Πρόταση συζήτησης για ένα Ανοιχτό Σχολείο

Απόστολος Σούρλας

"Ζητώ συγνώμη από τους δασκάλους εκείνους που μέσα σε φρικιαστικές συνθήκες, προσπαθούν να στραφούν ενάντια στην ιδεολογία, ενάντια στο σύστημα και στις πρακτικές που έχουν παγιδευτεί, με τα λιγοστά όπλα που βρίσκουν στην ιστορία και στη γνώση που«διδάσκουν». Είναι ήρωες. Είναι όμως σπάνιοι, ενώ πόσοι αλήθεια (η πλειοψηφία) δεν έχουν καν αρχίσει ακόμα να υποψιάζονται τι είδους «δουλειά» τους βάζει να κάνουν το σύστημα (που τους ξεπερνάει και τους συνθλίβει), και ακόμα χειρότερα, βάζουν συχνά όλα τους τα δυνατά κι όλη τους την εξυπνάδα για να επιτελέσουν στην εντέλεια το καθήκον τους-με τις περίφημες νέες μεθόδους."

Λ. Αλτουσέρ

Για το ρόλο του σχολείου ως ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους και την συμβολή του στην αναπαραγωγή των σχέσεων παραγωγής έχουν γραφτεί και επισημανθεί πολλά και δεν θεωρούμε απαραίτητη την παραπέρα ανάλυση. Στόχος μας πρέπει να είναι η κατάθεση και επεξεργασία ιδεών και προτάσεων για την οικοδόμηση ενός «διαφορετικού» σχολείου ως προς τις δομές, τη λειτουργία και τους στόχους του, ενός σχολείου ανοικτού στην κοινωνία και τις αντιφάσεις της. Ενός σχολείου όχι μόνο γνωστικών φορτίων και δεξιοτήτων, αλλά και πολυχώρος ποικίλων πολιτιστικών, καλλιτεχνικών, αθλητικών δρώμενων αλλά και χώρος συνάντησης, ανταλλαγής απόψεων και ιδεών. Δηλαδή χώρος γνώσης-έκφρασης-δημιουργίας-ψυχαγωγίας.

Η όποια εφαρμογή για τη λειτουργία του νέου αυτού σχολείου δεν μπορεί παρά να είναι σε πιλοτική κατεύθυνση, σταδιακά εφαρμοζόμενο, ανάλογα των κοινωνικών αναγκών και των τοπικών συνθηκών, οι δε συμμετέχοντες σε προαιρετική-εθελοντική βάση. Τον κυρίαρχο, αποφασιστικό και καθοριστικό ρόλο θα τον έχει ο σύλλογος διδασκόντων, ο οποίος και εκλέγει τον διευθυντή-συντονιστή.

Για τη Ριζοσπαστική Αριστερά η επιλογή από τους γονείς, του δημόσιου σχολείου, για την εκπαίδευση των παιδιών τους, πρέπει να είναι συνειδητή επιλογή και όχι οικονομική ανάγκη.

Στο δημόσιο σχολείο θα υπάρχουν 2 κύκλοι

Ο ένας υποχρεωτικός για όλα τα παιδιά. Από τις 8:15 έως τις 13:00 με διακοπή για ξεκούραση και φαγητό και από τις 14:00 έως τις 16:00 προετοιμασία για τις εργασίες και τα μαθήματα της επόμενης μέρας. Τα βιβλία θα παραμένουν στο σχολείο.

Ο σύλλογος διδασκόντων στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς θα επιλέγει από λίστα εκπαιδευτικών βιβλίων τα οποία θα έχουν εγκριθεί από ευρεία επιτροπή με συμμετοχή εκπαιδευτικών-πανεπιστημιακών-εκπροσώπων γονέων, τα βιβλία που θα προμηθευτεί το σχολείο με κριτήριο και το επίπεδο και τα ενδιαφέροντα και των μαθητών, και τα οποία δεν θα μοιράζονται στους μαθητές αλλά θα τοποθετούνται στις σχολικές βιβλιοθήκες.

Οι μαθητές θα προμηθεύονται τα βιβλία από την βιβλιοθήκη του σχολείου ανακαλύπτοντας τη χρησιμότητα μιας βιβλιοθήκης, τις πολλαπλές πηγές γνώσης.

Ο δεύτερος κύκλος, προαιρετικός από τις 16:00 και μετά θα καθορίζεται από το σύλλογο διδασκόντων, το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και θα διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και τις επιθυμίες των παιδιών. Σε αυτό τον κύκλο συμμετέχουν προαιρετικά γονείς, φορείς, φοιτητές παιδαγωγικών σχολών και τα προγράμματα θα μπορούν να περιλαμβάνουν αθλητικά και πολιτιστικά δρώμενα, προβολές ταινιών, καλλιτεχνικές δημιουργίες, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις.

Καθοριστικό ρόλο για την ριζική αλλαγή του δημόσιου σχολείου θα παίξει:

1. Η αλλαγή του προγράμματος σπουδών καθώς και του αναλυτικού προγράμματος ως προς την ποσότητα της ύλης και-το σπουδαιότερο, ως προς την κατεύθυνση και τα ιδεολογικά-αξιακά φορτία, που αναπαράγονται από το σχολικό μηχανισμό.

Η αναπόφευκτη ταξική σύγκρουση στο ιδεολογικό επίπεδο μεταξύ μιας αντίληψης για την ανταγωνιστική παιδεία και τις απόψεις του μη ανταγωνιστικού, συνεργατικού σχολείου, θα είναι σφοδρότατη και είναι επιτακτική ανάγκη οι προτάσεις της ριζοσπαστικής αριστεράς να διαχυθούν στην κοινωνία και να ηγεμονεύσουν.

2. Η αλλαγή στην οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Και με την αποκέντρωση των υπηρεσιών κρίνεται ως απαραίτητη προϋπόθεση.

3. Επαναπροσδιορισμός της διάθεσης των κονδυλίων για την παιδεία γενικά και την εκπαίδευση ειδικότερα.

Αύξηση της χρηματοδότησης για την υλικοτεχνική υποδομή.

Άρα θέλουμε ένα μη ανταγωνιστικό, με κοινωνική εμπλοκή σχολείο, αυτοδιοικούμενο με αποκεντρωμένες λειτουργίες, που θα οργανώνει, θα αποτιμά και θα επανακαθορίζει τους στόχους του προς όφελος της κοινωνίας.

Ένα σχολείο που θα αγκαλιάζει, θα μορφώνει, θα διαπαιδαγωγεί όλα τα παιδιά ανεξάρτητα θρησκείας, χρώματος, καταγωγής.

 

"Στα ιδανικά των κόσμων

που γκρεμίζονται

φέρνω τα ιδανικά των κόσμων

που γεννιούνται.

Είμαι κάθε φορά το μέλλον."

Βάρναλης