Αφιέρωμα, έρευνα Σοφία Ντρέκου
Ένας από τους μεγαλύτερους Ορθόδοξους θεολόγους του 20ού αιώνα και ανακαινιστής της Ορθόδοξης Θεολογίας ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, ίσως καί ο μέγιστος, διότι κατόρθωσε με το συγγραφικό έργο του, να φέρει την Ορθόδοξη θεολογία στο Λαό. Απεβίωσε 1η Νοεμβρίου αφήνοντας πίσω του πλούσιο θεολογικό και ιστορικό έργο. Η σημασία του θεολογικού του έργου (διδακτικού, συγγραφικού, αγωνιστικού) κάνει πολλούς μελετητές να μιλούν για εποχή προ και μετά τον π. Ρωμανίδη.
Αιωνία η μνήμη του †
- Πρόλογος
- π. Ιωάννης Ρωμανίδης, η ζωή του
- Η ζωή του
- Το έργο του
- Εποχή προ και μετά Ρωμανίδη
- Τί επανέφερε στον ακαδημαϊκό θεολογικό χώρο
- Οι ετερόδοξοι
- Βιβλιογραφία
★ Βίντεο: Ομιλεί ο ίδιος ο καθηγητής π.Ιωάννης Ρωμανίδης σε μάθημά του στους φοιτητές της θεολογικής σχολής με θέμα «Φράγκοι - Ρωμιοί και παιδεία» το 1984.
★ Επιλεκτικό οπτικοακουστικό υλικό
1η δημοσίευση 1η Νοεμβρίου 2014
Τελευταία ενημέρωση και έλεγχος συνδέσμων:
30 Οκτωβρίου 2017 στις 10:32
Σημ.: πατήστε την εικόνα ή τον σύνδεσμο για να δείτε τα Video.
Πρόλογος:
Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης μέσα από όλα τα γραπτά του και τις ομιλίες του, γίνεται φανερό ότι είχε φθάσει σε υψηλά επίπεδα θεοπτίας και Θεώσεως. Πραγματικός Θεολόγος. Μεγάλη σημασία έχει το ότι ο θεόπτης δεν φθάνει ποτέ σε στάδιο πλήρους τελειώσεως «αποβάλλουν την έννοια της στασιμότητας, γιατί πιστεύουν στην διαρκή τελείωση, την διαρκή ανοδική πορεία από δόξα σε δόξα.» Γι' αυτό και δεν επαναπαύονται, αλλά συνεχίζουν τον αέναο δρόμο τους. Κάθε σημείο «τερματισμού» είναι και ένα νέο σημείο έναρξης προς μια νέα Θεϊκή ηδονή!
Σοφία Ντρέκου
«Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Ιωάννης Ρωμανίδης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Ορθόδοξους θεολόγους του 20ού αιώνα και ανακαινιστής της Ορθόδοξης Θεολογίας, με την επιστροφή της στην γνησιότητα της αγιοπατερικής παραδόσεως. Γεννήθηκε στον Πειραιά, στις 2 Μαρτίου 1927 και απεβίωσε την 1 Νοεμβρίου 2001, αφήνοντας πίσω του πλούσιο θεολογικό και ιστορικό έργο.
Η ζωή του
Οι γονείς του ήταν από την Ρωμαϊκή Καστρόπολη της Αραβησσού της Καππαδοκίας. Γεννήθηκε στον Πειραιά, στις 2 Μαρτίου 1927. Έφυγε από την Ελλάδα και μετανάστευσε στην Αμερική, στις 15 Μαΐου 1927 (σε ηλικία 72 ημερών), με τους γονείς του και μεγάλωσε στην πόλη της Νέας Υόρκης στο Μανχάταν στην 46η οδό μεταξύ της 2ας και της 3ης Λεωφόρου.
Ήταν απόφοιτος του Ελληνικού Κολεγίου Μπρούκλαϊν, Μασαχουσέτης, της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γέηλ, Διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (School of Arts and Sciences).
Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου στην Θεσσαλονίκη και Επισκέπτης Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού του Πανεπιστημίου Μπαλαμάντ, του Λιβάνου από το 1970.
Σπούδασε ακόμη στο Ρωσικό Σεμινάριο του Αγίου Βλαδίμηρου της Νέας Υόρκης, στο επίσης Ρωσικό Ινστιτούτο Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και στο Μόναχο της Γερμανίας. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος το 1951 και έκτοτε διακόνησε ως εφημέριος σε διάφορες ενορίες των ΗΠΑ. Μεταξύ των ετών 1958 και 1965 υπηρέτησε ως καθηγητής στη Θεολογική Σχολή Τιμίου Σταυρού, παραιτήθηκε όμως το 1965, διαμαρτυρόμενος για την απομάκρυνση του π. Γεωργίου Φλορόφσκι από την Σχολή.
Η εκλογή του για την Έδρα της Δογματικής στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έγινε στις 12 Ιουνίου 1968, αλλά δεν διωρίζετο, διότι κατηγορείτο ως «κομμουνιστής». Τελικά ο διορισμός του έγινε το 1970. Το 1984, για προσωπικούς λόγους παραιτήθηκε με πλήρη σύνταξη.
Απεβίωσε την 1 Νοεμβρίου 2001, αφήνοντας πίσω του πλούσιο θεολογικό και ιστορικό έργο.
