Σχετικά με την εξουδετέρωση των τοξικών χημικών όπλων της Συρίας, στα Ν.Δ. της Κρήτης

Ιουνίου 2, 2014 από seisaxthiablog

Ο γόνος και το οικοσύστημά του…

Του Βαγγέλη Πισσία*

Όπως λέμε το δέντρο και το δάσος…

Εάν κανείς θέλει να σώσει τα δάση δεν μπορεί να αδιαφορεί για το κόψιμο έστω και ενός δέντρου. Να μην εξετάζει τις αιτίες και εφόσον πρέπει να μην αντιδρά. Πρέπει όμως να ισχύει και το αντίστροφο?.. Πρέπει όποιος ενδιαφέρεται για το ένα δέντρο να ενδιαφέρεται, πολύ περισσότερο μάλιστα, για το δάσος?

Εάν κανείς θέλει να σώσει τα θαλάσσια οικοσύστηματα της Μεσογείου από την καταστροφή δεν μπορεί να αδιαφορεί για τον γόνο και την αναπαραγωγή των ψαριών που υφίστανται την καταστροφικότητα ορισμένων μεθόδων εντατικής υπεραλίευσης. Πρέπει πάλι να ισχύει το αντίστροφο?.. Πρέπει όποιος ενδιαφέρεται για τον γόνο να ενδιαφέρεται και για το θαλάσσιο οικοσύστημα?

Είναι γνωστό πως ένα δάσος ισοδυναμεί με χιλιάδες ή με εκατομμύρια δένδρα, πως για την ακρίβεια ισοδυναμεί με ένα ευρύτερο οικοσύστημα που επιτρέπει την αναπαραγωγή τους και παράλληλα την ύπαρξη και αναπαραγωγή χιλιάδων ακόμη έμβιων οργανισμών. Μεταξύ αυτών και του ανθρώπινου είδους. Είναι ακόμη γνωστό πως το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου που αποτελούνται από ανυπολόγιστο αριθμό ειδών.

Αυτονόητες και απλές συνεπώς οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα. Αυτονόητες, πολύ περισσότερο, για όσους εκφέρουν επιστημονικό οικολογικό λόγο και δεν θα περίμενε κανείς να υπάρχει διγλωσσία ή επιλεκτική αφωνία από μέρους τους…

Όμως, τις τελευταίες μέρες, σε σχέση με το θέμα τηςεξουδετέρωσης των τοξικών χημικών όπλων της Συρίας νοτιοδυτικά της Κρήτης, τα πράγματα περιπλέκονται. Έτσι, κάποιοι άφωνοι και αδιάφοροι μέχρι χτες γι’ αυτό το μέγα θέμα, αναδύονται επί σκηνής και ενορχηστρώνονται, ως δια μαγείας, κάνοντας δηλώσεις για το αυτονόητο. Δηλώνουν δηλαδή υπερασπιστές του γόνου και των μέτρων που πρέπει να εφαρμοστούν για την προστασία του, εντοπίζοντας την αιτία που τον απειλεί στις μηχανότρατες. Δεν δηλώνουν ωστόσο απολύτως τίποτε για το απειλούμενο από την εξουδετέρωση των τοξικών χημικών πρόγραμμα με την εν πλω μέθοδο της υδρόλυσης. Και συνακόλουθα δεν εντοπίζουν καμιά αιτία ή ευθύνη στις χώρες παραγωγής και εμπορίας των χημικών όπλων, καθώς και στους διεθνείς οργανισμούς που υποστηρίζουν το πρόγραμμα, ούτε στην κυβέρνηση της χώρας μας που το αποδέχεται αδιάφορα και υποκλίνεται στην απειλή.

Η αιφνίδια αυτή ανάδυση των εν λόγω προσώπων θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη εάν δεν συνέβαινε ύστερα από 7 μήνες απουσίας και σιωπής τους -τόσος καιρός πέρασε από τότε που μάθαμε για την υδρόλυση των χημικών στη Μεσόγειο- και, κατά περίεργη σύμπτωση, λίγες μόλις μέρες πριν ξεκινήσει η εφαρμογή της. Εάν ακόμη δεν συνδεόταν με εμφανώς ασύμμετρες για το ίδιο το γεγονός κριτικές εναντίον μου, που εκδηλώθηκαν αμέσως μόλις εξέφρασα αμφιβολίες για πιθανές παράπλευρες ανομολόγητες σκοπιμότητες του μέτρου προστασίας του γόνου… Πριν λίγες μέρες μάλιστα έγινε γνωστό ότι οι κριτικές αυτές κλιμακώθηκαν, αποδίδοντάς μου πρόθεση «διασποράς ανησυχίας στους πολίτες» και ζητώντας την παρέμβαση του εισαγγελέα…

