Το ταξίδι του χαμένου εαυτού

Σε ένα από τα αφοριστικά του αποφθέγματα, ο Νίτσε είχε πει: «Να χάνεις τον εαυτό σου. Όταν κανείς έχει βρει τον εαυτό του, πρέπει να ξέρει από καιρό σε καιρό να τον χάνει - κι έπειτα να τον ξαναβρίσκει, εφόσον βέβαια είναι στοχαστής. Γιατί γι'αυτόν αποτελεί μειονέκτημα να είναι διαρκώς δεμένος με ένα πρόσωπο».

Το οχυρό του εαυτού είναι απρόσιτο και απομακρυσμένο σε μία μυστική και ζοφερή γωνιά. Αποτελεί μεγάλο ψυχικό επίτευγμα η προσπάθεια ανακάλυψης των κρυφά κωδικοποιημένων διόδων του και αυτή...είναι, μονάχα, η αρχή. Η ζωή είναι ένας διαρκής αγών αναζήτησης, εύρεσης, απομάκρυνσης, αποκάλυψης, επαναπροσδιορισμού, γνώσης, ελέγχου και συνείδησης. Όλα προς χάριν της δόξας του ενός...του εαυτού.

Όλα με σκοπό το αρχαίο και ψυχικά επενδυμένο ρητό: "Κατά τον δαίμονα εαυτού". Στην ελληνική αρχαιότητα, ο "Δαίμων" ήταν ο προστάτης που κατένειμε την μοίρα. "Δαίμων εαυτού" αποκαλούταν η θεότητα, η οποία ζούσε στην ψυχή των ανθρώπων από την γέννηση μέχρι και τον θάνατο και μεριμνούσε για την προσωπική εξέλιξη και ευημερία του ανθρώπου. Η φράση "Πράττω κατά τον δαίμονα εαυτού" αναφέρεται στην επιλογή από το άτομο σκέψεων και πράξεων που η συνείδησή του θεωρεί σωστές και του τις υπαγορεύει, ακόμα και εάν έρχονται σε σύγκρουση με τις κοινωνικές επιταγές. Την φράση αυτή επικρότησαν και υιοθέτησαν οι Στωικοί φιλόσοφοι.

Συνείδηση, λοιπόν...μία λέξη φαινομενικά απλή, αλλά με τόσα αποκρυφιστικά νοηματοδοτήματα και συσχετιζόμενη με τόσες άλλες συγγενικής φύσεως λέξεις...υποσυνείδητο, ασυνείδητο...Το ταξίδι, μόλις, ξεκίνησε.

Μακρύ το ταξίδι…γεμάτο άγριες φουρτούνες και τρομακτικές χίμαιρες.Χάνεσαι, ξαναβρίσκεις το δρόμο ή δεν τον βρίσκεις ή νομίζεις πως δεν έχεις χαθεί ποτέ. Ναι…υπάρχει και η τελευταία περίπτωση και είναι η πιο αηδιαστική. Αντικρύζεις εσένα και σε σιχαίνεσαι. Έπειτα, διακρίνεις τον σωσία σου και τον βροντοφωνάζεις. Όταν, όμως, πλησιάζει…τρομάζεις. Παραδομένος στις πλάνες σου, απορείς τί είναι αληθινό και τί οφθαλμαπάτη. Καμιά φορά, όμως, βυθίζεσαι στη μέθη…εκεί είναι όλα πιο όμορφα. Μετά ξυπνάς, αλλά οι περιηγήσεις συνεχίζουν και τα ερωτηματικά είναι πολλά.

Ανακάλυψες ποτέ αντιφατικά στοιχεία στη σκέψη και στη συμπεριφορά σου, τόσο δυνάμεων και αρετών, όσο και αδυναμιών και καταστροφικών διασυρμών; Άραγε...θύμωσες με τον εαυτό σου και αισθάνθηκες τόσο ευάλωτος και άλλο τόσο ένοχος; Καμιά φορά, εγώ απορώ με την μορφή και τις διαστάσεις της σκέψης μου. Φοβάμαι μήπως η υπερτροφοδότηση και η συνεπαγόμενη υπερλειτουργία της μου κάνουν κακό.