Το έργο του
Έχει συγγράψει πλήθος μελετών, πολλές από τις όποιες είναι ακόμη ανέκδοτες και πρέπει να συνεκδοθούν σε σειρά τόμων. Τα κατάλοιπά του είναι ανάγκη να ασφαλισθούν διότι έχουν πολλά να προσφέρουν και αποκαλύψουν. Η διδακτορική του διατριβή περί του Προπατορικού Αμαρτήματος κυριολεκτικά επαναστατική, άνοιξε νέους δρόμους στην Ορθόδοξη Θεολογία, ακολούθησαν δε τα βιβλία του για την Ρωμιοσύνη, που είχαν την ίδια σημασία, για τον χώρο της Ιστορίας. Και των δύο αυτών χώρων, την έρευνα και κατανόηση, ανανέωσε ο π. Ιωάννης.
Το έργο και η προσφορά του στην επιστήμη έχουν διερευνηθεί συστηματικά στη διδακτορική διατριβή του Andrew Sopko, Prophet of Roman Orthodoxy – The Theology of John Romanides, Canada, 1998.
Εξ ίσου όμως μεγάλη υπήρξε η συμβολή και η προσφορά του στην Ορθόδοξη Εκκλησία με τη συμμετοχή του στους Θεολογικούς Διάλογους με Ετερόδοξους, ιδιαίτερα με τον Αγγλικανισμό, αλλά και αλλόδοξους (Ιουδαϊσμό και Ισλάμ). Το γεγονός δε, ότι μητρική του γλώσσα ήταν η Αμερικανική (Αγγλική), του εξασφάλιζε την άνεση που χρειαζόταν, για να αναπτύσσει με κάθε ακρίβεια τις θέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συμμετείχε επίσης στο Διάλογο με την Παγκόσμια Λουθηρανική Ομοσπονδία (1978 κ.ε.) Στους Διάλογους αυτούς φαινόταν η ευρεία γνώση του στην πατερική παράδοση, αλλά και των παραχαράξεών της, στην Ανατολή και τη Δύση, κατ' εξοχήν δε η γνώση της Θεολογίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ακρογωνιαίου λίθου της Ορθόδοξης παράδοσης.
Ο π. Ιωάννης υποστήριζε την σχέση Θεολογίας και αγιοπνευματικής εμπειρίας και τους σταθμούς της πνευματικής πορείας των Αγίων: κάθαρσις - φωτισμός - θέωσις, ως προϋπόθεση των Οικουμενικών Συνόδων και της αυθεντικής αποδοχής των, κάτι που θεωρούσε ότι έχει χαθεί στη Δύση, αλλά και στη δυτικίζουσα, κατά τη γνώμη του, σημερινή Ορθόδοξη θεολογική σκέψη. Η στροφή αυτή στην πατερικότητα, ως εκκλησιαστική γνησιότητα, συνέχισε και συνεπλήρωσε την ανάλογη κίνηση του π. Γεωργίου Φλορόφσκι, την πορεία του οποίου ακολούθησε στον οικουμενικό Διάλογο, θεωρούμενος και αυτός συχνά ενοχλητικός και όχι εύκολος συνομιλητής.
Εποχή προ και μετά Ρωμανίδη
Η σημασία του θεολογικού του έργου (διδακτικού, συγγραφικού, αγωνιστικού) κάνει πολλούς μελετητές να μιλούν για εποχή προ και μετά τον π. Ρωμανίδη. Διότι θεωρούν ότι έφερε αληθινή τομή και ρήξη με το σχολαστικό παρελθόν της Ελλαδικής Ορθοδοξίας, που λειτουργούσε ως βαβυλώνιος αιχμαλωσία στη θεολογία της. Η διατριβή του σφράγισε αποφασιστικά αυτή την αναγεννητική πορεία, σε σημείο, που και αυτοί οι για διαφόρους λόγους επικριτές ή ιδεολογικά αντίπαλοί του, να προδίδουν στα γραπτά τους την επιρροή του π. Ιωάννου στη θεολογική τους σκέψη.
Συγκεκριμένα, ο π. Ιωάννης:
α) Επανέφερε στον ακαδημαϊκό θεολογικό χώρο την προτεραιότητα της πατερικής εμπειρικής θεολογήσεως, παραμερίζοντας τον διανοητικό - στοχαστικό - μεταφυσικό τρόπο θεολογήσεως,
β) Συνέδεσε την ακαδημαϊκή θεολογία με την λατρεία και την φιλοκαλική παράδοση, καταδεικνύοντας την αλληλοπεριχώρηση θεολογίας και πνευματικής ζωής και τον ποιμαντικό - θεραπευτικό χαρακτήρα της δογματικής θεολογίας.
γ) Διείδε και υιοθέτησε στη θεολογική μέθοδο τον στενό σύνδεσμο δόγματος και ιστορίας και γι' αυτό μπόρεσε να κατανοήσει όσο λίγοι την αλλοτρίωση και πτώση της θεολογίας στη Δυτική Ευρώπη, που επήλθε με την φραγκική κατάκτηση και επιβολή. Η καλή γνώση της ιστορίας, εξ αλλού, Φραγκοσύνης και Ρωμιοσύνης(προοριζόταν για καθηγητής της Ιστορίας στο Γέηλ) τον βοήθησε να διαπιστώσει και αναλύσει τη διαμετρική διαφορά Φράγκικου και Ρωμαίικου πολιτισμού, εισάγοντας ρωμαίικα κλειδιά στη διερεύνηση της ιστορίας και του πολιτισμού.
