Ομιλία του Μιχάλη Χαραλαμπίδη στην παρουσίαση του βιβλίου "Ιμπραχίμ, ο γιος του Ηρακλή".

Ακολουθεί το απομαγνητοφωνημένο κείμενο:

Η Ελλάδα έχει μεγάλη ανάγκη τη συζήτηση. Το λόγο, το διάλογο, τη δημοκρατία. Ήταν η κατάργηση του διαλόγου, της πολιτικής, της συζήτησης, της δημοκρατίας, αυτή η μπλοκαρισμένη δημοκρατία, που οδήγησε στη χρεοκρατία. Αυτή είναι η αλήθεια. Κι αυτή είναι η αφετηρία μιας πολύ μεγάλης συζήτησης.
Δε θα τα λύσουμε όμως τώρα. Σήμερα είναι η στιγμή της λογοτεχνίας. Μιας ιστορικής λογοτεχνίας. Πολιτικής λογοτεχνίας. Έχει ενδιαφέρον. Εγώ όμως οφείλω να σας πω ότι ήρθα, συμμετέχω σ' αυτή τη στιγμή, εδώ σήμερα, έχω αυτή την επικοινωνία μαζί σας, γιατί έχω μεγάλη αγάπη γι' αυτήν την πόλη. Σ' αυτήν την πόλη οφείλω πολλά. Είναι και άλλες πόλεις που ήταν φιλικές μαζί μου σ' αυτήν τη διαδρομή. Όταν μάλιστα, κάποια στιγμή πρέπει να τα γράψω επειδή είναι η ιστορία της πόλης μας, όχι από έναν εγωισμό, όταν λοιπόν 22 χρονών δραπέτευσα από εδώ. Εξορίστηκα. Βέβαια εγώ έχω ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που το κουβαλάω επάνω μου. Έζησα και την εξορία της μεταπολίτευσης. Εμένα, αυτή είναι η αλήθεια, με εξόρισαν αυτές οι κακιστοκρατικές νομενκλατούρες, οι δεξιοαριστερές κακιστοκρατικές νομενκλατούρες.

Ζούμε, μπαίνουμε σ' αυτό που ονόμασα «Νέο Ανατολικό Ζήτημα». Αυτό λέει πολλά. Είναι ένα άλλο παράθυρο στον κόσμο. Είναι μια άλλη προσέγγιση θεωρητική και επομένως επιβάλλει άλλες πολιτικές.
Μια δικαίωση αυτού όλου που έρχεται και ζούμε, είναι το βιβλίο του Νίκου του Πετρίδη. Το οποίο αναφέρεται σε μία περιοχή πολύ δική μας. Δεν μπορείς να δεις τον ελληνισμό χωρίς τη Μικρασία. Μια περιοχή όμως, η οποία είναι η πιο απαγορευμένη, ήταν η πιο απαγορευμένη και άγνωστη περιοχή του κόσμου. Ήταν μια περιοχή, εδώ και εκατονταετίες, αλλά ιδιαίτερα τα τελευταία πενήντα – εξήντα χρόνια, ίσως και λίγο περισσότερο, την οποία επεδίωξαν συστηματικά να τη βγάλουν από την ιστορία, από την επιστήμη. Όχι μια οποιαδήποτε περιοχή. Προσέξτε. Μια περιοχή που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου γένους και του παγκόσμιου πολιτισμού, εγώ δεν σας λέω του ελληνισμού.

