις ελληνικές ειδήσεις, εξακολουθεί μέχρι και αυτή τη στιγμή να πλέει σε θαλάσσια ζώνη ελληνικού ενδιαφέροντος μεταξύ Ρόδου και Καστελλόριζου. 

Παρά το γεγονός ότι δεν «παίζει» στις ειδήσεις, η Τουρκία εξακολουθεί να δημιουργεί τετελεσμένα οικοδομώντας διπλωματική επιχειρηματολογία εν όψει μελλοντικών διευθετήσεων. Την ίδια στιγμή, μέσα στη «θολούρα» της πανδημίας και τον φόβο που προκαλεί, η ελληνική κυβέρνηση έχει φροντίσει να «αμβλύνει» θέσεις εγκαταλείποντας «μαξιμαλιστικές» επιδιώξεις: Η εθνική «κόκκινη γραμμή» δεν είναι πια τα 200 μίλια της ΑΟΖ που δικαιούνται τα ελληνικά νησιά, δεν είναι καν τα 12 ναυτικά των χωρικών τους υδάτων που αναγνωρίζονται από το διεθνές δίκαιο. Η «κόκκινη γραμμή» της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι τα 6 ναυτικά μίλια των υφιστάμενων χωρικών υδάτων. Πέρα από εκεί, άλλωστε, πλέουν το «Ορούτς Ρέις» και τα τουρκικά πολεμικά που το συνοδεύουν...

Αμερικανικές εκλογές: Στο… photo finish

του Δημήτρη Μηλάκα

Ο μέσος Αμερικανός ψηφοφόρος πιθανότατα δεν το έχει κατά νου αλλά η επιλογή του μεταξύ των δύο πανίσχυρων συστημάτων εξουσίας προφανώς αφορά κάθε γωνιά του πλανήτη καθ’ ότι δεν υπάρχει γωνιά της γης που να μην βρίσκεται στη σφαίρα του αμερικανικού ενδιαφέροντος.

Ωστόσο οι άνθρωποι (και οι Αμερικανοί άνθρωποι είναι) προσεγγίζουν την κάλπη και εκφράζονται σ αυτήν, στη βάση πιο απτών κριτηρίων με βασικότερο εξ αυτών την οικονομία. Κι απ’ ότι φαίνεται απ’ την πανηγυρική διάψευση των δημοσκοπήσεων ο Τραμπ ικανοποίησε τις προσδοκίες του μέσου Αμερικανού ψηφοφόρου ο οποίος αναγνωρίζει πως ο πρόεδρος κατά τη διάρκεια της θητείας του τουλάχιστον προσπάθησε να είναι συνεπής με ότι -πολύ απλοϊκά- τους είχε υποσχεθεί τέσσερα χρόνια πριν: «δουλειές για τους Αμερικανούς και όχι για τους… Κινέζους».

Τα πράγματα ενδεχομένως να είναι πιο πολύπλοκα στην παγκόσμια σκακιέρα, αλλά αυτό δεν αφορά τον μέσο ψηφοφόρο ο οποίος αδυνατεί να κατανοήσει τους λόγους που η αμερικανική παραγωγική βάση έχει μεταφερθεί στην Κίνα και άλλους εξωτικούς παραδείσους.

Από την άλλη μεριά είναι και αυτοί που έχουν λυμένα τα του βιοπορισμού και ως εκ τούτου μπορούν να ασχοληθούν με τις λεπτές αποχρώσεις της πολιτικής διαχείρισης στο εσωτερικό και να ενοχλούνται από το ύφος, την παιδεία, την υπεροπτική τάση ή τη ροπή προς τον αυταρχισμό. Το περίβλημα της δημοκρατίας και των ατομικών δικαιωμάτων άλλωστε, ανέκαθεν υπήρξε το «φκιασίδι» της αμερικανικής εξουσίας τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας.

Ωστόσο, τα πράγματα για την Αμερική και τους Αμερικανούς δεν πάνε καλά πολύ καιρό τώρα και ολοένα και μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού μπορούν ευκολότερα να αποδεχτούν το «σκληρό» πρόσωπο της εξουσίας, αρκεί…

Αρκεί να υπάρχει η ελπίδα ότι την επόμενη μέρα το φαγητό θα υπάρχει στο σπίτι, ότι δεν θα κλείσει άλλο εργοστάσιο, ότι θα επιστρέψει στην χώρα μια παραγωγική διαδικασία η οποία μέχρι τώρα έπλεε στη θάλασσα στης παγκοσμιοποίησης.

Αυτό είναι το κριτήριο που διαμόρφωσε το «θρίλερ» που παρακολουθεί ο πλανήτης μετρώντας ψήφο την ψήφο της αμερικανικής υπαίθρου, αυτό είναι το κριτήριο που θα αποτυπωθεί στο τελικό αποτέλεσμα. Αυτό το κριτήριο, ηθελημένα ή μη δεν έλαβαν υπόψη τους οι «σφυγμομέτρες» οι οποίοι έδιναν στο «σύστημα» Μπάιντεν προβάδισμα και εύκολη επικράτηση.

