Ατελέσφορος εκσυγχρονισμός, Κώστας Σημίτης και η εποχή του

Οι Εναλλακτικές Εκδόσεις πραγματοποίησαν την Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2025 παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Καραμπελιά:

Ατελέσφορος εκσυγχρονισμός, Κώστας Σημίτης και η εποχή του

Μίλησαν οι:
– Άγγελος Συρίγος, Βουλευτής, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου
– Παναγιώτης Λιαργκόβας, καθηγητής Οικονομικών και πρόεδρο ΚΕΠΕ
– Μελέτης Μελετόπουλος, Συγγραφέας, Δρ. Κοινωνιολογίας
– Βασίλης Ασημακόπουλος, συγγραφέας, δικηγόρος – πολιτικός επιστήμονας

Γιώργος Κασιμάτης, 1932-2025

 Αποχαιρετισμός από Βασίλη Ασημακόπουλο και Δημήτρη Μπελαντή 

  Γεωργιος Κασιμάτης ( 1932- 2025) - in memoriam 

του Δημήτρη Μπελαντή

Απεβίωσε ο σπουδαίος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών  επί πολλά έτη Γιώργος Κασιμάτης. Υπηρξε αγαπημένος μας δάσκαλος για πολλά έτη στην Νομική Αθηνών, μετείχε στην τριμελή και μετά επταμελή  επιτροπή υποστήριξης της  διδακτορικής διατριβής μου, με τίμησε προσωπικά και ως μαθητή του αλλά και με την προσωπική  φιλία του.Δεν θα ξεχάσω ακόμη την μεγάλη προσωπική  συμβολή του στην διαδικασία έκδοσης της διδακτορικής μου διατριβής από τον εκδοτικό οίκο " Δίκαιο και Οικονομία" το 1997, από την σειρά του Ινστιτούτου Συνταγματικού Δικαίου, που τότε διεύθυνε, την οποίαν και προλόγισε με εξαιρετικό τρόπο.

Ο Γιώργος Κασιμάτης όπως και ο Αριστόβουλος Μάνεσης, και λίγοι άλλοι ακόμη δάσκαλοι μας, υπήρξαν εμβληματικές φυσιογνωμίες του Δημοσίου Δικαίου και της διδασκαλίας του δικαίου γενικότερα στον εικοστό και εικοστό πρώτο αιωνα. Ο Κασιμάτης υπήρξε ένας βαθια πολιτικός στην σκέψη και στην πράξη του συνταγματολόγος, και στα γραπτά του και στην δράση  του.Δεν ήταν ποτέ με την στείρα θεώρηση του πολιτικά  και αξιολογικα  ουδέτερου  κλασσικού νομικού θετικισμού - τελείως άλλο πράγμα η θεωρία του κοινωνιολογικου θετικισμού. Υπηρξε, όπως είναι γνωστό,  ο βασικός  νομικός σύμβουλος του Ανδρέα Παπανδρέου σε μια κρίσιμη για την χώρα περίοδο, όπως πχ κατά την Αναθεώρηση Συνταγματος  του 1986, εδωσε μεγάλες μάχες για την  ανεξαρτησία της Κύπρου και κατά του αποικιακού Σχεδίου Ανάν, και ακόμη παραπάνω ήταν από τα κεντρικά πρόσωπα που πολιτικά και νομικά αντιτάχθηκαν  συστηματικά στα Μνημόνια ήδη από την αρχή.Το βιβλίο του κατά της νομιμότητας των Δανειακών Συμβάσεων και του Πρώτου Μνημονίου   το 2010 θα μείνει ένα κλασσικό στο είδος του επιστημονικό  " Κατηγορώ" της σύγχρονης Ελλαδας κατά της δουλοπαροικίας χρέους, μνημείο τεκμηριωμένης νομικά και ανεξάρτητης πολιτικά σκέψης .Όταν μιλουσαν και έγραφαν έτσι λίγοι σχετικά νομικοί υπό τον " φόβο των Ιουδαίων".

Η συζήτηση στο ΠΑΣΟΚ για έναν άλλο δρόμο

Ήταν μονόδρομος η προσφυγή του ΓΑΠ στο ΔΝΤ;

«Γιατί όλοι ξέρουμε τις συνέπειες για το λαό από τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που επιβλήθηκαν σε όσες χώρες παρενέβησαν οι διεθνείς οργανισμοί.

Έτσι, με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών μας, απέναντι στον ελληνικό λαό, είμαστε υποχρεωμένοι να πάρουμε μια σειρά γενναίες οικονομικές αποφάσεις, που είναι όμως, δικής μας επιλογής, για να εξυγιάνουμε αποφασιστικά την οικονομία μας και ειδικότερα το ισοζύγιο πληρωμών.

Αυτό γίνεται σήμερα, για να μη βρεθούμε στην ανάγκη αργότερα να χάσουμε τη δυνατότητα εθνικών επιλογών για τη λύση των προβλημάτων μας»

Ανδρέας Παπανδρέου, 12-10-1985

Στο ΠΑΣΟΚ παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, φαίνεται αρκετοί να επιμένουν στην αυτοδικαίωση και στην γραμμή των μνημονίων.


Με αφορμή τις αναφορές του Νίκου Χριστοδουλάκη
για τον "άλλο δρόμο" και τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν ο Βασίλης Ασημακόπουλος αναφέρεται σε κείμενό του στο sllpres:

"..Η γραμμή της “μνημονιακής αυτοδικαίωσης”, σε συνδυασμό με τη δίδυμη αδελφή της για τον “λαϊκισμό των Πλατειών”, αναπαράγουν το τραύμα, συμβάλλοντας στην παρατηρούμενη στασιμότητα του ΠΑΣΟΚ.

Το εμποδίζουν να επικοινωνήσει με κοινωνικά ακροατήρια, να ανακτήσει δηλαδή στοιχεία του πολυσυλλεκτικού του χαρακτήρα... "

Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης όπως αναφέρει στο κείμενό του ο Βασίλης Ασημακόπουλος είχε προειδοποιήσει:

«Προπαγανδίζουν – δεν πρόκειται για λόγο – ότι εντάσσεται [ενν: η Ελλάδα] στην ΟΝΕ.

Δια μέσου όμως ενός άλλου δρόμου, που δείξαμε χρόνια πριν, αναπτυξιακού και επόμενα δίκαιου κοινωνικά, θα μπορούσε να είχε ενταχθεί ήδη, χωρίς τον κίνδυνο να εξέλθει ή να είναι εύκολα εκβιάσιμος υπότροφός της. […]

Οι εξωτερικοί δανειστές διαφόρων μορφών, η απειλή πολέμου και όχι η ελεύθερη λαϊκή θέληση θα αποφασίζουν πώς και από ποιον θα κυβερνάται η χώρα»

Απόσπασμα από το κείμενο αποχώρησης του Μιχάλη Χαραλαμπίδη από το ΠΑΣΟΚ, στο 5ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ (Μάρτιος 1999).

Περιλαμβάνεται στο βιβλίο του, “Το Σχέδιο μας για την Ελλάδα. Ελάτε στην πολιτική” (Γόρδιος, 2000).

_____***_____

Η συζήτηση στο ΠΑΣΟΚ για έναν άλλο δρόμο

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

«Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που είναι τόσο ευαίσθητη σε θέματα που αφορούν την εθνική μας ανεξαρτησία, δεν είναι δυνατόν να διακινδυνεύσει, έστω και στο παραμικρό, μια τέτοια εξέλιξη. Γιατί, πέρα από το θέμα αρχής, που συνδέεται με τον περιορισμό της εθνικής ανεξαρτησίας που θα ακολουθούσε μια υπερχρέωση της χώρας, υπάρχει και σοβαρή ιδεολογική αντίθεση με το είδος της οικονομικής πολιτικής που επιβάλλεται από τους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς σε τέτοιες περιπτώσεις…»

Βασίλης Ασημακόπουλος:« Μιχάλης Χαραλαμπίδης: Το Ποντιακό ως πολιτικό και επιστημονικό ζήτημα. Η σημασία της 19ης Μαϊου »

Ημερίδα «Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού : Μνήμη, αναγνώριση και στρατηγική»*.