Σε σχέση με τα παραπάνω καλό θα ήταν να απαντηθούν ερωτήματα, όπως:

1. Ποιες ήταν οι αμφιβολίες που διατύπωσα όταν ανακοινώθηκαν τα μέτρα, σε ποιες σκοπιμότητες αναφέρονται, είναι άραγε θεμιτές αυτές και τεκμαίρονται από κάποιες αιτίες, ή οφείλονται σε αδιαφορία για την τύχη του γόνου, σε αποκυήματα φαντασίας ή σε πρόθεση διασποράς ανησυχίας στους πολίτες; Ορισμένες από τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι οι εξής:

∙ Οι αμφιβολίες δεν αφορούν στο μέτρο καθαυτό της απαγόρευσης αδειοδότησης των μηχανοτρατών για αλιεία στα διεθνή ύδατα, αντίθετα το μέτρο αυτό το στηρίζω υπό την εύλογη προϋπόθεση ότι αυτό θα εφαρμοστεί δόκιμα και θα συνδυαστεί με δέσμη μέτρων ολοκληρωμένης αλιευτικής πολιτικής, δηλαδή πολιτικής που συνεκτιμά τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις του ζητήματος. Αυτό αποδεικνύεται από την πρώτη δήλωσή μου της 26/5/2014 όπου ρητά αναφέρω: «υποστηρίζω κάθε μέτρο, επιστημονικά τεκμηριωμένο, που διασφαλίζει την βιωσιμότητα του θαλασσίου οικοσυστήματος, υποστηρίζω κάθε μέτρο σωστής διαχείρισης των έμβιων θαλάσσιων πόρων, και αυτή η υποστήριξη βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με την κάθετη εναντίωσή μου σε κάθε απειλή προς το φυσικό μας περιβάλλον όπως αυτή της επικείμενης εν πλω υδρόλυσης των τοξικών χημικών όπλων..»

∙ Όπως προκύπτει από την ενεργό συμμετοχή μου στις προσπάθειες αποτροπής της υδρόλυσης των τοξικών χημικών στη Μεσόγειο, οι αμφιβολίες μου αφορούν στο ενδεχόμενο η απαγόρευση αλιείας στα διεθνή ύδατα να χρησιμοποιηθεί για την παρεμπόδιση απόπλου μηχανοτρατών τις επόμενες βδομάδες με προορισμό τον τόπο του επαπειλούμενου οικοσυστημικού εγκλήματος και την δράση για την αποτροπή του. Παρεμπόδιση που μπορεί να επιχειρηθεί με διάφορους γνωστούς από το παρελθόν τρόπους.

∙ Ήταν ήδη γνωστό, από τις προηγούμενες ανακοινώσεις του συντονιστικού οργάνου στις συγκεντρώσεις του Αρκαδίου, των Σφακίων, των Κυθήρων, του Γυθείου και αλλού, ότι θα επιχειρηθεί δράση εν πλω από σκάφη που μπορούν να φέρουν σε πέρας αυτή την μακρινή αποστολή, σκάφη δηλαδή που διαθέτουν αυτονομία σε καύσιμα και που μπορούν να παραμείνουν τις απαραίτητες μέρες σε ανοιχτή θάλασσα. Αναφέρθηκαν συγκεκριμένα τα μεγάλα αλιευτικά όπως οι μηχανότρατες. Είχαν συνεπώς γνώση και οι επισπεύδοντες εντολείς του μέτρου.

∙ Το μέτρο για τις μηχανότρατες είχε λειφθεί πριν πολλά χρόνια από την διεθνή υπηρεσία ΓΕΑΜ του ΟΗΕ (ο οποίος μέσω του ελεγχόμενου από αυτόν ΟΑΧΟ εποπτεύει την επιχείρηση υδρόλυση…) , παρέμενε όμως ανεφάρμοστο, καθώς μέχρι πρόσφατα οι ελληνικές αρχές περιόριζαν τη δικαιοδοσία τους για παροχή αδειών αλιείας μόνο στα χωρικά μας ύδατα (6 ν. μίλια) ενώ τώρα την επεκτείνουν μέχρι και στα 180 ν.μ. (GSA 20, 22,23), «ακουμπώντας» συμπτωματικά την περιοχή όπου πιθανολογείται (από χαρτογραφήματα που είδαν το φως της δημοσιότητας) ότι θα πραγματοποιηθεί η υδρόλυση. Παραμένει απολύτως ασαφές και δίνονται εξαιρετικά αντικρουόμενες απαντήσεις από το υπουργείο στο ερώτημα εάν μόνον η χώρα μας εφαρμόζει τώρα το εν’ λόγω μέτρο και βέβαια ποια μέτρα προβλέπει η ΓΕΑΜ έναντι γειτονικών χωρών (Ιταλία, Τουρκία) που ενδεχόμενα δεν το εφαρμόζουν…