δ) Βοήθησε, έτσι, την πληρέστερη έρευνα και του Ελληνισμού, έξω από τις κατασκευασμένες δυτικές θέσεις, με την ορθή - ως απόλυτα τεκμηριωμένη - χρήση των ιστορικών ονομάτων του Ελληνικού έθνους, της σημασίας και δυναμικής τους στην Ιστορική του πορεία.
Οι ετερόδοξοι
Είναι γεγονός, ότι οι ετερόδοξοι ανεγνώριζαν περισσότερο από τους Ορθοδόξους την προσωπικότητα του π. Ιωάννου και τη σημασία του για την Ορθοδοξία. Εθεωρείτο ο καλύτερος ορθόδοξος ερευνητής του ιερού Αυγουστίνου, που βοηθούσε και τη δυτική θεολογία στην κατανόηση του, χαρακτηρίσθηκε δε «ο μεγαλύτερος σίγουρα των εν ζωή Ορθοδόξων θεολόγων, του οποίου τα συγγράμματα αποτελούν κριτική μελέτη του έργου του Αυγουστίνου υπό το φως της πατερικής Θεολογίας».
Πρέπει δε να λεχθεί, ότι στον π. Ιωάννη οφείλεται η σπουδαία επισήμανση, ότι η διδασκαλία του Βαρλαάμ του Καλαβρού, για τις θεοπτικές εμπειρίες των προφητών ως «φαινομένων φυσικών, γινομένων και απογινομένων» ανάγεται στο Περί Τριάδος έργο του ι. Αυγουστίνου.
Το μεγαλύτερο μέρος για την ανωτέρω βιογραφία, λήφθηκε αυτούσιο από ομιλία του κοσμήτορα της Θεολ. Σχ. του Πανεπ. Αθηνών πρωτ. Γεωργίου Μεταλληνού, που έγινε εκ μέρους του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Προέδρου του, κ. Δημητρίου Γονή. Η ομιλία αυτή δημοσιεύθηκε στο Ίντερνετ στη διεύθυνση: και το ανωτέρω διαμορφωμένο απόσπασμά της στη Βικιπαίδεια, με προσωπική άδεια του ομιλητή π. Γεωργίου Μεταλληνού.
Βιβλιογραφία:
Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου, «Ο π. Ιωάννιδης Ρωμανίδης ως διδάσκαλος της Ορθοδόξου Δογματικής», Θεολογία, τομ.82, τ/χ.3 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2011), σελ.5-48.»
Το μεγαλύτερο μέρος για την ανωτέρω βιογραφία, λήφθηκε αυτούσιο από ομιλία του κοσμήτορα της Θεολ. Σχ. του Πανεπ. Αθηνών πρωτ. Γεωργίου Μεταλληνού, που έγινε εκ μέρους του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Προέδρου του, κ. Δημητρίου Γονή. Το ανωτέρω διαμορφωμένο απόσπασμά της στη Βικιπαίδεια, με προσωπική άδεια του ομιλητή π. Γεωργίου Μεταλληνού. Ιστοσελίδα αφιερωμένη στον π. Ιωάννη Ρωμανίδη
www.sophia-ntrekou.gr / αέναη επΑνάσταση
★ Βίντεο: Ομιλεί ο ίδιος ο καθηγητής π.Ιωάννης Ρωμανίδης σε μάθημά του στους φοιτητές της θεολογικής σχολής με θέμα «Φράγκοι - Ρωμιοί και παιδεία» το 1984.
Δείτε κείμενα του π. Ιωάννη Ρωμανίδη
Ὁ π. Ἰωάννης Σ. Ρωμανίδης, ὁ θεολόγος τῆς Ρωμιοσύνης: 12 Δεκεμβρίου 2001. Ἀπό την ἐκπομπή "ἐν λόγω ἀληθείας", τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν, "Λύχνου" με τον Νικόλαο Μεσσαλᾶ.
Ὁ πατήρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος ὁμιλεῖ για τον πατέρα Ἰωάννη Ῥωμανίδη και την Ὀρθόδοξη θεολογική του θεραπευτική. Τον Ἰούλιο τοῦ 2005, ὁ πρωτοπρεσβύτερος πατήρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος, στὰ πλαίσια τῶν καθιερωμέμων καλοκαιρινῶν του ὁμιλιῶν, πραγματοποίησε ἕνα αφιέρωμα (σε μορφὴ τριλογίας) στὸν τελευταῖο μεγάλο μας θεολόγο, πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Ἰωάννη Σ. Ῥωμανίδη, με θέμα: «Λόγος περὶ τῆς Ὀρθοδόξου θεραπευτικῆς», με ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἀειμνήστου πατρὸς Ἰωάννου Ῥωμανίδου: «Πατερικὴ Θεολογία». Ὡς ἐλάχιστο ἀντίδωρο εὐγνωμοσύνης στον θεολογικὸ «τιτάνα» και ἀγαπημένο μας καθηγητή, τις τρεῖς καταπληκτικὲς ὁμιλίες τοῦ πατρὸς Κ. Στρατηγόπουλου.