Και όλα αυτά τα ερωτηματικά...τόσο έντεχνα και μαεστρικά αναδύουν μυστηριακές ψυχόρμητες διαδιακασίες που διστάζω να αποδεχτώ και να βιώσω. Μπορεί να δρα η φοβία...αυτή της απομάκρυνσης από αυτό που αποκαλούμε "πραγματικότητα". Μα, και η πραγματικότητα τί είναι τελικά; Όλοι ζούμε σε αυτήν, όλοι την μνημονεύουμε, αλλά...έχουμε καταλάβει ακριβώς τί είναι; Μήπως, αυτή είναι η αιτία της ενοχής μου για τα πάντα...για τα καλά μου, για τα κακά μου, για τους άλλους ανθρώπους, για την ίδια την μυστηριώδη φύση; Άραγε, αυτή η λεγόμενη πραγματικότητα και οι νόμοι της με κάνουν να αισθάνομαι πως πράττω εσφαλμένα, ενώ εγώ μπορεί να έχω άλλη γνώμη; Η φύση τί άποψη να έχει για αυτό;

Είναι φορές...που νιώθω να επιλέγω, κάθε πρωί, μια μάσκα και άλλες φορές, συνήθως βράδυ...που νιώθω τα ουρλιαχτά της συνείδησής μου να ξεπερνούν τους στενούς τοίχους της ψυχής μου. Μα, τί είναι η συνείδηση; Όχι, δεν μπορεί και δεν θέλω να είναι το ίδιο με την πραγματικότητα. Δεν θυμάμαι, όμως, εάν επιτρέπω να τα ακούσει κανείς όλα αυτά. Δεν γνωρίζω ποιό είναι το σωστό. Αποδιοργανωμένες σκέψεις, αντιφατικές πράξεις, υπέρμετρη δειλία, μανιώδης φοβία...ακυβερνησία και λύπη...πολλή λύπη.

Η λύπη λένε πως είναι ο σωματοφύλακας του θυμού. Ε ναι, λοιπόν, έχω μέσα μου πολύ θυμό και απέραντη λύπη…για εμένα, για εσάς, για αυτόν τον κόσμο. Νιώθω πως δεν μου ανήκει ο εαυτός μου. Ξέρω...πως από εμένα και τον καθένα ξεχωριστά  ξεκινούν το παραμύθι, το όνειρο, η ίδια η ζωή...η πραγματική ζωή...η ευτυχισμένη ζωή…το ιδεώδες. Δεν είναι πως ονειροπολώ. Δεν είναι πως οι άλλοι…οι πολλοί…γνωρίζουν την πραγματική ζωή και την αληθινή ευτυχία. Δεν ξέρουν και δεν καταλαβαίνουν τίποτα.

Γι'αυτό έχουμε φτάσει εδώ…δεσμώτες των φυλακών που οι ίδιοι φτιάξαμε. Αλλοτριωμένοι στο σάπιο βασίλειό μας. Του το κρατάω αυτού του κόσμου. Τον μισώ και ξέρω το γιατί…Σε αυτόν τον κόσμο, όλα αγοράζονται. Πάντα, όμως, θα υπάρχουν κάποιοι που δεν θα πουλήσουν τη ψυχή τους στον βωμό της δουλικής δειλίας, παρά τις συγκρούσεις που θα κληθούν να έρθουν αντιμέτωποι.

Ο Freud εισήγαγε στην ιστορία της ψυχανάλυσης τις θεμελιώδεις συγκρούσεις μεταξύ του πολιτισμού και του ατόμου, μιλώντας για τον πολιτισμό ως πηγή δυστυχίας. Αναγνώρισε ως πρωταρχικό πρόβλημα την αντιφατικότητα ανάμεσα στην επιθυμία του ατόμου για ελευθερία και τις επιταγές του πολιτισμού και της κοινωνίας για κομφορμισμό και καταπάτηση των ενστίκτων. Ας απαντήσουμε, εν μέρει, στο παραπάνω ερώτημα για το τί είναι η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα ή η κοινωνία ή ο πολιτισμός φέρονται να λειτουργούν ως κατασταλτικοί μηχανισμοί της ψυχικής ισορροπίας του ατόμου, καθώς φαίνεται να καταπιέζουν τις πρωταρχικές και ασυνείδητες ενορμήσεις του.