 ΕΚΠΑ-Αμφ. Ιωάννης Δρακόπουλος- 5 Μαϊου 2025

Διοργανωτές : Σύλλογος Ποντίων Φοιτητών Νομού Αττικής

  « Μιχάλης Χαραλαμπίδης: Το Ποντιακό ως πολιτικό και επιστημονικό ζήτημα. Η σημασία της 19ης Μαϊου »

του Βασίλη Ασημακόπουλου [1]

         

Ευχαριστώ από καρδιάς τους διοργανωτές, τον Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών Νομού Αττικής γι’ αυτήν την εξαιρετικά τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχω σε μια ημερίδα με εξαιρετικούς συνομιλητές, που έχουν βαθιά γνώση στο θέμα. Μια ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη.  

          Είναι πολύ τιμητικό να σε καλούν οι φοιτητές. Είναι πολύ τιμητικό να σε καλούν να μιλήσεις στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι πολύ τιμητικό να μιλάς για τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη και το Ποντιακό Ζήτημα. Τιμητικό και συγκινητικό συνάμα.

Θυμάμαι εδώ σ’ αυτό το ίδιο αμφιθέατρο που βρισκόμαστε σήμερα, στις 8 Μαρτίου 1998, ημέρα της γυναίκας, εκδήλωση της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών με ομιλητές τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη και Γυναίκες που είχαν υποστεί  οι ίδιες, αλλά και ως μητέρες, σύζυγοι, αδελφές, κόρες, τη βία, τη βαρβαρότητα αυταρχικών-φασιστικών καθεστώτων  στις περιοχές της Νότιας Αμερικής και της Ανατολικής Μεσογείου.   

          Για εμένα όπως και για χιλιάδες άλλους ανθρώπους, που δεν έχουμε την τιμή να είμαστε ποντιακής καταγωγής, το Ποντιακό ζήτημα είναι ταυτισμένο, ενσαρκώνεται στο πρόσωπο και τη διαδρομή, την πολιτική παρέμβαση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

Πολύ περισσότερο για ανθρώπους που προερχόμαστε από τον κομματικό σχηματισμό του οποίου ο Μιχάλης συνέβαλε από την εποχή της ηλικιακής του νεότητας  - η γνώμη μου είναι ότι παρέμεινε για πάντα νέος - και βγαίνοντας από τον αγώνα κατά της δικτατορίας μέσα από τις γραμμές του ΠΑΚ, στην ίδρυση και συγκρότησή του. Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Ακόμα περισσότερο, για ανθρώπους που εντάχθηκαν στο ιδεολογικό ρεύμα που καθοδηγούσε ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης και που τον ακολούθησαν, όταν ο Μιχάλης διαφωνώντας συνολικά πια με την εξέλιξη του κομματικού αυτού σχηματισμού, αποχώρησε, συγκροτώντας την Δημοκρατική Περιφερειακή Ένωση. Ένα σχήμα που αντιμετωπίστηκε με τους όρους της «καρτελοποιημένης πολιτικής» στην Ελλάδα, μια περίοδος  που καθορίστηκε από τη Siemens και το Χρηματιστήριο, για ν’ αναφέρω δύο λέξεις που συμπυκνώνουν το πνεύμα και τις υλικές πρακτικές της εποχής.  Αυτά ως μια κατ’ αρχάς γνωριμία μαζί σας και αυτοπαρουσίαση, αν μου επιτρέπετε,  σε σχέση με τον Μιχάλη.

Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης είναι παιδί δύο επαναστάσεων. Είναι τέκνο των κινημάτων, του πνεύματος του «1968», αφενός στη διάσταση της διανοητικής και κοινωνικής απελευθέρωσης του ανθρώπου από δομές και μηχανισμούς αλλοτρίωσης, εκμετάλλευσης, ετερονομίας.  Αφετέρου στη διάσταση της αμφισβήτησης της παραδοσιακής αριστεράς και της ιχνηλάτησης μιας νέας αριστεράς, στην κατεύθυνση της νεομαρξιστικής θεωρίας της εξάρτησης και των κινημάτων εθνικής απελευθέρωσης των λαών της παγκόσμιας περιφέρειας.

 Είναι επιπλέον τέκνο της Ελληνικής Επανάστασης, της Μεγάλης Ιδέας, της Ποντιακής του καταγωγής, τόσο ως Αντίσταση, όσο και ως προσφυγιά,  της Εθνικής Αντίστασης στα χρόνια της κατοχής,  της αντίστασης ενάντια στη δικτατορία. Είναι δηλαδή τέκνο διαστάσεων και δυναμικών που διαπερνούν το εθνικό, το διεθνές, αλλά και το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η διεθνική και εθνική του ταυτότητα είναι σμιλεμένες, οργανικά δεμένες. Πατριώτης και Διεθνιστής. Όπως οργανικά δεμένο στη θεώρηση του Μιχάλη είναι το εθνικό με το κοινωνικό ζήτημα.

Τα σχήματα αυτά συνιστούν θεμέλια στη θεωρητική σκέψη και τον πολιτικό λόγο του Μιχάλη. Αν δεν έχει υπ’ όψιν του κάποιος αυτά, αν δεν εκκινήσει απ’ αυτά, δεν μπορεί κατά τη γνώμη μου να τον κατανοήσει. Και ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να κατανοήσει τον τόπο μας, την ιστορική του διαδρομή και εξέλιξη, αλλά και να συμβάλει δημιουργικά και απελευθερωτικά στην πορεία του. Αυτό που ο Χαραλαμπίδης  χαρακτήριζε ως ανάγκη για «αυτόχθονη παραγωγή πολιτικής σκέψης».

Επόμενα και πολύ σημαντικά σημεία είναι τα στοιχεία της πολιτικής πρακτικής του Μιχάλη, στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον λόγο του. Πρόκειται για έναν λόγο με έμφαση στο στοιχείο της μνήμης και των συμβολισμών. Ο ελληνικός πολιτισμός είναι συμβολικός και μνημονικός. Είναι όμως και μια πολιτική παρέμβαση όπου ο λόγος συνδέεται με την πράξη, με το παράδειγμα. Γι’ αυτό και το  ηθικό κύρος του Μιχάλη Χαραλαμπίδη. Σε μια εποχή υποχώρησης της πολιτικής και των ανθρώπων της, ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης διακρινόταν για το ήθος, όχι επειδή το διακήρυσσε. Δεν ήταν ηθικολόγος. Αλλά επειδή το έκανε πράξη, παράδειγμα. Και η πολιτική είναι υπόθεση πράξης, παραδείγματος. Ειδικά σε σχέση με τις νεότερες γενιές.   

Με την έννοια αυτή μπορεί να λεχθεί ότι αν θέλουμε να αναφέρουμε τέσσερις λέξεις που αντιπροσωπεύουν τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη, αυτές είναι :  Η Μνήμη- το Ήθος- το Παράδειγμα- ο Λόγος.