∙ Ως εγκαλούμενος από κάποιους ανώνυμους για διασπορά ανησυχητικών ειδήσεων μπορώ να δηλώσω ότι στηρίζω τις αμφιβολίες μου στο διεθνώς γνωστό γεγονός (εν είδει ταξιδιωτικής οδηγίας) της απόφασης της Ελληνικής κυβέρνησης το 2011, όπου με πρόσχημα την «ασφάλεια» και «προστασία» εκείνων που ήθελαν να πλεύσουν προς την θαλάσσια περιοχή της Γάζας -στα πλαίσια αποστολής του Στολίσκου της Ελευθερίας- απαγόρευσε τον απόπλου όλων των σκαφών της αποστολής, ακόμη και αυτών που έφεραν ξένη σημαία, παρά το γεγονός ότι είχαν μόλις αποκτήσει τα απαραίτητα πιστοποιητικά αξιοπλοϊας του διεθνούς εμπειρογνώμονα. Το «κόλπο» αυτό επανέφερε η ελληνική κυβέρνηση έναν χρόνο αργότερα για να αποτρέψει τον κατάπλου σε ελληνικό λιμάνι του φινλανδικού πλοίου Estelle που είχε προηγουμένως καταπλεύσει σε 10 ευρωπαϊκά λιμάνια, εκτελώντας αποστολή παρεμφερούς σκοπού. Το πλοίο απειλήθηκε με παρεμπόδιση απόπλου..

Τα παραπάνω δικαιολογούν πιστεύουμε την αμφιβολία πολλών, πολύ δε περισσότερο όσων γνωρίζουν αυτά που συμβαίνουν όταν οι ελληνικές κυβερνήσεις μεθοδεύουν κάποιο ανομολόγητο σκοπό, για την ειλικρίνεια, τις άδολες προθέσεις και για την οικολογική ευαισθησία τους. Μια ευαισθησία που εκδηλώθηκε λίγες μέρες πριν ξεκινήσει η υδρόλυση και περίπου τις ίδιες μέρες που η ίδια ελληνική κυβέρνηση έσπευσε να υπογράψει μια άθλια απόφαση για την εισαγωγή μεταλλαγμένων προϊόντων στην χώρα μας.

Βέβαια αναφαίρετο δικαίωμα όποιου δεν θέλει να ανησυχεί ή να αμφιβάλλει να μην ανησυχεί ούτε να αμφιβάλλει, ας επιτρέψει όμως σε κάποιους άλλους να έχουν διαφορετική γνώμη από αυτόν…

2. Πώς μπορούν όμως και να αρθούν οι αμφιβολίες για τις παράπλευρες σκοπιμότητες του μέτρου?

Πολύ, πάρα πολύ απλά. Να δοθούν επίσημες διαβεβαιώσεις ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα παρεμποδίσει με κανέναν τρόπο τους Έλληνες πολίτες κατά την εκτέλεση του νόμιμου, δημοκρατικού τους δικαιώματος να διαμαρτυρηθούν έμπρακτα στα διεθνή ύδατα ενάντια στο περιβαλλοντικό και συνάμα οικονομικό-κοινωνικό-πολιτισμικό έγκλημα της υδρόλυσης.

3. Πώς μπορούν τέλος οι επικριτικοί επιστήμονες ή οι εκπρόσωποι δημοσίων αρχών να εξηγήσουν και αυτοί την παρατεταμένη σιωπή τους και την πολύμηνη απραξία τους?..

Ακόμη πιο απλά. Να στηρίξουν με καθαρό λόγο, έστω και τώρα, τις δράσεις των πολιτών για την προστασία των μεσογειακών οικοσυστημάτων στον γώνα τους κατά του σχεδίου εξουδετέρωσης των τοξικών χημικών όπλων στη Μεσόγειο με την επικίνδυνη μέθοδο της υδρόλυσης. Και, ακόμη καλύτερα, να συμβάλλουν έμπρακτα στον αγώνα αυτό, ίσως και συνταξιδεύοντας μαζί με συμπολίτες τους πάνω σε κάποια μηχανότρατα. Τέλος, σε ότι αφορά στην συσχέτιση του μέτρου υπέρ του γόνου με τους σκοπούς της προσπάθειάς μας, εάν και εφόσον όλα τελειώσουν με το καλό, χωρίς τριβές και εμπόδια, ας είναι κάποιοι βέβαιοι ότι θα προφέρω ένα ειλικρινές mea culpa.

* Καθηγητής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων στο ΤΕΙ Αθήνας,

Δρ Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, Συντονιστής Διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Ειρήνευση στη Συρία, Συντονιστής αποστολών «Στολίσκος της ελευθερίας»-«Ενα καράβι για την Γάζα»