Metropolitan Hierotheos of Nafpaktos speaks concerning Fr. John Romanides in Iasi, Romania on October 14, 2011.
Περί τῆς ἔννοιας τοῦ Δόγματος καί περί τῆς πτώσεως τοῦ Ἀδάμ, Πατερική Θεολογία, π Ἰωάννου Ρωμανίδη, 4ο Μέρος. Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 14-09-2014. (Σύναξη στὸ Ἀρχονταρίκι στόν Ἱ. Ν. Ἁγίων Ἀναργύρων Πενταπλάτανου Γιαννιτσῶν).
★ Επιλεκτικό οπτικοακουστικό υλικό
- 2:00:35 π. Ἰωάννης Σ. Ρωμανίδης, ὁ κορυφαῖος θεολόγος τῆς Ὀρθοδοξίας
- 1:25:04 "Ὁ π. Ἰωάννης Σ. Ρωμανίδης, ὁ θεολόγος τῆς Ρωμιοσύνης"
- 1:12:28 Ιωάννης Ρωμανίδης 2 ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΟΜΙΛΙΑ.
- 40:51 Περί τῆς ἔννοιας τοῦ Δόγματος καί περί τῆς πτώσεως τοῦ Ἀδάμ, Πατερική Θεολογία, π Ἰωάννου Ρωμανίδη,
- 47:45 Ὁ κοινωνικός σκοπός τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἡ καταλλαγή μέ τό Θεό, Πατερική Θεολογία, π Ἰωάννου Ρωμανίδη
- 1:15:11 Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ - Π. ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ π. Σάββας Αγιορείτης.
- 1:02:52 Περί τῆς θεραπείας τοῦ νοῦ ὡς τοῦ ρόλου τῆς Ἐκκλησίας, 1ο Μέρος, π. Ἰωάννου Ρωμανίδη
- 1:09:21 Τό ἀλλοιωμένο δυτικό πνεῦμα καί ἡ Ὀρθοδοξία, Πατερική Θεολογία, π. Ἰωάννου Ρωμανίδη.
- 11:09 π. Ιωάννης Ρωμανίδης: Φράγκοι - Ρωμιοί και παιδεία (1984).
- 1:29:28 1. Ἡ οὐσία τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης, 2. Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι θρησκεία, Πατερικὴ Θεολογία, π. Ἰωάννου
- 48:20 Ο π Ιωάννης Ρωμανίδης καί η «Εμπειρική Δογματική» 19 Ἰανουαρίου 2011
- 1:06:40 Ips Hierotheos Vlachos Conferinta de la Iasi despre parintele Ioannis Romanidis
- π. Γεώργιος Μεταλληνός: «Το ανεκπλήρωτο «21» εκδήλωση 19 Μαρτίου 2015
- και συνεχίζουμε ανανεώνοντάς το αφιέρωμα.
1η δημοσίευση 1η Νοεμβρίου 2014
Τελευταία ενημέρωση και έλεγχος συνδέσμων:
30 Οκτωβρίου 2017 στις 10:32
Σημ.: πατήστε την εικόνα ή τον σύνδεσμο για να δείτε τα Video.
Πρόλογος:
Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης μέσα από όλα τα γραπτά του και τις ομιλίες του, γίνεται φανερό ότι είχε φθάσει σε υψηλά επίπεδα θεοπτίας και Θεώσεως. Πραγματικός Θεολόγος. Μεγάλη σημασία έχει το ότι ο θεόπτης δεν φθάνει ποτέ σε στάδιο πλήρους τελειώσεως «αποβάλλουν την έννοια της στασιμότητας, γιατί πιστεύουν στην διαρκή τελείωση, την διαρκή ανοδική πορεία από δόξα σε δόξα.» Γι' αυτό και δεν επαναπαύονται, αλλά συνεχίζουν τον αέναο δρόμο τους. Κάθε σημείο «τερματισμού» είναι και ένα νέο σημείο έναρξης προς μια νέα Θεϊκή ηδονή!
Σοφία Ντρέκου
π. Ιωάννης Ρωμανίδης, η ζωή του
2 Μαρτίου 1927 - 1 Νοεμβρίου 2001
«Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Ιωάννης Ρωμανίδης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Ορθόδοξους θεολόγους του 20ού αιώνα και ανακαινιστής της Ορθόδοξης Θεολογίας, με την επιστροφή της στην γνησιότητα της αγιοπατερικής παραδόσεως. Γεννήθηκε στον Πειραιά, στις 2 Μαρτίου 1927 και απεβίωσε την 1 Νοεμβρίου 2001, αφήνοντας πίσω του πλούσιο θεολογικό και ιστορικό έργο.
Η ζωή του
Οι γονείς του ήταν από την Ρωμαϊκή Καστρόπολη της Αραβησσού της Καππαδοκίας. Γεννήθηκε στον Πειραιά, στις 2 Μαρτίου 1927. Έφυγε από την Ελλάδα και μετανάστευσε στην Αμερική, στις 15 Μαΐου 1927 (σε ηλικία 72 ημερών), με τους γονείς του και μεγάλωσε στην πόλη της Νέας Υόρκης στο Μανχάταν στην 46η οδό μεταξύ της 2ας και της 3ης Λεωφόρου.
Ήταν απόφοιτος του Ελληνικού Κολεγίου Μπρούκλαϊν, Μασαχουσέτης, της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γέηλ, Διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (School of Arts and Sciences).
Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου στην Θεσσαλονίκη και Επισκέπτης Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού του Πανεπιστημίου Μπαλαμάντ, του Λιβάνου από το 1970.
Σπούδασε ακόμη στο Ρωσικό Σεμινάριο του Αγίου Βλαδίμηρου της Νέας Υόρκης, στο επίσης Ρωσικό Ινστιτούτο Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και στο Μόναχο της Γερμανίας. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος το 1951 και έκτοτε διακόνησε ως εφημέριος σε διάφορες ενορίες των ΗΠΑ. Μεταξύ των ετών 1958 και 1965 υπηρέτησε ως καθηγητής στη Θεολογική Σχολή Τιμίου Σταυρού, παραιτήθηκε όμως το 1965, διαμαρτυρόμενος για την απομάκρυνση του π. Γεωργίου Φλορόφσκι από την Σχολή.
Η εκλογή του για την Έδρα της Δογματικής στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έγινε στις 12 Ιουνίου 1968, αλλά δεν διωρίζετο, διότι κατηγορείτο ως «κομμουνιστής». Τελικά ο διορισμός του έγινε το 1970. Το 1984, για προσωπικούς λόγους παραιτήθηκε με πλήρη σύνταξη.
Απεβίωσε την 1 Νοεμβρίου 2001, αφήνοντας πίσω του πλούσιο θεολογικό και ιστορικό έργο.
Το έργο του
Έχει συγγράψει πλήθος μελετών, πολλές από τις όποιες είναι ακόμη ανέκδοτες και πρέπει να συνεκδοθούν σε σειρά τόμων. Τα κατάλοιπά του είναι ανάγκη να ασφαλισθούν διότι έχουν πολλά να προσφέρουν και αποκαλύψουν. Η διδακτορική του διατριβή περί του Προπατορικού Αμαρτήματος κυριολεκτικά επαναστατική, άνοιξε νέους δρόμους στην Ορθόδοξη Θεολογία, ακολούθησαν δε τα βιβλία του για την Ρωμιοσύνη, που είχαν την ίδια σημασία, για τον χώρο της Ιστορίας. Και των δύο αυτών χώρων, την έρευνα και κατανόηση, ανανέωσε ο π. Ιωάννης.
Το έργο και η προσφορά του στην επιστήμη έχουν διερευνηθεί συστηματικά στη διδακτορική διατριβή του Andrew Sopko, Prophet of Roman Orthodoxy – The Theology of John Romanides, Canada, 1998.
Εξ ίσου όμως μεγάλη υπήρξε η συμβολή και η προσφορά του στην Ορθόδοξη Εκκλησία με τη συμμετοχή του στους Θεολογικούς Διάλογους με Ετερόδοξους, ιδιαίτερα με τον Αγγλικανισμό, αλλά και αλλόδοξους (Ιουδαϊσμό και Ισλάμ). Το γεγονός δε, ότι μητρική του γλώσσα ήταν η Αμερικανική (Αγγλική), του εξασφάλιζε την άνεση που χρειαζόταν, για να αναπτύσσει με κάθε ακρίβεια τις θέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συμμετείχε επίσης στο Διάλογο με την Παγκόσμια Λουθηρανική Ομοσπονδία (1978 κ.ε.) Στους Διάλογους αυτούς φαινόταν η ευρεία γνώση του στην πατερική παράδοση, αλλά και των παραχαράξεών της, στην Ανατολή και τη Δύση, κατ' εξοχήν δε η γνώση της Θεολογίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ακρογωνιαίου λίθου της Ορθόδοξης παράδοσης.
Ο π. Ιωάννης υποστήριζε την σχέση Θεολογίας και αγιοπνευματικής εμπειρίας και τους σταθμούς της πνευματικής πορείας των Αγίων: κάθαρσις - φωτισμός - θέωσις, ως προϋπόθεση των Οικουμενικών Συνόδων και της αυθεντικής αποδοχής των, κάτι που θεωρούσε ότι έχει χαθεί στη Δύση, αλλά και στη δυτικίζουσα, κατά τη γνώμη του, σημερινή Ορθόδοξη θεολογική σκέψη. Η στροφή αυτή στην πατερικότητα, ως εκκλησιαστική γνησιότητα, συνέχισε και συνεπλήρωσε την ανάλογη κίνηση του π. Γεωργίου Φλορόφσκι, την πορεία του οποίου ακολούθησε στον οικουμενικό Διάλογο, θεωρούμενος και αυτός συχνά ενοχλητικός και όχι εύκολος συνομιλητής.
Εποχή προ και μετά Ρωμανίδη
Η σημασία του θεολογικού του έργου (διδακτικού, συγγραφικού, αγωνιστικού) κάνει πολλούς μελετητές να μιλούν για εποχή προ και μετά τον π. Ρωμανίδη. Διότι θεωρούν ότι έφερε αληθινή τομή και ρήξη με το σχολαστικό παρελθόν της Ελλαδικής Ορθοδοξίας, που λειτουργούσε ως βαβυλώνιος αιχμαλωσία στη θεολογία της. Η διατριβή του σφράγισε αποφασιστικά αυτή την αναγεννητική πορεία, σε σημείο, που και αυτοί οι για διαφόρους λόγους επικριτές ή ιδεολογικά αντίπαλοί του, να προδίδουν στα γραπτά τους την επιρροή του π. Ιωάννου στη θεολογική τους σκέψη.
