Πέμπτη 13 Ιουλίου 2023

Μίλαν Κουντέρα: Χωρίς Θεό, Ο Πλανήτης Κινείται Στο Κενό




“Δεν ήμουν ποτέ πιστός, αλλά από τη στιγμή που είδα τους Τσέχους Καθολικούς να διώκονται στη διάρκεια της σταλινικής τρομοκρατίας, ένοιωσα την πιο βαθιά αλληλεγγύη μαζί τους. Αυτό που μάς χώριζε, η πίστη στο Θεό, ήταν δευτερεύον σε σχέση με αυτό που μάς ένωνε. Στην Πράγα κρεμούσαν τους Σοσιαλιστές και τους ιερείς. “. (Από συνέντευξη του Μίλαν Κουντέρα στην εφημερίδα “Νιου Γιορκ Τάιμς” 19.5.1985)


Γεννημένος το 1928, ο διάσημος Τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κουντέρα, γράφτηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα στα 18 του χρόνια. Μετά από μια σύντομη διαγραφή, ξανάγινε μέλος, για να υποστηρίξει στη συνέχεια την “Άνοιξη της Πράγας”, τη φιλελευθεροποίηση επί κυβέρνησης Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, η οποία καταπνίγηκε από την εισβολή των δυνάμεων του “Συμφώνου της Βαρσοβίας” το 1968. Για ένα διάστημα πίστεψε ότι υπήρχαν περιθώρια, το σύστημα του “υπαρκτού σοσιαλισμού” να μεταρρυθμιστεί και ήρθε σε σύγκρουση γι’ αυτό με τον Βάτσλαβ Χάβελ. Γρήγορα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τούτο ήταν αδύνατο και κατέφυγε το 1975 στη Γαλλία, της οποίας έλαβε την υπηκοότητα, αφού προηγουμένως τού είχε αφαιρεθεί η τσεχοσλοβακική.

Σ’ ένα από τα έργα του, την “Άγνοια” , παραπονιέται για τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν δεκτοί οι εξόριστοι από τις χώρες του λεγόμενου ,”υπαρκτού σοσιαλισμού” στη Δύση, τον καιρό του Ψυχρού Πολέμου: “Γνώριζαν ότι ο σταλινισμός είναι ένα κακό και η εξορία μια τραγωδία. Όμως, δεν νοιάζονταν τί σκεπτόμασταν εμείς, αλλά νοιάζονταν για μας ως ζωντανές αποδείξεις αυτών που σκέπτονταν εκείνοι.”

Παρ’ όλο που όχι μόνο δηλώνει χωρίς πίστη, αλλά και ενίοτε σκανδαλίζει με την αθυροστομία του, επισημαίνει κατά καιρούς το κενό που αφήνει η “απέλαση” του Θεού: “Συλλογίστηκα τη μοίρα της περίφημης ρήσης του Καρτεσίου, ότι ο άνθρωπος είναι “κυρίαρχος και ιδιοκτήτης” της φύσης. Αφού προκάλεσε θαύματα στην επιστήμη και στην τεχνολογία, αυτός ο “κυρίαρχος και ιδιοκτήτης” ξαφνικά διαπιστώνει ότι δεν είναι σε τίποτα ιδιοκτήτης και δεν κυριαρχεί ούτε στη φύση (που σταδιακά χάνεται από τον πλανήτη), ούτε στην Ιστορία (η οποία τού έχει ξεφύγει), ούτε στον εαυτό του (αφού οδηγείται από τις ανορθολογικές δυνάμεις της ψυχής του). Μα αν ο Θεός έχει φύγει και ο άνθρωπος δεν είναι πια κυρίαρχος, τότε ποιος είναι ο κυρίαρχος; Ο πλανήτης κινείται στο κενό χωρίς κανέναν κυρίαρχο. Εδώ βρίσκεται η αφόρητη ελαφρότητα του είναι” (“ Η τέχνη του μυθιστορήματος” )

Αξιοσημείωτη είναι η αντίθεσή του στην αλαζονεία του σύγχρονου ανθρώπου: “Η βλακεία των ανθρώπων είναι ότι έχουν μια απάντηση για όλα. Η σοφία των μυθιστορημάτων είναι ότι έχουν μια ερώτηση για όλα…Ένας άνθρωπος που γράφει βιβλία είναι είτε όλα (ένα ενιαίο σύμπαν για τον εαυτό του και για όλους τους άλλους) είτε τίποτα. Και αφού τα πάντα δεν θα δοθούν ποτέ σε κανέναν, ο καθένας από εμάς που γράφει είναι ένα τίποτα”.

Άλλο ένα εξαιρετικά επίκαιρο απόσπασμα από τα γραπτά του:
” Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος είναι να διαγράψεις τη μνήμη του. Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του. Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μια νέα παιδεία, να επινοήσει μια νέα ιστορία. Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να αρχίσει αυτό το έθνος να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν. Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα”.
Από “Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης”

Παρά το γεγονός ότι του επιστράφηκε η τσεχική ιθαγένεια μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, παρέμεινε στη Γαλλία και θέλησε το έργο του να καταταχθεί στη γαλλική λογοτεχνία. Πέθανε στις 11 Ιουλίου 2023 σε ηλικία 94 ετών.

ΠΗΓΗ:https://xristianiki.gr/%ce%bc%ce%af%ce%bb%ce%b1%ce%bd-%ce%ba%ce%bf%cf%85%ce%bd%cf%84%ce%ad%cf%81%ce%b1-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%af%cf%82-%ce%b8%ce%b5%cf%8c-%ce%bf-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ba%ce%b9/?fbclid=IwAR346C0KZ2QAAbtb3k-qGS3gKROaB9RRSffK3CPENdZD_XYZxkUmr74ZTgs
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.