Θα σας έλεγα ότι εδώ ήταν πιο εντατική η προσπάθεια. Να εξαφανιστεί η ιστορία και οι λαοί και τα ονόματά τους, της Μικράς Ασίας. Ιδιαίτερα όμως στην Ελλάδα υπήρχε μια συστηματική πολιτική σ' αυτό. Σκέφτηκα, όταν έμπαινα εδώ μέσα, μήπως κανείς μας απαγορεύει να κάνουμε τη σημερινή συζήτηση; Μήπως η νέα εξουσία, οι νέοι ένοικοι, απαγορεύουν αυτήν τη συζήτηση;
Εγώ επιστημονικά τους ονομάζω οι εθνικόφρονες της «αριστεράς» και πολλά άλλα. Μπορούμε να τα συζητήσουμε σε μια συζήτηση που θα είναι πιο πολιτική. Γιατί οι παλιοί εθνικόφρονες απαγόρευαν τον καθηγητή Ενεπεκίδη, του τηλεφώνησαν ο Αβέρωφ και ο Πιπινέλης και του είπαν «σταμάτα αυτές τις μελέτες γι' αυτήν την περιοχή».
Για τις συγγένειες των παλιών εθνικοφρόνων και των νυν, της δεξιάς και της αριστεράς, θα μιλήσουμε μια άλλη στιγμή. Πάντως δεν μας απαγορεύει κανείς σήμερα εδώ να μιλήσουμε. Το λέω αυτό, γιατί αυτή είναι η αλήθεια. Γιατί στη χώρα δεν υπάρχει συζήτηση. Ειδικά στα ζητήματα της ουσίας του βίου μας και του μέλλοντός μας. Σ' αυτά απαγορεύεται η συζήτηση. Η συζήτηση είναι αυτό που ζείτε, η αποικιοποίησή σας των οκτώμιση και των talk-shows. Αυτή είναι η συζήτηση.

Έτσι λοιπόν εδώ είμαστε δημοκράτες, είναι το πρώτο αυτό και μπαίνουμε σ' αυτή τη συζήτηση. Βλέπετε, ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα είναι η πολιτική και η λογοτεχνία. Πολλές φορές είναι η πολιτική που ανοίγει αυτούς τους ορίζοντες. Ανοίγει, δηλαδή φωτίζει τη Μικρά Ασία στην περίπτωσή μας. Η γνώμη μου είναι και νομίζω ότι ο Νίκος το δέχεται αυτό στην περίπτωσή του, ότι φωτίστηκε πολύ από αυτά που ανέδειξα πολιτικά εδώ και χρόνια. Το βλέπω στο βιβλίο.
Μιας και ήρθε ο αγαπητός Μητροπολίτης μας, ας πούμε για τη Ρωμανία. Εγώ έβλεπα ανθρώπους που είναι ειδικευμένοι σ' αυτά, ανθρώπους ακόμα και της εκκλησίας, να λένε να την πούμε Μικρή Ρωμανία. Οι Έλληνες δεν ήξεραν ότι το Βυζάντιο το έλεγαν Ρωμανία. Και το χειρότερο που έζησα τότε, γιατί είχα υποστεί και διάφορους πολέμους, ήταν ότι οι Θρακιώτες δεν ήξεραν ότι η περιοχή τους επί χίλια χρόνια ονομάζονταν Ρωμανία. Και δεν το ξέρουν. Βέβαια δεν ξέρετε ότι μαζί μ' αυτό το όνομα που λέει πολλά για τον παγκόσμιο πολιτισμό, για την ευρωπαϊκή ταυτότητα, αυτό είναι η Ρωμανία. Επίσης δεν ξέρουν ότι στην Ευρώπη το 1300, το 1400, το 1500, το δεύτερο ωραίο κρασί που έπιναν στη Βενετία, στη Γένοβα κλπ, ήταν το vino di Romania, το κρασί της Ρωμανίας.

Πήγαμε στο κρασί όμως, μιλώντας για την πολιτική και τη λογοτεχνία. Δεν ήταν τυχερή η Μικρά Ασία. Και στην πολιτική, αλλά δεν ήταν τυχερή και στη λογοτεχνία. Εγώ χάρηκα έναν άνθρωπο της τέχνης, του κινηματογράφου. Αν δεν πέθαινε, θα προσέφερε πολλά. Τον Yılmaz Güney. Θα θυμάστε τις ταινίες του. Αυτός ήταν αυτό. Ο «Δρόμος» και πολλά άλλα. Ήταν να έρθει στην Ελλάδα και μετά από λίγες μέρες πέθανε. Εμείς δεν είχαμε έναν, εγώ ήμουνα μαζί του στην ίδια διεθνή οργάνωση και κάναμε πολλά για όλους τους λαούς του κόσμου, δεν είχαμε έναν Eduardo Galeano. Νομίζω τον διαβάζετε, έχουνε μεταφραστεί εδώ τα βιβλία του. Έγραφε για της ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής, της Νότιας Αμερικής. Δεν είχαμε έναν να γράψει για τις ανοιχτές φλέβες της Μικράς Ασίας. Τα αιματοβαμμένα και πάλι, ελληνόφωνα ποτάμια της Μικράς Ασίας. Μιλώ για τον Ευφράτη και τον Τίγρη. Δεν είχαμε έναν García Márquez να γράψει, όχι για τα «τετρακόσια χρόνια μοναξιάς», αλλά για τα εξακόσια – επτακόσια χρόνια μοναξιάς της Μικράς Ασίας. Αυτής της ιδιαίτερης, πολύ ιδιαίτερης περιοχής.

