από Τάσος Ξύδης
Τάσος Ξύδης: Ψάχνοντας τον έρωτα (ανανεωμένη εκδοχή)6/10/2024, Ι. Ν.Παναγίας Φανερωμένης, Χολαργός.
Είναι μία στατιστική αλήθεια: ποτέ πριν την εποχή μας, τα περισσότερα ζευγάρια δεν είχαν πιο πολλά ζώα από παιδιά (το πιο σύνηθες είναι ο ίδιος αριθμός).
Η 14η Φεβρουαρίου είναι η μέρα που γιορτάζει ο Άγιος Βαλεντίνος και έχει καθιερωθεί ως η μέρα των ερωτευμένων, αφού σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο συγκεκριμένος άγιος είναι ο προστάτης των ζευγαριών. Ποιος ήταν όμως στην πραγματικότητα ο Άγιος Βαλεντίνος;
Καταρχάς στις 14 Φεβρουαρίου εορτάζεται η μνήμη του καθολικού ιερέα Βαλεντίνου, ο οποίος μαρτύρησε για την πίστη του Via Flaminia, το 270 μ.Χ. στους διωγμούς του αυτοκράτορα Κλαύδιου.
Ο Βαλεντίνος καταδικάστηκε σε θάνατο, επειδή τελούσε γάμους ανάμεσα σε ζευγάρια, διαδίδοντας και στερεώνοντας έτσι τη χριστιανική πίστη.
Ουσιαστικά η Καθολική εκκλησία όρισε τον εορτασμό της μνήμης του στις 14 Φεβρουαρίου, ημερομηνία που… συμπίπτει με μια παγανιστική τελετή γονιμότητας, τα Λουπερκάλια (στις 15 Φεβρουαρίου).
Οι θρύλοι για τον Αγιο Βαλεντίνο
Ωστόσο, ποτέ δεν έχει διευκρινιστεί αν πρόκειται για ένα πρόσωπο ή δύο διαφορετικούς άγιους με το ίδιο όνομα.
Σύμφωνα με τον κυρίαρχο θρύλο, ο Βαλεντίνος, ήταν ιερωμένος που έζησε τον 3ο αιώνα και κρυφά από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο τον Γοτθικό (που βρισκόταν τότε στην εξουσία), πάντρευε ερωτευμένα ζευγάρια Χριστιανών και γενικά βοηθούσε τους Χριστιανούς, γεγονός που θεωρούνταν έγκλημα. Συνελήφθη για την πράξη του αυτή και φυλακίστηκε, ωστόσο ο αυτοκράτορας αρχικά αποφάσισε να του δώσει χάρη, μέχρι που ο Βαλεντίνος προσπάθησε να τον μυήσει στον Χριστιανισμό και ο αυτοκράτορας τον καταδίκασε σε θάνατο δια λιθοβολισμού. Ωστόσο ο Βαλεντίνος επέζησε από τον λιθοβολισμό κι έτσι τον αποκεφάλισαν έξω από την πύλη της Flaminia στις 14 Φεβρουαρίου του 169.
Ένας άλλος θρύλος ωστόσο λέει ότι ο Βαλεντίνος ήταν πρώην επίσκοπος του Terni, μίας πόλης στην νότια Umbria (έτσι λεγόταν τότε η κεντρική Ιταλία) και βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό, όταν ο δικαστής Αστέριος, αμφισβητώντας την εγκυρότητα της Χριστιανικής θρησκείας τον έβαλε σε μία δοκιμασία. Του παρουσίασε την τυφλή θετή του κόρη και του είπε ότι αν την κάνει να βρει το φως της θα έχει ότι ζητήσει. Πράγματι εκείνος αποκατέστησε την όραση της κόρης και ο δικαστής ταπεινωμένος τον ρώτησε τι θέλει να κάνει. Ο Άγιος Βαλεντίνος του είπε να σπάσει μέσα σε τρεις μέρες όλα τα ειδωλολατρικά αγάλματα που έχει και στη συνέχεια να βαπτιστεί. Ο δικαστής το έκανε και στη συνέχεια βάπτισε και όλη του την οικογένεια, ωστόσο αυτή η μεταστροφή του μεγάλου δικαστή δεν άρεσε στον αυτοκράτορα Κλαύδιο, ο οποίος συνέλαβε τον Άγιο Βαλεντίνο και η κατάληξη και αυτού του θρύλου είναι ακριβώς η ίδια με του προηγούμενου.
Βαθιά πολύ εἶναι ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου.
Ἐκεῖ στά βάθη της βρίσκεται ἡ λύση στό αἴνιγμα τῆς ὕπαρξης.
Γιά αὐτό ἀγαπᾶ νά καταδύεται. Γίνεται γοργόνα. Πάντοτε ὁ νόστος τοῦ βάθους ἀποτυπωμένος στό βλέμμα της. Ἡ προσοικείωση τοῦ βάθους εἶναι πόθος ἀστείρευτος.
