Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*
Ένας κόσμος σε κρίση
Τον Αύγουστο του 2018 ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανέβασε ένα tweet που προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση και οργισμένες αντιδράσεις κυβερνήσεων και μεγάλων μέσων ενημέρωσης. Αυτό, βεβαίως, δεν αποτελεί είδηση. Το ενδιαφέρον όμως ήταν το αντικείμενο της ανάρτησης: έχοντας δει ένα σχετικά ρεπορτάζ του συντηρητικού τηλεοπτικού σταθμού Fox News, ο Τραμπ έδωσε εντολή στον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο να ερευνήσει τα περιστατικά βίας που υφίσταται μία μειονότητα στον Τρίτο κόσμο. Η μειονότητα αυτή είναι οι λευκοί της Νότιας Αφρικής.
Όταν σκέπτεται κανείς εκείνη την κοινωνική ομάδα το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό είναι το διαβόητο Apartheid, το σύστημα φυλετικού διαχωρισμού που ίσχυσε στη Νότιο Αφρική μεταξύ 1961 και 1994, αποκλείοντας την μαύρη πλειοψηφία από τη διακυβέρνηση της χώρας. Παρ’ ότι τις τελευταίες δεκαετίες τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα των Λευκών, ιδίως των αγροτών, αντιμετωπίζουν συστηματική βία και δολοφονίες, η ανάμνηση της καταπίεσης των μαύρων δεν βοηθά στην διεθνή ευαισθητοποίηση για το πρόβλημα τους. Έτσι, η κίνηση της νοτιοαφρικανικής κυβέρνησης να συζητήσει την αναθεώρηση του συντάγματος για να επιτραπεί η άνευ αποζημιώσεως απαλλοτρίωση γης (οι Λευκοί εξακολουθούν να κατέχουν τα περισσότερα καλλιεργήσιμα εδάφη) παρουσιάζεται ως μια δίκαιη μεταρρύθμιση για την επανόρθωση των δεινών της αποικιοκρατίας. Ιδιαίτερα πιεστικό προς αυτήν την κατεύθυνση είναι το αντιπολιτευόμενο κόμμα των “Μαχητών της Οικονομικής Ελευθερίας”, του οποίου ο πρόεδρος είχε δηλώσει πως η αποκατάσταση των αδικιών του Απαρτχάιντ δεν περιλαμβάνει την εξολόθρευση των λευκών… όχι ακόμη τουλάχιστον. Σε παρόμοιες ενέργειες είχε προβεί το 2003 η Ζιμπάμπουε, εκδιώκοντας τους λευκούς αγρότες και αναδιανέμοντας τη γη σε μαύρους (η κίνηση αυτή προκάλεσε εκτεταμένο λιμό, με αποτέλεσμα ο ηγέτης της χώρας Μουγκάμπε να ζητήσει από τους λευκούς να γυρίσουν πίσω).
Υπό αυτές τις πιέσεις, πολλοί λευκοί νοτιοαφρικανοί έχουν αναζητήσει την οδό της μετανάστευσης ή και της προσφυγιάς στο εξωτερικό. Η επιτροπή ασύλου του Καναδά απέρριψε τις αιτιάσεις περί βίας στη Νότια Αφρική ως “ακροδεξιά προπαγάνδα”. Πρόσφατα αντιπροσωπεία αγροτών επισκέφθηκε την Κριμαία και είχε επαφές με τις ρωσικές αρχές, συζητώντας το ενδεχόμενο μετοικεσίας 15.000 λευκών σε γεωργικές περιοχές της Ρωσίας. Το γεγονός γνώρισε τη χλεύη των δυτικών μέσων ενημέρωσης και τονίστηκε ως έτι μία απόδειξη του “ακροδεξιού” καθεστώτος Πούτιν.
