Τρίτη 4 Απριλίου 2023

Τρομακτική στη γελοιότητά της





Μαρία Κατσουνάκη

Γίνεται όλο και πιο απειλητικό. Μερικές φορές κόβει την ανάσα. Μαζί και την προσπάθεια να το εκτονώσει κανείς με ένα γέλιο – να το ξορκίσει καλύτερα. Λες, «γραφικότητες είναι», και το προσπερνάς. Διαβάζεις όμως τα περιστατικά και αντιλαμβάνεσαι ότι δεν πρόκειται για προσωπικές υποθέσεις. Εμπλέκονται εκδοτικοί οίκοι και ολόκληρες πληθυσμιακές κοινότητες. Κινούνται μηχανισμοί για να εξηγήσουν, να αιτιολογήσουν, να οργανώσουν την «έφοδο» με επιχειρήματα.

 Συγκροτείται έτσι, δομείται για την ακρίβεια, μια άλλη πραγματικότητα, που συχνά είναι και θεσμική. Τα παραδείγματα αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

 Πριν από λίγες ημέρες αφαιρέθηκαν από τα βιβλία της Αγκαθα Κρίστι σημεία που περιέγραφαν ένα χαρακτήρα ως μαύρο, Εβραίο ή Ρομά, σύμφωνα με την Telegraph. Προηγήθηκε η επίθεση στα βιβλία του Ρόαλντ Νταλ. Ο εκδοτικός οίκος Puffin προσέλαβε ανθρώπους για να ξαναγράψουν αποσπάσματα, «ώστε να μπορούν να τα απολαμβάνουν όλοι σήμερα». Για παράδειγμα, ο Αύγουστος Γκλουπ από το «Εργοστάσιο σοκολάτας» περιγράφεται πλέον ως «τεράστιος», με τη λέξη «χοντρός» να έχει αφαιρεθεί από κάθε βιβλίο. Η κυρία Τουίτ δεν είναι πια «άσχημη και θηριώδης», αλλά απλώς «θηριώδης». Διορθώσεις υπέστησαν και τα βιβλία του Ιαν Φλέμινγκ.

Η ασθένεια, γιατί περί ασθένειας πρόκειται, εκτός από την τέχνη, έχει απλωθεί και στην εκπαίδευση. Από ένα δημοτικό σχολείο στη Φλόριντα των ΗΠΑ, όπου η δασκάλα και διευθύντρια εξαναγκάστηκε σε παραίτηση επειδή κατηγορήθηκε πως «εξέθεσε τους μαθητές σε πορνογραφία», όταν σε μάθημα Ιστορίας Τέχνης τούς έδειξε εικόνες από τον Δαβίδ του Μιχαήλ Αγγελου, το αριστούργημα της αναγεννησιακής γλυπτικής· έως το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, από τα σημαντικότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα στον κόσμο, το οποίο εκδίδει λίστα με απαγορευμένες λέξεις. Για να μη θυμηθούμε, βέβαια, ότι τα Οσκαρ ανακοίνωσαν εδώ και τρία χρόνια μια σειρά προαπαιτούμενων που στο άμεσο μέλλον (ήδη δηλαδή) θα είναι δεσμευτικά για να συμπεριληφθεί μια παραγωγή στην κατηγορία καλύτερης ταινίας. Ενδεικτικά: τουλάχιστον ένας από τους πρωταγωνιστές ή σημαντικούς δευτεραγωνιστές πρέπει να είναι Ασιάτης ή Ισπανός/Λατίνος ή αυτόχθονας/ιθαγενής ή Βορειοαφρικανός ή γεννημένος στη Χαβάη ή σε άλλα νησιά του Ειρηνικού ή, τέλος, να ανήκει σε κάποια φυλή ή εθνικότητα που υποεκπροσωπείται.

Η πολιτική ορθότητα κατέληξε εισαγγελική παρέμβαση, γεμάτη από τιμωρητικές εκφάνσεις, που σκορπάει τον φόβο, συρρικνώνει.