Ὅμως γιά νά μπορέσει νά καταδυθεῖ ἡ ψυχή πρέπει νά ἀποκτήσει σῶμα. Πρέπει νά ἐνδυθεῖ ὅλον τόν κόσμο, κόσμο ὁρατό καί κόσμο ἀόρατο, νά πραγματώσει τήν ἀντάμωση σέ ὅλα τά ἐπίπεδα, νά ὑποστασιάσει καθετί πού στόν κόσμο αὐτόν τῆς δόθηκε σάν μυστικό κλειδί Παραδείσου. Νά ἐνδυθεῖ, κατά πῶς λέν τά παραμύθια, τόν κάμπο μέ τά λούλουδα, τή θάλασσα μέ τά ψάρια, τόν οὐρανό μέ τ’ ἄστρα γιά νά μπορέσει νά μπεῖ στόν νυμφώνα ὥστε νά ἐνστερνηθεῖ καί τόν ἄνθρωπο σ’ ὅλο τό μέγεθος τοῦ πόνου, τοῦ καημοῦ καί τοῦ νόστου, γιά νά καταδυθεῖ μέ πληρότητα ν’ ἀγγίξει στό βάθος φῶς λυτρωτικό , Θεό Παντοδύναμο.
Ἀλλά ἀπό μόνη της ἡ κυρά-Ψυχή δέν μπορεῖ νά ἐπιτύχει τοῦτον τόν ἐνστερνισμό , τούτη τήν ἕνωση. Γι αὐτό ἔστειλε ὁ Θεός τόν «Ἀρχάγγελο» τοῦ Ἔρωτα. Ἔρωτας εἶναι ὁ νόστος τοῦ ὕψους. Ὁ νόστος γιά τό φῶς πού νοηματοδοτεῖ τό βάθος. Ἔτσι κατερχόμενη, νά ἀνέρχεται πληρέστερη καί καθολικότερη ἀπό τή νηπτική ζέση πρός τό μυστήριο τῆς ἕνωσης. Ἡ κατάδυση νά σηματοδοτεῖ ἀνάδυση καί νά’ναι Φῶς, Ἔρωτας, Σιωπή ὥς θά ’λεγαν Σῶμα, Ψυχή, Πνεῦμα.
Η ευτυχία σας είναι κάτι που πρέπει να έρχεται από μέσα σας και δεν πρέπει εξαρτάται από τον εραστή ή τον σύντροφό σας.
Η ευημερία σας δεν είναι δική τους ευθύνη και η δική τους ευημερία δεν είναι δική σας.
Κάθε άτομο πρέπει να φροντίζει για τον εαυτό του.
Επιπλέον, πρέπει να μάθετε να μην αφήνετε την εσωτερική σας ησυχία να ενοχλείται από το άτομο που είναι πιο κοντά σας.
Εάν ο σύντροφός σας ενεργεί με τρόπο που υπονομεύει την αίσθηση ασφάλειας σας, θα πρέπει να είστε σε θέση απομακρυνθείτε συναισθηματικά από την κατάσταση αυτή.
«Κάνε φόκους στον εαυτό σου και επέμεινε σ’ αυτό”
Εάν δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, μπορεί να υπάρχει κάποια δυσλειτουργία. Κάτι πάει λάθος μαζί σου.
Μπορεί να έχεις εμπλακεί πολύ με το άλλο άτομο ή να έχεις συνεξαρτηθεί και πρέπει να μάθεις να θέτεις καλύτερα “όρια”.
Η βασική προϋπόθεση στην οποία βασίζεται αυτή η άποψη είναι ότι η ιδανική σχέση είναι μεταξύ δύο ανθρώπων που είναι αυτάρκεις και οι δυό και ενώνονται με έναν ώριμος τρόπο, διατηρώντας και σεβόμενοι παράλληλα τα σαφή όρια τους.
Εάν αναπτύξεις μια ισχυρή εξάρτηση από τον σύντροφό σου, είσαι κατά κάποιο τρόπο ανεπαρκής και χρειάζεται να δουλέψεις με τον εαυτό σου για να γίνεις πιο «διαφοροποιημένοι» και να αναπτύξεις “μεγαλύτερη αίσθηση του εαυτού.”
Το χειρότερο δυνατό σενάριο είναι ότι θα καταλήξεις να χρειάζεσαι τον σύντροφό σου, πράγμα που εξομοιώνεται με «εθισμό» σε αυτόν ή αυτήν, και όλοι γνωρίζουμε ότι ο εθισμός είναι μια επικίνδυνη προοπτική.
Ενώ οι διδασκαλίες του κινήματος αυτού της “ανεξαρτησίας” παραμένουν πάρα πολύ χρήσιμες στην αντιμετώπιση των μελών της οικογένειας που πάσχουν από κατάχρηση ουσιών (όπως ήταν η αρχική πρόθεση), μπορεί να είναι παραπλανητικές και ακόμη και επιζήμιες, όταν εφαρμόζονται αδιάκριτα σε όλες τις σχέσεις.