Το Ποντιακό ζήτημα ο Μιχάλης το έβλεπε ως εθνικό, αλλά και ως διεθνές, ευρωπαϊκό, οικουμενικό και ανθρωπιστικό ζήτημα. Στοιχεία, μνήμες και βιώματα που τα είχε από την οικογένειά του και τον τόπο καταγωγής , την Σάντα στον ιστορικό Πόντο, στο προσφυγικό  Αετοχώρι στον Έβρο, την Αλεξανδρούπολη, την Θράκη, τα συγκροτεί σ’ ένα επίπεδο αρχικά πολιτικό και στη συνέχεια θεωρητικό, στην Ιταλία,  στα χρόνια των σπουδών στη Ρώμη και του αγώνα τη δεκαετία 1971-1981. Ειδικότερα στο πλαίσιο της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών, μιας διεθνούς ΜΚΟ που ιδρύθηκε το 1976, με Πρόεδρο  τον Λέλιο Μπάσσο, μια πολύ σημαντική φιγούρα της ιταλικής σοσιαλιστικής αριστεράς και στη συνέχεια τον Γάλλο νομικό Λεό Ματαρασώ, πρόσωπα που αποτελούσαν πηγή έμπνευσης για τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη.   

“Εισαι του Ρήγα Φερραίου παιδί” [του Βασίλη Ασημακόπουλου]

Συμπεράσματα 

από το Διήμερο Διαλόγου και Προβληματισμού αφιερωμένο στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη «Είσαι του Ρήγα Φερραίου παιδί!», 28 και 29 Μαρτίου 2025

Τα συμπεράσματα του διημέρου από τον Βασίλη Ασημακόπουλο

Το διήμερο αφιερωμένο στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, που έφυγε από αυτόν τον κόσμο πριν από ένα χρόνο, με τίτλο «Είσαι του Ρήγα Φερραίου παιδί ! », ολοκληρώνεται.

Ευχαριστούμε τους αγαπητούς ομιλητές και τις αγαπητές ομιλήτριες για τη συμμετοχή και τη συμβολή τους στο διήμερο μνήμης. Ευχαριστούμε όλες και όλους εσάς για την παρουσία σας.
Ευχαριστούμε τον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» για την χθεσινή φιλοξενία και ειδικότερα τον Πρόεδρο κ. Βασίλη Κωνσταντινόπουλο και τον Αντιπρόεδρο κ. Μανόλη Χατζηνάκη. Ευχαριστούμε τον Δήμο Καλλιθέας και ειδικότερα τον Δήμαρχο κ. Κώστα Ασκούνη, για την σημερινή φιλοξενία. Αμφότεροι οι χώροι προσφέρθηκαν δωρεάν.

Το διήμερο Διαλόγου και Προβληματισμού «Είσαι του Ρήγα Φερραίου παιδί!» οργανώθηκε από φίλους και συντρόφους του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, ως ένα ελάχιστο χρέος πολιτικό και συνειδησιακό προς έναν διανοούμενο της πολιτικής, τον δάσκαλο και καθοδηγητή μας.

Αυτή ήταν η μία διάσταση.

Η άλλη είναι η εδραιωμένη πεποίθησή μας ότι το σώμα ιδεών, οι αρχές, οι προτάσεις του Μιχάλη Χαραλαμπίδη συγκροτούν ένα ιστορικά δικαιωμένο ερμηνευτικό σχήμα, σε μια περίοδο που έχουν καταρρεύσει πολλές κυρίαρχες συγκυριακά ερμηνείες των ιστορικών διαδικασιών, με τρόπο επώδυνο για την χώρα και τους πολίτες, όπως καταδεικνύουν η χρεοκοπία της χώρας, το τουρκικό πρόβλημα, το ζήτημα των σιδηροδρόμων, για να αναφέρω τρία βασικά θέματα, καθώς επίσης και έναν χάρτη, ένα σχέδιο για το μέλλον, σε μια περίοδο γενικευμένης σύγχυσης, αλλά και ταυτόχρονα συνειδητοποίησης της ανάγκης επανακαθορισμού του πολιτικού και μορφωτικού τοπίου.

Το αποτύπωμα Σημίτη στα Ίμια και στην Μαδρίτη

Λ

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΡΔΟΥΛΑΚΗΣ

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών αφήνοντας, ένα αναμφισβήτητα ισχυρό, αλλά και αμφιλεγόμενο αποτύπωμα στην μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας. Εμβληματικά στοιχεία εκείνης της περιόδου ήταν η ΟΝΕ, το χρηματιστήριο, η ισχύς των ιδιωτικών ΜΜΕ, η πορεία προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες… Όμως, επί θητείας του εκδηλώθηκε και μία νέα αντίληψη στην εξωτερική πολιτική, ειδικά στην σχέση της χώρας μας με την Τουρκία.

Η περίοδος που προηγήθηκε την ανόδου του Κώστα Σημίτη (1989-1995) αποτέλεσε μια προσπάθεια του κόμματος, τόσο επιστροφής σε όψεις του ριζοσπαστικού παρελθόντος στις νέες συνθήκες, όσο και επιβίωσης της “πολιτικής Νταβός”. Από τη μία, το ΠΑΣΟΚ θα αρνούνταν την αναγνώριση άλλων διμερών διαφορών στο Αιγαίο, εκτός της υφαλοκρηπίδας, θα υιοθετούσε το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα για Ελλάδα-Κύπρο και θα αναγνώριζε τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Από την άλλη, στο “πνεύμα Νταβός”, θα αδυνατούσε να ασκήσει το δικαίωμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια (1994), ενώ θα απέσυρε το βέτο στην τελωνειακή σύνδεση ΕΕ-Τουρκίας το 1995.

Ο δυισμός του ΠΑΣΟΚ στην τελευταία κυβερνητική περίοδο του Ανδρέα Παπανδρέου στα ζητήματα αυτά, όπως και οι συνεχείς παρεμβάσεις του αμερικανονατοϊκού παράγοντα υπέρ μιας γραμμής “αναγνώρισης και διευθέτησης των ελληνοτουρκικών διαφορών”, με συνεχείς πιέσεις προς την ελληνική πλευρά, περιγράφεται αναλυτικά στο βιβλίο του Χρήστου Λυμπέρη “1994-1996: Οψόμεθα την αλήθεια καθώς εστί”, Αρχηγού ΓΕΕΘΑ την εποχή εκείνη.

Ως αποτέλεσμα, ο δυισμός του ΠΑΣΟΚ καταγράφεται έντονα στη διαχείριση της κρίσης των Ιμίων (1996) λίγες μέρες μετά την ανάδειξη στην πρωθυπουργία του Σημίτη, κρίση που οδήγησε στην ήττα της ελληνικής πλευράς. Όμως, η προαναφερόμενη κρίση δεν αποτέλεσε επίμαχο σημείο, ούτε διαιρετική τομή στο κεντρικό τουλάχιστον επίπεδο, μεταξύ των δύο ανταγωνιστικών μερίδων της γραφειοκρατίας του ΠΑΣΟΚ που διεκδίκησαν τη διαδοχή στην ηγεσία στο 4ο συνέδριο (1996). Το “όλον” γραφειοκρατικό ΠΑΣΟΚ κινείται στην κατεύθυνση της “πολιτικής Νταβός”. Οι τάσεις που κινούνται στη γραμμή της ριζοσπαστικής εκδοχής του Ανδρέα Παπανδρέου, είτε θα περιθωριοποιηθούν εντός ΠΑΣΟΚ, είτε θα οδηγηθούν στην έξοδο από το κόμμα.

Παρουσίαση του Βασίλη Ασημακόπουλου "Πρώτη φορά Αριστερά" (ΕΣΗΕΑ, 25/12/2024)

Το video της εκδήλωσης 

Στις 25/11/2024 πραγματοποιήθηκε στην ΕΣΗΕΑ  η εκδήλωση-παρουσίαση του βιβλίου του Βασίλη Ασημακόπουλου, "Πρώτη Φορά Αριστερά. Αντιθέσεις, αντιφάσεις, εσωτερικές συγκρούσεις στο ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1974-1990 και οι βάσεις του πολιτικού μεταμορφισμού του" (Gutenberg 2024). 

