Γερομοριάς: Η Τύχη των Γραμματέων του ΚΚΕ – Ποιοί “αποκεφαλίστηκαν” για τις θέσεις τους στο “Μακεδονικό”

Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2019

Η Τύχη των Γραμματέων του ΚΚΕ – Ποιοί “αποκεφαλίστηκαν” για τις θέσεις τους στο “Μακεδονικό”

Αρίστος Αρβανίτης (Νοέμβριος 1918) (καθαιρέθηκε)

Ο πρώτος ηγέτης του ΚΚΕ(πρώην Σ.Ε.Κ.Ε), το 1919 καθαιρέθηκε με την κατηγορία του «οπορτουνιστή» (=καιροσκόπου), επειδή αντιτάχθηκε στην ιδεολογική και οργανωτική υποδούλωσι του Σ.Ε.Κ.Ε. στην Κομιντέρν (Κομμουνιστική Διεθνή) πού ήταν απλό όργανο της Μόσχας.

Nίκος Δημητράτος (1919) (καθαιρέθηκε)

Δικηγόρος, πού διαδέχθηκε τον καθαιρεθέντα Α. Αρβανίτη στην θέση του γενικού γραμματέως του κόμματος. Πολύ γρήγορα όμως και αυτός εξεδήλωσε τάσεις «απειθαρχίας» στις εντολές της Κομιντέρν και γι’ αυτό το 1922 διαγράφηκε με τη σειρά του από το κόμμα σαν «οπορτουνιστής» και

«ύποπτος».

Γιάννης Κορδάτος (Φεβρουάριος 1922) (καθαιρέθηκε)

Ιστορικός συγγραφεύς πού πρώτος εισήγαγε την μαρξιστική μέθοδο στην μελέτη της ιστορίας Το αξίωμα αυτό ο Κορδάτος το διατήρησε ως τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, όποτε καθαιρέθηκε σαν «οπορτουνιστής» και«σωβινιστής», επειδή τόλμησε να εκφράσει την άποψη ότι το σύνθημα για «ανεξάρτητη Μακεδονία—Θράκη» πού έριξε η Μόσχα, ήταν ακόμη «ανώριμο» για την Ελλάδα. Αργότερα κατηγορήθηκε και για «υμνητής της Ελληνικής μπουρζουαζίας και του σοσιαλφασισμού», «τροτσκιστής», «διαστρεβλωτής του μαρξισμού», «εξιδανικευτής της αστικής τάξης» κ.λ.π. («Κομμουνιστική Επιθεώρηση» Δεκεμβρίου 1933, «Νέος Κόσμος» Απριλίου 1951 κ.λ.π.).

Νίκος Σαργολόγος (Νοέμβριος 1922) (διαγράφηκε)

Εμποροϋπάλληλος στην Θεσσαλονίκη, πού εκλέχθηκε γενικός γραμματέας του Κ.Κ.Ε. από το έκτακτο κομματικό συνέδριο του Νοεμβρίου 1922. Διατήρησε αυτή την θέση ως τον Σεπτέμβριο του 1923. Το 1923 στάλθηκε στην Μόσχα για να μετάσχει στο Γ’ συνέδριο της Κομιντέρν. Εκεί ψήφισε την αυτονόμηση της Μακεδονίας και Θράκης και παντρεύτηκε μία γερμανίδα δακτυλογράφο της Κομιντέρν. Λίγο μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα απομακρύνθηκε από κάθε κομματική δουλειά και, σε συνέχεια διαγράφηκε σαν «πράκτορας». Ταυτόχρονα το Κ.Κ.Ε. τον κατηγόρησε ότι στην Μόσχα του είχε δοθεί ένα χρηματικό ποσό (7.500 δολάρια της εποχής) για να το φέρει στην Ελλάδα ως ενίσχυση προς το Κ.Κ. Ε. και ότι, αντί να φέρει τα χρήματα, τα έστειλε στην Αμερική όπου λίγο αργότερα μετανάστευσε και ο ίδιος μαζί με την γυναίκα του.

