Με αφορμή τις καταλήψεις ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών έχει ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος για το χαρακτήρα τους.
Σε ποιο βαθμό καθοδηγεί η Χ.Α. τις κινητοποιήσεις αυτές; Είναι εθνικιστικές εκδηλώσεις που εκκολάπτουν το νέο «αυγό του φιδιού»; Μπορεί να έχουν διπλή ανάγνωση συνθήματα όπως: «Η Δημοκρατία πούλησε τη Μακεδονία»;
Σε πολλές περιπτώσεις γίνονται ιστορικές αναφορές και παραλληλισμοί με τις διαδηλώσεις για τη Κύπρο τη δεκαετία του 1950 και τη συμμετοχή της Αριστεράς και του ΚΚΕ (μέσω της ΕΔΑ) σε αυτές.
Τι πραγματικά έγινε τότε και ποια η σχέση τους με σήμερα;
- Στη δεκαετία του 1950, η ελληνική αστική τάξη και τα κόμματά της είδαν την αναζωπύρωση του Κυπριακού σαν επικίνδυνη εξέλιξη. Χαρακτηριστική η απάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου (4.4.1950) στο αίτημα να αξιοποιήσει η κυβέρνηση τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Κύπρο:
«Η Ελλάς σήμερον αναπνέει με δύο πνεύμονας, του μεν αγγλικού, του δε αμερικανικού και, δι’ αυτό, δεν μπορεί, λόγω του Κυπριακού, να πάθη ασφυξίαν…».
- Οι διαδηλώσεις για το Κυπριακό, που ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 1951 και συνεχίστηκαν έως το 195 , είχαν διοργανωτές δύο φορείς αδιαμφησβήτης εθνικοφροσύνης, την «Πανσπουδαστική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνος»(ΠΕΚΑ) και την «Πανελλήνιο Επιτροπή Ενώσεως Κύπρου» (ΠΕΕΚ). Στη δεύτερη Πρόεδρος ήταν ο εκάστοτε αρχιεπίσκοπος Αθηνών
- Στο πεζοδρόμιο όμως η αριστερά της εποχής συμμετείχε μαζικά στις κινητοποιήσεις:
α) Βγαίνοντας από την πολιτική απομόνωση, μετά τον εμφύλιο.
β) Στοχοποιώντας τα δύο βασικά στηρίγματα του καθεστώτος (Μ.Βρετανία και ΗΠΑ).
γ) Στηρίζοντας την πολιτική της ΕΣΣΔ, καθώς οι σοσιαλιστικές χώρες αποτελούσαν τους μόνους συμπαραστάτες της Κύπρου στον ΟΗΕ.
Η αρχική «καλυμμένη» συμμετοχή (τη περίοδο 1951-54) έδωσε τη θέση της σε ανοιχτά καλέσματα. Στη διαδήλωση που οργάνωσε η ΠΠΕΚ, στις 20/8/1954, καλούσε πρωτοσέλιδα η Αυγή, ενώ η ΕΔΑ συμμετείχε με οργανωμένο μπλόκ.