Ομιλητές κατά σειρά ήταν οι : 

Νίκος Ανδρουλάκης, Νίνα Κασιμάτη, Κώστας Ελευθερίου, Γιάννης Μαυρής και ο υποφαινόμενος.

 Τη συζήτηση συντόνισε ο Χριστόφορος Σκαμνάκης. 

Την εκδήλωση άνοιξε εκ μέρους των εκδόσεων Gutenberg ο Κώστας Δαρδανός. 

Παύλος Τουμανίδης, 1963-2019

Μου γράφει ότι σήμερα είναι τα γενέθλιά σου Παύλο.

Και προσπαθώ να σκεφτώ τι θα έλεγες για όλα αυτά...

Αλλά μάλλον δε θα έλεγες τίποτα.

Απλά θα γελούσες με εκείνο το γέλιο που έμοιαζε σα βολή κατά ριπάς από ένα παλιό, απάτητο πολυβολείο του Γοργοπόταμου ή του Πενταδάχτυλου...

Όπως τα λέει ο Βασίλης.

Κρίτων Βασιλικόπουλος

_____________________

Βασίλης Ασημακόπουλος 

                          «Κατέβηκε ο Πολύγυρος και γίνηκε λιμάνι, 

                       Λιμάνι κατασκότεινο, στενό, χωρίς φανάρια» 

               

   Νίκος Καββαδίας, Πικρία 

Τι να γράψεις για τον Παύλο. Για τον φίλο μας, τον αδελφό μας, τον σύντροφό μας, που έφυγε, γλίστρησε από κοντά μας μέσα σ’ ένα 6μηνο, χωρίς καλά-καλά να το συνειδητοποιήσουμε. Για έναν άνθρωπο που συνδιαμορφώθηκες, που συζητούσες συχνά και ήταν οι συνομιλίες μια ανάσα ελπίδας στην αέναη προσπάθεια για μια πολιτικά αξιοπρεπή και δημιουργική ζωή, όπως την καταλαβαίναμε, σύμφωνη με τα όνειρα της νιότης, που η ζωή τα γέννησε  και η ίδια  η καθημερινότητα τ’ αλλοιώνει, τα συντρίβει, τα σπρώχνει στη λησμονιά, τα μεταμορφώνει. Ο Παύλος Τουμανίδης ήταν με τη ζωή, το παράδειγμα, το λόγο και την πράξη απέναντι σ’ αυτού του είδους την προσαρμοστικότητα, τις πρακτικές των «πονηρών» και των ιδιοτελών.   

Βλέπω τα μηνύματα που ανταλλάσσαμε στο τηλέφωνο, ακούω τη συνέντευξη που μου είχε δώσει  για τη διατριβή ακριβώς πριν πέντε χρόνια, ανακαλώ στη μνήμη μου το χαμογελαστό μειδίαμά του που εναλλασσόταν με το τρανταχτό και πλατύ γέλιο.  Ευγενέστατος, πάντα διακριτικός, με αδαμάντινο ήθος. Ποτέ επιθετικός, ουδέποτε προσβλητικός. Τα τελευταία χρόνια ήταν λίγο μελαγχολικός.  Με γνώσεις, υψηλές διανοητικές συνθετικές ικανότητες, αυθεντική λαϊκότητα, πηγαίος. Αστείρευτη πηγή ιστορικών γνώσεων και μνήμης κομματικών μετασχηματισμών. Εξαιρετικά μελετηρός. Στο νοσοκομείο την Κυριακή, διέκρινα δίπλα στο κρεβάτι του το βιβλίο Τα μονοπάτια του κεφαλαίου, του Αρίγκι. Οπότε τα προσωπικά θα εναλλάσονται με τα πολιτικά και ας μου συγχωρέσετε τη σχετική απειθαρχία. 

 

Βαθιά Πολιτικός άνθρωπος ο Παύλος. Μέχρι τις τελευταίες του στιγμές. Με στράτευση μακράς πνοής. Ορισμένα στοιχεία μιας πλούσιας κομματικής με πολιτικο-οργανωτικά αλλά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά βιογραφίας. 

Βυρωνιώτης, με μικρασιατική-ποντιακή καταγωγή από πατέρα και μητέρα από την Μυτιλήνη. Εντάσσεται στο ΠΑΣΟΚ από μαθητής και ειδικότερα στην ΠΑΜΚ το 1978 και στη συνέχεια στην καθοδήγησή της. Στην Επιτροπή Νεολαίας από το 1980 έως το 1984, ενώ αρχές της δεκαετίας του ‘80 έκανε το φοιτητικό πέρασμα από την ΠΑΣΠ ΑΣΟΕΕ. Πάντα τοποθετημένος στην αριστερή πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ, τη σοσιαλιστική-αντιιμπεριαλιστική, πλησιέστερα στο ρεύμα των «Ιταλών». Απέναντι στη γραμμή της 9ης συνόδου της ΚΕ (1982) περί του εφικτού- αναγκαίου - επιθυμητού, αλλά υπέρ της 5ης συνόδου (1979) για τη μαζική πρωτοπόρα οργάνωση. Αυτή ήταν και αναδρομικά μια «απόκλιση» από τη θέση του ρεύματος «Ιταλών». Ο Παύλος έβλεπε πιο πολύ έναν δυνατό ρόλο του κόμματος, με δημοκρατική βέβαια λειτουργία. Αισθανόταν κοντά στη γραμμή του ΑΣΚΕ, ενώ διάβαζε τον προβληματισμό του Φυλλαδίου τη δεκαετία του ’80. Την περίοδο 1992-1996 διετέλεσε μέλος της παλιάς Β1 Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ, ενώ την περίοδο 1996-1999 ήταν Γραμματέας Τ.Ο. ΠΑΣΟΚ Βύρωνα. 

 Μετά την παράδοση Οτζαλάν το 1999, αποχωρεί από το ΠΑΣΟΚ και συμμετείχε στη συγκρότηση της Δημοκρατικής Περιφερειακής Ένωσης (Χαραλαμπίδης) οπότε και ήταν υποψήφιος στις εκλογές στη Β΄ Αθηνών. Στη συνέχεια εντάχθηκε στο ΔΗΚΚΙ όπου εκλέχθηκε μέλος της Κ.Ε. και του Π.Σ. Ο Πέτρος Κονταρίνης ήταν ένας από τους στενότερους φίλους και συντρόφους στο ΔΗΚΚΙ. Στα χρόνια μετά το 2010 και ως μέλος του ΔΗΚΚΙ μετείχε ενεργά στο αντιμνημονιακό κίνημα, στη συγκρότηση ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ στη συνέχεια. Αποχωρεί το 2015, ακολουθώντας το ΔΗΚΚΙ στη Λαϊκή Ενότητα. Μετείχε ενεργά σε κινήσεις πολιτών, ενάντια στο Σχέδιο Ανάν, κατά των Ολυμπιακών Αγώνων, στο Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης Γερμανικών οφειλών. υποστηρικτής της Συρίας και διαχρονικά των Παλαιστινίων, των Κούρδων, των αγωνιζόμενων λαών, των εθνικοαπελευθερωτικών-αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων. Κοντά σε όλες τις κινήσεις τις ιδεολογικο-πολιτικά πασοκοπροερχόμενες, παλαιότερα στο Νέο Αγωνιστή, πρόσφατα στην πρωτοβουλία της 14ης Μαϊου. Παρακολουθούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το Άρδην και τον Γιώργο Καραμπελιά, ενώ διάβαζε σε τακτική βάση τον Δρόμο της Αριστεράς και ήταν κοντά στις αναλύσεις του χώρου της ΚΟΕ. 

