Ο Θ. Κολοκοτρώνης για την Επανάσταση του 1821

γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Το καλοκαίρι του 1836 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης , γέροντας πια σε ηλικία 66 χρονών, αφηγείται στον Γεώργιο Τερτσέτη, επί δύο ολόκληρους μήνες, γεγονότα από τη ζωή και την δράση του στην επανάσταση.

Ο Γεώργιος Τερτσέτης, το 1832, είχε διοριστεί από την Αντιβασιλεία μέλος του πενταμελούς δικαστηρίου του Ναυπλίου το οποίο δίκασε τους Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα και άλλους αγωνιστές με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά του βασιλιά Όθωνα και για εσχάτη προδοσία.  Ο Τερτσέτης, τότε, μαζί με τον πρόεδρο του δικαστηρίου Αναστάσιο Πολυζωίδη, αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση της καταδίκης του Κολοκοτρώνη και των Αγωνιστών σε θάνατο δια αποκεφαλισμού στην γκιλοτίνα. 

Η στάση αυτή των δύο έντιμων δικαστών προκάλεσε την οριστική τους παύση, τη φυλάκιση και την άγρια κακοποίησή τους από την Αντιβασιλεία. Στα 1864 ο Γεώργιος Τερτσέτης εξελέγη αντιπρόσωπος της Ζακύνθου στη Βουλή και πέθανε στις 15 Απριλίου 1874 στην Αθήνα.

Τα Απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, τα οποία ο Τερτσέτης κατέγραψε όπως ακριβώς τα έλεγε ο Γέρος του Μοριά, είναι μια ανεκτίμητη πηγή της Εθνικής μας Ιστορίας, που φωτίζει «εκ των έσω» γεγονότα της επαναστάσεως του 1821.  Ο Κολοκοτρώνης δεν γνώριζε γράμματα και αν ο Τερτσέτης δεν τον παρακινούσε να διηγηθεί τις αναμνήσεις του από την επανάσταση του '21 τότε θα υπήρχε ένα πολύ μεγάλο κενό, αφού ο Κολοκοτρώνης υπήρξε πραγματικά ο Αρχιστράτηγος της Νίκης και Πατέρας της Λευτεριάς.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Τερτσέτης στην καθημερινή συναναστροφή του με τον Κολοκοτρώνη για την καταγραφή των αναμνήσεών του τού έλεγε για να τον πειράξει:

«Λες δεν ηξεύρεις γράμματα και πολλά ηξεύρεις. Τα λόγια είναι γράμματα ! Μίλειε κι εγώ γράφω!».

Το βιβλίο εκδόθηκε με τίτλο : «ΔΙΗΓΗΣΙΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΥΛΗΣ Από τα 1770 έως τα 1836» , αλλά όλοι το ξέρουν ως : «Τα απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη» .

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε ένα γεγονός παγκόσμιας σημασίας που προξένησε τον θαυμασμό όλων των λαών της γης, οι οποίοι έβλεπαν έναν Λαό που είχε τις ρίζες του στη δόξα της Αρχαίας Ελλάδας, να σηκώνει περήφανο κεφάλι απέναντι σε μια κραταιά Αυτοκρατορία , την Οθωμανική , και με σύνθημα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ» να κατακτά με το αίμα του το δικαίωμα να ζει ελεύθερος στη γη των Πατέρων του.

Ο φιλέλληνας Εϋνάρδος

Γράφει ο Κότσης Παναγιώτης

Α. Η δράση του στην Επανάσταση

     Ο Ελβετός τραπεζίτης Jean Eynard- επί το ελληνικότερο «Εϋνάρδος»- κατέχει περίοπτη θέση στο κίνημα του φιλελληνισμού, το οποίο εκδηλώθηκε κατά τον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα των ετών 1821-1828. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας γεννήθηκε στο λυκόφως του έτους 1776 στην Lyon και, πέθανε τον Φεβρουάριο του 1863 στην Γενεύη, πόλη όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος του βίου του. Πριν την εμπλοκή του στις επαναστατικές ενέργειες των Ελλήνων, βοήθησε σημαντικά ως προς την βελτίωση των οικονομικών στα ιταλικά κρατίδια. Επίσης, εργάστηκε για την ανασυγκρότηση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, μετά την ναπολεόντεια περίοδο.

Ο Ελβετός τραπεζίτης Jean Eynard- επί το ελληνικότερο «Εϋνάρδος»- κατέχει περίοπτη θέση στο κίνημα του φιλελληνισμού, το οποίο εκδηλώθηκε κατά τον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα των ετών 1821-1828.

     Ο Εϋνάρδος διακρινόταν για την ορθή του κρίση, τα ανθρωπιστικά του αισθήματα και την επιμονή. Με ακάματη δράση και, συχνά ταξίδια στις αυλές των ηγεμόνων της Ευρώπης, επιχειρούσε να ενεργοποιήσει τα κράτη ως προς το ελληνικό ζήτημα. Η φιλελληνική δράση του Εϋνάρδου υπήρξε έντονη και, ξεκίνησε το 1825. Σαφέστερα, κατά την εποχή εκείνη, πρωτοστάτησε στην ίδρυση των φιλελληνικών κομιτάτων της Γενεύης και του Παρισιού. Ο Εϋνάρδος υπήρξε ένα είδος συνδέσμου ανάμεσα στις επιτροπές των δύο κομιτάτων, αλλά, στην πραγματικότητα, καθόριζε και, εν πολλοίς, κατηύθυνε την δραστηριότητά τους.

     Ο  Εϋνάρδος κατέβαλε ηράκλειες προσπάθειες, αποσκοπώντας στον ανεφοδιασμό των πολιορκημένων του Μεσολογγίου. Αναλυτικότερα, ταξίδεψε, την άνοιξη του 1826 στην Αγκόνα της Ιταλίας για να επιστατήσει στην αποστολή. Ακόμη, η πτώση της πόλης του Μεσολογγίου, με την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης από τον γηραιό πρόκριτο, Χρήστο Καψάλη, έγινε στις 10 Απριλίου 1826[1]. Μετά την πτώση της ιεράς πόλεως Μεσολογγίου, ο Εϋνάρδος ανέλαβε να εξαγοράσει τους αιχμαλώτους. Επίσης, γνωστή έχει μείνει η φροντίδα του για την ορθή διαχείριση των δανείων από το εξωτερικό, την κατασκευή ελληνικών πλοίων, τα οποία είχαν παραγγελθεί σε Μ. Βρετανία και ΗΠΑ και, τέλος, την συγκρότηση ενός μισθοφορικού σώματος από την Ελβετία. Τα προαναφερθέντα συνοδεύονταν από το ενδιαφέρον του υπό μελέτη φιλέλληνα για την εκπαίδευση των ελληνόπουλων, την ανάπτυξη μίας συστηματικής αγροτικής καλλιέργειας και άλλα θέματα. Κλείνοντας, η αποστολή όπλων και εφοδίων επισιτισμού γινόταν με χρήματα, τα οποία προέρχονταν από δάνεια και εράνους[2].