Καθ’ ότι, όπως είπαμε, η μάχη διεξάγεται μεταξύ δύο πανίσχυρων συστημάτων εξουσίας με συμφέροντα σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ουδείς μπορεί να «ορκιστεί» ότι η καταγραφή του τελικού αποτελέσματος και η ανάδειξη του νέου προέδρου θα συντελεστούν με απόλυτο σεβασμό των δημοκρατικών διαδικασιών. Αν δε η υπόθεση (της εκλογής) φτάσει στα δικαστήρια, τότε οι πιθανότητες για το σύστημα Τραμπ πολλαπλασιάζονται καθώς «δημοκρατικά» πάντα, κάπως θα έχει φροντίσει να έχει κάνει τα κουμάντα του με την «ανεξάρτητη» δικαιοσύνη.

Κανόνια ή βούτυρο; - Οι μιζαδόροι των εξοπλισμών και οι πασιφιστές σπεκουλαδόροι…

Του Δημήτρη Μηλάκα

Στον μάταιο (και άδικο) τούτο κόσμο το Διεθνές «Δίκαιο» δεν περιγράφει τίποτε περισσότερο από τον συσχετισμό των δυνάμεων που το διαμορφώνουν. Αναζητώντας κανείς το «δίκιο» του, ουσιαστικά αναμετριέται με τις δυνατότητες και τις δυνάμεις που διαθέτει για να το διαμορφώσει και να το επιβάλλει. Με άλλα, απλούστερα λόγια, η ισχύς, σε τελική ανάλυση τα κανόνια, είναι οι συγγραφείς των κανόνων και των άρθρων που διαμορφώνουν την «τάξη» πραγμάτων σε μια δεδομένη ιστορική συγκυρία… Στην τρέχουσα ιστορική συγκυρία που βιώνουμε η επικρατούσα «τάξη» διαμορφώθηκε από τα αμερικανικά όπλα που θριάμβευσαν στον β παγκόσμιο πόλεμο. Αυτή η τάξη αμφισβητείται σήμερα, σε πολλές περιοχές του πλανήτη, καθώς έχουν εμφανιστεί τα πρώτα σημάδια της υποχώρησης της αμερικανικής αυτοκρατορίας και της ανάδειξης νέων φιλόδοξων περιφερειακών δυνάμεων, όπως συμβαίνει αυτήν την περίοδο (και) στην ανατολική Μεσόγειο.

Οι «κανόνες» της Αγκυρας

Σε μια τέτοια περίοδο ανακατατάξεων στην περιοχή όπου ο εκπεφρασμένος στόχος της Τουρκίας είναι η ανάληψη ρόλου περιφερειακής δύναμης, οι ελληνοτουρκικές διαφορές αποκτούν διαφορετικό περιεχόμενο και τοποθετούνται σε άλλη βάση. Για την Τουρκία είναι σαφές, όπως φαίνεται από πράξεις και πολιτικές δηλώσεις, ότι το ζητούμενο δεν είναι η αναζήτηση του δικαίου στη βάση των προβλέψεων που έχουν καθοριστεί, αλλά η διαμόρφωση νέων κανόνων που είναι σε θέση να επιβάλλουν τα τουρκικά όπλα. Υπό αυτήν την έννοια οι ελληνικές επικλήσεις των κανόνων του διεθνούς δικαίου απλώς περιγράφουν την αδυναμία της χώρας να υπερασπιστεί το δίκιο της.

Η γαλάζια… παρτίδα

Του Δημήτρη Μηλάκα

Είναι ξεκάθαρο ότι τις τελευταίες βδομάδες η Άγκυρα επιχειρεί μια ακόμη κίνηση στην παρτίδα που παίζεται εδώ και δεκαετίες στην σκακιέρα του Αιγαίου. Με την κίνηση αυτή η τουρκική ηγεσία διευκρινίζει ότι δεν είναι μόνο κάποιες μικρές νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο των οποίων το καθεστώς κυριαρχίας είναι αδιευκρίνιστο, αλλά υπάρχουν και μεγάλα νησιά – το σύνολο των νησιών στο ανατολικό Αιγαίο τα οποία η Ελλάδα κατέχει παράνομα.

Η επιχειρηματολογία που αναπτύσσει και επίσημα διατυπώνει η τουρκική πλευρά είναι απλή: Τα νησιά στο ανατολικό Αιγαίο αποδόθηκαν στην Ελλάδα υπό τον όρο να είναι αποστρατιωτικοποιημένα. Από τη στιγμή, λοιπόν, που η Ελλάδα τα οχύρωσε παραβιάζει τις Συνθήκες με τις οποίες τα πήρε στην κατοχή της.

Το τουρκικό αφήγημα οικοδομείται τον τελευταίο καιρό καταρχήν με θεωρητικές «επιστημονικές» προσεγγίσεις, οι οποίες διακινούνται μέσω δημοσιεύσεων και βιβλίων, στη συνέχεια αυτές οι απόψεις υιοθετούνται και διατυπώνονται δημόσια με δηλώσεις από κορυφαία στελέχη της τουρκικής πολιτικής ζωής. Στο τελικό στάδιο, την πρακτική εφαρμογή αυτών των απόψεων, αναλαμβάνουν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις οι οποίες επιχειρούν κινήσεις εντός περιοχών ελληνικής κυριαρχίας την οποία όπως είπαμε υπονομεύει με συστηματικό τρόπο η Άγκυρα.