Θωμάς Αποστολίδης (Σεπτέμβριος 1923) (διαγράφηκε)

Εργάτης τυπογράφος από τον Βόλο, εκλέχθηκε γενικός γραμματέας από συνέδριο του Κ.Κ.Ε. τον Σεπτέμβριο του 1923. Αντιτάχθηκε όμως λίγο αργότερα στο σύνθημα για «ανεξάρτητη Μακεδονία—Θράκη» και διαγράφηκε και αυτός από το κόμμα σαν «οπορτουνιστής» και «σωβινιστής». Εκτελέσθηκε το 1944 από τους Γερμανούς.

Παντελής Πουλιόπουλος (Δεκέμβριος 1924) (διαγράφηκε)

Εκλέχθηκε γενικός γραμματεύς του Κ.Κ.Ε. από το τρίτο έκτακτο συνέδριο, τον Νοέμβριο του 1924. Αργότερα διαγράφηκε και αυτός από το κόμμα σαν «τροτσκιστής» «προβοκάτορας» καί «λικβινταριστής» (=διαλυτικό στοιχείο). Αιτία ήσαν το γεγονός ότι αυτός μαζί με άλλους παλαιούς ηγέτες του Κ.Κ.Ε. αντιτάχθηκε στους «ανθρώπους της Μόσχας», τους περιβόητους «Κούτβηδες», δηλ. τους αποφοίτους της σοβιετικής κομματικής σχολής ΚΟΥΤΒ, πού ήρθαν από την Ρωσία και πού το Κρεμλίνο ήθελε να καταλάβουν όλα τα πόστα του Κ.Κ. Ε. και να ελέγχουν ολόκληρο τον μηχανισμό του.

Αργότερα, ο Πουλιόπουλος προσχώρησε στον τροτσκισμό και ίδρυσε τροτσκιστικό κόμμα πού καταπολεμήθηκε με λύσσα από το Κ.Κ.Ε. Εκτελέσθηκε από τους Ιταλούς κατά την κατοχή. Μετά τον θάνατο του το Κ.Κ.Ε. διέδωσε ότι «πέθανε σαν δειλός».

Λευτέρης Σταυρίδης (1924-1926) (αποχώρησε)

Με το παπιγιόν.

Δραστήριο στέλεχος του Κ.Κ.Ε., ανέβηκε όλη την κλίμακα προς την ηγεσία. Υπήρξε υπεύθυνος της κομμουνιστικής οργανώσεως στο μέτωπο της Μ. Ασίας, διετέλεσε αρχισυντάκτης του (Ριζοσπάστη», βουλευτής

του Κ.Κ.Ε. και ανέλαβε την γενική γραμματεία του κόμματος όταν συνελήφθη Ο Π.

Πουλιόπουλος επί κυβερνήσεως Πάγκαλου. Το 1928 ενώ ήταν βουλευτής του κόμματος αποχώρησε από αυτό γιατί διαφώνησε με την γραμμή πού του επέβαλε ή Μόσχα και αηδίασε από την όλη κατάσταση.

Παστιάς Γιατσόπουλος (Σεπτέμβριος 1926) (διαγράφηκε)

Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την πτώση του Πάγκαλου. Διαγράφηκε αργότερα σάν«λικβινταριστής» καί «πράκτορας».

Ανδρόνικος Χαϊτάς (Μάρτιος 1927) (τουφεκίσθηκε)

Βασικό στέλεχος του Κ.Κ.Ε., υπήρξε αντιπρόσωπος του στην Κομμουνιστική Διεθνή (Κομιντέρν). Άσκησε για ένα διάστημα το 1928 τα καθήκοντα του γενικού γραμματέως. Το 1935 τουφεκίσθηκε στην Ρωσία όπου είχε

καταφύγει μετά από μια δραπέτευση του από τις Ελληνικές φυλακές.

Γιώργης Σιάντος (Ιανουάριος 1928-31,1938-39, 1941-1945)(δολοφονήθηκε)

Καπνεργάτης από την Καρδίτσα. Διετέλεσε ηγέτης του Κ.Κ.Ε. στις περιόδους 1928—31, 1938—39 και 1941—45. Στην περίοδο της κατοχής και του Ε.Α.Μ., ή κομμουνιστική προπαγάνδα τον έκανε θρύλο και όλα τα μέλη του Κ.Κ.Ε. τον έλεγαν με αγάπη «ο γέρος». Μετά τον θάνατο του το Κ.Κ.Ε. τον χαρακτήρισε επίσημα σαν«πράκτορα της Ασφάλειας», «προδότη», «προβοκάτορα» και σαν«άνθρωπο πού έστειλε ο εχθρός μέσα στο Κ.Κ.Ε. πριν τριάντα χρόνια». Κυκλοφόρησε και ή φήμη ότι ό θάνατος του οφείλεται σε δολοφονία, πού εξετέλεσε κατ’ εντολή του Κ.Κ.Ε. ο κομμουνιστής ιατρός του πού τον θεράπευε.

Νίκος Νεφελούδης (1936-38) (διαγράφηκε)

Εργάτης, συνδικαλιστής. Υπήρξε γραμματεύς του Κ.Κ.Ε. κατά την περίοδο 1936—38. Διαγράφηκε από το κόμμα σαν «όργανο του ταξικού εχθρού», «δειλός», «λιγόψυχος», «προδότης» και με την κατηγορία ότι αυτός προκάλεσε το κομμουνιστικό στασιαστικό κίνημα στον Ελληνικό στρατό της Μ. Ανατολής σαν«όργανο του εχθρού», ο οποίος και επίτηδες τον έστειλε από την Ελλάδα στην Αίγυπτο !

Δημήτρης Παπαγιάννης (1939). (απομονώθηκε)

Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την σύλληψη του Γ. Σιάντου το 1939. Χαρακτηρίσθηκε λίγο αργότερα σαν «πράκτορας της Ασφάλειας» και απομονώθηκε με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να πεθάνει φυματικός στην Ακροναυπλία. Υπάρχει η εκδοχή ότι τον κατέδωσαν στην Ασφάλεια οι Ζαχαριαδικοί για να τον εξοντώσουν.

Ανδρέας Τσίπας (Ιούλιος 1941-Σεπτέμβριος 1941). (καταγγέλθηκε)

Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. το 1941. Αργότερα το Κ.Κ.Ε. τον κατήγγειλε σαν «τυχοδιωκτικό και αλήτικο στοιχείο» πού «δεν είχε καμιά εκτίμηση στους Σλαβομακεδόνες».

Νίκος Ζαχαριάδης (1931-1936) (1945-1956). (αυτοκτόνησε)

Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. το 1931 με εντολή της Κομιντέρν. Το 1934 ανακηρύχθηκε «αρχηγός»τίτλο πού διατήρησε ως το 1951.

Άσκησε την ηγεσία ως το 1936 πού συνελήφθη, και μετά από το 1945 ως το 1956.

(φωτογραφία από την αυτοκτονία του.)

Το 1956 με επέμβαση της Μόσχας καθαιρέθηκε βιαίως από την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. κατηγορούμενος για «αντισοβιετισμό»,«τυχοδιωκτισμό» κ.λ.π. Μετά την καθαίρεση του διατυπώθηκαν εναντίον του πολλές κατηγορίες και χαρακτηρίσθηκε σαν (καταστροφέας του Κ.Κ.Ε.», «βρομόνερο», «τυχοδιώχτης» «χωρίς αρχές», «κακός δαίμονας του κινήματος», «υποκριτής», «φραξιονιστής», «συκοφάντης», «προβοκάτορας», «ύποπτος» και «φωνή του εχθρού» (Λεπτομέρειες στο άρθρο «Γιατί και πώς καθαιρέθηκε ο Ν. Ζαχαριάδης» στην «Σοβιετολογία» του Φεβρουαρίου 1960).

Απόστολος Γρόζος (1956).

Συνδικαλιστής και στέλεχος του ΚΚΕ. Γεννήθηκε το 1892 στην Κομοτηνή και σύντομα αναδείχθηκε σε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως στέλεχος του ΕΑΜ, ενώ στον Εμφύλιο διετέλεσε υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Παρτσαλίδη (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 1949). Το 1956, μετά την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, έγινε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, επικεφαλής συλλογικής ηγεσίας.

Πέθανε το 1981 στην Αθήνα.

Κώστας Κολιγιάννης (1956-1972) (Ο Γραμματέας της διάσπασης, παραιτήθηκε)

Το 1945 εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος και το 1949 τακτικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής (ΚΕ) του ΚΚΕ. Έλαβε ενεργά μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο και διέφυγε κατόπιν στην Ανατολική Ευρώπη. Τον Νοέμβριο του 1952 εξελέγη μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του κόμματος.

Το 1955 τάχθηκε κατά του Ζαχαριάδη και, όταν ο τελευταίος καθαιρέθηκε το 1956, ανέλαβε τα καθήκοντα του γραμματέα του κόμματος. Επισήμως διετέλεσε α΄ γραμματέας του ΚΚΕ από το1961 έως το 1972.

Το 1965, ο Κολιγιάννης ήρθε σε ρήξη με τον Μήτσο Παρτσαλίδη και άλλα στελέχη του ΚΚΕ για το θέμα της σύνθεσης της ΚΕ από εκπροσώπους του «εσωτερικού» (τα μέλη του εκτός νόμου ΚΚΕ που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα, κυρίως μέσω της ΕΔΑ) και εκπροσώπους του «εξωτερικού» (τους πολιτικούς πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη). Η ρήξη αυτή είχε ρίζες ιδεολογικές και σχετίζονταν περισσότερο με τις σχέσεις του ΚΚΕ με το αντίστοιχο κόμμα της ΕΣΣΔ καθώς και τη θέση του ΚΚΕ απέναντι στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της εποχής εκείνης.

Κατά την 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, στο Βουκουρέστι τον Φεβρουάριο του 1968, ο φιλοσοβιετικός Κολιγιάννης και η ομάδα του επικράτησαν, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί το κόμμα σε διάσπαση και να δημιουργηθεί τελικά το ΚΚΕ Εσωτερικού από τους διαφωνούντες. Το 1972 παραιτήθηκε από τη θέση του γραμματέα «λόγω ασθένειας». Η 17η Ολομέλεια της ΚΕ, που έγινε εν απουσία του τον Δεκέμβριο του 1972, εξέλεξε ως αντικαταστάτη του τον Χαρίλαο Φλωράκη.

Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στην Ουγγαρία, όπου και πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου 1979. Η κηδεία του και η ταφή της σορού του έγιναν λίγες ημέρες μετά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ελλοπία Βοιωτίας

Χαρίλαος Φλωράκης (1972-1989)

Ο μόνος ίσως που τιμήθηκε από το κόμμα έως το τέλος του. Η αλήθεια είναι ότι ο Χ. Φλωράκης διατέλεσε γραμματέας του κόμματος σε περίοδο ειρήνης και σε συνθήκες Δημοκρατίας , πράγμα που σημαίνει ότι δεν εκτέθηκε σε ιστορικές αποφάσεις που εκ των υστέρων θα κρινόντουσαν από το κόμμα.

Ήταν όμως κύριος υπεύθυνος της επανένωσης της Αριστεράς το 1989, χωρίς όμως να αποφύγει και τους εσωκομματικούς κραδασμούς (διάσπαση της ΚΝΕ)

Σε αυτό όμως που πρέπει να απαντήσουν οι ιστορικοί του μέλλοντος είναι η δήλωση μετανοίας το 1974 που υπέγραφε έγγραφο μη ανατροπής του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος.

Γρηγόρης Φαράκος (1989-1991)(κατηγορήθηκε και απεχώρησε)

Το ΚΚΕ τον κατηγόρησε σαν «Μπουρζουά» γιατί τόλμησε με τα κείμενα του να ισχυριστεί ότι η απόφαση του κόμματος για τον εμφύλιο ήταν λάθος.

Τον Ιούλη του 1989 εκλέχτηκε ΓΓ του ΚΚΕ, θέση στην οποία παρέμεινε περίπου 19 μήνες, μέχρι το 13ο Συνέδριο του Κόμματος το 1991. Δραστηριοποιήθηκε έντονα και από τη θέση του ΓΓ της ΚΕ για τη διάλυση του Κόμματος και τη διάχυσή του στον τότε ενιαίο Συνασπισμό, τασσόμενος με την ομάδα των στελεχών που αποχώρησαν και πολέμησαν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Εκτοτε, με την αποχώρησή του, το 1991, από το ΚΚΕ, δραστηριοποιούνταν πολιτικά στο Συνασπισμό

Αλέκα Παπαρήγα (1991- 2013)

Ακόμα δεν την έχουν κατηγορήσει για το χαμηλότερο ποσοστό που έχει πάρει το ΚΚΕ ιστορικά στις εκλογές του 2012 (4,5%). Μικρότερο και από αυτό που είχε πάρει το 1989 με την κατάρρευση των κομμουνιστικών κρατών, ενώ εξελισσόταν ήδη η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση όλων των εποχών.