(Μέρος Πρώτο)
Γράφει ο Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης
Το 1451, τη χρονιά που παραλαμβάνει την εξουσία στα χέρια του ο Μωάμεθ Β΄, η οθωμανική αυτοκρατορία είναι η μεγαλύτερη δύναμη της ανατολικής Μεσογείου. Οι τρεις χιλιάδες, όλοι κι όλοι, Οθωμανοί, που τότε ονομάζονταν Καγί μια μικρή ομάδα Ογούζων, όταν εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Βιθυνίας, γύρω στο 1250, ποτέ δε φαντάστηκαν πως μέσα σε έναν αιώνα θα είναι μια μεγάλη δύναμη και σε λιγότερο από δυο αιώνες η μεγαλύτερη της Ευρασίας. Όπως και να έχει, η τρομερή άνοδος αυτής της μικρής φυλής είναι ένα μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια ιστορία.
Ο ηγέτης των Ογούζων Καγί, Ερτογρούλ, πέθανε το 1290 και την εξουσία θα αναλάβει ο τρίτος του γιος, ο Οσμάν που είχε γεννηθεί το 1258. Από αυτόν θα πάρει το όνομά της η οθωμανική αυτοκρατορία. Γύρω στο 1300 θα κυριέψει το σημερινό Γενισεχίρ και θα στερεώσει ένα κράτος σε εμβρυακή ακόμα κατάσταση. Θα εγκαινιάσει μια επιθετική πολιτική απέναντι στο παραπαίον βυζαντινό κράτος. Το στερεό φρούριο που ήταν η πόλη της Προύσας στους πρόποδες του Ολύμπου της Βιθυνίας, θα πέσει στις 6 Απριλίου 1326 στα χέρια του Ορχάν, γιου και βοηθού του Οσμάν.
Ο Ορχάν, ο πραγματικός οργανωτής της οθωμανικής αυτοκρατορίας, θα κάνει την Προύσα τη νέα πρωτεύουσα, έχοντας διαδεχτεί τον πατέρα του που μόλις είχε πεθάνει. Θα συνεχίσει μια νέα τζιχάντ απέναντι στους Βυζαντινούς. Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος θα συντριβεί στη Φιλοκρήνη και τον Μάρτη του 1331 πέφτει η Νίκαια. Ακολουθεί το 1337 η Νικομήδεια. Ο Ορχάν, εκμεταλλευόμενος της διαμάχες γειτονικών τουρκικών φυλών, θα αυξήσει την επικράτειά του μέχρι τα Δαρδανέλια.
Από εκεί και έπειτα οι Οθωμανοί θα ενδιαφερθούν ιδιαίτερα για τις υποθέσεις τις βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ο Ιωάννης Καντακουζηνός, στη διαμάχη για το θρόνο με τους Παλαιολόγους, δε θα διστάσει να ζητήσει τη βοήθεια των Οθωμανών. Το 1346 είναι μια σημαδιακή χρονιά: ο Σουλεϊμάν, γιος του Ορχάν, επικεφαλής πέντε χιλιάδων ανδρών θα περάσει στη Θράκη. Ήταν η πρώτη φορά που οι Οθωμανοί επενέβαιναν στα Βαλκάνια! Ο Καντακουζηνός από ευγνωμοσύνη θα δώσει την κόρη του Θεοδώρα σε γάμο με τον Ορχάν! Μια βυζαντινή πριγκίπισσα έμπαινε στο χαρέμι του γαζή! Πώς είχαν αλλάξει οι καιροί!