Γιατί όμως αυτή η υπόθεση ιδεολογικοποιείται και γεννά τόσες μεγάλες αντιπαραθέσεις; Η απάντηση έγκειται στις ραγδαίες, κοσμοϊστορικής σημασίας αλλαγές που συμβαίνουν εδώ και μερικές δεκαετίες στον δυτικό κόσμο. Το δημογραφικό πλαίσιο της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής μεταβάλλεται άρδην, καθώς ο εθνοφυλετικός, πολιτισμικός και θρησκευτικός χαρακτήρας των βρίσκεται αντιμέτωπος με τη σοβαρότερη κρίση της ιστορίας του.
Ορίζοντας τις έννοιες
Πριν ξεκινήσει η όποια ανάλυση του θέματος πρέπει να ορισθεί ποιο είναι εκείνο το μεταβαλλόμενο πλαίσιο. Παραπάνω έγινε λόγος για εθνοφυλετικά “λευκούς” της Νοτίου Αφρικής και της Ζιμπάμπουε (πρώην Ροδεσίας). Ο όρος απευθύνεται στην απόχρωση του δέρματος, αλλά από μόνο του αυτό το φαινοτυπικό στοιχείο δεν αρκεί για να περιγράψει μία ομάδα με κάποια συνείδηση οντότητος και ταυτότητος. Χρειάζονται και άλλα κριτήρια και χαρακτηριστικά για να δημιουργηθεί μία τυπολογία που θα ορίσει την ύπαρξη μίας τόσο ευρείας ανθρωπολογικής κατηγορίας-ακόμη περισσότερο αν θελήσουμε να τη χρησιμοποιήσουμε για την εξέταση φαινομένων πλανητικού μετασχηματισμού. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να γίνουν οι απαραίτητες διευκρινήσεις, καθώς η εξέταση και ταυτότητα των φυλών έχει μακρά, δύσκολη και ενίοτε αποκρουστική ιστορία
Εκ πρώτης όψεως αυτό το θέμα μοιάζει απλό: λευκούς ονομάζουμε τους γηγενείς Ευρωπαίους και τους απογόνους τους οι οποίοι εξαπλώθηκαν ως κατακτητές ή μετανάστες στην υπόλοιπη υφήλιο, την Αμερική, την Αυστραλία, σε μικρότερο βαθμό την Αφρική κ.α. Για την ομαδοποίηση αυτών των ανθρώπων έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί και όροι όπως Καυκάσιοι, Ινδοευρωπαίοι και Άριοι. Πίσω από κάθε έναν από αυτούς κρύβεται ένας κυκεώνας περιπλόκων φυλετικών, ανθρωπολογικών και γλωσσολογικών θεωριών και υποθέσεων.
Κάπου εδώ ξεκινούν τα προβλήματα. Αν επί παραδείγματι χρησιμοποιηθεί ως βάση η ιδέα της ινδοευρωπαϊκής/αρίας φυλής, τότε π.χ. τα ουραλικά έθνη της Ευρώπης, οι Ούγγροι και οι Φίννοι εξαιρούνται. Η ενστικτώδης αντίδραση του καθενός σε μια τέτοια ετυμηγορία θα ήταν αυτή της δυσπιστίας. Ακόμη μεγαλύτερη θα ήταν η δυσπιστία αν, έχοντας εξαιρέσει αυτά τα δύο ευρωπαϊκά έθνη, προστίθεντο οι ινδοευρωπαϊκά φύλα μη ευρωπαϊκά και μη “λευκά” κατά τον συμβατικό ορισμό, δηλαδή οι Κούρδοι, οι Πέρσες και ορισμένοι Ινδοί. Η ίδια η λέξη Ιράν άλλωστε σημαίνει “χώρα των Αρίων”. Αυτό το φαινομενικό παράδοξο επιλύει η εισαγωγή της μεταβλητής του πολιτισμού, που θα αναλύσουμε εντός ολίγου.