Συγκεκριμένα, ο π. Ιωάννης:
α) Επανέφερε στον ακαδημαϊκό θεολογικό χώρο την προτεραιότητα της πατερικής εμπειρικής θεολογήσεως, παραμερίζοντας τον διανοητικό - στοχαστικό - μεταφυσικό τρόπο θεολογήσεως,
β) Συνέδεσε την ακαδημαϊκή θεολογία με την λατρεία και την φιλοκαλική παράδοση, καταδεικνύοντας την αλληλοπεριχώρηση θεολογίας και πνευματικής ζωής και τον ποιμαντικό - θεραπευτικό χαρακτήρα της δογματικής θεολογίας.
γ) Διείδε και υιοθέτησε στη θεολογική μέθοδο τον στενό σύνδεσμο δόγματος και ιστορίας και γι' αυτό μπόρεσε να κατανοήσει όσο λίγοι την αλλοτρίωση και πτώση της θεολογίας στη Δυτική Ευρώπη, που επήλθε με την φραγκική κατάκτηση και επιβολή. Η καλή γνώση της ιστορίας, εξ αλλού, Φραγκοσύνης και Ρωμιοσύνης(προοριζόταν για καθηγητής της Ιστορίας στο Γέηλ) τον βοήθησε να διαπιστώσει και αναλύσει τη διαμετρική διαφορά Φράγκικου και Ρωμαίικου πολιτισμού, εισάγοντας ρωμαίικα κλειδιά στη διερεύνηση της ιστορίας και του πολιτισμού.
δ) Βοήθησε, έτσι, την πληρέστερη έρευνα και του Ελληνισμού, έξω από τις κατασκευασμένες δυτικές θέσεις, με την ορθή - ως απόλυτα τεκμηριωμένη - χρήση των ιστορικών ονομάτων του Ελληνικού έθνους, της σημασίας και δυναμικής τους στην Ιστορική του πορεία.
Οι ετερόδοξοι
Είναι γεγονός, ότι οι ετερόδοξοι ανεγνώριζαν περισσότερο από τους Ορθοδόξους την προσωπικότητα του π. Ιωάννου και τη σημασία του για την Ορθοδοξία. Εθεωρείτο ο καλύτερος ορθόδοξος ερευνητής του ιερού Αυγουστίνου, που βοηθούσε και τη δυτική θεολογία στην κατανόηση του, χαρακτηρίσθηκε δε «ο μεγαλύτερος σίγουρα των εν ζωή Ορθοδόξων θεολόγων, του οποίου τα συγγράμματα αποτελούν κριτική μελέτη του έργου του Αυγουστίνου υπό το φως της πατερικής Θεολογίας».
Πρέπει δε να λεχθεί, ότι στον π. Ιωάννη οφείλεται η σπουδαία επισήμανση, ότι η διδασκαλία του Βαρλαάμ του Καλαβρού, για τις θεοπτικές εμπειρίες των προφητών ως «φαινομένων φυσικών, γινομένων και απογινομένων» ανάγεται στο Περί Τριάδος έργο του ι. Αυγουστίνου.
Το μεγαλύτερο μέρος για την ανωτέρω βιογραφία, λήφθηκε αυτούσιο από ομιλία του κοσμήτορα της Θεολ. Σχ. του Πανεπ. Αθηνών πρωτ. Γεωργίου Μεταλληνού, που έγινε εκ μέρους του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Προέδρου του, κ. Δημητρίου Γονή. Η ομιλία αυτή δημοσιεύθηκε στο Ίντερνετ στη διεύθυνση: και το ανωτέρω διαμορφωμένο απόσπασμά της στη Βικιπαίδεια, με προσωπική άδεια του ομιλητή π. Γεωργίου Μεταλληνού.
Βιβλιογραφία:
Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου, «Ο π. Ιωάννιδης Ρωμανίδης ως διδάσκαλος της Ορθοδόξου Δογματικής», Θεολογία, τομ.82, τ/χ.3 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2011), σελ.5-48.»
Το μεγαλύτερο μέρος για την ανωτέρω βιογραφία, λήφθηκε αυτούσιο από ομιλία του κοσμήτορα της Θεολ. Σχ. του Πανεπ. Αθηνών πρωτ. Γεωργίου Μεταλληνού, που έγινε εκ μέρους του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Προέδρου του, κ. Δημητρίου Γονή. Το ανωτέρω διαμορφωμένο απόσπασμά της στη Βικιπαίδεια, με προσωπική άδεια του ομιλητή π. Γεωργίου Μεταλληνού. Ιστοσελίδα αφιερωμένη στον π. Ιωάννη Ρωμανίδη
www.sophia-ntrekou.gr / αέναη επΑνάσταση
★ Βίντεο: Ομιλεί ο ίδιος ο καθηγητής π.Ιωάννης Ρωμανίδης σε μάθημά του στους φοιτητές της θεολογικής σχολής με θέμα «Φράγκοι - Ρωμιοί και παιδεία» το 1984.