Το 1354 μια δύναμη Οθωμανών από δέκα χιλιάδες άντρες, αφού είχαν προσκληθεί από τον Καντακουζηνό για μια εκ νέου διαμάχη του με τον Ιωάννη Ε΄, και αφού λεηλάτησαν την περιοχή της Αδριανούπολης, θα καταλάβουν τελικά το φρούριο Τσιμπέ στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Με μια μικρή λεπτομέρεια: παρέλειψαν να το επιστρέψουν! Ο απεσταλμένος των Βυζαντινών ζητά πίσω το φρούριο από τους συμμάχους του, αλλά λόγω και ενός σεισμού στη περιοχή που είχε σημειωθεί μόλις πριν, οι Οθωμανοί μιλούν για σημάδι του Θεού, το οποίο ερμηνεύουν πως είναι θέλησή Του να μείνουν εκεί. 99 χρόνια πριν την άλωση, οι Οθωμανοί πατάνε πόδι ως κατακτητές στα Βαλκάνια! Πλέον, κατέχουν τα στενά του Ελλησπόντου, στην Ασία τις αρχαίες επαρχίες Βιθυνίας και Ελλησπόντου, με μια γραμμή από Πέργαμο στο Αιγαίο μέχρι το Ζονγκουλντάκ στον Εύξεινο Πόντο και στην Ευρώπη μια μικρή προφυλακή στη νότια Θράκη.
Από το 1330, ο Ορχάν, αφού διαπίστωσε πως οι μισθοφόροι Τουρκομάνοι και χριστιανοί, κυρίως Βλάχοι, ήταν απείθαρχοι και αναξιόπιστοι, θα οργανώσει μέσα από το περίφημο pendjik (παιδομάζωμα) ένα νέο σώμα που θα ονομαστεί γενίτσαροι, επαγγελματίες στρατιώτες, οι οποίοι θεωρούνταν σκλάβοι του Εμίρη και οι ίδιοι τον θεωρούσαν «πατέρα» τους! Μαζί με τους Σπάχηδες (sipahi) που ηγούνταν των άτακτων που διέθεταν, με έναν σκληρό μουσουλμανικό πυρήνα που εμπνεόταν από το πνεύμα των γαζή (πολεμιστών της πίστης) ήταν ο καθοριστικός παράγοντας των πρώτων νικών των Οθωμανών.
Το 1361 ο δεύτερος γιος του Ορχάν ο Μουράτ θα αναλάβει την εξουσία. Στη Μικρά Ασία επεξέτεινε την κυριαρχία του ανατολικά ως την Άγκυρα και νότια ως την Αττάλεια, αλλά ο κύριος στόχος του είναι τα Βαλκάνια. Το 1362 θα καταλάβει την Αδριανούπολη. Το 1364 ο στρατηγός Λαλά Σαχίν θα κυριεύσει τη Φιλιππούπολη και ο Μουράτ θα τον ορίσει πρώτο «κυβερνήτη της ρωμαϊκής χώρας» (μπεηλέρμπεη της Ρουμελίας). Για πρώτη φορά Τούρκοι άποικοι μεταφέρονται στη Θράκη και αρχίζει ο εκτουρκισμός της.
Το 1365 ο Μουράτ θα μεταφέρει τη πρωτεύουσα στην Αδριανούπολη που θα μετονομαστεί σε Εδίρνε. Ο Μουράτ συνεχίζει να υποδαυλίζει τις αντιζηλίες των χριστιανών ηγεμόνων. Τώρα είναι με το μέρος το Βούλγαρου Ιωάννη Αλέξανδρου Σισμάν, εναντίον του Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου. Αλλά με μια μικρή σταυροφορία υπό τον Ιταλό Αμεδαίο της Σαβοΐας, ξάδελφο του αυτοκράτορα που θα πάρει πίσω την Καλλίπολη και τα υπό βουλγαρική κατοχή φρούρια της Μεσημβρίας και Σωζόπολης, το βυζάντιο θα πάρει μια μικρή ανάσα.
