Τρίτη 15 Απριλίου 2025

Η ηθική της επιστήμης... αυτό το μεγάλο θέμα.

Του Βασίλη Λαμπόγλου 

14 του Απρίλη του1958 και ο Σπούτνικ 2(το δέυτερο σοβιετικό σκάφος που έμπαινε σε τροχιά), ξαναμπαίνει στη γήινη ατμόσφαιρα μετά από 162 ημέρες από την εκτόξευσή  με τον πολύτιμο και πρωτοπόρο επιβάτη του να έχει απωλεσει την ζωή του προς χάρη της επιστήμης(το όχημα, δεν ήταν σχεδιασμένο για επαναεισοδο, με την μοίρα του επιβάτη προδιαγραμμενη).

Ο "παράξενος ταξιδιώτης"ήταν η Λάικα, ένα αδέσποτο σκυλί της Μόσχας.
Ημίαιμο ηλικίας περίπου τριών ετών και βάρους έξι κιλών.
Οι επιστήμονες επέλεγαν θηλυκά σκυλιά, επειδή δεν χρειαζόταν να σηκώσουν το πόδι για να ουρήσουν και, συνεπώς, έπιαναν λιγότερο χώρο σε σχέση με τα αρσενικά. Επίσης, προτιμούσαν τα ημίαιμα γιατί άντεχαν περισσότερο και ήταν λιγότερο απαιτητικά.

Οι υποψήφιες έπρεπε να είναι φωτογενείς και το όνομά τους επιλεγόταν για να εντυπωσιάσει!
Η Λάικα — από τη ρωσική λέξη γαυγίζω — επιλέχθηκε ανάμεσα σε λίγες άλλες συνυποψήφιες.
Ήταν υπάκουη, έξυπνη και είχε διερευνητικό βλέμμα...


Για να συνηθίσουν τη διαστημική πτήση μέσα σε μια κάψουλα μήκους 80 εκατοστών, τα σκυλιά τοποθετούνταν μέσα σε όλο και πιο μικρά κλουβιά.
Μετά το πέρας των είκοσι ημερών, μεταφερόταν σε ακόμα μικρότερη κάψουλα η οποία είχε τόσο χώρο ώστε μόνο να ξαπλώνει ή να σηκώνεται.

Η Λάικα τότε σταμάτησε να τρώει και να κάνει την ανάγκη της γι’ αυτό και της χορηγήθηκαν φάρμακα τα οποία δεν είχαν αποτέλεσμα.
Για να επιλυθεί το πρόβλημα, αυτές οι κάψουλες έγιναν το μόνιμο σπίτι της ώστε να ξεχάσει πώς να κάνει την ανάγκη της αλλού. 
Περνούσε χρόνο μέσα σε φυγοκεντρωτές που μιμούνταν την επιτάχυνση του πυραύλου ο οποίος θα εκτοξευόταν, ενώ έμαθε να αντέχει τους θορύβους και να τρώει ένα ειδικό τζελ πρωτεΐνη που θα αποτελούσε και το φαγητό της στο διάστημα.
Ένας από τους τεχνικούς που ετοίμασε την κάψουλά της παραδέχθηκε ότι φίλησε τη μουσούδα της και της ευχήθηκε καλό ταξίδι, γνωρίζοντας ότι δεν θα ζούσε μετά την πτήση.

Εκτοξεύτηκε με έναν πύραυλο παρόμοιο μ’ αυτόν που χρησιμοποιήθηκε και για τον Σπούτνικ. 
Στη μέγιστη επιτάχυνση, η Λάικα ανέπνεε τέσσερις φορές πιο γρήγορα από το φυσιολογικό κι ο χτύπος της καρδιάς της από τους 130 χτύπους το λεπτό έφτασε τους 240. 
Παρουσιάστηκε μόνο ένα πρόβλημα το οποίο προκάλεσε θερμική βλάβη, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία να ανέβει και να ξεπεράσει τους 40 βαθμούς Κελσίου.
Τα στοιχεία έδειχναν ότι οι χτύποι της καρδιάς της είχαν επανέλθει στο φυσιολογικό μέσα σε τρεις ώρες.
 Ήταν ακόμη ανήσυχη, αλλά έτρωγε το φαγητό της.
Μετά από επτά ώρες πτήσης, η κάψουλα δεν εξέπεμψε άλλα σημεία ζωής.
Η Λάικα είχε πεθάνει.