- π. Ιωάννης Ρωμανίδης: Η Ρωμηοσύνη διαφέρει των άλλων πολιτισμών... το όνομα Ρωμηός [+Βίντεο: Φράγκοι, Ρωμιοί και παιδεία (1984)]
- Οι δυνάμεις και οι ενέργειες του Θεού στον κόσμο (π. Ι. Ρωμανίδη) [Ο Θεός Είναι η του Κόσμου Ζωοποιός Δύναμη. Είναι ΦΥΣΕΙ Αθάνατος.]
- Εμπειρική δογματική του π. Ιωάννη Ρωμανίδη (Σχολιασμός Σεβ. Ιεροθέου Βλάχου +το βιβλίο +Βίντεο) Ορισμός του δόγματος κατά τον μεγάλο δάσκαλο της Ορθοδοξίας π. Ιωάννη Ρωμανίδη
- Ποιοι είναι οι θεολόγοι της Εκκλησίας; - π. Ιωάννη Σ. Ρωμανίδη
- O π. Ιωάννης Ρωμανίδης ως ιστορικός
- Η θεολογία στην Ελλάδα της δεκαετίας του '60 [Τά αίτια και η περίπτωση τού π. Ιωάννη Ρωμανίδη]
- Ιστοσελίδα αφιερωμένη στον π. Ιωάννη Ρωμανίδη
★ Επιλεκτικό οπτικοακουστικό υλικό
Ιωάννης Ρωμανίδης: Μη δέχεσαι και μη απορρίπτεις: «Θα ήθελα πρώτα να σημειώσω ότι ο τρόπος με τον οποίο πάντοτε εργαζόμουν, δηλαδή στις μελέτες μου, στις έρευνες, ουδέποτε υπήρξε απλώς μια προσπάθεια υπεράσπισης της Ορθοδοξίας κλπ. διότι από μικρά παιδιά στο σχολείο έχουμε μάθει ότι πρέπει κανείς τα πάντα να ακούει και από αυτά που ακούει να μην δέχεται τίποτα, ούτε να απορρίπτει τίποτα, απλώς να σημειώνει μέσα στα αρχεία της σκέψης, της μνήμης, και όταν βρεθούν τα κριτήρια τα κατάλληλα να δέχεται και να απορρίπτει. Είναι μια νοοτροπία αμερικάνικη. Και το δεύτερο σημείο είναι ότι, ότι οδηγεί στην επιτυχία είναι αληθινό και ότι δεν οδηγεί στην επιτυχία δεν είναι αληθινό. Αυτό είναι ένα σημείο το οποίο αποτελούσε αποτέλεσμα της Γαλλικής Επανάστασης, που εκτός από την πολιτική της πλευρά, ήταν και μια επανάσταση εναντίον της μεταφυσικής, εναντίον εκείνης της πλευράς της Θεολογίας που ισχυριζόταν ότι φιλοσοφούσε. Οπότε τα θεμέλια της λατινικής θεολογικής παράδοσης ήταν η μεταφυσική την οποία άντλησαν οι Φράγκοι από τον Πλάτωνα και κυρίως τον Αριστοτέλη. Με τη Γαλλική Επανάσταση έχουμε μία κατάσταση κατά την οποία κανείς δέχεται αυτό που αποδεικνύεται με την εμπειρική έρευνα και απορρίπτει το αφηρημένο διότι δεν μπορεί να εξακριβώσει εάν το αφηρημένο υπάρχει καν, πόσο μάλλον αν είναι σωστό. Διότι αν δεν υπάρχει πού να ξέρουμε αν είναι σωστό. Αν δεν υπάρχει ασφαλώς δεν είναι και σωστό. Οπότε ο πραγματισμός των Αμερικανών οδηγεί στην αρχή ότι το να βλέπει κανείς είναι και το να πιστεύει. Αν δεν το δεις να μη το πιστεύεις δηλαδή, διότι δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για κάτι που δεν βλέπεις. Αυτό είναι το θεμέλιο της μοντέρνας ευρωπαϊκής και της αμερικανικής σκέψης. Γι’ αυτό επαναλαμβάνω ότι ένας άνθρωπος ο οποίος κάνει έρευνα, είναι υποχρεωμένος να σημειώνει τα πάντα, ότι ακούσει, χωρίς να απορρίπτει τίποτε, ούτε όμως και να αποδέχεται τίποτα, εκτός αν βρει τα κριτήρια με τα οποία επιστημονικά μπορεί να αποδεχθεί ή να απορρίψει. Αυτό είναι το θεμέλιο των ερευνών που έχω κάνει αρκετά χρόνια τώρα.»
«π. Ἰωάννης Σ. Ρωμανίδης, ὁ κορυφαῖος θεολόγος τῆς Ὀρθοδοξίας». Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος στην τηλεοπτική ἐκπομπὴ τοῦ σταθμοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν, "Λύχνος", "ἐν λόγω ἀληθείας" τοῦ Νικολάου Μεσσαλᾶ (Δημοσιεύτηκε σε δύο μέρη στὶς 9 Μαρτίου 2014 λόγω περιορισμῶν στην διάρκεια ἀπό το youtube, ἑνοποιήθηκε σε ἕνα στις 4 Μαρτίου 2015).