Έχουμε ήδη συνηθίζει τις καθημερινές πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών επάνω από ελληνικά (και κατοικημένα) νησιά με τις οποίες η Άγκυρα υπενθυμίζει ή επιδεικνύει τις δυνατότητές της να υποστηρίξει τις απόψεις της. Από τις αρχές αυτού του μήνα η τουρκική πλευρά «επισημοποιεί» ακόμη περισσότερο τις θέσεις της, καθώς σε navtex (δημόσια προειδοποίηση προς ναυτιλλομένους για πραγματοποίηση στρατιωτικών ασκήσεων) με τις οποίες δεσμεύει περιοχές μεταξύ Χίου, Ψαρών και Σάμου καταγράφει την άποψή της ότι τα εν λόγω νησιά «παραβιάζουν» το καθεστώς αποστρατικοποίησης που προβλέπει η Συνθήκη της Λοζάνης του 1923.

2.3.2020 / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛAΚΑΣ Προσφυγικό: Ελληνικές κυβερνήσεις του «κλώτσου και του μπάτσου»…

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που «επιτρέπεται» η είσοδος αλλά απαγορεύεται η έξοδος. Ετσι, με βάση τις συμβατικές υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει οι κυβερνήσεις της, η χώρας  τα τελευταία χρόνια έχει αποδεχτεί να μετατραπεί σε αποθήκη ανθρώπων.

Από τη στιγμή που τα εκτεταμένα θαλάσσια σύνορά της χώρας είναι αδύνατον να σφραγιστούν, είναι προφανές ότι οι είσοδοι μεταναστών και προσφύγων δεν είναι δυνατόν να αποτραπούν. Την ίδια στιγμή  με βάση τις συμφωνίες που στο πλαίσιο της Ευρωπαικής Ενωσης έχουν υπογράψει και εξακολουθούν να μην αμφισβητούν οι ελληνικές κυβερνήσεις (η σημερινή και οι προηγούμενες) οι συνοριακές έξοδοι από τη χώρα είναι σφραγισμένες. Δεδομένων τούτων προκύπτει το προφανές αποτέλεσμα που παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια : η χώρα, από διάδρομος μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών έχει μετατραπεί σε παγίδα προσφύγων και μεταναστών.

Αυτήν την θέση αδυναμίας στην οποία έχει περιέλθει η χώρα εξ αιτίας των όσων έχουν αποδεχτεί τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις της εκμεταλλεύεται η Τουρκία στην οποία βρίσκονται ήδη τουλάχιστον  4 εκατομμύρια πρόσφυγες –μετανάστες και εξακολουθούν να συρρέουν και άλλοι καθώς η γειτονικής χώρα από την γεωγραφία είναι το πιο κοντινό σημείο επιβίβασης όσων προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη.

Η τουρκική κυβέρνηση είχε αναλάβει την υποχρέωση να συγκρατήσει τις ροές έναντι ανταλλαγμάτων (οικονομικών κατά κύριο λόγο) για λογαριασμό της ΕΕ. Ωστόσο η Τουρκία αυτήν τη στιγμή βρίσκεται παγιδευμένη στην κινούμενη άμμο της Συρίας. Ο «μεγάλος παίκτης» στη Συρία είναι η Ρωσία η οποία δεν πρόκειται να αποδεχτεί την εδραίωση της τουρκικής παρουσίας εκεί. Σ αυτό το αιματηρό παιχνίδι ο Ταγίπ Ερντογάν γνωρίζει ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει χωρίς την υποστήριξη (διπλωματική) των Ευρωπαίων και στρατιωτική των ΗΠΑ (στρατιωτική). Το άνοιγμα, λοιπόν, των τουρκικών συνόρων που αποφάσισε η τουρκική κυβέρνηση είναι η διατύπωση ενός εκβιασμού προς Ευρωπαίου και Αμερικανούς προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους στη Συρία.

Ωστόσο, αυτός ο τουρκικός εκβιασμός διατυπώνεται στην πλάτη της Ελλάδας, καθώς όπως είπαμε με βάση τις συνθήκες που έχουν αποδεχτεί οι προηγούμενοι και  οι σημερινοί κυβερνώντες μας τα  ελληνικά σύνορα είναι σφραγισμένα στις εξόδους. Ετσι και όσο η ελληνική κυβέρνηση δεν απαιτεί την αλλαγή των Συνθηκών  οι Ευρωπαίοι Εταίροι μπορούν να είναι ήσυχοι ότι το πρόβλημα δεν θα φτάσει στην πόρτα τους. Εξ άλλου, τα περιθώρια των Ευρωπαίων να πιέσουν τον Πούτιν για χάρη του Ερντογάν είναι  περιορισμένα. Το ίδιο ισχύει και για τους Αμερικανούς…

Κοιτώντας τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες στον Εβρο και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου καλό θα είναι να μην ξεχνάμε ότι:

·        Η σημερινή κυβέρνηση υποσχέθηκε προεκλογικά ότι θα σφραγίσει τις εισόδους στα ελληνικά σύνορα για μετανάστες και πρόσφυγες και ότι θα αντιμετωπίσει δραστικά και θα επιλύσει άμεσα το πρόβλημα

·        Οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚΟΝΕΑΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ) δέχτηκαν (Σέγκεν, Δουβλίνο 1,2 κλπ) όλους εκείνους τους όρους που καθιστούν τη χώρα αεροστεγή υγειονομική ζώνη στην όποια όποιος πρόσφυγας- μετανάστης εισέλθει, είναι αδύνατον να εξέλθει προς την Ευρώπη.