Η ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο Γιώργος Παπαϊωάννου συζητά με τον Βασίλη Ασημακόπουλο, δικηγόρο-πολιτικό επιστήμονα και τον Δημήτρη Γιαννάτο, κοινωνιολόγο. Παρεμβαίνουν ο Χάρης Μαντινιώτης, οικονομολόγος και ο Ερρίκος Φινάλης, δημοσιογράφος, αναλυτής διεθνών θεμάτων

Ένας μικρός αποχαιρετισμός στον Χρήστο Γιανναρά

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Ο Χρήστος Γιανναράς υπήρξε ένας πολύ σημαντικός διανοούμενος-πνευματικός άνθρωπος της Εκκλησίας, του ελληνορθόδοξου χώρου, του Ελληνισμού ως «ιδιαίτερος τρόπος του βίου», όπως συνήθιζε να λέει-διατυπώνει. Ο Χρήστος Γιανναράς ήταν από τους πανεπιστημιακούς, που το έργο του βγήκε από τα ακαδημαϊκά τείχη και διαχύθηκε στην κοινωνία.

Λειτούργησε περισσότερο ίσως ως δημόσιος διανοούμενος ενός πολιτισμικού –όχι πολιτικού– ρεύματος. Το διανοητικό του έργο είχε θερμούς υποστηρικτές και αντίστοιχα εχθρούς ή αντιπάλους. Προσωπικά μιλώντας, προς τα τέλη της δεκαετίας του 1990 στις αναζητήσεις τότε απέναντι στο κυρίαρχο –καθεστωτικό– ρεύμα του “εκσυγχρονισμού” ήρθα σε επαφή με τη γραμμή και τη γραφή του Χρήστου Γιανναρά. Διάβασα εκείνα τα χρόνια, το “Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα”, το “Καταφύγιο Ιδεών”, ένα μικρό μέρος της αρθρογραφίας του και λίγα χρόνια αργότερα την “Απανθρωπιά του δικαιώματος”.

Συνεπώς δεν γνωρίζω καλά και επαρκώς το έργο του. Υπάρχουν άλλοι σαφώς καταλληλότεροι να μιλήσουν γι’ αυτό. Ορισμένα βασικά σημεία του σχήματος Γιανναρά, όπως τα κατανόησα. Στοχαστής της “μακράς διάρκειας” του Ελληνισμού, ιδιαίτερη σημασία έδινε στην υστεροβυζαντινή περίοδο. Παρά την αντίθεσή του στην υλιστική φιλοσοφία και θεωρία, κατανοεί τον Ελληνισμό κοινωνιοκεντρικά. Στο σημείο αυτό εντοπίζει την αντίθεση προς τη Δύση, τον δυτικό πολιτισμό, την ατομοκεντρική θεώρηση. Γι’ αυτό και η διαφωνία του με την επικρατούσα θεώρηση του ελληνικού πολιτισμού ως θεμελίου της συγκρότησης των δυτικών κοινωνιών της νεωτερικότητας, νομίζω ήταν απόλυτη.


Έβλεπε περισσότερο μια ασυμβίβαστη πάλη μεταξύ κοινωνιοκεντρικού-ατομοκεντρικού, προσώπου-ατόμου, κοινωνίας-κράτους. Είναι χαρακτηριστική η αντίθεσή του στην κρατική εκδοχή της θρησκείας. Η θεώρησή του αυτή μου θύμιζε το σχήμα του Μαρξ στις θέσεις για τον Φόϊερμπαχ, για την ανθρώπινη ουσία που ενυπάρχει όχι στο απομονωμένο άτομο, αλλά στο σύνολο των κοινωνικών σχέσεων. Όπως και η κριτική του στον καταναλωτισμό, αντίστοιχα την μαρξική θεώρηση για τον φετιχισμό του εμπορεύματος στον καπιταλισμό.

Κριτική στο Διαφωτισμό

Ο Χρήστος Γιανναράς έβλεπε θετικά τους κριτικούς στοχαστές της Δύσης απέναντι στο Διαφωτισμό, ιδιαίτερα τη Σχολή της Φρανκφούρτης. Από τον Γιανναρά είχα διαβάσει για πρώτη φορά για το μνημειώδες έργο των Αντόρνο- Χορκχάιμερ “Διαλεκτική του Διαφωτισμού”. Με τη γραμμή του Χρήστου Γιανναρά έχω τέσσερις διαφωνίες, με κίνδυνο να κατανοώ λάθος το έργο του, καθώς έχω μια επιμέρους και μικρή εικόνα αυτού. Τη σχέση κοινωνιοκεντρικού-ατομοκεντρικού τη βλέπω περισσότερο ως δυναμική συνάρθρωση, όπου το κοινωνικό όφελος προηγείται του ατομικού κέρδους, αλλά όχι ως σχέση μηδενικού αθροίσματος.

Κάθε τελετή έναρξης αντανακλά το κυρίαρχο αφήγημα των διοργανωτών

 EPA/MARTIN ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Οι διεθνείς αθλητικοί αγώνες αποτελούν εκδήλωση της διαδικασίας ενοποίησης του κόσμου, της συγκρότησης μιας διεθνικής κοινότητας. Οι διοργανώσεις αυτές προφανώς και δεν είναι απαλλαγμένες – όπως αποδεικνύει η εμπειρία – αλλά αναπαράγουν τις διεθνοπολιτικές αντιθέσεις και σκοπιμότητες, λαμβάνοντας ακόμα και τη μορφή της μη συμμετοχής για λόγους διαμαρτυρίας (Ολυμπιακοί Αγώνες του Μόντρεαλ 1976, της Μόσχας 1980, του Λος Άντζελες 1984) ή του αποκλεισμού ως ποινή (Βαρκελώνη 1992, Παρίσι 2024).

Τη διοργάνωση των επίσημων διεθνών αθλητικών γεγονότων αναλαμβάνει μια χώρα (τελευταία υπάρχουν και συνδιοργανώσεις), συνήθως σε μια πόλη. Έτσι λοιπόν η διάσταση του τόπου, είναι εθνική-κρατική, αναφερόμενη σε ένα γεγονός διεθνές. Η σχέση αυτή του τοπικού με το παγκόσμιο διαμεσολαβείται από το αθλητικό προϊόν ως βασικό μέρος της κοινωνίας του θεάματος, σε συνθήκες ακραίας εμπορευματοποίησης.

Στο πλαίσιο αυτό, η εκάστοτε τελετή έναρξης διεθνών αθλητικών γεγονότων, που γίνονται με όρους τηλεοπτικών υπερπαραγωγών, καταγράφουν και αντανακλούν την κεντρική ιδέα, την κυρίαρχη ιδεολογία, που το σύστημα της διοργανώτριας χώρας, η τοπική ελίτ ή ηγετική ομάδα, με τις επιμέρους συνθέσεις της διαπνέεται απ’ αυτήν και την προβάλει ή εμφανίζει στη διεθνή κοινότητα τον ρόλο που διεκδικεί.


Σήμερα θα λέγαμε πως ο τρόπος με τον οποίο μια χώρα αυτοσυστήνεται διεθνώς, το πώς συλλογικά αυτοκατανοείται, είναι εκείνο το οποίο, στην κλίμακα των ιδεών και αξιών, ιεραρχεί ως το πλέον σημαντικό. Η κεντρική αυτή ιδέα περνά μέσα από το σενάριο, τη σκηνοθεσία της τελετής έναρξης, την έμπνευση της ομάδας που αναλαμβάνει ή ορθότερα της ανατίθεται το σχετικό έργο ή project. Η Ελλάδα, μιας και είναι χρονιά απολογισμών λόγω της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την Μεταπολίτευση του 1974, στην περίοδο της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, το πιο σημαντικό διεθνές αθλητικό γεγονός που ανέλαβε να διοργανώσει ήταν οι 28οι Ολυμπιακοί Αγώνες (της σύγχρονης εποχής) τον Αύγουστο 2004.