Όμως είναι η ιστορία που οδηγεί έναν δημοσιογράφο, με ρίζες όμως και με συνείδηση της διαδρομής και της αφετηρίας του, να γράψει ένα βιβλίο λογοτεχνίας. Ιστορικής λογοτεχνίας, όπως αυτό. Γιατί το κάνει;
Για να είμαι σύντομος, θα αναφερθώ σε έναν μόνο λόγο. Το κάνει γιατί το ζήτημα αυτό, των τόπων και εκεί και εδώ, ή η σταθεροποίηση των τόπων, κυρίως εκεί στη Μικρά Ασία, είναι ένα ζήτημα που έμεινε άλυτο. Πήγε να λυθεί με τη βία, αλλά παρέμεινε άλυτο. Και γι' αυτό επέστρεφε πάλι.
Όμως, πιο ουσιαστικός λόγος είναι ότι ο ανατολικός ελληνισμός, αυτό χαρακτηρίζει και όλο τον ελληνισμό με τις πολλές αποδιαρθρώσεις, είναι εκτός τόπου. Δηλαδή έχει χάσει τον τόπο του στον Πόντο, στην Ιωνία, στη Θράκη, στην Καππαδοκία. Δεν τον ξέρει τον τόπο του. Του έχουν αφαιρέσει και τη διανοητική σύλληψη του τόπου και γνώση. Δηλαδή τον έχουν ακρωτηριάσει πνευματικά οι νεοεθνικόφρονες που σας έλεγα πριν. Είναι λοιπόν εκτός τόπου της Μικράς Ασίας, αλλά είναι και εκτός τόπου και εδώ, στη Θράκη.

Όλοι μας εδώ στη Θράκη και γενικά στην Ελλάδα, έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα με τον τόπο μας. Είμαστε επίσης εκτός τόπου, γιατί υπήρξαν πολιτικές που οδήγησαν σε ένα νέο ξεριζωμό, ο οποίος κυρίως εφαρμόστηκε μέσα από την καταστροφή του φυσικού και αρχιτεκτονικού τοπίου. Δεν είναι τόπος πια, ακόμα και η Αλεξανδρούπολη. Σαφώς είναι ένας πολύ αλλοιωμένος τόπος.
Σ` αυτές τις συνθήκες, άνθρωποι σε μια πραγματικότητα παγκοσμιοποιημένη ολοκληρωτικά, μια παγκοσμιοποίηση που καταστρέφει ταυτότητες, μνήμες, αυτή η ομοιομορφία μιας άσχημης αρχιτεκτονικής, αυτό προκαλεί μια ανωνυμία του υποκειμένου, των ομάδων.
Το βιβλίο αυτό είναι η αντίσταση στη λήθη του παλαιού τόπου και η αντίσταση στην ανωνυμία εδώ, στη Θράκη. Είναι ένα αίτημα για τη μνήμη μας εκεί, αλλά είναι επίσης, αυτό δε φαίνεται πολύ αλλά εκεί οδηγεί, η γνώμη μου είναι ότι αν είναι συνεπής με τον εαυτό του, άμα προχωρήσει, πρέπει ένα άλλο βιβλίο του να είναι η ταυτότητα εδώ, το πρόσωπο εδώ, η επωνυμία εδώ. Γιατί όλα ομοιογενοποιούνται και αυτό είναι πολύ αρνητικό για όλους τους λαούς, για όλους τους πολιτισμούς και για την οικουμένη.