Γη και ύδωρ στους Αμερικανούς

Του Δημήτρη Μηλάκα

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. συνεχίζει και ολοκληρώνει την «καλή δουλειά» του ΣΥΡΙΖΑ

Η εφημερίδα «Το Βήμα», την περασμένη Κυριακή, με ένα εξαιρετικό αποκλειστικό ρεπορτάζ (Άγγελος Αθανασόπουλος) αποκαλύπτει λεπτομερώς την πρόοδο των ελληνοαμερικανικών συνομιλιών για την υπογραφή νέας επικαιροποιημένης συμφωνίας για τις στρατιωτικές βάσεις που οι ΗΠΑ διατηρούν στη χώρα.

Το εν λόγω ρεπορτάζ αποκαλύπτει και επιβεβαιώνει επίσης ότι η εξέλιξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων προχωρά απρόσκοπτα, χωρίς να επηρεάζεται από τις ανακατατάξεις στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας συνεχίζει και ολοκληρώνει την «καλή δουλειά» που ξεκίνησε η «αριστερή» κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ για τη μετατροπή της χώρας σε απέραντη βάση της αμερικανικής στρατιωτικής μηχανής και εξάρτημα της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Το Βήμα», αυτήν ακριβώς την περίοδο βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για την υπογραφή επικαιροποιημένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (ΣΑΑΣ) η οποία θα αντικαταστήσει την αντίστοιχη του 1990. Σχετικά με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι:

Διεξάγονται στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδος.

Ο πρώτος γύρος του εν λόγω διαλόγου πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Δεκέμβρη (επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ).

Ο δεύτερος γύρος, όπου πιθανότατα θα επισφραγιστούν τα συμφωνηθέντα, θα πραγματοποιηθεί το προσεχές φθινόπωρο στην Αθήνα όπου και αναμένεται να βρεθεί ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο.

Σε επίπεδο τεχνοκρατών αξιοσημείωτο είναι ότι πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις στις 20 Μαΐου 2019, πριν από τις εκλογές και με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ,

και αμέσως μετά τις εκλογές και με τη Ν.Δ. κυβέρνηση στη χώρα, στις 31 Ιουλίου.

Τι θέλουν οι ΗΠΑ

Είναι, έχουμε την εντύπωση, προφανές ότι οι εναλλαγές στην εξουσία στις χώρες - προτεκτοράτα, όπως η Ελλάδα, δεν έχουν την παραμικρή σημασία και δεν επηρεάζουν στο ελάχιστο το χρονοδιάγραμμα των σχεδιασμών της Ουάσιγκτον.

Αυτό που η Ουάσιγκτον επιδιώκει με την ανανέωση της συμφωνίας για τις βάσεις είναι η λεπτομερής περιγραφή και θεσμική κατοχύρωση των όσων ήδη στην πράξη έχουν δοθεί από τις προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις – ειδικότερα αυτή των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ – και ισχύουν στην πράξη. Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι:

«Σιωπηρά» έχουν διευρυνθεί οι αμερικανικές δυνατότητες στην Κρήτη, με επίκεντρο τη βάση της Σούδας.

Η συνεκμετάλλευση σε πρώτο πλάνο

Του Δημήτρη Μηλάκα

Οι ρίζες της αντιπαράθεσης στο Αιγαίο, που σήμερα κορυφώνεται

Τα δυο - τρία τελευταία χρόνια παρακολουθούμε κλιμάκωση της πίεσης που ασκεί η Τουρκία στις ελληνικές κυβερνήσεις ζητώντας ουσιαστικά την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, η οποία αποτελεί τον θεμέλιο λίθο των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετά το 1922. Η εν λόγω συνθήκη, θα πρέπει να σημειωθεί, επιβλήθηκε από τους νικητές στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στην ηττημένη Τουρκία. Ωστόσο, ταυτόχρονα, έλαβε υπόψη και την ελληνική συντριβή στη Μικρά Ασία. 

Σήμερα, έναν αιώνα μετά, η Τουρκία προβάλλει ως φιλόδοξη περιφερειακή υπερδύναμη και θεωρεί ότι έχει τις δυνάμεις να διεκδικήσει κάποια απ’ όσα έχασε τότε. Αυτήν ακριβώς την περίοδο, απέναντι στην ισχυρή και φιλόδοξη Τουρκία η Ελλάδα βρίσκεται εξαντλημένη από τη δεκαετή κρίση, εξασθενημένη κοινωνικά - πολιτικά και υπό στενή εποπτεία σε οικονομικό επίπεδο. Ίσως δεν θα υπάρξει για την Τουρκία πιο κατάλληλη στιγμή για να διεκδικήσει από την Ελλάδα ό,τι θεωρεί πως αδίκως έχασε έναν αιώνα πριν. 

