Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΡΠΟΣ ΠΛΕΟΝΕΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΠΑΓΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

  

Ἀπὸ τὴν ΙΒ΄ ὁμιλία στὴν Α΄ πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολή)  «... Εἰ γὰρ τὰ βιωτικὰ πράγματα καὶ ἐπίκηρα καὶ φθαρτὰ πόνων χωρὶς καὶ ἱδρώτων οὐδέποτε παραγίνεται τοῖς ἀνθρώ-ποις, πολλῷ μᾶλλον τὰ πνευματικά. Τί δέ, φησί, τοὺς ἐπιτυγχάνοντας οὐχ ὁρᾷς, τοὺς δι’ ὀλίγων πόνων μεγάλα κτησα-μένους ἀγαθά; Ποῖα ἀγαθά; χρήματα, καὶ οἰκίας, καὶ πλέθρα γῆς τόσα καὶ τόσα, καὶ ἀνδραπόδων ἀγέλας, καὶ σταθμὸν ἀργυρίου καὶ χρυσίου; ταῦτα λέγεις ἀγαθά, καὶ οὐκ ἐγκαλύπτῃ οὐδὲ καταδύῃ, ἄνθρωπος περὶ οὐρανοῦ φιλοσοφεῖν προστε-ταγμένος, καὶ πρὸς τὰ τῆς γῆς κεχηνὼς πράγματα, καὶ ἀγαθὰ καλῶν ἃ μηδενός ἐστιν ἄξια λόγου; Εἰ ταῦτα ἀγαθά, πάντως καὶ τοὺς κεκτημένους αὐτὰ ἀγαθοὺς δεῖ καλεῖν· ὁ γὰρ ἀγαθόν τι ἔχων, πῶς οὐκ ἀγαθός; Τί οὖν, εἰπέ μοι; ὅταν οἱ κεκτημένοι αὐτὰ πλεονε-κτῶσιν, ἁρπάζωσιν, ἀγα-θοὺς αὐτοὺς καλέσομεν; Εἰ γὰρ ἀγαθὸν ὁ πλοῦτος, ἀπὸ δὲ πλεονε-ξίας συνάγεται, ὅσῳ ἂν αὔξηται, τοσούτῳ μᾶλλον τὸν ἔχοντα ἀγαθὸν ποιήσει νομίζεσθαι. Ἄρα οὖν ἀγαθὸς ὁ πλεονεκτῶν; Εἰ δὲ ὁ πλοῦτος ἀγαθός, ὑπὸ δὲ πλεονεξίας αὔξεται, ὅσω ἂν πλεονεκτῇ, ἀγαθώτερος ἔσται. Εἶδες τὴν ἐναντίωσιν; Ἀλλὰ ἂν μὴ πλεονεκτῇ, φησί. Καὶ πῶς ἔνι γενέσθαι; ὀλέθριον γὰρ τὸ πάθος, καὶ οὐκ ἔστιν, οὐκ ἔστι μὴ ἀδικοῦντα πλουτεῖν. Τοῦτο καὶ ὁ Χριστὸς ἀπεφήνατο λέγων, Ποιήσατε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας. Τί οὖν, φησιν, ἂν παρὰ πατρὸς δέξηται τὸν κλῆρον; Τὰ ἐξ ἀδικίας συλλεγέντα ἐδέξατο. Οὐ γὰρ δὴ ἀπὸ τοῦ Ἀδὰμ ὁ πρόγονος ἐκείνου πλούσιος ἦν, ἀλλὰ πολλοὺς ἑτέρους εἰκὸς πρὸ ἐκείνου γεγενῆσθαι, εἶτα ἐν τοῖς πολλοῖς εὑρεθῆναί τινα ἀδίκως τὰ τῶν ἄλλων εἰληφότα καὶ καρπούμενον...» (Ε.Π.Μ. 62, 561-2).