Ο Ιωάννης Ε΄, μια τραγική φιγούρα στην ιστορία του βυζαντινού κράτους, θα κάνει ένα άκαρπο ταξίδι στην Ευρώπη για να βρει συμμάχους. Τον Οκτώβρη του 1369 επισκέφτηκε τον Πάπα και αναγνώρισε επίσημα τη ρωμαϊκή πίστη σε μια προσπάθεια να του δοθεί βοήθεια. Αλλά κανένας αξιωματούχος της ορθόδοξης εκκλησίας δεν αναγνώρισε την ένωση των εκκλησιών και όλη αυτή η κίνηση του αυτοκράτορα ήταν κενή περιεχομένου. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Ιωάννης Ε΄ καθώς περνούσε από τη Βενετία για το γυρισμό του, θα συλληφθεί, μια που η Γαληνοτάτη Δημοκρατία ήταν πιστώτρια των Βυζαντινών που αδυνατούσαν να επιστρέψουν τα δανεικά. Ο δόγης τον συνέβαλε ως έναν κοινό απατεώνα! Ο αυτοκράτορας θα γνωρίσει τις βενετσιάνικες φυλακές και δε θα επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη παρά μόνο τον Οκτώβρη του 1371!
Την ίδια χρονιά στις 26 Σεπτεμβρίου, δυο Σέρβοι ηγεμόνες δεσποτάτων της Μακεδονίας, ο Ουγκλιέσα και ο Ούρος ή Ντυκασίν ενισχυμένοι με ουγγρικές, ναπολιτάνικες και βλάχικες δυνάμεις συντρίφτηκαν από τους Οθωμανούς στις όχθες του ποταμού Μαρίτσα (στον Έβρο) κοντά στο Τσέρνομεν. Οι δυο πρίγκιπες βρήκαν τον θάνατο σ’ αυτό το πρελούδιο της μεγάλης μάχης Σέρβων και Τούρκων που θα ακολουθούσε σε λίγα χρόνια. Η ουσία είναι πως οι τρεις βαλκανικές αυτοκρατορίες, βυζαντινή, σερβική και βουλγαρική ξέπεσαν σε κρατίδια φόρου υποτελή στον εμίρη της Αδριανούπολης!
Ενώ όλη η οικογένεια των Παλαιολόγων ήταν υποτελής στον Μουράτ, αυτός πάντρεψε τον γιο του Βαγιαζήτ με την κληρονόμο του εμίρη του Γκερμιγιάν, που του πρόσθεσε σαν προίκα την περιοχή της Κιουτάχειας. Έτσι, κατέλαβε ολόκληρη τη Δυτική Μικρά Ασία και κανένας άλλος Τούρκος ηγεμόνας δε μπορούσε να τον ανταγωνιστεί. Πλέον, θα αντικαταστήσει τον τίτλο του εμίρη μ’ εκείνον του σουλτάνου.
Ενισχυμένος με μια μεγάλη λάμψη πλέον, ο Μουράτ θα ξεκινήσει μια νέα διαδικασία κατάκτησης των Βαλκανίων. Το 1383 θα πέσει η ηγεμονία των Σερρών, ενώ το 1385 η Σόφια. Εν τω μεταξύ, στις σερβικές περιοχές ο πρίγκιπας Λάζαρος, τελευταίος απόγονος του Νεμάνια, θα συμμαχήσει με τον Τβρτκο της Βοσνίας, ο οποίος το 1388 θα συντρίψει μια οθωμανική στρατιά που είχε παραβιάσει τα σύνορά του. Ο Βούλγαρος τσάρος Ιωάννης Σισμάν, πήρε θάρρος και αρνήθηκε υποταγή στον Σουλτάνο. Οι Οθωμανοί όμως θα τον αναγκάσουν να κλειστεί στο φρούριο της Νικόπολης στον Δούναβη, αφού κατέλαβαν και το Τίρνοβο. Ο τσάρος θα αναγκαστεί να ζητήσει ειρήνη και γονατιστός να ζητήσει χάρη απ’ τον σουλτάνο! Ξανάγινε φόρου υποτελής υπό στενή παρακολούθηση, ενώ και άλλοι Βούλγαροι ηγεμόνες δήλωσαν υποτέλεια. Αυτό που ήταν χαρακτηριστικό είναι πως τα χριστιανικά κράτη δεν έδειξαν αισθήματα αλληλεγγύης μεταξύ τους, κάτι που είχε διακρίνει και ο Μουράτ και γι’ αυτό συνέχιζε ακάθεκτος.