Επομένως ο Νίκος μπήκε σ' αυτόν το δρόμο, να μιλήσει, να αναδείξει όλα αυτά. Μου έκανε εντύπωση, δεν είναι κομπλιμέντο, την πρώτη φορά που το είδα το βιβλίο ίσως το υποτίμησα λίγο, τη δεύτερη φορά είδα ότι και ο ίδιος, όχι μόνο το βιβλίο, το θέμα του, εκφράζεται και κατακτά υψηλά επίπεδα γραφής και καλλιέργειας και ανάλυσης και παράστασης. Έχει.
Στο βιβλίο αυτό που είναι τί; Μια αναπαράσταση της ανθρωπογεωγραφίας, της εθνογραφίας, των μετασχηματισμών. Κοινωνικών, αισθητικών, συμπεριφορών, εικαστικών μετασχηματισμών. Ατομικών και συλλογικών, της περιόδου αυτού που ονομάστηκε παλιό Ανατολικό Ζήτημα. Είναι το πέρασμα, ας το πούμε έτσι, από το φέσι στη ρεπούμπλικα, στα ψαθάκια.
Έχει ενδιαφέρον, στα ψαθάκια που σας λέω, γιατί τα ψαθάκια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από τον ελλαδικό χώρο μέχρι την Τραπεζούντα και την Κερασούντα που περιγράφει, παράγονται πού; Στη Σίφνο. Γι' αυτό έναν ψευτοεκσυγχρονιστή που πήγε εκεί και ασχολήθηκε με τον κουρέα, του είπα ότι έπρεπε να ασχοληθεί με τα ψαθάκια της Σίφνου.
Όμως επειδή είναι εδώ ο Μητροπολίτης μας, προκαλούμαι να σας πω και κάτι άλλο. Οι ρεπούμπλικες, εδώ ήταν η πατρίδα τους. Αν θα πάτε στο Βατικανό και σε άλλα μέρη, ειδικά στην άλλη πατρίδα τη δικιά μου, ελληνικότητα και ιταλικότητα έχουν πολλά κοινά, θα δείτε ότι έχουν τον Ιωάννη τον Παλαιολόγο που πήγε στη Φερράρα και στη Φλωρεντία, ο οποίος φοράει μια πολύ ωραία ρεπούμπλικα. Είναι αυτό το κομμάτι που δεν διδάσκεται στα σχολεία και δεν το ξέρουν οι Έλληνες, πως οι ρωμαίικες και οι βυζαντινές Αναγεννήσεις οδήγησαν στην Αναγέννηση της Δύσης.
Έτσι λοιπόν ο Νίκος μιλάει για τα ψαθάκια, σε σχέση με τα φέσια.

Ένας παρατηρητής πιο ειδικευμένος, θα δει ότι ζωγραφίζει πολύ ωραία τη σχέση πόλεως και υπαίθρου. Στον Πόντο και στην περιοχή αυτή, στη Νικόπολη του Πομπήιου, με την Κερασούντα. Έχει πολλές – πολλές εικόνες, περιγραφές πάρα πολύ ενδιαφέρουσες.
Όμως το πιό σημαντικό και νομίζω ότι εκεί είναι η καλύτερη περιγραφή του, εκεί νομίζω ότι ολοκληρώνεται πολύ και δείχνει ότι μπορεί σαν συγγραφέας να κάνει πολλά πράγματα, αυτή είναι η γνώμη μου κι αυτό τον συμβουλεύω να κάνει, του προτείνω να κάνει, είναι το κομμάτι που αναφέρεται στο ένα δίλημμα που μπήκε τότε, γιατί μπήκαν πολλά, μετασχηματισμός, διατήρηση, αστική κοινωνία ή η διατήρηση μίας ανακυκλωμένης οθωμανικής τυραννίας.
Αυτό λοιπόν το κομμάτι το περιγράφει καλά, ειδικά στο τέλος του βιβλίου, όπου εκεί μπαίνει το δίλημμα «ζωή ή θάνατος». Και βέβαια στη Νικόπολη νίκησε ο θάνατος.
Να σας το πω με άλλους όρους. Νίκησε ο Μουσταφάς του Βαρδάρη. Ο δάσκαλος του Μουσταφά του Ρήνου. Συνεννοηθήκαμε νομίζω. Ο Κεμάλ και ο Χίτλερ. Εκεί περιγράφει πολύ καλά τη σφαγή, την καταστροφή των Αρμενίων.