Ο Βασίλης Ασημακόπουλος για το Μιχάλη Χαραλαμπίδη

Ο Βασίλης Ασημακόπουλος στο STAR Βορείου Ελλάδας ομιλεί συγκινημένος για τον σύντροφό του και δάσκαλό του στο άθλημα της Πολιτικής, Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

Η συνέντευξη στις 29 Μαρτίου στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, όπου η σορός ετέθη σε λαϊκό προσκύνημα,

 και ο Βασίλης Ασημακόπουλος εκφώνησε τον επικήδειο αποχαιρετισμό εκ μέρους των συντρόφων του 

Το τελευταίο αντίο στον Μιχάλη Χαραλαμπίδη

Του Βασίλη Ασημακόπουλου

Μιχάλη, σύντροφέ μας ακριβέ και αγαπημένε,

Από προχθές το βράδυ κάτι συμβαίνει στην πόλη, στην αγορά. Είναι κοινή συνείδηση στη χώρα. Τι άλλο να μαρτυρά αυτή η έκρηξη συναισθημάτων, όπως εκδηλώνονται προς το πρόσωπό σου, στην είδηση της απώλειάς σου; Για πολλούς ίσως να δείχνει το άλλον εαυτό, μια ψυχολογική ανάγκη, την κρυφή ελπίδα. Την απόσταση του ιδεατού από την καθημερινότητα. Τη νιότη που έδειχνε πως θα γινόμουν άλλος. Και εσύ Μιχάλη έγινες η προσωποποίηση του άλλου. Της διαρκούς νιότης. Του εφικτού που είναι θεμελιωμένο στην ουτοπία. Του καλού, του αγαθού, του δίκαιου, του ακέραιου, του ανιδιοτελούς. Που άλλοι, οι πολλοί, οι επαγγελματίες, δεν ήταν πια. Ένα ίσως να είναι αυτό.

Εσύ που μας έκανες πλουσιότερους στις ιδέες, που μας ταξίδευες, που μας οδηγούσες στον κόσμο των ιδανικών, των αρχών, των αξιών. Το άκουσμα της καθόλου μα καθόλου αναμενόμενης απώλειάς σου, ειδικά για όσους από εμάς είχαμε την αγαθή τύχη να σε γνωρίζουμε από κοντά, μας έκανε φτωχούς, αλλά όχι μόνους. Είναι περίεργο. Είμαστε όμως εμείς οι σύντροφοί σου, συγκλονισμένοι, κυριευμένοι αυτές τις μέρες από μνήμες, εικόνες, συναισθήματα, σκέψεις, βιώματα, από τη μορφή και τη φωνή σου Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

«Χωρίς πολιτικά κινήματα δεν υπάρχει δημοκρατία»

Διάβαζα χθες το βράδυ ξανά την κατάθεσή σου από το βιβλίο σου δύο διακηρύξεις, του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Περιφερειακής Ένωσης και μια κατάθεση. Απευθυνόμενος στο Δικαστήριο το 2004, στη δίκη που έγινε εδώ για την παράδοση του Οτζαλάν, είπες «Τέλος, πρέπει να πω, ότι ήρθα εδώ να υπερασπίσω μια πολιτική παράδοση και κληρονομιά. Ήμουν 23 ετών όταν συμμετείχα στην πρώτη ιδρυτική συνάντηση του ΠΑΣΟΚ στο Βίντερτουρ της Ελβετίας, το 1974.Πάντοτε ήταν χαραγμένη στη μνήμη μου η εικόνα του Ανδρέα Παπανδρέου ως αρχηγού του ΠΑΚ, της Βιετναμέζας εκπροσώπου στις συνομιλίες του Παρισιού για το Βιετνάμ και του Αμιρκάλ Καμπράλ, ηγέτη του απελευθερωτικού κινήματος της Γουϊνέας και των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου. Ένας μεγάλος επαναστάτης και ποιητής. Τη φωτογραφία δημοσίευσε η ‘Έξοδος’ του Άρη Φακίνου που εκδιδόταν στο Παρίσι. Θα ήταν αδιανόητο μετά τη διεθνή εκδήλωση στη Στοκχόλμη με την παρουσία του Όλαφ Πάλμε, ο οικοδεσπότης να παραδώσει τον Καμπράλ στους Πορτογάλους φασίστες του Σαλαζάρ.

+ ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ... Α Θ Α Ν Α Τ Ο Σ!

Αθάνατος ο Τραντέλλενας!!!

Ολοκληρώθηκε το λαϊκό προσκύνημα των Αθηναίων φίλων του

 - Με την ελληνική και την ποντιακή σημαία σκεπασμένο το φέρετρό του και συμπατριώτης του από τον Πόντο έφερε λίγο χώμα και αγίασμα από την Παναγία Σουμελά Τραπεζούντας.

- Στον αποχαιρετιστήριο λόγο του, εκ μέρους των συναγωνιστών του, ο Βασίλης Ασημακόπουλος   συγκινημένος έδωσε τη διαβεβαίωση,

 "...Το μόνο που μπορούμε να σου υποσχεθούμε, συντετριμμένοι καθώς είμαστε, όπως μας ακούς και μας βλέπεις, εμείς οι σύντροφοί σου,  ότι θα συνεχίσουμε αυτή την κληρονομιά που εσύ όχι μόνον αφειδώλευτα και διαρκώς μας μεταλαμπάδευσες και απλόχερα μας πρόσφερες,  αλλά εμπλούτισες την κληρονομιά, το περιβόλι..."

Ακολούθησε το τελευταίο αντίο, ο ευχαριστήριος αποχαιρετισμός των Ποντίων, η Θεοδώρα Ιωανννίδου εκ μέρους του Κέντρου Ποντιακών Μελετών και ο Πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Γιώργος Βαρυθυμιάδης, 

εκ μέρους των Κούρδων, ο Ιμπραχέμ Μουσλέμ, διπλωματικός εκπρόσωπος του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) στα Βαλκάνια,

ο εκπρόσωπος των Αρμενίων, 

και εκ μέρους των Ασσυρίων ο Πρόεδρος των Ασσυρίων στην Ελλάδα Κυριάκος Μπατσάρας.

Είναι οι εκπρόσωποι των λαών για τους οποίους ο Μιχάλης εκπλήρωσε το διεθνιστικό του καθήκον, με τους πονεμένους λαούς που συμπορεύτηκε στους αγώνες και  έδειξε τον δρόμο της ειρήνης στην Μικρά Ασία, την Ανατολική Μεσόγειο.

Με τους ήχους της λύρας, όπως άρμοζε, και τραγουδώντας μαζί με τον Ηλία Υφαντίδη το «Αητέντς επαραπέτανεν» (τον ποντιακό ύμνο προς τον Άγνωστο Στρατιώτη), εκατοντάδες Πόντιοι και μη που συγκεντρώθηκαν στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών αποχαιρέτησαν τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης.

Είναι “τέκνο της δικτατορίας” το άρθρο 16 του Συντάγματος;15/02/2024

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Στο προηγούμενο άρθρο μας, θέσαμε κριτικά, με τη μορφή ερωτημάτων, την επιλογή της κυβέρνησης να προχωρήσει σε νομοθετικές πρωτοβουλίες, χωρίς να περιλαμβάνονται κατά τρόπο σαφή στο πρόγραμμά της στις πρόσφατες διπλές εκλογές του 2023, προκαλώντας διχασμό στην ελληνική κοινωνία. Στη συνέχεια, εστιάζοντας στη νομοθετική πρωτοβουλία για τη δυνατότητα ίδρυσης-λειτουργίας ιδιωτικών-μη κρατικών πανεπιστημίων και επιχειρώντας να αντικρούσουμε τη θέση έγκριτων καθηγητών συνταγματικού δικαίου και αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών, ότι το άρθρο 16 του Συντάγματος είναι χουντικής προέλευσης, ξεκινήσαμε μια ιστορική αναδρομή στις διατάξεις των Ελληνικών συνταγμάτων που αφορούν την οργάνωση της εκπαίδευσης, αναφερόμενοι αρχικά στα Συντάγματα της Ελληνικής Επανάστασης.