Οι αντιφάσεις πορεύονται τόσο ανεξέλεγκτα, ώστε οι κοινωνίες αποσυντονίζονται. Ναι, χωρίς αστερίσκους, στη συμπερίληψη. Τι γίνεται όμως όταν, αν δεν χρησιμοποιήσεις το ουδέτερο άρθρο, σου παίρνουν το κεφάλι, αν δεν βρεθεί τρανς πρωταγωνίστρια για έναν ρόλο στο λυρικό θέατρο κινδυνεύει να ματαιωθεί η παράσταση, αν επιλέξεις το λάθος επίθετο μπορεί και να απολυθείς, αν, αν… Το έδαφος είναι τόσο ναρκοθετημένο, ώστε κάθε βήμα καταλήγει να είναι μια μαρτυρική άσκηση ισορροπιών.

Οσο η πολιτική ορθότητα φώτισε συμπεριφορές και αντιδράσεις βίαιες, σεξιστικές, βαθύτατα ρατσιστικές, βοηθώντας τις κοινωνίες να ευαισθητοποιηθούν, τουλάχιστον να σκεφτούν πώς πορεύονται σε σχέση με τον άλλο, με τον αδύναμο άλλο, τόσο, πλέον, συσκοτίζει, έχοντας αποκτήσει φονταμενταλιστικά χαρακτηριστικά. Εναν τυφλό φανατισμό, που περνάει σαν οδοστρωτήρας πάνω από κείμενα, πρόσωπα, έργα τέχνης, δημιουργώντας μια ασφυκτική και επικίνδυνη ιδεολογική ομοιομορφία. Ετσι, αποδυναμώνεται ο διάλογος και εξουδετερώνεται η ανοχή. Και τι ειρωνεία, αλήθεια. Ενώ επιδίωκε την ευρυχωρία και την ανοχή, την, όχι με τη στενή έννοια, συμπερίληψη, κατέληξε εισαγγελική παρέμβαση, γεμάτη από τιμωρητικές εκφάνσεις, που σκορπάει τον φόβο, συρρικνώνει, φτωχαίνει αντί να πλουτίζει.

 Τρομακτική στη γελοιότητά της, γίνεται το καλύτερο εργαλείο, το πιο πειστικό επιχείρημα, στο οπλοστάσιο των απανταχού Τραμπ αυτού του πλανήτη.

Παρατήρηση Λυμπέρη Κορέα

Οι γλωσσολόγοι -εγώ δεν είμαι, συνεπώς δε μπορώ να εμβαθύνω- λένε ότι η γλώσσα εξελίσσεται με φυσικό τρόπο και ότι σημερινά λάθη αύριο θα είναι ίσως η κανονικότητα της γλώσσας.

 Απορρίποτυν επίσης την ρυθμιστική γραμματική, δηλαδή μια επίμονη κανονικοποίηση. Συνεπώς με ποιο δικαίωμα αλλάζουμε με έναν νόμο κι ένα άρθρο ό,τι δε μας αρέσει; 

Ο/Η συγγραφέας έτσι το έγραψε, αν δε σου αρέσει (οχι εσενα προσωπικά) δεν το διαβάζεις. Δε μπορείς όμως να μου επιβάλλεις την άποψή σου ντε και καλά. Η δε ελευθερία του λόγου που είναι;

 Όταν ποινικοποιούμε -γιατί αυτό είναι στα δικά μου μάτια- τις λέξεις του Χ και Ω συγγραφέα, που έγραψε πριν 50, 100, 200 κλπ χρόνια, απαιτώντας από αυτόν να γράφει με τα δικά μας σημερινά δεδομένα, τότε ποια η διαφορά μας -όσο κι αν ορισμένοι πολύ ξύπνιοι και προοδευτικούληδες από τα λιντλ- από τις πυρές του 1933;