Προβλήματα και μεταμορφώσεις
Σε φυλετικές μελέτες έχουν χρησιμοποιηθεί ποικίλες ομαδοποιήσεις, με βάση την γενετική, τον φαινότυπο (εμφανή στοιχεία όπως τα χαρακτηριστικά της κεφαλής και του προσώπου η το χρώμα του δέρματος) ή τη γλώσσα. Ο τρόπος ζωής, τα έθιμα και οι μορφές κοινωνικής οργάνωσης και καλλιτεχνικής έκφρασης λαμβάνονται συχνά υπ’ όψιν. Έτσι μιλάμε για τους γερμανογενείς λαούς και τις γλώσσες τους, τους αλποδιναρικούς, τους μεσογειακούς, τους βαλτικούς, του Σλάβους. Βλέπουμε, ειδικά σε παλαιότερους χάρτες, Ευρωπαίοι, Άραβες και Ινδοί να ομαδοποιούνται ως λευκοί ή καυκάσιοι, ή τη νότια Ευρώπη να αποκόπτεται από την κεντρική και βόρειο για να συνταχθεί με τη βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Οι πολιτικές σκοπιμότητες και η σύγχυση της φυλής με τον πολιτισμό δημιουργούν ακόμη περισσότερα προβλήματα. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα την περίοδο του τέλους του 19ου αιώνος και το πρώτο μισό του 20ου, καθώς η ανάπτυξη της ανθρωπολογίας ύστερα από τη δημοσίευση της θεωρίας της εξελίξεως του Δαρβίνου γέννησε ένα τεράστιο ενδιαφέρον για την ταξινόμηση και ιεράρχηση των ανθρωπίνων ομάδων. Η βαρύτητα ας δοθεί στο δεύτερο σκέλος: η κατάταξη ανωτέρων και κατωτέρων φυλών είναι ίσως το πρώτο πράγμα που σκέπτεται ο σύγχρονος άνθρωπος όταν ακούει την λέξη. Υπό την δικαιολόγηση της επιστημονικής αντικειμενικότητος, οι ερευνητές όχι απλώς κατέταξαν τις ανθρώπινες ομάδες κατά χαρακτηριστικά (και σήμερα γίνονται μελέτες για τον δείκτη νοημοσύνης ανά χώρα και εθνοφυλετική ομάδα, ή για τη σωματική δύναμη, την ευαισθησία σε ασθένειες κ.α.) αλλά με αυτή τη βάση έκαναν και ηθικές-πολιτικές αξιολογήσεις. Οι φυλές οι οποίες κρίθηκαν με ελάχιστα ανεπτυγμένο υλικό και πνευματικό πολιτισμό ή τεχνικά επιτεύγματα, θεωρήθηκαν λιγότερο ανθρώπινες, “πιο κοντά στους πιθήκους”, χωρίς δικαίωμα να είναι ανεξάρτητες ή να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα τους στη ζωή και την ελευθερία. Οι “κατώτεροι” μαύροι Αφρικανοί π..χ. ήταν “φύσει” δούλοι ή τουλάχιστον έπρεπε να έχουν έναν “πεφωτισμένο” λευκό Ευρωπαίο αφέντη να τους κυβερνά. Αντίστοιχη ιεράρχηση γινόταν και στο εσωτερικό των φυλών, μεταξύ των κοινωνικών τάξεων για να θωρακιστεί η “φυσική ανωτερότητα” των πλουσίων επί των πτωχών (κοινωνικός δαρβινισμός). Στην πιο ακραία μορφή τους οι θεωρίες αυτές βρήκαν εφαρμογή στην εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία, η οποία έκρινε τους “υπανθρώπους” Εβραίους, Σλάβους και Τσιγγάνους ως άξιους για εξολόθρευση ή έστω δουλεία στην “ανώτερη” Γερμανική Αρία φυλή. Αντίστοιχες θεωρίες ανέπτυξαν και οι Ιάπωνες, αλλά βεβαίως με τους ίδιους στη θέση της υπεροχής και τους Κινέζους στο ρόλο των υπανθρώπων. Βεβαίως, οι πολιτικές ανάγκες του πολέμου ξεπερνούσαν την (εντός ή εκτός εισαγωγικών) επιστημονική δεοντολογία: οι Εβραίοι ήσαν υπάνθρωποι αλλά οι Άραβες όχι, παρ’ ότι ανήκουν στην ίδια περίπου φυλετική οικογένεια (σημίτες). Οι Κροάτες και οι Βόσνιοι, σύμμαχοι των Γερμανών, ονομάστηκαν απόγονοι των Οστρογότθων για να καλυφθεί ο εμφανέστατος σλαβικός χαρακτήρας τους. Με τη σειρά τους οι Κροάτες φασίστες θεωρούσαν κατώτερη φυλή τους Σέρβους, μολονότι αυτά τα δύο έθνη (με όλες τις σημαντικές διαφορές ιστορίας, πολιτισμού και ταυτότητος) είναι σε επίπεδο καταγωγής σχεδόν τα ίδια.
