«Όφεις, ποτέ!»

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Δρ. θεολογίας, εκπαιδευτικός

Πλησιάζει η επέτειος του Πολυτεχνείου, με εντελώς επίκαιρα αιτήματα, μέσα σε μια γκριζίλα που έχει πολύ μεγάλη διείσδυση στην κοινωνική συνείδηση. Παράδοξο; Όχι! Στις περιόδους κρίσης ο εκφασισμός αυγαταίνει! Πράγμα που θέτει ζητήματα όχι μόνο προς τους πράκτορες του νεοφιλελευθερισμού, αλλά και προς όσους συνεχίζουν να αντιστέκονται: Τα συνθήματα χρειάζεται να γίνουν πιο άμεσα, πιο φρέσκα, πιο κοντά στη σημερινή ζωή, αληθινά ζωντανά, αληθινά επαναστατικά. Να τελειώνει η βολική επανάπαυση σε έναν λόγο μαρμαρωμένο, συχνά συντεχνιακό, ο οποίος προσπερνά τους σημερινούς προβληματισμένους νέους και δεν μπορεί να δει ότι η εκ μέρους τους αμφισβήτηση των κομματικών μηχανισμών δεν είναι ντε και καλά έλλειψη πολιτικοποίησης, αλλά εκκολάπτει μια νέα πολιτικοποίηση (που μακάρι να προκόψει και να μη μαραθεί).

Στον καϋμό μου τώρα, στη θεολογία που αμφισβητεί, στη θελογία που διακονεί (και) την κοινωνική απελευθέρωση. Πέρα από τις ντροπές της διοικούσας εκκλησίας για την πρόθυμη σύμπλευσή της με τη δικτατορία του 1967, να ανταμώσουμε -στη μνήμη και στην πράξη- όσους Χριστιανούς αντιστάθηκαν στη διάρκεια της δικτατορίας και ειδικότερα στις μέρες του Πολυτεχνείου, και αντιστάθηκαν ακριβώς επειδή τον έρωτα της ελευθερίας τον ένοιωθαν ως απαίτηση της ίδιας τους της πίστης. 

Ενδεικτικά μόνο: παπαΓιώργης Πυρουνάκης (1910-1988), Νίκος Ψαρουδάκης (1917-2006, εκδότης της εφημερίδας "Χριστιανική", εξορίστηκε στη Γυάρο), διάκονος Τιμόθεος Λαγουδάκης (αρωγός των εξεγερμένων του Πολυτεχνείου, "έτυχε" να σκοτωθεί σε τροχαίο στις 25 Μαϊου 1974), Αναστάσιος Γιαννουλάτος, νυν αρχιεπίσκοπος Αλβανίας (επίσκοπος τότε και πανεπιστημιακός) και άλλοι, και άλλοι... Στο βιβλίο του σχολικού συμβούλου θεοόγων, Ανδρέα Χ. Αργυρόπουλου, "Χριστιανοί και πολιτική δράση κατά την περίοδο της δικτατορίας 1967-1974", εκδ. Ψηφίδα, Αθήνα 2004, θα βρει κανείς πλήθος μαρτυρίες, τόσο για τις ντροπές, όσο και για τις περηφάνειες του εκκλησιαστικού χώρου, ο οποίος (το επαναλαμβάνω) ποτέ δεν είναι συμπαγής και αδιαφοροποίητος.

Μια νύξη, μόνο, πολύ πολύ χαρακτηριστική, οδοδείκτης για πολλές στιγμές της ζωής μας. Αφήγηση για τις μέρες της εξέγερσης της Νομικής και του Πολυτεχνείου το 1976: Ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος, μαζί "με άλλους κληρικούς συγκροτεί ομάδες, ώστε να φτάσουν στους φοιτητές τρόφιμα και φάρμακα. Κάνει επαφές, ώστε να αποφευχθεί η βία από την πλευρά της αστυνομίας. Εκείνοι αλώς τον άκουγαν... Μάλιστα επισήμανε και στους άλλους καηγητές να μεσολαβήσουν. Ένας από τους καθηγητές τού θύμισε το ευαγγελικό: "φρόνιμοι [: μυαλωμένοι, συνετοί] ως οι όφεις". Τότε απάντησε: "Φρόνιμοι ναι, αλλά όφεις ποτέ!"" (εφημ. "Τα Νέα", 17-11-1994, σ. 16).