Οι τρέχουσες εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν προφανές ιστορικό υπόβαθρο, το οποίο ξεκινά από τους σκληρούς αγώνες των δύο εθνών για την κυριαρχία και τη διανομή των εδαφών της περιοχής. Ωστόσο οι σημερινές αντιπαραθέσεις Αθήνας και Άγκυρας δεν έχουν τις ρίζες τους στις μάχες του 1821, ούτε καν σ’ αυτές που δόθηκαν έναν αιώνα αργότερα και κατέληξαν στη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς, όπως είπαμε, το 1922 η Συνθήκη της Λωζάννης διευθέτησε τα όρια της συνύπαρξης δύο γειτονικών χωρών. 

Τα τρέχοντα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα μπορούσε κάποιος να διακρίνει ότι ξεκινούν από τη δεκαετία του 1950, όταν οι δύο χώρες ως αμερικανικά προτεκτοράτα έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ. Τότε ακριβώς άρχισαν οι ελληνοτουρκικές εντάσεις στην Κύπρο, οι διωγμοί των Ελλήνων της Πόλης και η παγίωση μιας ατμόσφαιρας καχυποψίας, η οποία αναζητούσε αφορμές και ευκαιρίες για να εκδηλωθεί ως ανοιχτή ένταση. 

Ποιο είναι το αντικείμενο;

Ο τζίτζικας (της Μιράντας Ξαφά) και ο μέρμηγκας. Η τρίτη εκδοχή...

Δημήτρης Μηλάκας

Σε ...εμπνευσμένο της άρθρο της στην Καθημερινή η γνωστή σπόνσορας της νεο-φιλελεύθερης «ηθικής» κυρία Μιράντα Ξαφά χρησιμοποίησε μια δική της παραλλαγή του μύθου του Αισώπου με το εργατικό μυρμήγκι που προνοεί και ευημερεί και το επιπόλαιο τζιτζίκι που τελικά πεθαίνει της πείνας. Στην εκδοχή της κυρίας Ξαφά, τελικά, το επιπόλαιο τζιτζίκι την βγάζει ζάχαρη καθώς παρεμβαίνει το κοινωνικό κράτος και οι μικροπολιτικές / συνδικαλιστικές σκοπιμότητες Κουκουέδων, Συριζομαδούρων, τσακαλώτων και σκουρλέτηδων. Το αποτέλεσμα της εκδοχής του μύθου της κυρίας Ξαφά είναι τελικά η καταστροφή: Το κράτος που τρέφει τζιτζίκια καταρρέει, τα μυρμήγκια μεταναστεύουν και τελικά ακόμη και τα τεμπέλικα τζιτζίκια σαπίζουν ηθικά και βιολογικά στο περιθώριο μιας κατεστραμμένης κοινωνίας. Αυτή είναι η εκδοχή της κυρίας Ξαφά. Ωστόσο, υπάρχει και μια ακόμη εκδοχή η οποία έχουμε την εντύπωση ότι αποτυπώνει καλύτερα και πιο πιστά την πραγματικότητα. Ας δούμε κι αυτήν την εκδοχή του μύθου...

'Ηταν λοιπόν το εργατικό μυρμήγκι που όλο το καλοκαίρι δούλευε σκληρά επισκευάζοντας την φωλιά και μαζεύοντας τα απαραίτητα για να περάσει ο δύσκολος χειμώνας. Το τζιτζίκι έσκαγε μύτη με το ανοιχτό τζιπάκι, μουσική στο τέρμα, φορτωμένο με τζιτζικήνες, σανίδες του σερφ και φωνάζοντας στο εργατικό μυρμήγκι το καλούσε να πάνε μια βόλτα στη θάλασσα. «τι σκοτώνεσαι ρε, μια ζωή την έχουμε κλπ κλπ». Όλο το καλοκαίρι αυτή η δουλειά, μα το μυρμήγκι ατάραχο συνέχιζε να προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει τον δύσκολο χειμώνα.

Πέρασε το καλοκαίρι, ήρθαν τα κρύα οι βροχές τα χιόνια, το μυρμήγκι αραχτό στη ζεστή φωλιά με όλα τα καλά και την οικογένεια αισθάνονταν υπερήφανο για την προνοητικότητά του και που και που του πέρναγε από το μυαλό η δυστυχία μέσα στην οποία, όπως πίστευε θα βρίσκονταν το επιπόλαιο τζιτζίκι. Μέχρι που... 

Σε παγίδα Αθήνα και Λευκωσία Το παζάρι Τραμπ - Ερντογάν στην πλάτη της Κύπρου

Δημήτρης Μηλάκας

Πίσω από τις λέξεις συμπάθειας των Ευρωπαίων εταίρων προσπαθεί να κρύψει η ελληνική κυβέρνηση την παγίδα μέσα στην οποία βρίσκεται σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά.

Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών την περασμένη Τρίτη, μετά τη συζήτηση που είχαν σχετικά με την εισβολή του τουρκικού γεωτρύπανου στην κυπριακή ΑΟΖ, σε ανακοίνωσή τους «υπογράμμισαν τις σοβαρές αρνητικές και άμεσες συνέπειες που έχουν αυτές οι παράνομες ενέργειες σε όλο το εύρος των σχέσεων Ε.Ε. - Τουρκίας και περαιτέρω το Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να καταθέσουν επιλογές για απαραίτητα μέτρα χωρίς καθυστέρηση. Αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη χρηματοδότηση ή και συναντήσεις ανώτατου επιπέδου» αναφέρεται στο κείμενο των συμπερασμάτων.

Αυτή η διατύπωση, όπως σημειώνουν στο «Ποντίκι» διπλωματικές πηγές, ήταν το μέγιστο που θα μπορούσαν να αποσπάσουν Αθήνα και Λευκωσία από τους εταίρους στην Ε.Ε. Πέραν αυτού, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, οι Ευρωπαίοι αποκλείεται να συμφωνήσουν στην επιβολή κυρώσεων οι οποίες θα «ματώσουν» την Τουρκία. Οι λόγοι γι’ αυτό είναι δύο:

• 1. Η Ε.Ε. ως σύνολο είναι ο πέμπτος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Ωστόσο χώρες όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των εμπορικών εταίρων της Τουρκίας. Οι επενδύσεις από αυτές τις δύο χώρες υπολογίζονται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια και η διαπλοκή των οικονομικών γερμανοτουρκικών ή ολλανδοτουρκικών συμφερόντων είναι τέτοια και τόσο μεγάλη, που οποιαδήποτε κύρωση μπορεί να προκαλέσει αμοιβαία ζημιά.
• 2. Στον ευρωπαϊκό Βορρά, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Δανία κ.λπ., ζουν συμπαγείς (ως προς τη συνείδηση) τουρκικές κοινότητες, οι οποίες συνθέτουν αξιοσημείωτη «δύναμη» στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή αυτών των χωρών. Οποιαδήποτε, λοιπόν, ουσιαστική διατάραξη των ευρωτουρκικών σχέσεων ή των σχέσεων που σε διμερές επίπεδο διατηρούν οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά με την Τουρκία μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητη αναστάτωση.

Όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζουν στο «Π» οι ίδιες πηγές, δεν υπάρχει περίπτωση η Ε.Ε. ως σύνολο να συμφωνήσει στην επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων που θα πονέσουν την Τουρκία, γιατί θα είναι σαν να πυροβολούν τα πόδια τους.

«Ψήνεται συμβιβασμός»

Του Δημήτρη Μηλάκα

Το πολιτικό σύστημα προετοιμάζεται για «νέα Ίμια» στα ελληνοτουρκικά

Η τρέχουσα προεκλογική περίοδος ξεκίνησε και αναμένεται να εξελιχθεί μέσα στο κλίμα έντασης που χαρακτηρίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, οι ανοιχτές τουρκικές απειλές και κυρίως η αναφορά (άρθρο στην «Καθημερινή» της Κυριακής) του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη στην πιθανότητα να υπάρξει θερμό ελληνοτουρκικό επεισόδιο στο Αιγαίο δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ανησυχητικής αναμονής για το πώς και πότε θα ξεσπάσει μια ακόμη ελληνοτουρκική κρίση και –κυρίως– ποια θα είναι η κυβέρνηση που θα τη διαχειριστεί. 

Η Άγκυρα φαίνεται ότι είναι διατεθειμένη να εκμεταλλευτεί την αδράνεια που δημιουργεί έτσι κι αλλιώς η προεκλογική περίοδος στην ελληνική κρατική μηχανή. Οι ελληνικές ανησυχίες, τις οποίες εύστοχα περιέγραψε στο άρθρο του ο πρώην πρωθυπουργός, είναι ότι, όπως και στο παρελθόν, η Τουρκία θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το διάστημα της κυβερνητικής αλλαγής προκειμένου να αιφνιδιάσει δημιουργώντας τετελεσμένα.  

Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι οι εκτιμήσεις του πρώην πρωθυπουργού βασίζονται σε πληροφορίες οι οποίες εδώ και μερικούς μήνες κυκλοφορούν στο διπλωματικό παρασκήνιο (και στον Τύπο) για το ξέσπασμα ενός αιματηρού ελληνοτουρκικού επεισοδίου μέσα στο καλοκαίρι. Μάλιστα, οι εν λόγω πληροφορίες συμπίπτουν με την κλιμάκωση της έντασης των κινήσεων της Άγκυρας, η οποία έμμεσα αλλά με σαφήνεια έχει προειδοποιήσει ότι θα τοποθετήσει ένα από τα δύο πλωτά της γεωτρύπανα στην ελληνική (περιοχή Καστελόριζου) υφαλοκρηπίδα. 