Αλλά η βιολογία λέει μια πολύ διαφορετική ιστορία.
Πολλές μελέτες δείχνουν ότι από τη στιγμή που θα συνδεθούμε με κάποιον, οι δύο μας σχηματίζουμε μια φυσιολογική μονάδα.
Ο έρωτας που συνήθως ονομάζουμε «πλατωνικό» είναι ένα ζήτημα για το οποίο συχνά γίνεται λόγος. Όταν μιλάμε για πλατωνικό έρωτα, συνήθως τείνουμε ν’ αναφερόμαστε σε έναν έρωτα ανεκπλήρωτο, αγνό και χωρίς τη σεξουαλική εμπειρία. Τι εννοούσε όμως ο Πλάτων όταν έκανε λόγο για τον έρωτα; Ο όρος που χρησιμοποιούμε παραπέμπει όντως στη σκέψη του μεγάλου αρχαίου φιλοσόφου ή μήπως είναι παραπλανητικός; Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε χωρίς περίπλοκες ακαδημαϊκές αναλύσεις. Αρχικά, πρέπει να παρατηρηθεί ότι οι επιδράσεις της πλατωνικής φιλοσοφίας είναι αναμφίβολα τεράστιες: εκτός από τη φιλοσοφική παράδοση που ανέπτυξαν οι σπουδαστές του Πλάτωνα στην Ακαδημία, μερικούς αιώνες αργότερα ιδρύθηκε η σχολή σκέψης του Νεοπλατωνισμού από τον Αμμώνιο Σακκά και εκπροσωπήθηκε από τον Πλωτίνο. Την ίδια εποχή εμφανίστηκε και ο Φίλων ο Αλεξανδρέας, ο οποίος συνδυάζοντας την πλατωνική σκέψη με τις εβραϊκές παραδόσεις, διαμόρφωσε ένα σύστημα σκέψης που έλαβε την ονομασία Ιουδαιοπλατωνισμός. Μέσω του Νεοπλατωνισμού, η φιλοσοφία του Πλάτωνα επηρέασε και τον Άγιο Αυγουστίνο, από τον οποίο διαδόθηκε στη Δύση και δημιουργήθηκε ο περίφημος Χριστιανοπλατωνισμός. Τόσο στη Δύση όσο και στο Βυζάντιο, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης προκάλεσαν ανταγωνισμούς και διαμάχες σχετικά με το ποιος από τους δύο ήταν καταλληλότερος ως μέσον για να εκφραστούν τα χριστιανικά δόγματα. Αν και κατά τον Δυτικοευρωπαϊκό Μεσαίωνα δέσποζε η αυθεντία του Αριστοτέλη, η φυσιογνωμία του Πλάτωνα δεν έπαψε να επηρεάζει με τον δικό της τρόπο τη φιλοσοφική αναζήτηση. Ίσως κανένας άλλος διανοητής στην ιστορία της Φιλοσοφίας δε συναιρεί μέσα του τόσες διαμετρικά αντίθετες ιδιότητες όσο ο Πλάτων. Στους διαλόγους του, όπου κυριαρχεί η επιβλητική προσωπικότητα του Σωκράτη, ενώνονται η φιλοσοφία με τη θρησκεία, η τέχνη με την επιστήμη και η θεωρία με την πράξη.
Έρχομαι κάθε μέρα στην αρχή αυτού του δρόμου
σκέφτομαι πως θα περάσεις από εδώ
περιμένω, περιμένω, και περιμένω…
μόλις φανείς από μακριά
η καρδιά μου δεν χωρά στο κλουβί της,
τουλίπες μέσα μου ανθίζουν…
μια ανεξήγητη έξαψη αγκαλιάζει το κορμί μου
καίγομαι ολόκληρος…
δεν βλέπω ποιος είναι στον δρόμο, δεν μπορώ να δω.
Δεν βλέπω τα δέντρα
και μόλις πλησιάζεις
παγώνει το αίμα μου, παγώνει το μυαλό
παγώνει η ψυχή μου
όλα παγώνουν μέσα μου
Γνωστή εταιρεία κινητών τηλεφώνων είχε πριν χρόνια προτρέψει με τηλεοπτικές διαφημίσεις τους νέους να «στέλνουν μηνύματα» αντί να κανονίζουν ραντεβού μεταξύ τους. Γιατί να ξοδεύουν έτσι τα λεφτά τους; Πολύ πιθανό όταν βγουν και συναντήσουν το πρόσωπο που τους ενδιαφέρει η όλη υπόθεση να μην καταλήξει εκεί που θα ήθελαν. Θα έχουν τότε σπαταλήσει το χαρτζιλίκι τους άδικα σε κεράσματα.