 Μήπως να καταργήσουμε όλη τη λογοτεχνία πριν το 1970), ώστε να ταιριάζει με την δική μας ορθότητα; Ηδη δειλά δειλά ο Δαβίδ του Μιχαήλ Αγγέλου χαρακτηρίστηκε πορνογραφία, γνωρίζω ότι σε αγγλικό σχολείο καλύπτουν την ήβη των αρχαιοελληνικών αγαλμάτων στο μάθημα για να μη σκανδαλίζονται οι μη χριστιανοί μαθητές. Γι' αυτά αγωνίστηκε η Δύση; Γι' αυτά είμαστε περήφανοι;

 Να αυτολογοκρινόμαστε και να μην είμαστε ελεύθεροι να διαφωνούμε πάνω σε διφορούμενα ζητήματα αλλά να μας επιβάλλονται άνωθεν μέσω ισχυρών ομάδων πίεσης;

 Προσωπικά δε σκοπεύω να το δεχτώ και αυτό δεν έχει καμία σχέση με την προσωπική μου θέση περί σεβασμού όλων των πληθυσμών, καθώς το βρίσκω καταφωρη παραβίαση των προσωπικών αντιλήψεων, θέσεων και μια πλήρη όχι απλά ομογενοποίηση, αλλά ισοπέδωση.

 Σέβομαι κάθε μαύρο, κάθε αφρικάνο, ασιάτη, γκέι, στρέιτ, τρανς, γυναίκα και άντρα, κοντό, ψηλό, χοντρό, άσκημο και όμορφο, και δεν ασχολούμαι περισσότερο, γιατί δεν είμαι ούτε ο ψυχολόγος του ούτε ο γιατρός του. Επιπλέον, αν ο μεταμοντερνισμός δέχεται όλες τις αλήθειες, γιατί απορρίπτει όσες δεν τον βολεύουν; 

Όλα τα θραύσματα του καθρέφτη δείχνουν εικόνες, διαφορετικές μεταξύ τους,  μερικές στην αντανάκλαση και την σύλληψή τους. Δε με πείθει, λοιπόν, η νέα θεωρία. κεί έχουν πέσει τώρα τα λεφτά, εκεί είναι το ψωμί κι αυτό κάνουμε. Και ναι, επειδή είμαι και κοντός και χοντρός και άσκημος κι όλα τα κακά πάνω μου τα έχω, θα έπρεπε να είμαι ο πρώτος υπερασπιστής, αλλά μια βασική θέση στην καλλιτεχνική δημιουργία, την οποία διατύπωσε ο Michael Baxandall αν δεν απατώμαι, αλλά μας την έλεγαν συνεχώς στο πανεπιστήμιο είναι το "the period's eye". 

Συνεπώς όλο το οικοδόμημα αντιφάσκει και φαίνεται ότι ειναι κατασκευή, πιο "κατασκευή" κι από αυτές που καταγγέλλει με ιδιαίτερη σφοδρότητα ο κάθε αποδομισμός.

Παρατήρηση Chris Caterina



το γελάμε αλλά οι Ιταλοί το έκαναν πράξη και με δική τους πρωτοβουλία. Μην δει ο Ιρανός κανά τσουτσούνι και πάθει αλλεργικό σοκ.



Παρατήρηση Μάνα Κάππα 

Ο Ουμπέρτο Έκο θεωρούσε ότι η πολιτική ορθότητα αποτελεί έναν νέας μορφής φονταμενταλισμό που πρέπει να εκλείψει εντελώς για το καλό της ανθρωπότητας.
Ήταν πολύ μπροστά ο άνθρωπος.

ΥΓ. Περισσότερα στο συλλογικό έργο "Η μισαλλοδοξία", Διεθνές Φόρουμ για τη Μισαλλοδοξία της UNESCO,  Σορβόνη, 27 & 28 Μαρτίου 1997, Παγκόσμια Ακαδημία Πολιτισμών, ΕΞΑΝΤΑΣ, Αθήνα 1999.



ΠΗΓΗ:https://www.kathimerini.gr/opinion/562351039/tromaktiki-sti-geloiotita-tis/


Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.