Πέραν των λεκτικών απειλών, η Άγκυρα αυτήν ακριβώς την περίοδο εντείνει τις επιδείξεις των στρατιωτικών της δυνατοτήτων με μπαράζ παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και υπερπτήσεις μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά κατοικημένα νησιά.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ελληνικού υπουργείου Άμυνας, δύο F-16 της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας πραγματοποίησαν υπερπτήση πάνω από τρία ελληνικά νησιά το πρωί της Τετάρτης.

Συγκεκριμένα στις 10.08 τα δύο τουρκικά F-16 πέταξαν πάνω από το Φαρμακονήσι σε ύψος 27.000 ποδών, ενώ ένα λεπτό αργότερα έκαναν υπερπτήση πάνω από το Αγαθονήσι σε ύψος 26.000 ποδών.

Τέσσερα λεπτά αργότερα, στις 10.12, τα δύο F-16 πραγματοποίησαν και τρίτη υπερπτήση πετώντας 25.000 πόδια πάνω από τη νήσο Κουνέλι. 

Ελληνοτουρκικά: Ο Κώστας Σημίτης κινδυνολογεί ή κάτι ξέρει;

Του Δημήτρη Μηλάκα

Ο  πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης με άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής συνόψισε όλα όσα τον τελευταίο καιρό ακούγονται στο διπλωματικό παρασκήνιο περί της πιθανότητας ενός σφοδρού ελληνοτουρκικού  επεισοδίου, το οποίο πιθανότατα θα ξεσπάσει λίγο πριν ή λίγο μετά τις εκλογές και θα υποχρεώσει την ελληνική πλευρά να διαπραγματευθεί θέματα εθνικής κυριαρχίας και να συμβιβαστεί με οδυνηρό τρόπο. Στο ίδιο άρθρο ο Κ. Σημίτης μάλιστα προτρέπει την επόμενη κυβέρνηση (και γενικότερα το πολιτικό σύστημα της χώρας) να προχωρήσει και να επισπεύσει τον συμβιβασμό (πριν την εκδήλωση του επεισοδίου) καθώς η χώρα δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την τουρκική ισχύ.

Οι επισημάνσεις/προειδοποιήσεις του Κώστα Σημίτη, διατυπωμένες, μια μέρα πριν την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, εκλαμβάνονται από πολλούς, ως άλλο ένα «συστημικό κόλπο» που έχει στόχο τον εκφοβισμό και την εξώθηση των ψηφοφόρων προς συντηρητικές πολιτικές επιλογές για την ανάδειξη μιας ισχυρής κυβέρνησης που θα μπορέσει να διαχειριστεί στιβαρά και υπεύθυνα το ενδεχόμενο της επανάληψης μιας κρίσης τύπου Ιμίων.

Κάποιοι άλλοι ωστόσο, κατά κύριο λόγο διπλωμάτες και στρατιωτικοί οι οποίοι ασχολούνται συστηματικά και επαγγελματικά με αυτές τις υποθέσεις, διαβάζουν με διαφορετικό τρόπο τα όσα έγραψε ο πρώην πρωθυπουργός:« ο Κώστας Σημίτης, λένε στο ποντίκι έμπειροι διπλωμάτες, γνωρίζει πως κάτι οδυνηρό προετοιμάζεται (αν δεν έχει ήδη δρομολογηθεί) και προτρέπει την πολιτική ηγεσία του τόπου να το προλάβει, επισπεύδοντας έναν επώδυνο συμβιβασμό ο οποίος είναι έτσι ή αλλιώς δρομολογημένος καθώς ο διεθνής παράγοντας έχει αποφασίσει να επιβάλλει οριστικές διευθετήσεις στην περιοχή για χάρη της απρόσκοπτης εξέλιξης των μεγάλων ενεργειακών προγραμμάτων.

Με αυτόν τον τρόπο όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές του ποντικιού, ο πρώην πρωθυπουργός επιδιώκει και την κάλυψη των ευθυνών της δικής του διακυβέρνησης, περίοδο κατά την οποία αναγνωρίστηκαν τα τουρκικά ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο (Συμφωνία της Μαδρίτης), παγιώθηκε η θεωρία των γκρίζων ζωνών και αφοπλίστηκε τελικά η χώρα παρά τις τεράστιες αμυντικές δαπάνες οι οποίες καταβλήθηκαν με γνώμονα όχι την προστασία της χώρας αλλά τις ανάγκες του ΝΑΤΟ και το περιθώριο της συνεπαγόμενης μίζας.

Το ποντίκι εδώ και αρκετούς μήνες παρακολουθεί συστηματικά την κλιμάκωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η κορύφωση αυτής έντασης, όπως υποστηρίζουν στρατιωτικοί και διπλωμάτες μπορεί να ακολουθήσει διάφορα σενάρια. Ενα από αυτά, το πιθανότερο, το οποίο αναφέρει στο άρθρο του και ο πρώην πρωθυπουργός, είναι η εμφάνιση ενός τουρκικού γεωτρύπανου το οποίο θα αγκυροβολήσει υπό την προστασία τουρκικών πολεμικών πλοίων και θα ξεκινήσει εργασίες στα νότια του Καστελόριζου.

