Το πολύπαθο σχολείο, η «κανονικότητα» και οι «ναυτικοί της στεριάς»

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή

Ας ξεκινήσουμε από το μείζον, το πολύπαθο σχολείο. Τα τελευταία πολλά χρόνια είναι ο χώρος του μαρτυρίου, που μοιάζει με επιστημονικό εργαστήρι. Δοκιμάζονται πολλά, αλλά ελάχιστα από αυτά στεριώνουν. Και αυτή η αέναη κατάσταση των πειραματισμών συνεχίζεται. Τα της εκπαίδευσης, για να μην τα μπερδεύουμε με την παιδεία που είναι άλλης τάξης μέγεθος, κατάντησαν πράγματι πολύπαθος χώρος.

Κατ’ εντολήν της εσπερίας και όχι κατ’ επιλογήν, εφαρμόζονται ρυθμίσεις και μεταρρυθμίσεις που είναι βέβαιο ότι δεν θα επιλέγονταν αν δεν είχαν επιβληθεί. Το φαινόμενο δεν είναι τωρινό, έρχεται από παλιά. Το αδίκημα είναι διαρκές και όχι στιγμιαίο. Υπάκουοι, οι επίδοξοι μεταρρυθμιστές υπουργοί, υλοποιούν όσα έχουμε ήδη διαβάσει ως ντιρεκτίβες του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε. (αναλυτικά προγράμματα, προσθαφαιρέσεις μαθημάτων, περικοπές ωρών, ελαστικές εργασιακές σχέσεις και ένα σωρό άλλα), για να είναι οι εκπαιδευτικοί «εξαρτήματα της μηχανής τους και τα παιδιά μας τα ανταλλακτικά» που θα έλεγε και το τραγούδι.

Είναι αλήθεια, πως στη διαχείριση μιας φτηνής εκπαίδευσης και όχι στον οραματισμό για την παιδεία, υπήρξαν φέτος νησίδες με θετικό πρόσημο. Βούλιαξαν όμως στο σύνολο των ενεργειών και αποφάσεων και μάλλον έχασαν ό,τι θετικό κομίζανε. Για παράδειγμα, η κατάργηση των ΕΑΕΠ (ο τύπος των σχολείων που τελείωναν όλες οι τάξεις 2 η ώρα) ήταν κατά την γνώμη μας σε θετική κατεύθυνση. Όμως, όπως φάνηκε, η σκέψη ήταν, για μια φορά ακόμη, η εξοικονόμηση πόρων και προσωπικού, γι’ αυτό και οι παλινωδίες σχετικά με το ολοήμερο. Στα δε νηπιαγωγεία τα πράγματα φαίνονται πολύ χειρότερα. Προχειροδουλειές και αναιρέσεις διαταγών και εγκυκλίων, η μία μετά την άλλη. Βαυκαλίζονται ότι για πρώτη φορά άνοιξαν όλα τα σχολεία. Έτσι είναι, άνοιξαν. Λειτουργούν όμως; Μπορεί να βγει πρόγραμμα; αφού οι μεταβολές, οι τοποθετήσεις και οι επανατοποθετήσεις, συνεχίζονται.

Απ’ την άλλη, οι ανθρωπιστικές σπουδές είναι στο στόχαστρο. Στο δημοτικό τα θρησκευτικά, στα γυμνάσια τα αρχαία. Πώς λοιπόν θέλουμε «παιδεία για τον άνθρωπο και όχι για το σύστημα»; Οι περιφερειακοί διευθυντές στην τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό τα είδαν όλα τέλεια. Τίποτα που να θέλει βελτίωση. Αλλού ζούνε ή αισθάνονται ότι είναι χρήσιμοι ως αυλοκόλακες;

Η ειδική αγωγή, άλλη πολύπαθη και αυτή. Ενώ σωστά καταργήθηκε η παράγραφος 1 του άρθρου 56 του ν. 3966/2011 σχετικά με τις οργανικές στη Ε.Α., έμεινε ημιτελής ή μάλλον υπήρξε πισωγύρισμα, αφού θεωρούν πλέον ότι τα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορούν να εκπαιδευτούν και από δασκάλους χωρίς καμία επιστημονική εξειδίκευση, κανένα εφόδιο για τις ιδιαιτερότητες αυτών των παιδιών. Όλοι τα κάνουν όλα. Ίσως γι’ αυτό το ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας, παραδείγματος χάριν, παραμένει για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά χωρίς δάσκαλο ειδικής αγωγής.

Στη δευτεροβάθμια από την άλλη, οι αναθέσεις καλά κρατούν. Οι του πολυτεχνείου γίνανε και μαθηματικοί, οι πτυχιούχοι ιατρικών εργαστηρίων και βιολόγοι, την ιστορία μπορούν να την διδάξουν σχεδόν όλοι οι καθηγητές των θεωρητικών μαθημάτων και πάει λέγοντας. Έτσι, γιατί να κάνει διορισμούς; Ακόμα και αναπληρωτές, μάλλον, δεν θα χρειάζονται.