Σε λιγότερο ακραίες περιπτώσεις, είναι γνωστή η διάκριση λευκών και μαύρων στις ΗΠΑ, η οποία έλκει την καταγωγή της στη δουλεία των δευτέρων στις νότιες αποικίες/πολιτείες και πορεύεται εν μέσω ταραχών στην άνοδο της Κου Κλουξ Κλαν, στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων και των μαύρων ριζοσπαστικών οργανώσεων, μέχρι την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρία. Ως γνωστόν η ίδρυση των 13 αποικιών έγινε από Άγγλους, ενώ η μετανάστευση ανά περιοχή προερχόταν συχνά από συγκεκριμένα τμήματα της Μεγάλης Βρετανίας (π.χ. τα Απαλλάχια όρη στον απώτερο Νότο κατοικήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από Σκωτο-Ιρλανδούς). Όταν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνος η μετανάστευση από την Ευρώπη στις ΗΠΑ πήρε μεγάλες διαστάσεις, οι παλαιότεροι κάτοικοι δεν αναγνώρισαν ως λευκούς πολλές από τις ευρωπαϊκές εθνότητες που μετοίκησαν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Και εάν το πιο σκουρόχρωμο των Ελλήνων και των Ιταλών ή οι μεσανατολικές ρίζες των Εβραίων έδιναν μία κάποια δικαιολόγηση για την εξαίρεση, το γεγονός πως στους μη-λευκούς συγκαταλέγοντο οι Ιρλανδοί και οι Πολωνοί μοιάζει παράλογο. Η κατηγοριοποίηση αποκτά νόημα αν ερμηνευθεί όχι φυλετικά, μα πολιτισμικά και θρησκευτικά. Οι παλαιοί λευκοί των ΗΠΑ συγκροτούσαν μία ομάδα βορειοευρωπαίων (Αγγλοσαξώνων, Ολλανδών, Γερμανών κ.α.) διαμαρτυρομένων χριστιανών με συγκεκριμένες πολιτισμικές και πολιτικές παραδόσεις, η οποία ένιωθε απειλή από τη μαζική εισροή καθολικών και ορθοδόξων με ήθη και έθιμα ξένα από τα δικά τους. Η πλήρης αφομοίωση αυτών των νοτίων/ανατολικών Ευρωπαίων στην κορμό της λευκής αμερικανικής κοινωνίας έγινε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη δυναμική που δημιούργησε η συνειδητοποίηση των μαύρων και η μετανάστευση τους στις πόλεις του Βορρά. Καθώς εκείνοι συνέρρευσαν στις φτωχότερες γειτονιές, οι Ιρλανδοί, Ιταλοί, Πολωνοί κ.α. κάτοικοι τους τις εγκατέλειψαν για τα προάστια, τα οποί κατασκευάστηκαν σε φρενήρεις ρυθμούς. Η διασπορά και η φύση των νέου τύπου αστικού βίου (περιοχές με μονοκατοικίες δίχως τόπους συνάθροισης και με απαραίτητη τη διαρκή χρήση αυτοκινήτου) οδήγησε στη διάσπαση των συμπαγών και με ισχυρή ταυτότητα εθνικών κοινοτήτων και την απορρόφηση από τους λοιπούς λευκούς. Η άνοδος του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων δημιούργησε έναν νέο και πιο διαφορετικό “άλλο” που συσπείρωσε τους ευρωπαϊκής καταγωγής Αμερικανούς. Σήμερα το αμερικανικό κράτος αναγνωρίζει ως λευκούς στις απογραφές ως και τους ανθρώπους της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής (επί προεδρίας Ομπάμα σχεδιάστηκε η δημιουργία διακριτής κατηγορίας για αυτήν την περιοχή προέλευσης αλλά η διαδικασία ακυρώθηκε από τον Τραμπ).