Στη συνέχεια τα Συντάγματα του 1844 (άρθρο 11) και του 1864 (άρθρο 16), επαναλαμβάνουν τη διαλεκτική ένταση μεταξύ δημοκρατικής/δημόσιας και φιλελεύθερης/ιδιωτικής εκπαίδευσης, με την προσθήκη της διάκρισης των βαθμίδων, καθώς εμφανίζεται για πρώτη φορά ο όρος “ανώτερη εκπαίδευση”, δεδομένης της ίδρυσης του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1837, χωρίς στην πράξη να υφίστανται ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Η τομή που επέφερε η πολύ σημαντική συνταγματική αναθεώρηση του 1911, απηχώντας τον βενιζελικό κοινωνικό φιλελευθερισμό και την παρουσία του σοσιαλιστικού χαρακτήρα αριστερού βενιζελισμού στα ζητήματα της εκπαίδευσης (άρθρο 16) είναι η συνταγματική καθιέρωση του υποχρεωτικού και δωρεάν χαρακτήρα της βασικής εκπαίδευσης, η οποία θα ολοκληρωθεί με την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στη συγκεκριμένη εκπαιδευτική βαθμίδα το 1917. Παράλληλα διατηρήθηκε η διαλεκτική ένταση μεταξύ δημοκρατικής/δημόσιας και φιλελεύθερης/ιδιωτικής εκπαίδευσης, δηλαδή η υποχρέωση του κράτους να παρέχει οργανωμένη, δημόσια και δωρεάν (βασική) εκπαίδευση και παράλληλα η δυνατότητα ιδιωτών να ιδρύουν εκπαιδευτικούς οργανισμούς.

Έχει σημασία εδώ να επισημανθεί ποιος ο ρόλος της ελληνικής αστικής τάξης, τα πρώτα 100 χρόνια του πολιτικού βίου του ελεύθερου ελληνικού κράτους και ποιος ο ρόλος της τα επόμενα 100 χρόνια, μέχρι και σήμερα. Εκεί βρίσκεται ένα από τα κλειδιά στην απάντηση της διατήρησης της διαλεκτικής σχέσης δημοκρατικής/δημόσιας και φιλελεύθερης/ιδιωτικής εκπαίδευσης και στη διακοπή αυτής στο επίπεδο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο Σύνταγμα του 1975.

Η αποστολή της παιδείας στα ελληνικά Συντάγματα

Στα Συντάγματα της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (αβασίλευτης) του 1925 (άρθρο 21) και 1927 (άρθρο 23), επαναλαμβάνονται τα κεκτημένα της αναθεώρησης του 1911 αναφορικά με την εκπαίδευση, που ορίζεται ως υποχρεωτική δημόσια και δωρεάν στο στάδιο της βασικής, τη σχέση μεταξύ δημόσιας-ιδιωτικής εκπαίδευσης. Προστίθενται όμως, υπό την επιρροή των σοσιαλιστικών ιδεών (Αλέξανδρος Παπαναστασίου), οι σκοποί κοινωνικού-δημοκρατικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης (ιδίως σ’ εκείνο του 1925) αλλά και η, συγκεντρωτική-αποφασιστικού χαρακτήρα του κράτους, αρμοδιότητα αναφορικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα.

Τόσο το σχέδιο του Συντάγματος του 1948 (άρθρο 9), όσο και το Σύνταγμα του 1952 (άρθρο 16), διατηρούν τη διαλεκτική ένταση δημοσίου-ιδιωτικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες. Στο κλίμα της εποχής, ορίζουν το σκοπό της εκπαίδευσης, αντικαθιστώντας όμως την κοινωνιοκεντρική αποστολή σοσιαλιστικής προέλευσης, με το σχήμα του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού. Ο ελληνοχριστιανισμός στον Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο, δημιουργό του σχήματος, στα μέσα του 19ου αιώνα, έχει το νόημα της αντίθεσης στην αποικιακού χαρακτήρα αντίληψη του δυτικού ιμπεριαλισμού, μέσα από την ανάδειξη της ελληνορθόδοξης πολιτισμικής ταυτότητας των Ελλήνων, ήδη διαμορφωθείσα την περίοδο του ύστερου Βυζαντίου, οπότε και έχει την αφετηρία του ο Νέος Ελληνισμός σύμφωνα με τον ιστορικό Νίκο Σβορώνο.

Στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, το σχήμα του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, σε μια τελείως διαφορετική συγκυρία – έχοντας ως προηγούμενο τις διανοητικές αντιπαραθέσεις ήδη από την περίοδο του Μεσοπολέμου – διαστρεβλώνεται το ιστορικό νόημά του, λαμβάνοντας το χαρακτήρα του απολογητισμού του “κράτους των εθνικοφρόνων” και της αντίθεσης στον μαρξισμό-ιστορικό/διαλεκτικό υλισμό.

Παραβιάζει το Σύνταγμα η κυβέρνηση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια;

14/02/2024

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του Μαϊου-Ιουνίου 2023, τρεις κυβερνητικές πρωτοβουλίες έχουν προκαλέσει μαζικές αντιδράσεις. Κατά χρονολογική σειρά, το φορολογικό για τους ελεύθερους επαγγελματίες, ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών και ό,τι συνεπάγεται, η τριτοβάθμια εκπαίδευση και ιδίως τα λεγόμενα “μη κρατικά”.

Και οι τρεις κυβερνητικές πρωτοβουλίες έχουν τα εξής κοινά σημεία: Μολονότι δεν υπάρχει κάποια εξωτερική πιεστική ανάγκη ή έκτακτη συνθήκη που να επιβάλει μια εσπευσμένη αντιμετώπιση, λαμβάνονται αμέσως μετά τις εκλογές κατά προτεραιότητα, χωρίς να έχουν αποτελέσει ούτε μέρος του προεκλογικού προγράμματος του κυβερνώντος κόμματος ρητά, ούτε του προεκλογικού διαλόγου των κομμάτων. Κατά πρώτον λοιπόν υπάρχει σοβαρό ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης.

Επόμενο θέμα είναι γιατί η κυβέρνηση επιλέγει να διχάσει την κοινωνία στα ανωτέρω ζητήματα, αποπροσανατολίζοντας πλήρως από τα βασικά υπαρξιακού χαρακτήρα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει το “σύστημα χώρα”, κυβερνώντες και κυβερνώμενοι, όπως το εθνικό, το παραγωγικό, το δημογραφικό, το κοινωνικό ζήτημα. 

Για το θέμα του τρόπου φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, η απάντηση είναι πιο εύκολη. Αποτελεί πάγια “μνημονιακή κρατική πολιτική” η προσπάθεια συρρίκνωσης της αυτοαπασχόλησης και του υλικού όρου διευρυμένης αναπαραγωγής της που είναι η εκτεταμένη μικροϊδιοκτητική κοινωνική δομή της χώρας. Πολλά είναι τα επεισόδια αυτού του έργου από το 2010 και μετά. Δεν θα μείνουμε σ’ αυτό.