Αυτό το βιβλίο όμως, είναι η ιστορία σαν παρόν. Έχει ένα ακόμα στοιχείο και εγώ, καταλαβαίνετε, η ματιά μου είναι πιο πολιτική, κοινωνιολογική. Είναι λοιπόν ποιο στοιχείο; Ότι η ιστορία επιστρέφει. Και εδώ και πολύ καιρό ξαναβάζει στην ημερήσια διάταξη το «Νέο Ανατολικό Ζήτημα». Εγώ έτσι το έκφρασα.
Το είπα και αλλιώς. Το «τουρκικό πρόβλημα». Ένα πρόβλημα υπάρχει στην περιοχή μας, το τουρκικό. Ο «καρκίνος» είναι το τουρκικό πρόβλημα. Οι «μεταστάσεις» είναι η Κύπρος, η Συρία, το ISIS, η Ρωσία, το Ιράκ.
Αυτό όμως εσείς το ζήσατε με έναν τρόπο πολύ χειραγωγημένο. Γιατί αντί οι ψευτο-ελίτ, που δεν ήταν ελίτ, να σας πούνε για το «τουρκικό πρόβλημα», στην αρχή σας είπαν ότι οι κεμαλικοί και ο Κεμάλ είναι άγιοι. Το συνεχίζουνε οι τωρινοί. Συλλογική είναι η στάση τους. Δεν είναι η ιδιομορφία ενός «φουσκωτού», του διάδοχου του Παπανούτσου. Η παρακμή είναι ότι από τον Παπανούτσο φτάσαμε εδώ.
Σας έκαναν πρώτα αγιογραφίες του Κεμάλ. Το ζήσατε με πολλούς τρόπους. Θυμάστε τον «υιό» με τον Τζεμ και όλα αυτά; Τα θυμάστε, τα ζήσατε.
Μετά σας είπαν «νεοθωμανισμός». Άρχισαν την αγιογραφία του Ερντογάν. Βγάλανε βιβλία και πήγανε όλες οι γυναίκες των κομμάτων εκεί. Κι εγώ είπα πως σε λίγο θα βάλουν όλες φερετζέ. Όλες πήγαν εκεί σε μια παρουσίαση βιβλίου για τον Ερντογάν.
Ενώ έχεις μια μεγάλη «παθολογία», η οποία δολοφονεί τα πρόσωπα, δολοφονεί τις εικόνες. Αυτή τη φορά τα πρόσωπα και οι εικόνες, ήταν αυτών των νέων κοριτσιών στο Σορούτς, που τους βάλανε τη βόμβα.
Κι επειδή τώρα είναι ο κόσμος πιο παγκοσμιοποιημένος, τα εγκλήματα πια και η δολοφονία των προσώπων, των εικόνων, έφτασε στο Παρίσι. Γιατί η σύγκρουση είναι τόσο βαθιά και έφτασε και σ' αυτούς που ιστορικά έχουν μεγάλες ευθύνες για το τι έγινε εδώ στην περιοχή.