Τέλος δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε πως η έννοια “λευκός” χρησιμοποιείται εκεί που πολλές διαφορετικές ευρωπαϊκές ομάδες ζουν μαζί και αντιπαραβάλλονται σε μη Ευρωπαίους: ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία. Είναι ένας τρόπος να συσπειρωθούν υπό μία ταυτότητα άτομα διαφορετικής καταγωγής: οι λευκοί Αμερικανοί είναι κυρίως Γερμανοί και Αγγλοσάξωνες, με αρκετούς Ιρλανδούς, Ιταλούς, Σκανδιναβούς, Έλληνες, Σλάβους… Στη Νότιο Αφρική υπάρχουν δύο ομάδες λευκών, οι Αγγλοσάξωνες και οι Αφρικάνερ (ή Μπόερ), που αποτελούν μείξη Ολλανδών, Γερμανών και Γάλλων. Πόσο πολύ όμως νοιάζει τον Βόσνιο, τον Σέρβο και τον Αλβανό Κοσοβάρο εάν ανήκουν στην ίδια λευκή φυλή;
Η σημερινή κατάσταση
Όλα τα παραπάνω, από τη θεωρητική ασυνέπεια μέχρι την εργαλειακή χρήση χάριν καταπιέσεως έως και κτηνωδίας, έχουν σήμερα οδηγήσει σε περιθωριοποίηση την έννοια της φυλής και τις μελέτες γύρω από αυτήν. Ως ένα στοιχειώδες παράδειγμα, θα δούμε τον ορισμό της φυλής σε δύο ελληνικές εγκυκλοπαίδειες, την Πρωία του 1957 και την Δομή του 1973.
Γράφει, λοιόν, η Πρωία:
“Φυλή: Εκάστη των μεγάλων υποδιαιρέσεων εις τας οποίας διακρίνεται το ανθρώπινον γένος. Η διαίρεσις των ανθρώπων κατά φυλάς παρουσιάζει μεγάλην δυσχέρειαν, δεδομένου ότι δια των αιώνων έχουσιν επισυμβή μεταξύ των λαών πολλαί επιμειξίαι, καθ’ ας ηλλοιώθη ο αρχικός χαρακτήρ εκάστης φυλής. Ως κυριώτερα γνωρίσματα δια την διάκρισιν των ανθρωπίνων φυλών λαμβάνονται το χρώμα του δέρματος, αι τρίχες της κώμης και το σχήμα του κρανίου, δευτερευόντως δε το ανάστημα, οι οφθαλμοί, ο εγκέφαλος, η ρις κλπ. “
Το λήμμα συνεχίζει αναφέροντας παλαιότερες ταξινομήσεις των φυλών, όπως του Λινναίου (λευκή, κίτρινη, μαύρη) και του Μπούμενμπαχ (καυκάσια, αιθιοπική, μογγολική, μαλαϊκή, αμερικανική), ενώ κλείνει με τη”σύγχρονη” διάκριση μεταξύ Καυκασίας, Αιθιοπικής και Μογγολικής, κάνοντας μία σύντομη αναφορά στα φυσικά χαρακτηριστικά κάθε μίας.
Η Δομή, απεναντίας, πληροφορεί τον αναγνώστη τα εξής:
“Φυλή: Υποδιαίρεση του είδους που καθορίζεται από διαφορές φυσικών χαρακτηριστικών οι οποίοι μεταβιβάζονται κληρονομικά. Μολονότι είναι σαφώς καθορισμένη στον ζωολογικό και βοτανικό τομέα, η έννοια της φυλής γίνεται ιδιαίτερα περίπλοκη όταν προσπαθήσουμε να ταξινομήσωμε τις ανθρώπινες ομάδες. Αυτό συμβαίνει λόγω της τεραστίας συγχύσεως που επικρατεί γύρω από τον καθορισμό των ανθρωπίνων φυλών, που συγχέονται μερικές φορές με τους λαούς, τα έθνη και τις γλωσσολογικές ομάδες (π.χ. η δήθεν θεωρία περί “Αρίας”φυλής του κόμιτα Γκομπινώ και των θεωρητικών του ναζισμού, που βασίζεται στην υποθετική φυλετική ενότητα και κατά συνέπεια στην κοινή καταγωγή των λαών, οι οποίες μιλούν γλώσσες που προέρχονται, όπως προκύπτει από μερικά γραμματικά χαρακτηριστικά, από την παλαιοάρια γλώσσα). Εφ’ όσον έχει ξεκαθαριστή πάνω σε βιολογικές γραμμές (αμοιβαία γονιμότης των υβριδίων) η ενότητος της ανθρωπότητος σ’ ένα μόνο είδος (homo sapiens, οι διάφορες φυλές καθορίζονται από τις αυτόματες παραλλαγές των χαρακτήρων (μεταλλάξεις) και από το πέρασμα των νέων αυτών χαρακτήρων από ένα πληθυσμό σε άλλο (gene flow), υπό την επίδραση των διαδικασιών της φυσικής επιλογής.”
Στη συνέχεια ακολουθεί η εξήγηση των διαφορών λόγω προσαρμογής σε κλιματολογικά και άλλα δεδομένα του περιβάλλοντος,αντικρούοντας ονομαστικά τις θεωρίες περί φυλετικής ανωτερότητος, οι οποίες χαρακτηρίζονται αστήρικτες και με καταπιεστικούς σκοπούς. Απουσιάζει η ταξινόμηση των φυλών και οι περιγραφές των χαρακτηριστικών τους, αν και τα δύο λήμματα συμφωνούν στη δυσκολία καθορισμού των φυλετικών ορίων.
Το λήμμα της Πρωίας έχει ως πρώτο σκοπό να ενημερώσει τον φιλομαθή για κάποια δεδομένα περί φυλής. Αντιθέτως για την Δομή προέχει η αντίκρουση των θεωριών περί φυλετικής ανωτερότητος, χωρίς να εμβαθύνει περισσότερο: είναι μία έμμεση πλην οφθαλμοφανής έκκληση στον αναγνώστη να μη δίνει βαρύτητα σε τέτοια στοιχεία.
Τι άλλαξε ανάμεσα στην έκδοση των δύο έργων; Μεσολάβησε η αποαποικιοποίηση, το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων στις ΗΠΑ και η καταδίκη των φυλετικών διακρίσεων. Στις ακόλουθες δεκαετίες όχι απλώς η άρση των νομικών ανισοτήτων και η καταπολέμηση του ρατσισμού, αλλά και ο πολυφυλετισμός γίνονται βασικές ηθικές αξίες των φιλελευθέρων δημοκρατιών της Δύσεως.