Ερωτήματα για τα μη κρατικά πανεπιστήμια

Στα άλλα ζητήματα η απάντηση είναι πιο σύνθετη. Δεν θα την επιχειρήσουμε καθώς δεν είναι αυτή η κύρια θεματική που μας απασχολεί στην προκειμένη περίπτωση. Απλά τα θέτουμε με τη μορφή ερωτημάτων. Γιατί η κυβέρνηση δεν επέλεξε για το ζήτημα των ομόφυλων ζευγαριών την τροποποίηση-επέκταση του νόμου για το σύμφωνο συμβίωσης (ν. 4356/2015) για να καλύψει ανάγκες υπαρκτές δικαιωμάτων αστικού χαρακτήρα και επιλέγει να πλήξει τον πυρήνα του οικογενειακού δικαίου, όπως είχε διαμορφωθεί με τη μεταρρύθμιση του ν. 1329/1983 και αφορά τον παιδοκεντρικό χαρακτήρα, χωρίς επαρκή επιστημονικά-ερευνητικά δεδομένα. Πλήττει δηλαδή το δικαίωμα του παιδιού στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του σε σχέση με τα διακριτά πρότυπα της πατρότητας και της μητρότητας, στο πλαίσιο της ισότητας των δύο φύλων, τα οποία έχουν τόσο βιολογική-έμφυλη διάσταση, όσο και κοινωνική. Δεν θα επεκταθούμε περαιτέρω σ’ αυτό το ζήτημα.

Για το ζήτημα των λεγόμενων “μη κρατικών”. Γιατί η κυβέρνηση επιλέγει να αλλάξει την πάγια γραμμή της ΝΔ – του νυν Πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου – από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και μέχρι το α΄ εξάμηνο του 2023, ότι για να επιτραπεί η ίδρυση-λειτουργία ιδιωτικών-μη κρατικών πανεπιστημίων, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η προηγούμενη αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, που ρητώς απαγορεύει ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Σχολιασμός του Βασίλη Ασημακόπουλου για την παραίτηση Τσίπρα

 

" Από το διάγγελμα 

«Το πρώτο αριστερό κόμμα στην Ευρώπη που κυβέρνησε και μάλιστα σε ιστορικές στιγμές τόσο για την πατρίδα, όσο όμως και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Σε απίστευτα δύσκολες συνθήκες, με την κοινωνία καταρρακωμένη και την οικονομία χρεοκοπημένη.

Και είχα την τύχη και την τιμή, για την οποία χρωστάω ευγνωμοσύνη στον ελληνικό λαό και τους συντρόφους μου, να είμαι ο πρώτος στην ιστορία αριστερός πρωθυπουργός της χώρας».

Μέχρι τώρα νόμιζα ότι το ανιστόρητο «πρώτη φορά αριστερά» εννοούσαν στην Ελλάδα. Δεν είχα καταλάβει ότι εννοούσαν στην Ευρώπη…. 

Ο απολογισμός της διαδρομής πρέπει να γίνει. Έχει σημασία να είναι ειλικρινής και αληθινός και όχι ψευδής και γραφειοκρατικός." 

* Ο Βασίλης Ασημακόπουλος υπήρξε μέλος της Κ.Ε του ΣΥΡΙΖΑ -ΕΚΜ την περίοδο του αντιμνημονιακού αγώνα του λαού μας. Αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015 μετά την ταπεινωτική συνθηκολόγηση...

Δρόμος της αριστεράς:Εκλογές 2023 | Το νέο πολιτικό τοπίο και οι βαθύτερες ανάγκες

Η εκδήλωση έγινε την Τετάρτη 14/6 στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ 

Ομιλητές: 00:00:00

- Εισαγωγή 00:03:34 

- Βασίλης Ασημακόπουλος 00:29:34 

- Ρούντι Ρινάλντι 00:57:05 

- Στάθης Σταυρόπουλος

Δημήτρης Λιβιεράτος (1927-2023)

Του Βασίλη Ασημακόπουλου

Ο Δημήτρης Λιβιεράτος, υπήρξε μια εξαιρετική περίπτωση, αγωνιστή, επαναστάτη, διανοούμενου, του εργατικού κινήματος και των εθνικοαπελευθρωτικών-αντιαποικιακών αγώνων. 

Σταθερά  ενταγμένος στην τροτσκιστική αριστερά. Μετείχε από τα μαθητικά του χρόνια στην αντίσταση στα χρόνια της κατοχής μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ,  στη μεγάλη απεργία-διαδηλώσεις  του Μαρτίου 1943 που πέτυχε να ακυρώσει την επιστράτευση, στη συνέχεια  στα Δεκεμβριανά, στο εργατικό-συνδικαλιστικό - δημοκρατικό κίνημα στα μετεμφυλιακά χρόνια, στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του λαού της Αλγερίας, στο αντιδικτατορικό κίνημα την περίοδο της χούντας. 

Συνδέθηκε με το ΠΑΚ και ειδικότερα τις οργανώσεις της Δυτ. Γερμανίας μετέχοντας στα σεμινάρια που οργάνωνε με ιδιαίτερη επιμέλεια ο Δαμιανός Βασιλειάδης. Η μπροσούρα Περί Σοσιαλισμού, που κυκλοφόρησε στις οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ, την πρώτη διετία της μεταπολίτευσης, ήταν απομαγνητοφωνημένο κείμενο της διάλεξης του Λιβιεράτου στο σεμινάριο Φίλων ΠΑΚ Δυτ. Γερμανίας, τον Μάρτιο 1974. 

Ο Λιβιεράτος και οι σύντροφοί του (Δαλαβάγκας, Κωστόπουλος, Γκρινιάτσος κα) θα συμμετάσχουν στο ΠΑΣΟΚ με την ίδρυσή του και θα αποτελέσουν το ένα (φιλοπαμπλικό) από τα τρία τροτσκιστικά ρεύματα (τα άλλα δύο ήταν η Εργατική Δημοκρατία και η Ομάδα Εργατών) που εντάχθηκαν στο ΠΑΣΟΚ. 

Ο Λιβιεράτος θα είναι μέλος του ΕΓ. Ως υπεύθυνος του Κέντρου Μελετών και Διαφώτισης (ΚΕΜΕΔΙΑ) θα επιμεληθεί πολλών εκδόσεων που θα κυκλοφορήσουν από το ΚΕΜΕΔΙΑ την περίοδο 1974-1976, συμβάλλοντας στη διαδικασία αυτομόρφωσης των μελών του νέου τότε κινήματος. 

Η φιλοπαμπλική ομάδα του Λιβιεράτου, θα προτείνει στον Ανδρέα Παπανδρέου τη μέθοδο της αυτοοργάνωσης για τη συγκρότηση του ΠΑΣΟΚ, κάτι που θα υιοθετήσει ο Α.Π. Από τον Σεπτέμβριο 1974 μέχρι τον Μάρτιο 1975, σε συνθήκες έντονης πολιτικοποίησης και πλατιάς κίνησης των μαζών, θα συγκροτηθούν 400-500 Επιτροπές Πρωτοβουλίας σε όλη την Ελλάδα, οι οποίες θα αποτελέσουν τις βάσεις για την εκρηκτική πολιτικο-οργανωτική ανάπτυξη  του ΠΑΣΟΚ στη συνέχεια. 

Ο Λιβιεράτος και οι σύντροφοί του θα αποχωρήσουν από το ΠΑΣΟΚ το φθινόπωρο του 1976, διαφωνώντας με την εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ, θεωρώντας ότι το κίνημα γίνεται γραφειοκρατικό κόμμα. Θα συγκροτήσουν τον Πολιτικό Σύνδεσμο-3η Σεπτέμβρη. 

Εκδήλωση-συζήτηση

Εκδήλωση-συζήτηση 

Την Τετάρτη 14 Ιουνίου 2023, με αφορμή την εκλογική συγκυρία και τις τάσεις που καταγράφονται, συζητάμε  για το νέο πολιτικό τοπίο και τις βαθύτερες ανάγκες. 

Η πολιτική εκδήλωση θα γίνει στην ΕΣΗΕΑ, Ακαδημίας 60, 1ος όροφος, ώρα 18:30. Ομιλητές : Ρούντι Ρινάλντι, Στάθης Σταυρόπουλος και ο υποφαινόμενος. 

Διοργανωτής : Εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς