(ἀπὸ τὴν ἔκδοση «Γιῶργος Σεφέρης, Ποιήματα», Ἴκαρος, 1989)
Si j᾿ ai du gout, ce n᾿ est guère
Que pour la terre et les pierres.
ARTHUR RIMBAUD
Α´
Τὸν ἄγγελο
τὸν περιμέναμε προσηλωμένοι τρία χρόνια
κοιτάζοντας πολὺ κοντὰ
τὰ πεῦκα τὸ γιαλὸ καὶ τ᾿ ἄστρα.
Σμίγοντας τὴν κόψη τ᾿ ἀλετριοῦ
ἢ τοῦ καραβιοῦ τὴν καρένα
ψάχναμε νὰ βροῦμε πάλι τὸ πρῶτο σπέρμα
γιὰ νὰ ξαναρχίσει τὸ πανάρχαιο δράμα.
Γυρίσαμε στὰ σπίτια μας τσακισμένοι
μ᾿ ἀνήμπορα μέλη, μὲ τὸ στόμα ρημαγμένο
ἀπὸ τὴ γέψη τῆς σκουριᾶς καὶ τῆς ἁρμύρας.
Ὅταν ξυπνήσαμε ταξιδέψαμε κατὰ τὸ βοριά, ξένοι
βυθισμένοι μέσα σὲ καταχνιὲς ἀπὸ τ᾿ ἄσπιλα φτερὰ τῶν κύκνων ποὺ μᾶς πληγώναν.
Τὶς χειμωνιάτικες νύχτες μᾶς τρέλαινε ὁ δυνατὸς ἀγέρας τῆς ἀνατολῆς
τὰ καλοκαίρια χανόμασταν μέσα στὴν ἀγωνία τῆς μέρας ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ ξεψυχήσει.
Φέραμε πίσω
αὐτὰ τ᾿ ἀνάγλυφα μιᾶς τέχνης ταπεινῆς.
Όλη η συλλογή ΕΔΩ: Γιῶργος Σεφέρης - «Μυθιστόρημα»
ΑΝΑΛΥΣΗ: Νόημα, μορφή και περιεχόμενο στο «Μυθιστόρημα» του Σεφέρη
H μικρασιατική καταστροφή και η προσφυγιά, η συρρίκνωση του ελληνισμού και η απομάγευση της Μεγάλης Ιδέας, η πολιτική αστάθεια και η απογοήτευση συνθέτουν, για τον Γιώργο Σεφέρη, έναν νέο μύθο, σημείο αναφοράς για τους ξεριζωμένους μικρασιάτες.[1] Οι κορόνες για την πατρίδα, η Μεγάλη Ιδέα και οι εφήμερες ιδεολογίες δεν φαίνεται να τον επηρεάζουν όταν, φέροντας την ψυχική ταυτότητα του «ξένου» και νιώθοντας αποστροφή προς τη δράση των πολιτικών της εποχής του, ανακατασκευάζει τους ιδρυτικούς μύθους της φυλής, επιστρατεύει τη λαϊκή φαντασία για τον πόλεμο της Τροίας, για τους Αργοναύτες, για τον Μεγαλέξανδρο, αποτυπώνοντας παράλληλα και τις ιδεολογικές συνέπειες της καταστροφής. Στην Αγγλία, ήδη από το καλοκαίρι του 1933, έχει επιχειρήσει μια πρώτη σύνθεση του Μυθιστορήματος, που θα ολοκληρωθεί στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1934. Στην ποιητική αυτή συλλογή ο νομπελίστας ποιητής θα αξιοποιήσει την πολύπλευρη επαφή του με την ευρωπαϊκή πρωτοπορία και την αρχαιογνωσία του, σε μια σύνθεση όπου το ελληνικό ένδοξο παρελθόν έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με το αβέβαιο μέλλον του ελληνισμού. Αυτή είναι η βασική τοποθέτηση του Ερατοσθένη Γ. Καψωμένου (Η ποιητική μυθολογία του Σεφέρη, Εταιρεία Κρητικών Σπουδών, Ίδρυμα Ερ. Καψωμένου).
Α. Το νόημα του «Μυθιστορήματος»: το ταξίδι της επιστροφής
H μικρασιατική καταστροφή και η προσφυγιά, η συρρίκνωση του ελληνισμού και η απομάγευση της Μεγάλης Ιδέας, η πολιτική αστάθεια και η απογοήτευση συνθέτουν, για τον Γιώργο Σεφέρη, έναν νέο μύθο, σημείο αναφοράς για τους ξεριζωμένους μικρασιάτες.[1] Οι κορόνες για την πατρίδα, η Μεγάλη Ιδέα και οι εφήμερες ιδεολογίες δεν φαίνεται να τον επηρεάζουν όταν, φέροντας την ψυχική ταυτότητα του «ξένου» και νιώθοντας αποστροφή προς τη δράση των πολιτικών της εποχής του, ανακατασκευάζει τους ιδρυτικούς μύθους της φυλής, επιστρατεύει τη λαϊκή φαντασία για τον πόλεμο της Τροίας, για τους Αργοναύτες, για τον Μεγαλέξανδρο, αποτυπώνοντας παράλληλα και τις ιδεολογικές συνέπειες της καταστροφής. Στην Αγγλία, ήδη από το καλοκαίρι του 1933, έχει επιχειρήσει μια πρώτη σύνθεση του Μυθιστορήματος, που θα ολοκληρωθεί στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1934. Στην ποιητική αυτή συλλογή ο νομπελίστας ποιητής θα αξιοποιήσει την πολύπλευρη επαφή του με την ευρωπαϊκή πρωτοπορία και την αρχαιογνωσία του, σε μια σύνθεση όπου το ελληνικό ένδοξο παρελθόν έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με το αβέβαιο μέλλον του ελληνισμού. Αυτή είναι η βασική τοποθέτηση του Ερατοσθένη Γ. Καψωμένου (Η ποιητική μυθολογία του Σεφέρη, Εταιρεία Κρητικών Σπουδών, Ίδρυμα Ερ. Καψωμένου).
Α. Το νόημα του «Μυθιστορήματος»: το ταξίδι της επιστροφής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.