Ενώ ο Μουράτ ετοιμαζόταν να χτυπήσει τη Σερβοβοσνιακή σύμπραξη, έμαθε πως ο εμίρης του Καραμάν στην Ανατολία του επιτέθηκε. Έτσι, θα επιστρέψει στη Μικρά Ασία για να συντρίψει τον εμίρη του Ικονίου, συνεπικουρούμενος από τους Βούλγαρους υποτελείς του ηγεμόνες. Μετά τη νίκη του βρέθηκε κάτοχος των δύο τρίτων της Μικράς Ασίας και ξαναγύρισε ταχύτατα στα Βαλκάνια την άνοιξη του 1389.
Μέσω Σόφιας ο Μουράτ πήγε προς το Κιουστεντίλ, όπου κατέλαβε την πεδιάδα του Κοσσυφοπεδίου (Kosovo polje «το χωράφι των κοτσυφιών») κοντά στη σημερινή Πρίστινα. Στις 15 Ιουνίου σ’ αυτή την ανοιχτή πεδιάδα, που προσφερόταν για ελιγμούς του ιππικού, έλαβε χώρα μια από τις πιο μνημειώδεις μάχες της ευρωπαϊκής ιστορίας.
Κανείς δε μπόρεσε να αναλάβει την αφήγηση αυτής της μάχης, μια που ο θρύλος μπόλιασε τη μνήμη με τόσα μεμονωμένα κατορθώματα, που καθιστούν δύσκολη την αναπαράστασή της. Ο σουλτάνος είχε ενισχυθεί με χριστιανούς υποτελείς όπως ο Κωνσταντίνος, Βούλγαρος ηγεμόνας του Κιουστεντίλ, του Σέρβου Μάρκου Κράλιεβιτς, εχθρού του Λάζαρου και άλλων. Ο Ιωάννης Ε΄ ανίκανος να σχηματίσει βυζαντινό στρατό απουσίαζε από τη μάχη. Απέναντί τους βρίσκονταν οι Σέρβοι του Λάζαρου και οι Βόσνιοι του Τβρτκο (που και αυτοί στην ουσία είναι Σέρβοι), βλάχικες δυνάμεις του Μίρκεα και οι Αλβανοί Γιώργος Μπάλσια και Δημήτρης Γιονίμα. Εκατό χιλιάδες στρατιώτες διέθετε ο σουλτάνος, ενώ η αντίπαλη παράταξη περίπου εξήντα, αν και δεν είναι εξακριβωμένοι οι αριθμοί.
Στην πρώτη φάση της μάχης υπερίσχυσαν οι χριστιανοί. Στη σερβική παράδοση, ένας ηρωικός ιππότης ο Μίλος Όμπιλιτς θα γλιστρήσει στη σκηνή του Μουράτ και θα τον μαχαιρώσει, πριν πέσει και αυτός από τα χτυπήματα των φρουρών. Αλλά οι οθωμανικές πηγές, μαζί με κάποιες βουλγαρικές, αναφέρουν πως ο σουλτάνος έπεσε στη μάχη. Η ήττα για τους χριστιανούς, σύμφωνα με τους Σέρβους, ήρθε εξαιτίας της προδοσίας του Βουκ Μπράνκοβιτς, που έφυγε με τις δώδεκα χιλιάδες άνδρες του. Από την άλλη, οι μουσουλμανικές πηγές μιλούν για την αστραπιαία επέμβαση του γιου και διαδόχου του Μουράτ, Βαγιαζήτ, που στο εξής θα ονομαζόταν Yildirim «Κεραυνός». Ο Βαγιαζήτ προκάλεσε ρήγμα στο σερβικό ιππικό που διασπάστηκε. Ο Λάζαρος συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε μαζί με τους ιππότες του μπροστά στο σώμα του Μουράτ. Οι σερβικές χώρες, αποδεκατισμένες, έγιναν υποτελείς των Οθωμανών.
Ο Βαγιαζήτ λοιπόν, γιος της Ελληνίδας πριγκίπισσας Ελένης και ως εκ τούτου εγγονός του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄, και αφού εξολόθρευσε τον αντίζηλο αδελφό του Γιακούμπ, χρίζεται ως ο νέος σουλτάνος. Ο σουλτάνος θα συντρίψει μια νέα εξέγερση του εμίρη του Καραμάν και συν τοις άλλοις θα καταλάβει την Καισάρεια, τη Σεβάστεια, την Κασταμονή και τη Σινώπη στη Μαύρη Θάλασσα. Θα φτάσει μέχρι τον Ευφράτη καταλαμβάνοντας το φρούριο του Ερζινγκιάν.
Ο Βαγιαζήτ θα παίξει τον ρόλο του διαιτητή στις αντιζηλίες των Παλαιολόγων. Θα ανεβάσει τον σφετεριστή Ιωάννη Ζ΄ στον θρόνο, αλλά λίγους μήνες μετά ο Ιωάννης Ε΄ και ο γιος του Μανουήλ θα ξαναπάρουν την εξουσία δηλώνοντας εκ νέου υποτέλεια. Τα άκρον άωτον της παραδοξότητας θα συμβεί, ενώ ο Μανουήλ βρίσκεται όμηρος στο σαράι, όταν θα εκστρατεύσει ως υπόχρεος, μαζί με τους Οθωμανούς, για να καταλάβει τη Φιλαδέλφεια, τη μοναδική πόλη στη Μικρά Ασία που ανήκε ακόμα στους Βυζαντινούς! Δηλαδή, θα βοηθήσει να καταληφθεί μια πόλη που του ανήκει για να τη δώσει στους Οθωμανούς! Τόσο ξεπεσμένη και ανίσχυρη είναι η βυζαντινή αυτοκρατορία, που οι Βενετοί δίνουν ειδικές οδηγίες στους πληρεξούσιούς τους σε περίπτωση που βρουν τον Βαγιαζήτ στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης.
Από το 1391 ο Μανουήλ Β΄ είναι ο νέος βυζαντινός αυτοκράτορας, ένας μεγαλοπρεπής άνθρωπος με πολλά χαρίσματα πνευματικά και ψυχικά. Είχε ειπωθεί τότε πως ο Μανουήλ είχε τέτοια προσωπικότητα και πλεονεκτήματα που ήταν το κατάλληλο πρόσωπο για να σώσει την αυτοκρατορία, αν φυσικά υπήρχε κάποια ελπίδα να σωθεί! Αλλά δεν υπήρχε ελπίδα! Ο Μανουήλ ζούσε με τον μεταφυσικό, θα λέγαμε, φόβο μήπως επί της βασιλείας του η μεγάλη αυτοκρατορία των Ρωμαίων εξαφανιστεί. Παρόλα αυτά έπραξε ό,τι ήταν δυνατόν για να σώσει μια παρτίδα που δε “γύριζε”.
Ο Βαγιαζήτ από το 1393 θα ξεκινήσει την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης και για ένα διάστημα εφτά ετών θα την έχει αποκλεισμένη, η οποία θα δοκιμαστεί σκληρά από τις ελλείψεις σε τρόφιμα. Αλλά δίχως το αναγκαίο πυροβολικό, δε μπορούσε να γκρεμίσει τα επιβλητικά τείχη. Πάντως, φαινόταν πως το τέλος της πόλης είχε φτάσει. Μέσα στο μυαλό, του κατά το ήμισυ Έλληνα Βαγιαζήτ, είχε σφηνωθεί η ιδέα να ανασυστήσει τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία!