Μητροπέτροβας ο γενναίος γηραιός αγωνιστής του 1821 και κηδεμόνας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

προσωπογραφία του Μητροπέτροβα (ελαιογραφία).

Συλλογή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Wikimedia

Εβδομήντα πέντε χρόνων ήταν στο Βαλτέτσι και
«ηνδραγάθησεν κατά την μάχην», όπως γράφει
ο Φωτάκος στους Βίους Πελοποννησίων Ανδρών.
Υπήρξε εκ των ηγετών των αντικυβερνητικών εξεγέρσεων
κατά τη διάρκεια της βαυαρικής αντιβασιλείας, το 1834.

Μητροπέτροβας (Γαράντζα [Μέλπεια] Μεσσηνίας, 1745 - 1838)

Ἀνέπτυξε πολεμικὴ δραστηριότητα κατὰ τὴ διάρκεια τῶν Ὀρλωφικῶν καὶ ἐργάστηκε γιὰ τὴν προετοιμασία τῆς Ἐπανάστασης στὴ Μεσσηνία.

 Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Ἀγώνα τάχθηκε στὸ πλευρὸ τοῦ Κολοκοτρώνη καὶ πῆρε μέρος στὴ μάχη στὸ Βαλτέτσι καὶ στὴν ἅλωση τῆς Τριπολιτσᾶς. Φανατικὸς πολέμιος τῆς Ἀντιβασιλείας πρωτοστάτησε στὴν ἀνταρσία τῶν Μανιατῶν μετὰ τὴν καταδίκη τοῦ Κολοκοτρώνη καὶ στὴν ἐξέγερση τῆς Μεσσηνίας γιὰ τὴν ὁποία καταδικάστηκε σὲ θάνατο, ἀλλὰ δὲν ἐκτελέστηκε λόγω τῆς προχωρημένης ἡλικίας του.

Βιογραφία

Ο Δημήτριος (Μήτρος) Πέτροβας (1745 – 12 Μαρτίου 1838), γνωστότερος ως Μητροπέτροβας ήταν Κλεφτοκαπετάνιος, παλιός συμπολεμιστής του Καπετάν Ζαχαριά και οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από τη Μεσσηνία, καθώς και ένας από τους ηγέτες των αντικυβερνητικών εξεγέρσεων κατά τη διάρκεια της Βαυαρικής Αντιβασιλείας του Όθωνα (Βαυαροκρατία) το 1834.

Τί μὲ βλέπεις; Εἶσαι Ἕλλην; Θέλεις νὰ μὲ μιμηθῆς;

[Τί μὲ βλέπεις; Εἶσαι Ἕλλην; Θέλεις νὰ μὲ μιμηθῆς;

Στάδιον σ' ἀνοίγω δόξης, ἓμβα νὰ ἀγωνισθῆς.

ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ Ο ΘΕΤΤΑΛΟΣ]

- Εἰς Μνήμην. Ἡμέρα τῆς ὀνομαστικῆς Ἑορτῆς τοῦ Ἐθνομάρτυρος Ρῆγα Βελεστινλῆ τοῦ Θετταλοῦ.- 

Ὅταν ἡ Σκέψη ἀναδύεται ἀπὸ τὸ σκοτάδι καὶ ἀτενίζει Παρελθὸν καὶ Μέλλον, ἀναγεννᾶται ἡ Ἐλπίδα. Ἡ Ἀρχαία Παράδοση διατρέχει τὴν Ἱστορία. Ἡ Βυζαντινὴ τὴν σφραγίζει. Ἡ Ἰδέα διαμορφώνει τὰ ὄνειρα τοῦ Μέλλοντος.

"(..)Εἶχεν ἀνάστημα μεσαῖο, λαιμαυχένα παχύν, πρόσωπον ἐρυθρολευκόχρουν καὶ στρογγυλόν. Ὀφθαλμοὺς γλαυκούς, ὀφρὺς δασείας, μέτωπον πλατύ, κόμην ὐπομέλαινα. Νοημονέστατος, ζωηρὸς ἐκ φύσεως, ἑτοιμόλογος. Φιλόπονος, ὀλιγαρκής, συμπαθής. Φέρων δὲ τὴν πειθὼ εἰς τὰ χείλη, εἵλκυε πάντα εἰς τὰς συμβουλὰς του, δὲν ἐσέβετο τὴν καταγωγὴν ἀλλὰ τὴν διαγωγὴν τοῦ Ἕλληνος."

Ρήγας Βελεστινλῆς ὁ Θετταλός. Ὁ Ἄνδρας μὲ τὶς ἐπιστημονικὲς καὶ φιλολογικὲς γνώσεις, ὁ ἐμπνεόμενος ἀπὸ τὸν ἁγνὸ τῆς Πατρίδος Ἔρωτα. Παραιτεῖται ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία τοῦ Μιχαὴλ Σούτσου γιὰ νὰ μεταβεῖ στὴν Βιέννη. Συνδέεται μὲ Ἕλληνες λογίους καὶ ἐμπόρους καὶ σχεδιάζει τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση.

Ὁ ἔφηβος τῆς ἐποχῆς τῶν ὀρλωφικῶν ποὺ ἀνδρώθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη, κουβαλοῦσε μέσα του τὸν Θρῦλο. Τὰ βάσανα καὶ τὶς προσδοκίες, τὶς ἀπογοητεύσεις καὶ τὰ ὄνειρα τοῦ Γένους.

[ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ]

Τὸ 21 ἐξαγίασε τὸ Ἔθνος. Διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου πέρασαν οἱ προπάτορές μας. Καὶ στεφανώθηκαν μὲ φύλλα δάφνης καὶ Ἀθανασία.

Ἄρρηκτα συνδεδεμένο μὲ τὴν ἔννοια τῆς Ἐθνικῆς Ἀφυπνίσεως καὶ Ἀναστάσεως τοῦ Γένους, τὸ 21 εἶναι ἡ ὑπενθύμιση τοῦ Χρέους.

Ὁ τελευταῖος Βασιλέας τῶν Ἑλλήνων, μαχόμενος στὶς ἐπάλξεις τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μία ὑποθήκη ἄφησε στοὺς ἐπιγόνους.

"Ἐνθυμηθεῖτε ὅτι εἶσθε Ἕλληνες! "

Ἡ Ἐπανάσταση εἶναι τὸ πλέον σημαντικό πολιτικό καὶ ἠθικό γεγονός, ὄχι μόνον τῆς Ἐθνικῆς μας ὑπόστασης, ἀλλὰ, καὶ τῆς Εὐρώπης τῶν Ἐθνῶν.

Ἀπὸ τοὺς Ἀρχαῖους στοὺς Ἀλεξανδρινούς, καὶ ἀπό τοὺς Βυζαντινούς στοὺς Νεώτερους Χρόνους, ἡ Ἑλλάς διαχρονικά διδάσκει τὶ ἐστί Ἐλευθερία καὶ τὶ ἐστί Αὐτεξούσιον. Διεκδικῶντας ἀδιαλείπτως καὶ τὴν Ἐλευθερία καὶ τὸ Αὐτεξούσιον.

Ἡ Ἑλλάς διδάσκει τὸν δρόμο τῆς Τιμῆς καὶ τῆς Ἀξιοπρέπειας. Διὰ τοῦ Τρόπου.

Ὁ Μέγας Θετταλός ἐπεξηγῶντας τὰ χρώματα τῆς Ἐλευθερίας, ἔλεγε.

[ ΕΚ ΤΗΣ ΤΕΦΡΑΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ ]

19ος αἰῶνας. Οἱ Ἕλληνες κατέχουν τὸ ἐμπόριο σιτηρῶν στὴ Μαύρη Θάλασσα. Ἐλέγχουν τὰ λιμάνια τῆς Ὁδησσοῦ, τῆς Εὐπατορίας, τῆς Σεβαστουπόλεως, τῆς Μαριουπόλεως καὶ ὄχι μόνον. Σύμφωνα μὲ ὑπόμνημα τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια πρὸς τὸ ὑπουργεῖο ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσσίας, οἱ Ἕλληνες ἔχουν στὴν ἰδιοκτησία τους περὶ τὰ 5.000 καράβια.

Ὁ Ἑλληνικὸς Κόσμος ποὺ γιὰ χιλιάδες χρόνια ἦταν τὸ Φῶς καὶ ὁ Πολιτισμός, ποτὲ δὲν προσαρμόστηκε στὴν ὑλικὴ πραγματικότητα τῆς βάρβαρης κυριαρχίας.

Τὴν ὥρα ποὺ οἱ ἰσχυροὶ τῆς Εὐρώπης παγιώνουν ἕνα status quo τὸ ὁποῖο κανεὶς δὲν πρέπει νὰ ἀμφισβητεῖ, καὶ ἐνῶ κάθε ἐπαναστατικὴ ἀντίδραση ἢ ἰδέα καταστέλλεται βίαια καὶ ἀκαριαῖα, οἱ Ἕλληνες, στὴν καρδιὰ τοῦ δεσποτισμοῦ, στὸ ὄνομα τῆς Ἐλευθερίας καὶ τῆς Δικαιοσύνης, συλλαμβάνουν καὶ κοινωνοῦν τὸ Ὅραμα. Ὅλος ὁ πλοῦτος διετίθετο ὑπὲρ τοῦ Σκοποῦ.

Ἐν ἔτει 1814, ἡ ἱστορικὴ Ἕνωση τῶν Ἑλλήνων στὴν Ὁδησσό, θὰ σαρκώσει τὴν Ἰδέα.

Ὁ Μέττερνιχ εἶχε δίκιο: "(..) Τὸ Κισνιὲφ εἶναι τὸ λίκνο τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης."

Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης, ἐπονομασθῆς Καλός, ἀναλαμβάνει τὴν Ἀρχηγία. Μέσα σὲ λιγότερο ἀπὸ 10 μῆνες συγκροτεῖ στρατὸ 6.500 ἀνδρῶν καὶ στὶς 22 Φεβρουαρίου 1821 ρίχνει τὸν κύβο καὶ περνᾶ τὸν Προῦθο.

Στὸ "ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ" ἀνταποκρίνεται μὲ ἐνθουσιασμὸ σύσσωμος ὁ Ἑλληνισμός.

Ο Αλεξάντρ Πούσκιν για τον Αλέξανδρο Υψηλάντη

Ο Αλεξάντρ Πούσκιν για τον Αλέξανδρο Υψηλάντη (*).

Σαν σήμερα, στις 22 Φεβρουαρίου 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης εκδίδει την προκήρυξη ανεξαρτησίας («Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος»), περνάει τον ποταμό Προύθο και υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.

Γράφει γι  αυτό σε επιστολή του ο μεγαλύτερος ποιητής της Ρωσίας Πούσκιν: 

«Το πρώτο βήμα του Αλέξανδρου Υψηλάντη είναι έξοχο και λαμπερό. Νεκρός ή νικητής – από τώρα ανήκει στην Ιστορία –, εικοσιοχτάχρονος και μονόχειρ. Τύχη ζηλευτή!»

Ο συναισθηματικός δεσμός του Πούσκιν με την ελληνική υπόθεση είναι δεδομένος και φαίνεται μεταξύ άλλων και στο ρωσικό ποίημά του με ελληνικό τίτλο «ΕΛΛΕΦΕΡΙΓΙΑ»

Ο Αρχιστράτηγος.... ο «ΓΕΡΟΣ» όλων των Ελλήνων έφυγε ...

Του Βασίλη Λαμπόγλου 

4 Φεβρουαρίου 1843

                                                          Σήμαντρα, καμπάνες και κύμβαλα αλλαλάξτε εν κλαυθμώ.

 Μεσίστιες κυματίστε όλες οι σημαίες.

Βαρύ πένθος έπεσε.                            

Ο Θοδωράκης έφυγε. Ο Αρχιστράτηγος....

ο «ΓΕΡΟΣ» όλων των Ελλήνων.

                                                                  Λίγους μήνες πριν να κλείσει τα μάτια του, το ένστικτό του τον ειδοποίησε πως το τέλος βρισκόταν κοντά.

Περιόδευσε σε όλον τον Μοριά.

Παντού από όπου περνούσε, φώναζε φίλους και εχθρούς και τους αποχαιρετούσε δίνοντας και παίρνοντας συγχώρεση. 

Πέρασε ακόμα και από τις Σπέτσες και την Ύδρα και συμφιλιώθηκε με τον Κουντουριώτη.... 

Συγχώρεσε και αυτόν ακόμη τον Σχινά, τον υπουργό Δικαιοσύνης που πίεζε για την καταδίκη του, την περίοδο της δίκης του. 

Όλους τους αποχαιρετούσε σαν να επρόκειτο να πραγματοποιήσει ένα μακρινό ταξίδι. 

Την 1η Φεβρουαρίου 1843 ο Κολοκοτρώνης πάντρεψε τον γιό του Κολίνο με την εγγονή τού άλλοτε ηγεμόνα της Βλαχίας, πρίγκιπα Ιωάννη Καρατζά. 

Ο γάμος αυτός ήταν από τα πιο σημαντικά κοσμικά γεγονότα της πρωτεύουσας. 

Στο μυστήριο και στο γλέντι που επακολούθησε παραβρέθηκαν όλοι οι επίσημοι, καθώς και αντιπροσωπείες από όλες τις ξένες πρεσβείες. 

Ο Γέρος του Μοριά ζούσε μία από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής του και διασκέδασε με απίστευτη ζωτικότητα. 

Δύο ημέρες αργότερα παραβρέθηκε στον μεγάλο χορό του παλατιού, όπου παρουσιάσθηκε και πάλι πολύ ευδιάθετος. Κάποια στιγμή παρακάλεσε τον βασιλιά να διατάξει τους  μουσικούς να παίξουν ελληνικούς χορούς. 

Τα δημοτικά τραγούδια αντήχησαν στα σαλόνια του παλατιού. 

Ο Γέρος με ευθυμία προσκαλούσε τις κυρίες των τιμών να χορέψουν μαζί του. 

Στη χάριν αστεϊσμού παρατήρηση του Αναγνώστη Δεληγιάννη ότι ήπιε λίγο παραπάνω απάντησε ότι ήθελε να γλεντήσει τις τελευταίες του στιγμές.

Γύρω στα μεσάνυχτα, επέστρεψε στο σπίτι του. 

Με το που ξάπλωσε στο κρεβάτι του, υπέστη εγκεφαλική συμφόρηση.

Στις τρεις το πρωί η σύντροφός του(τη γυναίκα του την είχε χάσει από το 1820)κατάλαβε ότι ο Γέρος δεν ήταν καλά. 

Ειδοποιήθηκαν αμέσως οι καλύτεροι γιατροί της εποχής Γλαράκης, Ρέζερ και Οικονόμου. 

Του Νικηταρά του Τουρκοφάγου αιωνία η μνήμη!

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 1849.

Ο νεκροθάφτης ρίχνει την πρώτη φτυαριά χώμα στο άψυχο κορμί και λιποθυμάει αναλογιζόμενος ποιος είναι ο νεκρός.

Είναι ο πατριδοφύλακας, είναι ο γενναίος των γενναίων, είναι ο Τουρκοφάγος, είναι ο ήρωας Νικήτας Σταματελόπουλος.

Αυτός που εξόντωσε με στρατό 600 παλληκαριών, τους 6000 Τούρκους του Κεχαγιάμπεη, αυτός που έσπασε 7 σπαθιά στην υπεράνθρωπη προσπάθειά του στα Δερβενάκια, αυτός που μέχρι το τέλος του Αγώνα ήταν στην πρώτη γραμμή, δίπλα στον θείο του, τον Γέρο του Μωριά, αυτός ο Νικηταράς τώρα έχει τα μάτια κλειστά. Αυτός ο Νικηταράς σίγησε για πάντα.

Πρότυπο παλληκαριάς και αρετής. Άνδρας απλός, άκακος, ειλικρινής και τίμιος. Ενώ είχε τρόπους να πλουτίσει όπως και άλλοι οπλαρχηγοί, ο Νικηταράς καταφρόνησε τα λάφυρα. Απέκτησε όμως πλούτο και θησαυρό ανεξάντλητο και πολυτιμότερο, την υπόληψη και τον σεβασμό όλου του Πανελληνίου.

Η πατρίδα όμως δεν ξέρει να τιμάει τα παιδιά της.

Τον Δεκέμβριο του 1839 το οθωνικό κράτος φυλάκισε τον Νικηταρά με την κατηγορία της συνομωσίας κατά του θρόνου...

Όταν αποφυλακίστηκε, ένα χρόνο αργότερα, και τον αντίκρυσε η πολυαγαπημένη του κόρη δεν άντεξε και έχασε τα λογικά της.

Το χιλιοταλαιπωρημένο του κορμί, το βασανισμένο του πρόσωπο, τα θολά πλέον, πρώην γερακίσια μάτια του, εκείνη η περήφανη φουστανέλα, η γεμάτη από το πολύτιμο αίμα του, καθώς κι εκείνο το άλλοτε λευκό πουκάμισο, το καταματωμένο τώρα, έκαναν να σαλέψουν τα λογικά της.

Φωνάζοντας σπαραχτικά: «Τι ωραία που σου πάνε τα κόκκινα πατέρα!» πέρασε στο ομιχλώδες βασίλειο της τρέλας.

Πώς να μη σαλέψει ο νους; Η νεαρή τον έβλεπε καβαλάρη αγέρωχο να ορμά στον εχθρό. Ήξερε την απίστευτη τιμιότητά του. Και αντί να υψώσουν σε βάθρο τον ήρωα πατέρα, τον κομμάτιασαν ανελέητα.

Όταν πλησίαζε το τέλος, ο αθάνατος στρατηγός ζήτησε να θαφτεί δίπλα στον τάφο του θείου του, του Κολοκοτρώνη. Και έτσι έγινε.

Η Άλωση της Τριπολιτσάς

Από τις κορυφαίες στιγμές της Επανάστασης του '21, κατά την οποία αναδείχθηκε ο στρατηγικός νους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Από τις πρώτες μέρες του εθνικού ξεσηκωμού, ο Κολοκοτρώνης είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινής Τρίπολης), επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά. Στην Τριπολιτσά είχε την έδρα του ο Μόρα-Βαλεσί, ο στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με όλο το χαρέμι και τα πλούτη του, εκεί ζούσε ο μισός τουρκικός πληθυσμός της Πελοποννήσου και την υπερασπιζόταν σημαντικός αριθμός ενόπλων σωμάτων. Με λίγα λόγια ήταν μια επικίνδυνη εχθρική εστία, η οποία εάν δεν εξουδετερωνόταν θα ήταν μια διαρκής απειλή για τις επαναστατημένες επαρχίες της Πελοποννήσου.

Η στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δεν έγινε αμέσως αποδεκτή, επειδή προϋπέθετε οργανωμένο στρατό, που δεν υπήρχε. Ο Κολοκοτρώνης με επιμονή και πειστικότητα αντέστρεψε το αρνητικό για την άποψή του κλίμα μεταξύ των οπλαρχηγών κι έτσι στα μέσα Απριλίου αποφασίστηκε ο αποκλεισμός της Τριπολιτσάς σε πρώτη φάση, ώστε να διακοπεί κάθε δυνατότητα επικοινωνίας και εφοδιασμού της πόλης. Αρχιστράτηγος της επιχείρησης ορίσθηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, αλλά ιθύνων νους της ήταν ο Κολοκοτρώνης, το σχέδιο του οποίου τηρήθηκε κατά γράμμα.

Μέχρι τις αρχές Μαΐου του 1821 οι επαναστάτες είχαν περισώζει την Τριπολιτσά σ' ένα κύκλο που περιλάμβανε τις περιοχές Πάπαρι, Βλαχοκερασιά, Διάσελο, Αλωνίσταινα και Βέρβενα. Τότε έφθασε η πληροφορία ότι ο Μουσταφάμπεης με 3.500 άνδρες προερχόμενος από τα Γιάννινα είχε διασπάσει την πολιορκία από τα ανατολικά και είχε εισέλθει στην πόλη. Η επιχείρηση κινδύνευε, καθώς τις επόμενες μέρες τέθηκε σε καταδίωξη του Κολοκοτρώνη και των άλλων οπλαρχηγών που πολιορκούσαν την Τριπολιτσά. Οι δύο σημαντικές ήττες που υπέστη στο Βαλτέτσι (12 Μαΐου) και στα Δολιανά (18 Μαΐου), όχι μόνο αναπτέρωσαν το ηθικό στο ελληνικό στρατόπεδο, αλλά συνέβαλαν καταλυτικά στην Άλωση της Τριπολιτσάς.

Σωτηράκης Κουγιάς – 1821

Φιλότουρκος πρόκριτος (κοτζάμπασης) της Τριπολιτσάς, που θανατώθηκε με απάνθρωπο τρόπο από τους συμπατριώτες του επαναστάτες την ημέρα της άλωσης της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821).

Ο Σωτηράκης ή Σωτήρος Κουγιάς, καταγόμενος από πλούσια οικογένεια της Τριπολιτσάς, ήταν αντίθετος με τον εθνικό ξεσηκωμό και μάλιστα αρνήθηκε να γίνει μέλος της Φιλικής Εταιρείας, όταν το φθινόπωρο του 1820 τον πλησίασε για τον σκοπό αυτό ο πρόκριτος της Ανδρίτσαινας Παναγιώτης Ζαριφόπουλος. Επίσης, έφτασε στο σημείο να προδώσει στους Τούρκους ένα σπίτι μέσα στο οποίο συσκέπτονταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Για καλή τους τύχη, η καταγγελία του θεωρήθηκε αόριστη από τους κατακτητές, επειδή δεν ανέφερε συγκεκριμένα πρόσωπα, κι έτσι δεν ελήφθησαν μέτρα κατά των Ελλήνων.

Ο φιλοτουρκισμός του συνεχίστηκε καθ’ όλο το διάστημα της πολιορκίας της Τριπολιτσάς από τα ελληνικά στρατεύματα. Απέφυγε να έλθει σε επαφή με τους ευρισκόμενους σε αιχμαλωσία Έλληνες προκρίτους για να μην χάσει την εμπιστοσύνη των Τούρκων. Μόλις τις τελευταίες ημέρες πριν από την άλωση προσφέρθηκε να τους μεταφέρει καθαρά ρούχα στη φυλακή, όταν διαπίστωσε ότι και οι κατακτητές θα έκαναν το ίδιο.

Μελέτης Μελετόπουλος: Του Κολοκοτρώνη ο αλγόριθμος

Η επετειακή ομιλία του Διευθυντή της Ιονίου Σχολής Μελέτη Μελετόπουλου για τα 200 χρόνια από τη Μάχη των Δερβενακίων.

Ο Φωτισμός και ο Κοσμάς Αιτωλός

Χρέος έχουν εκείνοι οπού σπουδάζουν, να μη τρέχουν εις αρχοντικά και αυλάς μεγάλων και να ματαιώνωσι την σπουδήν τους, δια να αποκτήσουν πλούτον και αξιώματα, αλλά να διδάσκωσι μάλιστα τον κοινόν λαόν, οπού ζώσι με πολλήν απαιδευσίαν και βαρβαρότητα.

Κοσμάς Αιτωλός [1]

Του Γιώργου Καραμπελιά από την ιστοσελίδα Πεμπτουσία

Ο Κοσμάς [2], του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Κώνστας, είναι άγνωστο που και πότε ακριβώς γεννήθηκε (πιθανότατα το 1714). Αναφέρει ο ίδιος, «Η πατρίδα μου η ψεύτικη, η γήϊνος, η ματαία, είναι από του Αγίου Άρτης την επαρχίαν, από το Απόκουρον» [3], περιοχή της Αιτωλίας, κοντά στο Θέρμο, «από ένα μικρόν χωρίον ονομαζόμενον Μέγαν Δένδρον» [4].

Άρχισε να μαθαίνει γράμματα από την ηλικία των οκτώ ετών, από το 1722 έως το 1732, κοντά στον ιεροδιάκονο Γεράσιμο Λύτσικα, πιθανώς στη Σιγδίτσα της Παρνασσίδας• γύρω στα είκοσι χρόνια του, άρχισε να «διδάσκεται τα γραμματικά υποκάτω εις τον ιεροδιάκονον Ανανίαν τον καλούμενον Δερβισάνον», ενώ δίδασκε και ο ίδιος ως υποδιδάσκαλος στη Λομποτινά της Μεγάλης Ναυπακτίας. Τέλος, γύρω στα 1737 η 1738, πήγε στα Βραγγιανά Ευρυτανίας, στη σχολή που είχε ιδρύσει ο Ευγένιος Γιαννούλης, όπου είχε σαν δάσκαλό του έναν λόγιο, μαθητή του Ευγένιου, τον Θεοφάνη εκ Φουρνά [5], και παρακολούθησε γραμματικά και θεολογικά μαθήματα, αριθμητική και γεωμετρία, ενώ απέκτησε και γνώσεις πρακτικής ιατρικής.

Σε ώριμη ηλικία παρακολούθησε μαθήματα στην Αθωνιάδα, στο Άγιον Όρος, και, σύμφωνα με το «Μαρτυρολόγιον», «ετελείωσε τα γραμματικά υποκάτω εις τον διδάσκαλον Παναγιώτην Παλαμάν• μετά δε ταύτα παρέλαβε και την Λογικήν από τον διδάσκαλον Νικόλαον Τζαρτζούλιον» ενώ παρακολούθησε και τον Ευγένιο Βούλγαρι.

Λίγα γνωρίζουμε σχετικά με το επίπεδο των γνώσεών του: «Και εγώ από το σχολείον έμαθα τα εικοσιτέσσερα γράμματα… έμαθα και πεντέξ ελληνικά…» «και έμαθα πολλών λογιών γράμματα, εβραϊκά, τουρκικά, φράγκικα και από όλα τα έθνη και πολλά τα εδιάβασα» [6]. Όπως φαίνεται από τις διδαχές του, γνώριζε την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, τους Πατέρες, τα λειτουργικά βιβλία, καθώς και τα Συναξάρια των Αγίων και την Αμαρτωλών Σωτηρία, του Αγάπιου Λάνδου, την οποία αναφέρει ρητώς [7]. Σε ο,τι αφορά στις λοιπές γνώσεις του, ορισμένες αναφορές στις διδαχές παραπέμπουν στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Έτσι, η φράση «Ούτος ο κόσμος αδελφοί μου είναι ωσάν μία φυλακή. Πότε πρέπει να χαίρεται ο άνθρωπος; Όταν εμβαίνη εις την φυλακήν η όταν ελευθερώνεται από την φυλακήν», παραπέμπει στον Σωκράτη του πλατωνικού Φαίδωνα [8]. Σε μια διδαχή του υποστηρίζει πως ο Θεός έπλασε τον Αδάμ αφού «επήρε από την γην χώμα και νερόν και φωτιά και αέρα», άποψη που παραπέμπει στις θεωρίες των προσωκρατικών. Μετά το πέρας των σπουδών του, και αφού χειροτονήθηκε ιερομόναχος στη Μονή Φιλοθέου, το 1760, μετέβη στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί πήρε μαθήματα ρητορικής από τον αδελφό του Χρύσανθο και έλαβε και την άδεια «του εκ Δελβίνου της Ηπείρου», πατριάρχη Σεραφείμ Β –που είχε συνταχθεί με τους επαναστάτες κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών–, να αρχίσει το κηρυγματικό του έργο: Οι περιοδείες του –τρεις η τέσσερις κατ’ άλλους– συνεχίστηκαν μέχρι το 1779, διέτρεξε δε, σπιθαμή προς σπιθαμή, μεγάλο μέρος της νησιωτικής –Αιγαίο και Ιόνια– και ηπειρωτικής Ελλάδας, με ιδιαίτερη έμφαση στη Νότια και Βόρεια Ήπειρο, όπου τον βρήκε και ο μαρτυρικός θάνατος.

ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΔΙΔΑΞΕ Ο ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ

Ζωντανή μαρτυρία και καταγεγραμμένη παράδοση για την παρουσία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στον τόπο μας, όπου δίδαξε τους προγόνους μας, αποτελεί το έως σήμερα αγέρωχο Ιερό Παρεκκλήσιο που βρίσκεται στις βόρειες παρυφές της κοιλάδας του Ερυθροποτάμου, μεταξύ των χωριών Χελιδόνας και Μικρής Δοξιπάρας.

Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης)

Στις 24 Αυγούστου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Κοσμά του Αιτωλού (1714 – 1779) του “Πατροκοσμά”, του εθνοϊερομάρτυρα και Άγιου της Εκκλησίας μας, που με το κήρυγμά του έδωσε δύναμη στους υπόδουλους Έλληνες στα χρόνια της σκλαβιάς και κράτησε άσβεστη τη φλόγα της Πίστης, της Ελπίδας και της Ελευθερίας.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός σε φορητή εικόνα στο παρεκκλήσιο στη Χελιδόνα Έβρου

Πολυσχιδής προσωπικότητα, λόγιος, ιεροκήρυκας, κοινωνικός μεταρρυθμιστής και διαφωτιστής, γνωστός και ως «Πατροκοσμάς».
Όπως μαρτυρεί όμως και το προσωνύμιο «Αιτωλός», ο Άγιος γεννήθηκε στην Αιτωλοακαρνανία (πιθανότατα το 1714) και ως τόπος γέννησής του, αναφέρεται το Μέγα Δένδρο Αιτωλίας. Ο πατέρας του ήταν Ηπειρώτης, κατά πάσα πιθανότητα από τα Ζαγόρια.

Γύρω στο 1750 ο Κοσμάς αποφάσισε να μεταβεί στην Αθωνιάδα Σχολή, στο Άγιο Όρος. Εκεί, είχε δασκάλους τον Ευγένιο Βούλγαρη, τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη και το Νικόλαο Τζαρτζούλη. Το 1759, ο Κοσμάς πήγε στη Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους, όπου έγινε Μοναχός και πήρε το όνομα με το οποίο έγινε γνωστός, αλλάζοντας το αρχικό του όνομα, Κώνστας (Κωνσταντίνος).

Κοσμάς ο Αιτωλός. (*)

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Στο εξαιρετικά σημαντικό και διαφωτιστικό βιβλίο «Κοσμάς ο Αιτωλός» του Φάνη Μιχαλόπουλου περιγράφεται διεξοδικά γιατί ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ή Πατροκοσμάς πέρασε στην Ελληνική Ιστορία σαν ο Ελληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος, θαυματουργός, διαφωτιστής, εθνεγέρτης και «άγιος της Κλεφτουριάς» που στη διάρκεια της τουρκοκρατίας ίδρυσε 250 σχολεία μέσα σε μόλις δεκαέξι χρόνια.

Ένας από τους κυριότερους σκοπούς αυτής της μεγάλης προσωπικότητας του Ελληνισμού υπήρξε «η σπουδή της ελληνικής γλώσσας και η ισχυροποίηση των ασθενών εθνολογικώς και γλωσσικώς διαμερισμάτων της εθνότητας, ιδίως των βορειότερων». Η πίστη του λαού σ΄ αυτόν ήταν τόσο δυνατή που όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση του 1821 ακούγονταν το περίφημο δίστιχο: «Βόηθα μας Άγιε Γιώργη και συ Άγιε Κοσμά / να πάρουμε την Πόλι και την Αγια Σοφιά».

Αυτοί που τον εχθρεύονταν και τον πολεμούσαν δεν ήταν όμως μόνο οι Τούρκοι κατακτητές αλλά και Ενετοί, Εβραίοι, αλλά και κοτζαμπάσηδες της περιοχής όπου έδρασε. Μαζί του είχε όμως χιλιάδες πιστούς Χριστιανούς, ακόμα και Μουσουλμάνους.

"Ψελλίσματα για τον Μακρυγιάννη"

Ι. Ν. Αγίων Πάντων Καλλιθέας - Δευτέρα, 14.11.2022
Συνάντηση του "Κρυφού Σχολειού" με ομιλητή τον π. Ευάγγελο Παπανικολάου με θέμα: "Ψελλίσματα για τον Μακρυγιάννη"

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός - Απαγχονίστηκε την 9η Ιουλίου 1821

«Θνήσκε υπέρ πίστεως ☦ και μάχου υπέρ πατρίδος … 

καθότι οι υπέρ πίστεως και πατρίδος αγωνιζόμενοι,

 και υπό Θεού στεφανούνται  🙌, 

και παρά τοις ανθρώποις εγκωμιάζονται. 🌸»

{ γραφέν υπό αυτού του ιδίου ✍του Εθνομάρτυρος 🌹Αρχιεπισκόπου Κυπριανού είς το Ιδρυτικόν Έγγραφον της Ελληνικής Σχολής Λευκωσίας }

🔸Γράφει μεταξύ άλλων ο γεραρός και οτρηρός Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων { επιστολή εκ των αρχείων του με ημερομηνία 21 Αυγούστου 1816 } προς τον μαχαιριώτην Αρχιεπίσκοπον :

" Εγώ δε, Μακαριώτατε Δέσποτα ☦ , όλων τούτων δι όλου πειραθείς εις την μικράν άμα τε και μεγάλην μετά της θεσπεσίας σου ψυχής παροικίαν μου, αναλογίζομαι καθ εκάστην τον πλατύν και ευώδη λειμώνα των αρετών σου 🌸. Και ως μέλιττα μικρά 🐝περιϊπτάμενος με την διάνοιαν , επαινώ και κηρύττω μετ' ευφημίας τα ακήρατα των κατορθωμάτων σου άνθη "

Προέφη - ούτως ειπείν - ο Οικονόμος την μαρτυρικήν ομολογίαν του Ανδρός 🌹 ολίγον τι ύστερον...

Και πράγματι : Μόλις ανεφάνησαν εις το προσκήνιον οι πρώτες βαρβαρότητες { διήγησις του Άγγλου περιηγητού John Carne  περί των τραγικών σκηνών του Ιουλίου 1821 } , τότε αφόβως ο Κυπριανός , με επικείμενο τον κίνδυνον της ιδίας αυτού ζωής και ένδακρυς περί των διαδραματιζομένων σφαγών και δηώσεων , ερωτώμενος διατί δεν εγκαταλείπει τη Μεγαλόνησο ανεκοίνωσε την αμετάθετον του απόφασιν να παραμείνει έως άκρας θυσίας εαυτού 🥀 προς υποστήριξιν του βασανιζομένου ποιμνίου του ...

Σε άλλο σημείο αναφέρει ο αοίδιμος Οικονόμος τα εξής :

" Απεστάλης από τον ουρανόν ποιμήν αγαθός, δια να ποιμαίνης το λογικόν σου ποίμνιον και με λόγον, και με έργον, και με πράξιν, και με διδασκαλίαν, και με αυτήν εάν τύχη την ανεκτίμητόν σου ψυχήν. 

Στέλιος Κούκος: Όταν ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου πήρε στην αγκαλιά του τον Γρηγόρη Αυξεντίου!

Ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (αριστερά) και ο ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου ντυμένος σαν μοναχός της Μονής Μαχαιρά.

Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Όλο το βράδυ ψες σε ψέλνανε Μακαριώτατε Ιερομάρτυρα, αγλάισμα της Κύπρου, Κυπριανέ Αρχιεπίσκοπε!

Την ακολουθία σου διαβάζανε και σε γιορτάζανε κι ας μην έχει γίνει ακόμη και τυπικά η κατάταξή σου στον κόσμο που ανήκεις!

Ανάμεσα στους μαρτυρικώς αθλήσαντες. Αν και πάλεψες στην πρώτη γραμμή και μαρτύρησες ενδόξως!

Και ήσουν πρότυπο και υπόδειγμα πίστης έως θανάτου!

Και μαζί σου συμπανηγύρισαν και όλοι οι συμμαρτυρήσαντες το μαύρο θέρος του 1821 που λεύκαναν και δρόσισαν με τα αίματα τους ως δρόσος νέφους τους καύσωνες της Μεγαλονήσου.

Ιεράρχες, αρχιμανδρίτες, ηγούμενοι, κληρικοί, πλήθος λαϊκών! Ένα θερινό νέφος μαρτύρων που ξεδίψασε με τα αίματά του την πάντα άνυδρη και ξερική Μεγαλόνησο. Γιατί στην αβροχιά φελά [ωφελεί] και το αίμα των Μαρτύρων! Μοναδικό λίπασμα για την ευφορία της γης και του αέρα!

Εκτός αν η γη της Αγίας Νήσου, της Νήσου των αγίων, το ’χει σε καλό να ξεδιψά κατά καιρούς και τέτοιες μέρες με αίμα αθώων για να εξαγιάζεται ο τόπος και ο καιρός.