Ιδιαίτερα μετά την άνοδο του μεταμοντερνισμού και της κριτικής θεωρίας τις τελευταίες δεκαετίες, η φυλή απομειώθηκε σε μία αυθαίρετη ανθρώπινη κατασκευή, η οποία διαμορφώνεται από κοινωνικές δυνάμεις με στόχο την απόκτηση και διαφύλαξη της εξουσίας. Αν οι άνθρωποι αποφασίσουν να μη δώσουν σημασία στη φυλή και τις φαινοτυπικές διαφορές μεταξύ των ομάδων, λένε οι πιο πρόσφατες θεωρίες, αυτές θα καταστούν αδιάφορες και ανύπαρκτες. Οι διαφορές στην οργάνωση και τα επιτεύγματα των πολιτισμών έχουν να κάνουν με την γεωγραφία, το κλίμα και τις κοινωνικές αξίες και συμπεριφορές, ποτέ με την γενετική. Δεν υπάρχει φυλετικός χαρακτήρας ή φυλετική “ψυχή”. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην αποδόμηση και ακύρωση της “λευκής” φυλής και ταυτότητας, συχνά με το συλλήβδην χαρακτηρισμό της ως βίαιης, επιθετικής και καταπιεστικής, σε διαρκή ανάγκη απολογίας και αυτοπεριορισμού χάριν της αποκαταστάσεως των αδικιών του παρελθόντος.
Η φύση της φυλής και το εάν εξαρτάται πλήρως ή μερικώς από βιολογικά χαρακτηριστικά (και τι συνέπειες έχει αυτή η γενετική) ή εάν είναι κοινωνική κατασκευή είναι ένα τεράστιο θέμα το οποίο θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε στο άμεσο μέλλον. Για την οικονομία του κειμένου θα θεωρήσουμε πως πρόκειται για μεικτή κατάσταση.
Αυτή η τάση βέβαια δεν μπορεί να διαχωριστεί από τις δημογραφικές και πολιτισμικές τάσεις που αλλάζουν την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική. Οι ερμηνείες αυτές, απότοκο σε μεγάλο βαθμό των τραυματικών εμπειριών του παρελθόντος (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, απαρτχάιντ, φυλετικός διαχωρισμός) και της ατζέντας συγχρόνων δυνάμεων του προωθούν το διεθνισμό-κοσμοπολιτισμό και κάποιας μορφής παγκοσμιοποίηση, πλέον δέχονται ισχυρές αντιδράσεις. Αυτό προκύπτει τόσο από διαδοχικές επιστημονικές μελέτες που επιμένουν πως οι διαφορές μεταξύ των ανθρωπίνων φυλών είναι υπαρκτές και όχι ασήμαντες, όσο και από την πολιτική ριζοσπαστικοποίηση μίας αυξανομένης μάζας Ευρωπαίων και ευρωγενών ενώπιον μίας διαδικασίας που προσλαμβάνει ως υποχώρηση του πολιτισμού της και υποβάθμιση των αξιών και της φυσικής παρουσίας της στα παραδοσιακά της εδάφη.
Ποιες είναι οι αιτίες αυτής της αντίδρασης και πόσο ανταποκρίνεται στη πραγματικότητα; Είναι φυλετικό θέμα “λευκών Ευρωπαίων” ή του “δυτικού πολιτισμού”. Η Δύση είναι άλλη μία έννοια για τις οποίας τις εννοιολογικές ασάφειες θα μπορούσε να γραφτεί εγκυκλοπαίδεια, όμως όπως και με τις φυλές αυτά το προβλήματα δεν έπεται πως καθιστούν ένα αναλυτικό εργαλείο άχρηστο. Αυτό ισχύει ιδίως όταν έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον και διαχρονικά από εχθρούς και φίλους, ενώ επηρεάζει την πολιτική πράξη και ρητορική, προκαλώντας συναισθηματική φόρτιση και διανοητικό προβληματισμό.
Ένα είναι σίγουρο. Ως φυσικός πληθυσμός και ως συνδεδεμένη κουλτούρα, οι Ευρωπαίοι και ευρωγενείς παρακμάζουν οικουμενικά και δη στον παραδοσιακό τους χώρο, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες αυτού θα δούμε σε επόμενα άρθρα.
Δείτε επίσης: Η δημογραφική παρακμή των λευκών στις ΗΠΑ
*φοιτητής διεθνών, ευρωπαϊκών και περιφερειακών σπουδών (mnovakopoulos.blogspot.gr)
ΠΗΓΗ: http://www.antibaro.gr/article/20182
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.