Λίγο πιο πριν, το 1391, ο Βαγιαζήτ θα καταλάβει τα Σκόπια, μεταφέροντας χιλιάδες Τουρκομάνους άποικους. Λίγο έπειτα θα κυριεύσει τη βόρεια Αλβανία, ενώ ο Έλληνας αποστάτης Εβρενός μπέης θα ανακαταλάβει τη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία το 1393. Ο Εβρενός θα κατέβει πιο νότια και θα καταλάβει την Κόρινθο και ένα τμήμα του βυζαντινού Μοριά. Από την άλλη, ο ίδιος ο σουλτάνος κινήθηκε βόρεια και πολιόρκησε τη βουλγαρική πρωτεύουσα Τίρνοβο. Στις 17 Ιουλίου 1393 η πόλη έπεσε, θανατώθηκαν όλοι οι ευγενείς και ο πληθυσμός εκτοπίστηκε στην Ανατολία. Νέοι Τουρκομάνοι άποικοι κατέφτασαν και εγκαταστάθηκαν. Λίγο μετά ο τσάρος Ιωάννης Σισμάν θα πέσει νεκρός έπειτα από καταδίωξη των Οθωμανών. Το βουλγαρικό κράτος εξαφανιζόταν για σχεδόν πέντε αιώνες!
Το 1395 για πρώτη φορά οι Οθωμανοί θα περάσουν τον Δούναβη και θα συγκρουστεί με τον Μίρκεα της Βλαχίας. Η μάχη ήταν αμφίρροπη και ο Μίρκεα έσωσε τον θρόνο του, αφού δέχτηκε να πληρώσει φόρο και να δώσει τη Δοβρουτσά, μια κομβική περιοχή στο δέλτα του Δούναβη. Τότε η ισχυρή Ουγγαρία απειλήθηκε άμεσα. Ο βασιλιάς Σιγισμούνδος θα κάνει έκκληση, με την υποστήριξη του Πάπα, για μια σταυροφορία. Η Βενετία δέχτηκε να στείλει λίγα πλοία, ενώ μεγάλο μέρος Γάλλων ιπποτών έσπευσε στην Πέστη. Οι εξήντα χιλιάδες σταυροφόροι έφτασαν στη Νικόπολη και για δεκαέξι μέρες θα την πολιορκήσουν. Τότε καταφτάνει ο «Κεραυνός» που άφησε τη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης.
Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1396 θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη μάχη της Νικόπολης. Ο χριστιανικός στρατός υπό την ηγεσία του Ούγγρου βασιλιά, με ασυντόνιστες κινήσεις και μεγάλη απειθαρχία θα γνωρίσει τρομερή καταστροφή. Ο Βαγιαζήτ θα εκτελέσει όλους τους αιχμάλωτους πεζικάριους, ενώ πολλοί ιππότες θα συρθούν στην Προύσα για να καταβληθούν λύτρα για την απελευθέρωσή τους. Ο Σιγισμούνδος θα δραπετεύσει προς τον Δούναβη και μέσω Μαύρης Θάλασσας θα καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη. Από εκεί περνώντας από τα Δαρδανέλια για την επιστροφή στην πατρίδα του, ο Βαγιαζήτ τοποθέτησε δεξιά και αριστερά τους αιχμάλωτους στρατιώτες του Σιγισμούνδου, για να ρίξουν τις κατάρες τους στον ταπεινωμένο δραπέτη βασιλιά τους!
Η βυζαντινή αυτοκρατορία είχε συρρικνωθεί στην πρωτεύουσα, στο δεσποτάτο του Μοριά στην νοτιοανατολική Πελοπόννησο και σε μερικά νησιά του Αιγαίου. Μάλιστα, ο ηγεμόνας της Μόσχας Βασίλειος Α΄, απαγόρευσε κατά τις λειτουργίες στις εκκλησίες της χώρας του να αναφέρουν το όνομα του βυζαντινού αυτοκράτορα δηλώνοντας: «Έχουμε μια εκκλησία, δεν έχουμε αυτοκράτορα!»
