ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ και ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ του ΚΑΡΛ ΚΡΑΤΣΑΪΖΕΝ

Θεόδωρου Βρυζάκη: «Το εν Πειραιεί ευρισκόμενον στρατόπεδον του Καραϊσκάκη, έτος 1827», το 1855, πίνακα στον οποίο απεικονίζει και τον Γερμανό φιλέλληνα στρατιωτικό και ερασιτέχνη ζωγράφο Καρλ Κράτσαϊζεν, που φιλοτέχνησε τα πορτραίτα των σημαντικότερων αγωνιστών της Ελληνικής Εθνεγερσίας του 1821

O Κρατσάιζεν όπως απεικονίζεται στον πίνακα του Βρυζάκη.

Καρλ ΚΡΑΤΣΑΪΖΕΝ

Πέτρος Δημητρίου

ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ και ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ
ΚΑΡΛ ΚΡΑΤΣΑΪΖΕΝ

Προλεγόμενα ΠΑΝΤΕΛΗ ΠΡΕΒΕΛΑΚΗ

Απόσπασμα πρώτο: «Σταθείτε Περσιάνοι να πολεμήσουμε!»

...«Τα εικονιζόμενα πρόσωπα τα συνδέει μεταξύ τους κοινό ήθος. Σε τούτο οφείλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή. Οι αγωνιστές του '21 θεωρούν την εθνεγερσία ως «αγώνα υπέρ πάντων». Στα χείλη τους επανέρχεται υπό νέα γλωσσική μορφή, αλλά με αναλλοίωτο νόημα, η «πολλή βοή» των Ελλήνων που ο Aισχύλος βάνει στο στόμα του Αγγέλου στους Πέρσες του (στίχ. 402 κε΄.):

Ω παίδες Ελλήνων, ίτε,
ελευθερούτε πατρίδ', ελευθερούτε δε
παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη,
θήκας τε προγόνων· νυν υπέρ πάντων αγών.

Ο Σηκωμός του '21 λαμβάνει εξαρχής χαρακτήρα αρχετύπου γεγονότος, που η φαντασία των αγωνιστών το ανάγει αυθορμήτως στην πολεμική αναμέτρηση των Ελλήνων και των Περσών. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσουμε την κραυγή του Νικηταρά προς τους υποχωρούντες Τούρκους στη μάχη στα Δολιανά (1821): «Σταθείτε Περσιάνοι να πολεμήσουμε!». 

Το Έθνος είχε διατηρήσει, ας ήταν και θολωμένη, την ανάμνηση της ευγενείας του. «Όσο βαρύτερα ήταν πληγωμένο, τόσο εβαθύνετο το αυτόνομο ελληνικό πνεύμα», κατά τον Ιάκωβο Πολυλά, στα σολωμικά του 

Προλεγόμενα.

Προς τον αρχαίο αγώνα ομοιάζει ο νέος και κατά τούτο:

 τόσο οι αρχαίοι όσο και οι νεώτεροι Έλληνες είχαν πιστέψει στο δίκιο τους και επομένως στη θεϊκή προστασία. Η ύβρις των Περσών επιδρομέων είχε επισύρει την Άτην. Το ίδιο και η αδικία των Τούρκων κατακτητών, που είχαν εκδιώξει από την αρχαία γη τις θυγατέρες της Θέμιδας, την Ευνομία, τη Δίκη και την Ειρήνη. Όσοι από τους αδικητές δεν είχαν υπερφρονήσει έβλεπαν να επέρχεται στα κεφάλια τους η θεϊκή τιμωρία...»

Απόσπασμα δεύτερο: «Ελάτε να ασπασθείτε την Ελευθερία!»

«Ο Κανάρης δεν έχει ανάγκη να απεικονισθεί μπρος στην τουρκική ναυαρχίδα, μηδέ ο Κολοκοτρώνης μπρος στα τείχη της Τριπολιτσάς. Το εθνικό πνεύμα τους τοποθετεί στο γνήσιο φυσικό και ηθικό κλίμα τους. Τους συνδέει μάλιστα με κάτι υψηλότερο, με την ιδέα της Ελευθερίας, δηλαδή με το αρχικό κινούν αίτιον. Ένας ξένος θα διερωτηθεί ίσως αν πράγματι ο κοινός Έλληνας μπορεί να υψωθεί από ένα συγκεκριμένο πράγμα στην ενατένιση της ιδέας. Θ' απαντήσουμε μ' ένα ιστορικό γεγονός. Στα Απομνημονεύματα του Νικηταρά που κατέγραψε ο Τερτσέτης, ο άψογος εκείνος ήρωας περιγράφει πώς έφτιαξε την πρώτη σημαία του στρατιωτικού του σώματος, και προσθέτει:

 «Εκεί στου Πάπαρη ανέβηκα και είπα: "Ελάτε να ασπασθείτε την Ελευθερία”. Ήρθαν όλοι, γυναίκες και παιδιά, και φιλούσαν την μπαντιέρα"».