Και όλα αυτά είναι απλώς κάποια παραδείγματα. Θέλουν με το ζόρι να μας πείσουν πως αυτή είναι η «κανονικότητα». Δεν αντιλαμβάνονται ότι κανονικότητα είναι η εξάλειψη των στρεβλώσεων και όχι η κεφαλαιοποίησή τους. Αυτοί εδώ, συνεχίζουν και σταθεροποιούν ό,τι βρήκαν από τους προηγούμενους, με μόνη διαφορά την αυξημένη δόση εθνομηδενισμού που με υπερηφάνεια υπηρετούν. Και όλο και σπέρνουν, έξυπνα, ιδέες για προβληματισμό… Μία η προσευχή για χάρη της ισότητας, μία οι παρελάσεις για εξάλειψη της μισαλοδοξίας, την άλλη κάποιες σελίδες της ιστορίας για να μην ενοχλούν, την επόμενη τα θρησκευτικά, που γίνονται λέει θρησκειολογία αντί για κατήχηση (Μα όμως ούτε κατήχηση ήταν, ορθόδοξη χριστιανκή αγωγή ήταν, ούτε μετατροπή σε θρησκειολογία είναι η πρόταση των ειδικών για το μάθημα. Ίσως το δυσφημίζουν για να διευκολυνθούν μετά από λίγο που θα θέλουν άλλοθι για να το μετατρέψουν σε προαιρετικό). Αυτά, συνεπώς, δεν μπορούν να είναι κανονικότητα.

Τέλος, το «πολύπαθο» σχολείο και η όποια «κανονικότητα» του εκπαιδευτικού μας συστήματος για να στεριώσουν θέλουν προσωπικό. Και αυτό το προσωπικό επί χρόνια τώρα αναπληρώνει τον εαυτό του, όπως εύστοχα έχει γραφεί. Μεγαλώνει η ηλικία των νέων ανθρώπων και δεν γίνονται ώριμοι για να διοριστούν. Συγχρόνως, μεγαλώνει και η ηλικία των ήδη υπηρετούντων και δεν φαίνονται ώριμοι να συνταξιοδοτηθούν. Πώς λοιπόν θα πιάσουν λιμάνι οι «ναυτικοί της στεριάς», οι αναπληρωτές; Πώς αυτά τα παιδιά, και τόσα άλλα που περιμένουν να «μπαρκάρουν» αλλά δεν φαίνεται φως στη θάλασσα, θα μπορέσουν να ξεπεράσουν την ανασφάλειά τους; Με μια βαλίτσα στο χέρι οργώνουν την Ελλάδα. Δεν θα έπρεπε, τουλάχιστον, να ξέρανε απ’ το καλοκαίρι αν θα συνεχίσουν εκεί που ήτανε και να μην μεταφέρουν τις ψυχές τους και τα νοικοκυριά τους πέρα δώθε; Και όταν ακόμα τύχει να ξαναπροσληφθούν στο ίδιο μέρος να μπορούν να πάνε τουλάχιστον στο ίδιο σχολείο; Μήπως αυτά θα έπρεπε να είναι η «κανονικότητα»; Μήπως η εξασφάλιση του επιούσιου για τους ίδιους και για όσους έχουν οικογένεια (γιατί τι οικογένεια να κάνεις έτσι;) δεν εξασφαλίζεται με τα μνημόνια και τους μνημονιακούς υπηρέτες που μας κυβερνούν;

Ας μην κρυβόμαστε. Όσο ελαστικά και αν εφαρμοστούν φέτος οι νόμοι τους, ήδη έχουν τα εργαλεία για να κάνουν «αποτελεσματικά» την δουλειά. Ας αναλογιστούμε, ποιο μέτρο, απ’ όσα εξαγγέλθηκαν κατά καιρούς ότι θα διόρθωνε αδικίες και θα επανέφερε τα πράγματα σε προγενέστερη πιο δίκαιη κατάσταση, υλοποιήθηκε; Κι όμως ο κόσμος μακάριος περιμένει τον «από μηχανής Θεό». Συνήθισε τη μιζέρια και παραδόθηκε στη μοίρα. Το σύνδρομο της αποδοχής «του δεν μπορεί να γίνει τίποτα» έχει γενικευθεί, εις βάρος του και υπέρ των τοποτηρητών. Εδώ που φτάσαμε μόνο ο γενικός ξεσηκωμός μπορεί να φέρει αποτέλεσμα. Ο αγώνας πρέπει να είναι ΕΝΑΣ και ΚΟΙΝΟΣ απ’ όλους. Αγώνας απελευθέρωσης και μετά ας εξετάσουμε τα επιμέρους.

Καλή δύναμη και καλή αρχή σε όλους και σε όλα…

Γιώργος Ηλ. Τσιτσιμπής

Ανάρτηση από: geromorias.blogspot.com