Ο Μανουήλ Β΄, αυτός ο υπέροχος, αλλά άτυχος, άνθρωπος, έκανε έκκληση σε διάφορους Ρώσους ηγεμόνες να στείλουν στρατιώτες και χρήματα. Μετά απευθύνθηκε στον Πάπα, στον δόγη της Βενετίας και στους βασιλιάδες της Γαλλίας, Αγγλίας και Αραγονίας. Ο Γάλλος Κάρολος ΣΤ΄ θα στείλει 1200 στρατιώτες υπό την ηγεσία του στρατάρχη Μπουσικό. Αφού πολέμησαν τους Οθωμανούς για λίγους μήνες, ο Μπουσικό έπεισε τον Μανουήλ να ταξιδέψει στη Δύση για να ευαισθητοποιήσει τους ηγεμόνες για την τύχη της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Εκπληκτικό! Ο κληρονόμος του Μεγάλου Κωνσταντίνου πήγε να ζητιανέψει τη βοήθεια των ιταλικών δημοκρατιών, πέρασε απ’ το Παρίσι στο Λονδίνο, ξαναγύρισε στο Παρίσι, όπου έμεινε δυο χρόνια, και έγινε παντού δεκτός με τιμές που είχαν μια χροιά συγκαταβατικού οίκτου! Το μόνο που πήρε ήταν υποσχέσεις που γρήγορα ξεχάστηκαν. Όσο έλειπε άφησε αντιβασιλέα τον ανιψιό του πρώην σφετεριστή Ιωάννη Ζ΄, έχοντας πρώτα εξασφαλίσει, για καλό και για κακό, τη γυναίκα και τα παιδιά του κοντά στον αδελφό του Θεόδωρο, τον δεσπότη του Μοριά. Και εκεί που νόμιζε ότι, όταν επιστρέψει θα βρει την Πόλη στα χέρια του Βαγιαζήτ, στο Παρίσι καθώς βρισκόταν, θα λάβει μια είδηση που δυσκολευόταν να την πιστέψει αλλά ήταν πέρα για πέρα αληθινή: οι Οθωμανοί είχαν αφανιστεί και ο Βαγιαζήτ ήταν νεκρός!
Ήδη από χρόνια οι Οθωμανοί έβλεπαν έναν κίνδυνο να μεγαλώνει και να τους πλησιάζει από τα ανατολικά. Ήταν ο Τιμούρ ο Χωλός (Timur Lenk), πιο γνωστός ως Ταμερλάνος, που θεωρούσε πως ήταν διάδοχος του Τζένγκις Χαν. Αφού κατέλαβε σαν σίφουνας σχεδόν όλη την Ασία, έφτασε στην Ανατολία. Έξω από την Άγκυρα ο Βαγιαζήτ πήγε να τον συναντήσει και στις 22 Ιουλίου του 1402 διεξήχθη μια τρομερή μάχη. Οι Μογγόλοι διέλυσαν τους φυλετικά συγγενείς τους Οθωμανούς και ο ίδιος ο Βαγιαζήτ αιχμαλωτίστηκε, όπου και πέθανε αιχμάλωτος λίγους μήνες μετά, τον Μάρτιο του 1403! Βέβαια, ο Ταμερλάνος λίγο καιρό έπειτα ακολούθησε και αυτός τον Βαγιαζήτ στον άλλο κόσμο, το βασίλειό του διαλύθηκε, αλλά άφησε την Ανατολία σμπαραλιασμένη, πολλούς Τουρκομάνους φυλάρχους εξεγερμένους εναντίον των Οθωμανών, οι οποίοι παραζαλισμένοι, χωρίς ηγεσία, φαίνονταν να διαλύονται. Ο Μανουήλ Β΄ με αναπτερωμένες ελπίδες επέστρεφε στην πρωτεύουσα. Η βυζαντινή αυτοκρατορία, εντελώς απροσδόκητα, έπαιρνε μισό αιώνα ακόμα ζωής!
Ενδεικτική βιβλιογραφία και πηγές
- Ostrogorski G. , Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Εκδ. Στέφανος Δ. Βασιλόπουλος
- Α.Α. Vasiliev, Ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας, Εκδ. Πάπυρος
- Dmitry Obolensky, Η βυζαντινή Κοινοπολιτεια, Εκδ. Βάνιας
- Georges Castellan, Ιστορία των Βαλκανίων, Εκδ. Γκοβόστη
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%BF%CF%8D%CE%BB
- https://gr.pinterest.com/pin/516928863451276484/
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BB%CE%AC%CE%
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.