Επομένως το βιβλίο έχει πλέον μια επικαιρότητα. Εγώ σας καλώ να το διαβάσετε. Είναι ένα βιβλίο που συνδέει την ιστορία με το παρόν, είναι το παρόν ως ιστορία. Πού πρέπει να πάμε, πού βρισκόμαστε, ποια είναι η λύση.
Ας σας το πω με πρόσωπα κάποιες φιγούρες της λογοτεχνίας. Τον ξέρετε όλοι τον Orhan Pamuk. Πριν από καιρό διάβαζα μια συνέντευξή του, στην οποία έκανε μεγάλη κριτική στους ισλαμιστές. Η συνέντευξη γινόταν με τον Magris. Είναι ένας πολύ ικανός λογοτέχνης, Ιταλός. Του λέει, «καλά Ορχάν, τα έχουμε ζήσει αυτά. Πριν από καιρό κάποιοι έκαναν κριτική στους κεμαλικούς. Τώρα κάνετε κριτική στους ισλαμιστές. Πότε θα φύγουμε από αυτό; Το ένα και το άλλο».
Εγώ αυτό το έκφρασα πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Φιλαδέλφεια, στα αποκαλυπτήρια του μνημείου της Ποντιακής Γενοκτονίας. Εκεί είπα ότι η Μικρά Ασία πρέπει να φύγει από τη «Σκύλλα» του κεμαλισμού και τη «Χάρυβδη» του ισλαμισμού. Ενός ιδιόμορφου τουρκικού Ισλάμ. Αν η χώρα η δική μας ήταν φυσιολογική, αν η χώρα μας είχε ελίτ, πανεπιστημιακές και πολιτικές, καιρό πριν θα είχε βάλει στη διεθνή ημερήσια διάταξη το ζήτημα του τουρκικού Ισλάμ.
Το τουρκικό Ισλάμ είναι ιδιαίτερο. Πολύ συγγενικό με το ISIS. Τι διαφορετικό κάνει το ISIS από αυτό που έκανε το τουρκικό Ισλάμ, όχι μόνο παλιά, αλλά αυτό που κάνει στην Τραπεζούντα σήμερα, μεταβάλλοντας σε τζαμί ένα στολίδι της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής; Το ναό της του Θεού Σοφίας. Αν πάτε στην Αρχιτεκτονική της Βενετίας, θα σας πούνε για το ρόλο που έπαιξε η αρχιτεκτονική αυτή, εκεί στην Τραπεζούντα, στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής στη Βενετία αρχικά και μετέπειτα της Ευρώπης.

Η Μικρά Ασία πρέπει να φύγει από αυτά τα διλήμματα και να περάσει στη δημοκρατία. Είναι η λύση σ' αυτό, σήμερα που οι αυτόχθονες λαοί της Μικράς Ασίας, βγαίνουν από τους τάφους.
Τί έχουν υποστεί οι λαοί αυτοί, εκτός από τις σφαγές; Η μεγάλη σφαγή και η βία, είναι η διανοητική. Γιατί ιστορικούς λαούς, αυτόχθονες λαούς, τους ονομάζουν «μειονότητες». Είναι ύβρις να ονομάζεις «μειονότητα» τους Κούρδους. Είναι ύβρις να ονομάζεις «μειονότητα» την ιστορική ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης. Αλλά και πολλούς άλλους.
Η λύση λοιπόν αυτής όλης της «παθολογίας», είναι μια νέα συμφωνία πολιτική, αλλά και μουσική, των Λαών. Αν πάτε στην Κωνσταντινούπολη και έχετε «καθαρά μάτια», θα δείτε αυτές τις νέες μουσικές συμφωνίες, στην Πόλη όλων των Λαών με τις μουσικές τους.

Τι ζητάει η ιστορία; Τι πρέπει να ζητάει και η πολιτική; Την επιστροφή του ανθρωπισμού στη Μικρά Ασία.
Δεν το ξέρουν οι Έλληνες. Δεν διδάσκεται στα σχολεία. Η πατρίδα του ανθρωπισμού είναι η Μικρά Ασία. Το έλεγε ο Κικέρων. Έλεγε «η Μικρά Ασία και η Ελλάδα είναι ζώνη του ανθρωπισμού. Και η άλλη Ευρώπη είναι ζώνη της βαρβαρότητας».

Ποιο επομένως είναι αυτό που μας ωθεί και ποια είναι η προοπτική; Ποιο είναι το αίτημα; Η επιστροφή του ανθρωπισμού.
Αυτό το έκφρασαν μετά ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Νύσσης, η εκκλησία. Εκεί πάτησε ο χριστιανισμός. Εκεί είναι η πατρίδα, εκεί είναι ο τόπος όπου περάσαμε στην εκκλησία, στην εκκλησία των πιστών.
Το αίτημα είναι η επιστροφή των φιλοσόφων στη Μικρά Ασία. Η επιστροφή του ορθού λόγου στη Μικρά Ασία. Γιατί ήταν ο τόπος των φιλοσόφων. Ο τόπος του ορθού λόγου.