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Ἂν δηλαδὴ τὰ βιοτικὰ πράγματα, τὰ ὁποῖα καὶ πρόσκαιρα εἶναι καὶ φθαρτά, δὲν ἀποκτῶνται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους χωρὶς κόπους καὶ ἱδρῶτες, πολὺ περισσότερο τὰ πνευματικά. Ἀλλὰ τί, θ’ ἀντείπει κανείς, δὲ βλέπεις τοὺς πιασμένους οἰκονομικά, αὐτοὺς ποὺ μὲ λίγους κόπους ἀπέκτησαν πολλὰ ἀγαθά; Ποιὰ ἀγαθά;  Χρήματα καὶ σπίτια καὶ στρέμματα γῆς τόσα καὶ τόσα καὶ κοπάδια ἀπὸ δούλους κι ἀσήμι καὶ χρυσάφι σὲ μεγάλες ποσότητες; Αὐτὰ ἀποκαλεῖς ἀγαθὰ καὶ δὲ σκεπάζεις τὸ πρόσωπό σου ἀπὸ ντροπὴ καὶ δὲ ζητᾶς ν’ ἀνοίξει ἡ γῆ νὰ σὲ καταπιεῖ, πού, ἐνῶ σὰν ἄνθρωπος ἔχεις προσταχθεῖ νὰ φιλοσοφεῖς γιὰ τὸν οὐρανό, ἀπο θαυμάζεις μ’ ἀνοιχτὸ τὸ στόμα γήινα πράγματα κι ἀποκαλεῖς ἀγαθὰ αὐτὰ ποὺ εἶναι τελείως ἀνάξια λόγου;  Ἂν αὐτὰ εἶναι ἀγαθά, τότε θὰ πρέπει ὁπωσδήποτε ν’ ἀποκαλοῦμε καὶ τοὺς κατόχους τους ἀγαθούς. Γιατί κάποιος ποὺ ἔχει κάτι τὸ ἀγαθό, μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι καὶ ὁ ἴδιος ἀγαθός; Τί λοιπόν, εἰπέ μου; Ὅταν οἱ κάτοχοί τους πλεονεκτοῦν κι ἁρπάζουν, θὰ τοὺς ἀποκαλέσουμε ἀγαθούς; Ἂν δηλ. εἶναι ἀγαθὸ πράγμα ὁ πλοῦτος, ὅσο μεγαλώνει, τόσο περισσότερο θὰ κάμει νὰ νομίζεται ἀγαθὸς ὁ κάτοχός του. Δεδομένου ὅμως ὅτι μὲ τὴν πλεονεξία συγκεντρώνεται, δὲν καταλήγουμε στὸ συμπέρασμα ὅτι εἶναι ἀγαθὸς ὁ πλεονέκτης; Ἂν δὲ ὁ πλοῦτος εἶναι ἀγαθός, εἶναι δὲ γνωστὸ ὅτι μὲ τὴν πλεονεξία αὐξάνει, ὅσο πλεονεκτεῖ ὁ κάτοχός του, τόσο περισσότερο ἀγαθὸς θὰ εἶναι. Εἶδες τὴν ἀντίφαση (στὴν ὁποία ὁδηγεῖ ἡ ἄποψη ὅτι ὁ πλοῦτος εἶναι κάτι τὸ ἀγαθό); Ἀλλ’ ἂν δὲν πλεονεκτεῖ, θ’ ἀντείπει κανείς. Καὶ πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ συμβεῖ αὐτό; Ἐρωτῶ, γιατὶ εἶναι ὀλέθριο τὸ πάθος τῆς πλουτομανίας καὶ δὲν εἶναι, δὲν εἶναι μὲ κανένα τρόπο δυνατὸ νὰ πλουτεῖ κανεὶς χωρὶς ν’ ἀδικεῖ. Τοῦτο καὶ ὁ Χριστὸς τὸ ἐπιβεβαίωσε λέγοντας: «Ποιήσατε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας». Τί λοιπόν, θ’ ἀντείπει κανείς, μ’ ἄδικα μέσα θὰ ἔχει πλουτίσει ἂν κληρονομήσει τὸν πλοῦτο ἀπὸ τὸν πατέρα του; Τὰ προϊόντα τῆς ἀδικίας κληρονόμησε. Γιατὶ δὲν ἦταν βέβαια πλούσιος ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἀδὰμ ὁ πρόγονός του, ἀλλὰ φυσικὸ εἶναι νὰ ὑποθέσουμε ὅτι πολλοὶ ὑπῆρξαν πρὶν ἀπ’ αὐτόν, κάποιος δὲ ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ἅρπαξε τὰ ἀγαθὰ τῶν ἄλλων καὶ τὰ καρπώθηκε...».

Ανάρτηση από: geromorias.blogspot.com