Η εν λόγω θαλάσσια περιοχή, είναι ήδη διαφιλονικούμενη καθώς οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν ανακηρύξει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Μάλιστα, τμήματα αυτής της θαλάσσιας περιοχής η οποία θα ήταν εντός της ελληνικής ΑΟΖ αν αυτή είχε ανακηρυχθεί, έχουν ήδη «τεμαχιστεί» και παραδοθεί προς έρευνα και εκμετάλλευση στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου. Οι εν λόγω αποφάσεις της Αγκυρας έχουν δημοσιευτεί στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως από την Ανοιξη του 2012, μια περίοδο που χαρακτηρίζονταν από ανακατατάξεις και αστάθεια στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό.

Στο άρθρο του ο Κώστας Σημίτης μαζί με την πρόβλεψη ότι η επόμενη κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου θα υποχρεωθεί «να αντιμετωπίσει ένα σημαντικό θέμα της εξωτερικής πολιτικής μας, τις σχέσεις με την Τουρκία» περιγράφει με έμμεσο τρόπο πως θα μπορούσε αυτό να συμβεί επικαλούμενος την δική του οδυνηρή εμπειρία: «Είναι πεποίθησή μου, γράφει ο Κώστας Σημίτης, ότι το πρόβλημα των Ιμίων το 1996 δεν προέκυψε τυχαία. Η τουρκική ηγεσία τότε θέλησε να εκμεταλλευθεί την κρίση που προκάλεσε η ασθένεια του Ανδρέα Παπανδρέου, η παραίτησή του, και η εκλογή νέας ηγεσίας, για την οποία πίστεψε ότι μπορεί να την αιφνιδιάσει. Δεν αποκλείεται να υπάρξουν παρόμοιες σκέψεις στη σημερινή τουρκική ηγεσία».

Πάνε για… αξιοποίηση και τα λιμάνια

Δημήτρης Μηλάκας

Σύμφωνα με την στρατηγική για την βιομηχανία μέχρι το 2030 που έχει εκπονήσει το γερμανικό κράτος η Γερμανία δια νόμου δημιουργεί ταμείο με στόχο να προστατέψει την εξαγορά ζωτικών τομέων για την οικονομία της χώρας. Στόχος της γερμανικής στρατηγικής είναι η αποτροπή της (από)γερμανοποίησης της οικονομίας και των επιβλαβών συνέπειών της σε ότι έχει να κάνει με την παιδεία την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής των Γερμανών πολιτών.

Την ίδια ακριβώς στιγμή που το γερμανικό κράτος αποφασίζει να λειτουργήσει προστατευτικά για την οικονομία της χώρας, στην ελληνική βουλή στην αρμόδια επιτροπή Εμπορίου και Παραγωγής ξεκινά η συζήτηση για το σχέδιο νόμου που αφορά στην «αξιοποίηση» των περιφερειακών λιμένων της χώρας. Με την ψήφιση του νόμου, αναμένεται να ξεκινήσει από το ΤΑΙΠΕΔ η διαδικασία αξιοποίησης των δέκα περιφερειακών λιμένων της χώρας.

Κατ αρχήν θα πρέπει να σημειώσουμε την ορολογία η οποία χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια πράξη που δεν είναι άλλη από το (ξε)πούλημα βασικών υποδομών της χώρας. Ταυτόχρονα με την χρήση του όρου αξιοποίηση αντί του ακριβέστερου πώληση επιχειρείται η απόδοση θετικών χαρακτηριστικών σε μια πολιτική απόφαση η οποία γίνεται για το καλό του δημόσιου συμφέροντος...

Φτάνοντας, λοιπόν, πολιτική απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να «αξιοποιήσει» μετά από τα περιφερειακά αεροδρόμια (τα οποία παρεμπιπτόντως (ξε)πουλήθηκαν σε εταιρεία συμφερόντων του γερμανικού δημοσίου) και δέκα περιφερειακά λιμάνια της χώρας δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για προειλημμένη απόφαση των δανειστών. Με πιο απλά λόγια, οι πολιτικές αποφάσεις και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για την αξιοποίηση (δηλαδή ξεπούλημα) βασικών υποδομών της χώρας είναι απλώς ικανοποίηση όρων των δανειστών σαφώς διατυπωμένων μέσα στα μνημόνια που έχουν υπογραφεί.

Κάθε φορά λοιπόν που ακούγεται η λέξη αξιοποίηση για να προβάλλει κάποια κυβερνητική πολιτική απόφαση δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι παρά τα όσα υποστηρίζει η κυβέρνηση περί εξόδου από τα μνημόνια, η χώρα και η όποια κυβέρνησής της βρίσκονται πολύ μακριά ακόμα από το σημείο να μπορούν να αποφασίζουν για μια «εθνική στρατηγική ανάπτυξης» και για κάποιο «παραγωγικό μοντέλο» της χώρας, όπως για παράδειγμα πράττει η γερμανική κυβέρνηση. Η διαφορά άλλωστε είναι εμφανής: Η Γερμανία «κρατικοποιεί» η Ελλάδα ξεπουλάει.