Υπήρχε μια συσκευή για να της γίνει ευθανασία δέκα μέρες μετά την εκτόξευση, κάτι που τελικά δεν χρειάστηκε καθώς ο σκύλος δεν άντεξε στις θερμοκρασίες της καμπίνας.
Η αποστολή αυτή έδωσε στους επιστήμονες τα πρώτα στοιχεία σχετικά με τη συμπεριφορά ενός ζωντανού οργανισμού στο διάστημα.

Στις 14 Απριλίου του 1958, μετά από πέντε μήνες και 2.570 περιστροφές, η κάψουλα εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης και διαλύθηκε.
Το άψυχο σώμα της Λάικας δεν έφτασε ποτέ στο έδαφος.
Η Μούσκα, ένας άλλος σκύλος που εκπαιδεύτηκε μαζί με τη Λάικα, στάλθηκε στο διάστημα λίγο αργότερα και επίσης θυσιάστηκε, καθώς οι Σοβιετικοί επέλεξαν να πυροδοτήσουν την εκρηκτική ύλη που είχαν βάλει στη δική της κάψουλα.

Η Σοβιετική Ένωση ισχυρίσθηκε ότι η Λάικα πέθανε γαλήνια, αφότου έφαγε δηλητηριασμένη τροφή, ενώ είχε ήδη επιβιώσει μία ημέρα στο διάστημα.

Μετά από πολλά χρόνια υποθέσεων, το 2002 ο Ντιμίτρι Μαλασένκοφ που εργάστηκε για την αποστολή του Sputnik 2, αποκάλυψε ότι η Λάικα πέθανε κατά την 4η περιστροφή από υπερθέρμανση και πανικό μέσα σε επτά ώρες, ενώ συμπλήρωσε ότι δεν τους δόθηκε αρκετός χρόνος ώστε να μπορέσουν να κατασκευάσουν έναν κατάλληλο χώρο με αξιόπιστο θερμικό σύστημα.

 «Θυσιάστηκε για την επιστήμη» είπαν κάποιοι, ενώ άλλοι διαμαρτυρήθηκαν για τον βίαιο θάνατό της.
Ακόμη και πριν από την εκτόξευση, αρκετοί έσπευσαν να διαδηλώσουν και να δημοσιεύσουν άρθρα ζητώντας την ακύρωση του ταξιδιού της, στους οποίους οι Σοβιετικοί απάντησαν ότι το ταξίδι «δεν γίνεται στο όνομα της κακοποίησης, αλλά για το καλό της ανθρωπότητας.»

Οι Ρώσοι την αποθέωσαν φτιάχνοντας της μνημείο και γραμματόσημο προς τιμήν της. 

Η αμερικανική προπαγάνδα (εποχές ψυχρού πολέμου) προσπαθώντας να αντισταθμίσει το σοκ  στηρίζεται στα φιλοζωικά αισθήματα της δυτικής κοινής γνώμης.

Μαζικές διαδηλώσεις διοργανώνονται στο Λονδίνο.
Φιλοζωικές οργανώσεις, σχολεία,πανεπιστήμια, σύλλογοι, 
κυρίες της εγγλέζικης καλής κοινωνίας, 
κατεβαίνουν  στους δρόμους κατά της Σοβιετικής αναλγησίας. 
Και θα ήταν και το δίκιο με το μέρος τους. Αρκεί να είχαν δείξει και την ίδια ευαισθησία και "κινητικότητα" και μόλις 6 μήνες πριν που η βασίλισσα τους αρνείτο να δώσει χάρη στους Κυπρίους αγωνιστές που οδηγούνταν  στην αγχόνη. 

Η Λάικα όμως που "θυσιάστηκε", αξίζει να τιμηθεί - τουλάχιστον - η μνήμη της. Σ'ευχαριστουμε...

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/1HrGh6Sosf/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.