Η σημαία είναι η Ελευθερία. Η ενιαία φύση του Έλληνα συναιρεί το αισθητό με το νοητό. Η σημαία είναι φυσικό σύμβολο και όχι αλληγορία.»

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης - Αθήνα 1980

*η έκδοση περιλαμβάνει τα προσχέδια και τα σχέδια με μολύβι, στην παρούσα δημοσίευση αρχικά παραθέτουμε κάποιες από τις υδατογραφίες.

*πληροφορίες για τον δημιουργό και το ιστορικό της απόκτησης των προσωπογραφιών στο πρώτο σχόλιο

Γεώργιος ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ / υδατογραφία

Θεόδωρος ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ / υδατογραφία

Ιωάννης ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ / υδατογραφία

Κωνσταντίνος ΚΑΝΑΡΗΣ / υδατογραφία

ΜΙΑΟΥΛΗΣ - Ανδρέας Βώκος / υδατογραφία

Γεώργιος ΣΙΣΙΝΗΣ / υδατογραφία

ΤΟΜΠΑΖΗΣ - Ιάκωβος Γιακουμάκης / υδατογραφία

Αλέξανδρος ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ / υδατογραφία

Φρίντριχ ΣΙΛΕΡ / υδατογραφία

Φρανκ Άμπνεϋ ΑΣΤΙΝΓΚ / υδατογραφία

Χάρολντ ΜΠΕΪΛΥ / υδατογραφία

Τόμας ΓΚΟΡΝΤΟΝ / υδατογραφία

ΚΑΡΤΕΡΙΑ και ΕΛΛΑΣ / υδατογραφία

* "Μετά τον θάνατο του Krazeisen, η συλλογή με το έργο του περιήλθε ως κληρονομιά στην κόρη του, την Maria Krazeisen – Fetova, σύζυγο του Ρώσου καθηγητή Ion Radionov Fetov, ο οποίος δίδασκε στο Βερολίνο και μετά στο Γαλάτσι της Ρουμανίας. Μετά τον θάνατο της Μαρίας, ο σύζυγος της ενημέρωσε τον Έλληνα ζωγράφο Νικόλαο Γύζη για την ύπαρξη των λιθογραφιών και πως ήθελε να τις παραχωρήσει στο Ελληνικό Δημόσιο. 

Ο Γύζης του συνέστησε να τις παραχωρήσει στο (υπό ίδρυση) Μουσείο της πόλεως των Αθηνών. 

Στις 13 Φεβρουαρίου 1926, ο Fetov κατέθεσε το ιστορικό της συλλογής και ενημέρωσε επίσημα το Ελληνικό προξενείο στο Γαλάτσι της Ρουμανίας, ενώ ανέθεσε τα σχετικά με την πώληση στον Έλληνα κάτοικο εξωτερικού Αντύπα. Λίγο καιρό αργότερα, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, τότε διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, ζήτησε από την Ελληνική κυβέρνηση (με άρθρο[8] που δημοσίευσε), να αγοράσει το κληροδότημα, όπως και συνέβη, έναντι του ποσού των 200.000 δραχμών, και στη συνέχεια να το παραδώσει στην Εθνική Πινακοθήκη. 

Στη συλλογή περιλαμβάνονται η κασετίνα με τα υδροχρώματα και τα πινέλα του Krazeisen, το δερμάτινο σελάχι του αγωνιστή του 1821 Δημητρίου Πλαπούτα, το οποίο εκτίθεται στο Παράρτημα του Πολεμικού Μουσείο στο Ναύπλιο, μια φωτογραφία του ζωγράφου και 24 λιθογραφίες. Παράλληλα αποκτήθηκε και ο λεπτομερής κατάλογος των έργων στη Ρουμανική γλώσσα, με περιληπτική εισαγωγή του ιστορικού, όπου τονίζεται ότι οι προσωπογραφίες είναι σχεδιασμένες εκ του φυσικού και ότι κάθε μια φέρει τις ιδιόχειρες υπογραφές των απεικονιζομένων.

Οι λιθογραφίες του Krazeisen βρίσκονται στην Αίθουσα Ελευθερίου Βενιζέλου του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στην Αθήνα και μέχρι σήμερα η συλλογή έχει παρουσιασθεί τρεις φορές σε εκθεσιακό επίπεδο.

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Παντελή Πρεβελάκη, οι προσωπογραφίες του Krazeisen «είναι αρκετές για να συνθέσουν την αρχέτυπη εικόνα του Εθνικού Αγωνιστή που αναζητεί το ομαδικό υποσυνείδητο. Ιδωμένη από την ιστορική και ψυχολογική πλευρά, η κάθε προσωπογραφία αποτελεί μια ανεκτίμητη μαρτυρία για την φυλή, τον χαρακτήρα, την κοινωνική κατάσταση του εικονιζομένου»" 

https://www.eefshp.org/karl-krazeisen-germanos.../...

ΠΗΓΗ:Πέτρος Δημητρίου

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com