Μια βαθιά πληγή, φρέαρ, άνοιξε στις 9 Ιουλίου του 1821 στην καρδιά της Κύπρου. Ένα βαθύ πηγάδι πίστεως και πατρίδας του οποίου τα αρτεσιανά νερά και αίματα αναβλύζουν μέχρι σήμερα από την πληγή που έγινε πηγή!

Η σαρακοστιανή νηστεία του Μπάυρον

Κωνσταντίνος Μπλάθρας

«...κάνω ένα είδος σαρακοστιανής νηστείας, απαραίτητης για να προετοιμαστώ για την ασκητικότερη διατροφή που με περιμένει στον Μοριά, όποτε κληθώ εκεί», απαντάει ο Μπάυρον, στις 18 Σεπτεμβρίου 1823, σε πρόσκληση για γεύμα του πλοιάρχου του Βασιλικού Ναυτικού Κλίφορντ (Clifford), στην Κεφαλλονιά όπου βρίσκεται, αναζητώντας τρόπο να περάσει απέναντι, στην ηπειρωτική, όπως τη λέει ο ίδιος, Ελλάδα.

 Τη σαρακοστιανή αυτή νηστεία, όπως φαίνεται από τις αναμνήσεις του Ιταλού κόμητα Ντα Γκάμπα, που τον συνόδευσε στο Μεσολόγγι, την κράτησε –λόγω και στομαχικών προβλημάτων– μέχρι τον θάνατό του, το Πάσχα, 19 Απριλίου 1824, ανατρέποντας ο ίδιος τον έκλυτο βυρωνικό του μύθο. Στο μεταξύ, συνέτρεχε τους Έλληνες και οικονομικά, μοιράζοντας τα τελευταία απομεινάρια της πατρικής του περιουσίας:

 «ξόδεψα επίσης γύρω στα εκατό τάλιρα για να συντρέξω τους Έλληνες πρόσφυγες στην Ιθάκη» –σε αντίθεση με τους πατριώτες του Σολωμού καλοστεκούμενους Ζακυνθινούς–, όπως γράφει στον κολλητό του Χομπχάουζ (Hobhouse) λίγο πριν (11 Σεπτεμβρίου), αναγγέλοντάς του μαζί με άλλα τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη. Ο Μπότσαρης τον περίμενε απέναντι, όπως λέει ο ήρωας στο τελευταίο του γράμμα, προς τον ποιητή, μια μέρα πριν πέσει στο Κεφαλόβρυσο (9 Αυγούστου 1823).

 Ο Μπάυρον πέρασε απέναντι αλλά δεν έφτασε ποτέ στον Μοριά, αν και είχε προσφερθεί στον πασά της Πάτρας να ανταλλαχθεί ως όμηρος με Έλληνες αιχμαλώτους. Διακόσια χρόνια πριν, σαν σήμερα, η καρδιά του, που έμεινε για πάντα στο Μεσολόγγι, σταμάτησε να χτυπά.

Το περιοδικό «Book’s Journal», στο τεύχος Απριλίου, αφιερώνει σελίδες του στον ποιητή και εκ των πραγμάτων πολιτικό, όπου συνεισφέρω μερικούς στίχους από τις «Εβραϊκές μελωδίες», που φανερώνουν την εξοικείωσή του με τη Βίβλο, καθόλου άσχετη με την γενικότερη φιλελεύθερη πολιτική και τη φιλελληνική του στράτευση:

 «το βιβλικά μελαγχολικό κλίμα των ποιημάτων αυτών και η αναμέτρησή του με την παράδοση και την πίστη, ποιητής γαρ, τον συνόδευσε ως το τέλος». Λαμπριάτικο εν τέλει τέλος.

Η εικόνα του Μπάυρον είναι του Γιάννη Ψυχοπαίδη από το έργο του «Ο Βύρωνας στην Κεφαλλονιά» (2014). Τα αποσπάσματα των επιστολών του είναι από τη μετάφραση του Δημοσθένη Κούρτοβικ, στην ωραία έκδοση του «Ιδεογράμματος», «Λόρδου Μπάυρον. Επιστολές από την Ελλάδα».

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/qE8gVMW1BYH64s37/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Γεννήθηκα εις τα 1770, Απριλίου 3,…εις ένα βουνό, εις ένα δένδρον αποκάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι

(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874), ο απομνημονευματογράφος του Κολοκοτρώνη, μας παραδίδει τον εξής διάλογο μεταξύ του Κολοκοτρώνη και ενός Κυρίου Τ.

(Εις την θανήν του μακαρίτου Α. Ζαΐμη*, ακολουθώντας το λείψανο έκλαιγε απαρηγόρητα. Ο Κύριος Τ. ζηλωτής να ακούση την καρδία του, του λέγει: «Δεν ενθυμείσαι τες διχόνοιές σας;»  Απεκρίθη: «Εσταθήκαμε συχνά εχθροί ανάμεσόν μας, αλλά δεν τον εμίσησα ποτέ». Δείχνοντάς του συγχρόνως άλλο έξοχον αγωνιστή της πατρίδος, του είπε: «Εσταθήκαμε συχνά φίλοι, αλλά δεν τον ηγάπησα ποτέ»)

ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, Καταγραφή Γ. ΤΕΡΤΣΕΤΗ, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΣ, σ. 238

* Πρόκειται για τον Ανδρέα Ζαΐμη (1791-1840)

Σαν σήμερα γεννήθηκε Ο ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. 

 "Η Ζαμπία ή Ζαμπέτα, η μητέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ήταν κόρη του οπλαρχηγού της Αλωνίσταινας Κωτσάκη. Παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη το 1762, όντας ακόμη σχεδόν σε παιδική ηλικία. Κατά τη διάρκεια του διωγμού και της φυγής στον πόλεμο του 1770, περπατούσε μέσα στη φάλαγγα, όλη τη νύχτα, με τους πόνους της γέννας. Όταν αισθάνθηκε ότι η στιγμή πλησιάζει, ξάπλωσε «κατάλακα» κάτω από ένα δέντρο, ζήτησε τη βοήθεια του Θεού και των γυναικών που βρίσκονταν κοντά της (μεταξύ των οποίων και η πεθερά της Γεωργίτσα) και κατά τα χαράματα της 3ης (κατ’ άλλους της 4ης)  Απριλίου έφερε στον κόσμο τον μέλλοντα αρχιστράτηγο και ελευθερωτή της Ελλάδας.