«π. Ἰωάννης Σ. Ρωμανίδης, ὁ κορυφαῖος θεολόγος τῆς Ὀρθοδοξίας». Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος στην τηλεοπτική ἐκπομπὴ τοῦ σταθμοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν, "Λύχνος", "ἐν λόγω ἀληθείας" τοῦ Νικολάου Μεσσαλᾶ (Δημοσιεύτηκε σε δύο μέρη στὶς 9 Μαρτίου 2014 λόγω περιορισμῶν στην διάρκεια ἀπό το youtube, ἑνοποιήθηκε σε ἕνα στις 4 Μαρτίου 2015).
Ὁ πατήρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος ὁμιλεῖ για τον πατέρα Ἰωάννη Ῥωμανίδη και την Ὀρθόδοξη θεολογική του θεραπευτική. Τον Ἰούλιο τοῦ 2005, ὁ πρωτοπρεσβύτερος πατήρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος, στὰ πλαίσια τῶν καθιερωμέμων καλοκαιρινῶν του ὁμιλιῶν, πραγματοποίησε ἕνα αφιέρωμα (σε μορφὴ τριλογίας) στὸν τελευταῖο μεγάλο μας θεολόγο, πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Ἰωάννη Σ. Ῥωμανίδη, με θέμα: «Λόγος περὶ τῆς Ὀρθοδόξου θεραπευτικῆς», με ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἀειμνήστου πατρὸς Ἰωάννου Ῥωμανίδου: «Πατερικὴ Θεολογία». Ὡς ἐλάχιστο ἀντίδωρο εὐγνωμοσύνης στον θεολογικὸ «τιτάνα» και ἀγαπημένο μας καθηγητή, τις τρεῖς καταπληκτικὲς ὁμιλίες τοῦ πατρὸς Κ. Στρατηγόπουλου.
Ο Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος συνομιλεί με τον κ. Κλείτο Ιωαννίδη με θέμα την «Κάθαρση, τον Φωτισμό και την Αγιότητα» στην Ορθόδοξη πίστη, στην εβδομαδιαία ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή «Ελεύθερο βήμα» (5/10/2016) του Α' Ραδιοφωνικού Προγράμματος του ΡΙΚ.
Στο παρόν απόσπασμα ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κάνει αναφορά στον εμπειρικό θεολόγο της σύγχρονης εποχής μακαριστό π. Ιωάννη Ρωμανίδη και πιο συγκεκριμένα στην κατά σάρκα μητέρα του. Η μητέρα του πατρός Ιωάννη Ρωμανίδη ήταν μοναχή με το όνομα Ευλαμπία, στο μοναστήρι της Σουρωτής Θεσσαλονίκης, το οποίο καθοδηγούσε ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης. Γίνεται λόγος για κάποια θαυμαστή επικοινωνία του Γερόντισσας με τον Άγιο Παΐσιο τον Αγιορείτη.
Και στην περίπτωση του σύγχρονου αυτού θεολόγου πατρός Ιωάννη Ρωμανίδη φαίνεται ξεκάθαρα ο καθοριστικός ρόλος των γονέων και κυρίως της μητέρας όπως αναφερόταν συχνά ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης στην πορεία του ανθρώπου. Η πνευματική παιδεία και νουθεσία είναι αυτά που καθορίζουν την μετέπειτα πορεία του κάθε ανθρώπου.
Όσο αγνοούμε τον σπουδαίο ρόλο της μητέρας και γενικότερα της οικογενείας τόσο περισσότερο θα βαθαίνει η απόγνωση στον σύγχρονο κόσμο της παγκοσμιοποίησης.
Ο άλλος μεγάλος εμπειρικός θεολόγος μακαριστός Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ όταν αναφερόταν στην απόγνωση έλεγε χαρακτηριστικά ότι «η ουσία της απογνώσεως είναι η απιστία στην Ανάσταση». Όπως επίσης: «Στην απόγνωσή τους οι άνθρωποι αναζητούν απολαύσεις οποιασδήποτε αξίας, ως τους αδελφοκτόνους πολέμους. Έτσι η ανθρωπότητα βαδίζει προς την αυτοκαταστροφή. Η διαφύλαξη των εντολών του Χριστού οδηγεί στην αποκατάσταση του πρωτόκτιστου κάλλους του ανθρώπου. Όταν βέβαια αποκατασταθεί, μεταμορφώνει και όλο τον υπόλοιπο κόσμο, όλη την κτίση που υποτάχθηκε στην ματαιότητα.» [Πηγή Ηχητικού: Ομιλίες Μητροπολίτου Μόρφου. Επιλογή & Επεξεργασία: Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Κορυδαλλού]
Metropolitan Hierotheos of Nafpaktos speaks concerning Fr. John Romanides in Iasi, Romania on October 14, 2011.
π. Γεώργιος Μεταλληνός «Το ανεκπλήρωτο ’21». Εκδήλωση του σωματείου “Ενωμένη Ρωμηοσύνη” Έδεσσα 19 Μαρτίου 2015.
Περί τῆς ἔννοιας τοῦ Δόγματος καί περί τῆς πτώσεως τοῦ Ἀδάμ, Πατερική Θεολογία, π Ἰωάννου Ρωμανίδη, 4ο Μέρος. Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 14-09-2014. (Σύναξη στὸ Ἀρχονταρίκι στόν Ἱ. Ν. Ἁγίων Ἀναργύρων Πενταπλάτανου Γιαννιτσῶν).
ΠΗΓΗ: http://www.sophia-ntrekou.gr/2014/11/1927-2001.html
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.