Είναι η επιστροφή της «Πόλης» στη Μικρά Ασία, με την έννοια την πολιτική και την έννοια της δημοκρατίας. Αυτό κρίνεται εκεί.
Αυτό όμως είναι και ένα αίτημα δικό μας. Πώς εμείς θα μπορούμε να συγχρονιστούμε με τις εξελίξεις εκεί; Εμείς σαν σύστημα χώρα. Σαν σύστημα Ελλάδα. Δεν το κάνουμε.
Η Ελλάδα σήμερα έπρεπε να είναι πολύ έτοιμη για να συνομιλήσει με όλη αυτή την κοσμογονία που γίνεται εκεί. Έπρεπε η Ελλάδα να είναι, εκτός από πολιτικό κέντρο, ένα ηθικό κέντρο, να είναι ένα επιστημονικό κέντρο σπουδών για την περιοχή αυτή. Η Ελλάδα όμως είναι άοπλη ουσιαστικά, επιστημονικά, για τις εξελίξεις εκεί.
Πιο πρακτικά να σας το πω, έπρεπε να έρχονται να σπουδάζουν απ` όλο τον κόσμο για τις εξελίξεις εκεί. Μπορούσε η Ελλάδα εδώ και χρόνια να έχει εξειδικευμένες έδρες σπουδών. Τώρα πάνε αλλού.

Εμείς λοιπόν για να συγχρονιστούμε μ' αυτά, πρέπει οι ίδιοι να ανακτήσουμε την έννοια της «Πόλης». Να γίνουμε «Πόλις», να γίνουμε «Πολίτες», να επιστρέψει η πολιτική στη χώρα. Γιατί, όπως ειπώθηκε παλιά, εδώ «η πόλις εάλω». Τι έλεγε ένα τραγούδι παλιά; «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί».
Δεν θα βρείτε το δρόμο σας, δεν θα βρούμε το δρόμο μας, αν δεν ξαναγίνουμε πολιτική κοινωνία. Με Αγορά, με Εκκλησία του Δήμου. Αυτά καταργήθηκαν στη χώρα. Ποια είναι η υγιής αντίδραση; Ο λαός το έχει συνειδητοποιήσει αυτό. Ότι «η πόλις εάλω». Ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα σήμερα δημοκρατική αντιπροσώπευση. Όποιος εγκλωβίζεται σ' αυτό ή δεν το κατανοεί, είναι καθεστωτικός ή περνάει από το ένα καθεστώς στο άλλο. Δεν υπάρχει δημοκρατική αντιπροσώπευση. Δεν υπάρχει ανάδειξη των φυσικών, ιστορικών ηγεσιών της χώρας. Μίλησα πριν για μια κακιστοκρατία. Είναι ένα είδος επετηρίδας που επιβάλλουν εξωθεσμικά, μαζί με εξωελλαδικά κέντρα.

Εμείς για να συγχρονιστούμε μ' αυτήν την κοσμογονία που γίνεται, εδώ γίνονται πολλά, το παρατηρείτε πλέον και τα εσωτερικά μας, τα οποία συνδέονται με τα έξω, θα μπορούμε να τα κυβερνήσουμε όταν συγκροτηθούμε ως «Πόλις», ως πολιτική.
Η Ελλάδα πρέπει, η κοινωνία μας, να ανακτήσει τη σχέση της με την έννοια της πολιτικής. Αυτό που ζείτε δεν είναι πολιτική. Η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει τη σχέση της με τη μορφή της πολιτικής σαν πολιτικό κόμμα. Αυτά δεν είναι πολιτικά κόμματα. Αυτός είναι ο δρόμος.

Αυτό είναι ζήτημα της λογοτεχνίας; Κοιτάξτε, η λογοτεχνία μπορεί να συμβάλλει πολύ. Η ποίηση επίσης. Να ευθυγραμμιστεί και να συνομιλήσει μ' αυτά, όπως κάνει το βιβλίο του Νίκου του Πετρίδη.
Αλλά η ανώτερη τέχνη, έτσι έλεγαν, είναι η πολιτική. Εκεί νομίζω θα μετρηθούμε και εκεί μετριόμαστε.

 Ευχαριστώ.


ΠΗΓΗ:https://garasari.blogspot.com/2015/12/blog-post_16.html?m=1

 
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com