Μέσα στην κοινωνική πραγματικότητα, τα ένστικτα ζωής, αλλά και η φύσει επιθετικότητα/ένστικτα θανάτου απωθούνται σε μεγάλο βαθμό. Το άτομο αισθάνεται περιορισμένο ψυχικά και πρακτικά, αδυνατώντας να διαχειριστεί την εσωτερική του πίεση και την αντιφατικότητα της ίδιας του της φύσης. Άλλωστε...ποιός νομίζει πως η φύση του ανθρώπου είναι μόνο ενάρετη; Η φύση του ανθρώπου είναι και ζωώδης και καταστροφική και πολύ σκοτεινή.

Ας ανοίξουμε τα μάτια και ας δούμε καθαρά ποιά είναι η φύση μας. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στα αιματηρά γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας. Θα πω, όμως, πως όσο εμμονικά κατασταλτική και να είναι η κοινωνική πραγματικότητα, κάποια στιγμή θα πραγματοποιηθούν η έκρηξη της εσωτερικής πίεσης και η βίαιη εξωτερίκευση και προβολή των καταστροφικών ορμών. Αρνούμαι, πια, να πειστώ στην σημαντικότητα των επίκτητων ψευδαισθητικών αναγκών και της παραληρηματικής ελεύθερης βούλησης. Είναι προκαθορισμένο και ασφυκτικά περικυκλωμένο το πλαίσιο των επιλογών. Το ξέρεις...το βιώνεις καθημερινώς, αλλά αρνείσαι να το δεις...διστάζεις να το παραδεχτείς...αρνείσαι, αρνείσαι συνεχώς. Το υποσυνείδητο, όμως, είναι δυνατό.

Τα προβολικά παιχνίδια του μίσους και η διαστροφή των κατασκευασμένων αισθήσεων σε έχουν κατακτήσει ολοκληρωτικά, όμως...ποτέ δεν είναι αργά. Ο ψυχικός και συμπεριφορικός μας παροξυσμός ενισχύεται από την ψυχαναγκαστική λογική και την νομιμοποιημένη ανηθικότητα που κατακλύζουν την εποχή μας, αλλά για να είμαι ακριβής...δομούν την εποχή μας...αποτελούν την εποχή μας. Οι ενορμήσεις, όμως, είναι καταρχήν ατομικές και, εν συνεχεία, κοινωνικές. Σκέψου το. Μη σταματήσεις ποτέ να εξερευνείς την φύση σου: την φαντασία, την καταστροφικότητα, την ζωική δυναμικότητα, την συνείδηση, το ασυνείδητο, την προσωπικότητα, την ατομική θέληση και μοναδικότητα.

Το βρώμικο κρησφύγετο θα έχει, πάντοτε, ευκολότερη πρόσβαση. Βλέπεις...επουλώνει ψευδαισθησιακά τις πληγές και έπειτα σε κατακυριεύει ολοκληρωτικά. Όλα...φαντασιακά. Τί θα γινόταν, όμως, εάν το κρυστάλλινο παλάτι του πραγματικού εαυτού έπαυε να είναι αιώνια απαραβίαστο; Αχ ξεχασιάρα συνείδηση...βρες τα κλειδιά...βρίσκονται, πάντα, τόσο κοντά.

Ο Ντοστογιέφσκι, ο αριστουργηματικός αυτός συγγραφέας και περίτεχνος καταδύτης στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τον μυστηριώδη λυρικό μας βυθό, είχε πει: «Πείτε μου: ένας άνθρωπος που έχει νιώσει βαθιά τον εαυτό του, μπορεί να τον σέβεται;». Μεγάλο το ερώτημα...βίαιη η δράση του και...τρομακτική η κινητήρια δύναμή του. Η εκβατήρια κατεύθυνσή του, όμως, ανήκει σε σένα και μόνο σε σένα...μην την αφήνεις σε κανέναν άλλον...βγάλε τις μάσκες και αφέσου στην γύμνια της φύσης. Αυτή...δεν θα σε προδώσει ποτέ. Μην το κάνεις ούτε κι εσύ.

θα αρχίσεις

να ζεις

ή

απλά θα υπάρχεις;

***

Κιούση Κωνσταντίνα

ΠΗΓΗ: https://www.o-klooun.com
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com