Ένα σίριαλ που θα έκανε τον Γκέμπελς περήφανο…

Ιουνίου 1, 2013 από seisaxthiablog

Ελένα Νοβοσέλοβα
Πρόσφατα στον γερμανικό τηλεοπτικό σταθμό ZDF προβλήθηκε σε τρεις συνέχειες η σειρά «Οι μητέρες μας, οι πατέρες μας», που αφορούσε τον μεγαλύτερο πόλεμο του περασμένου αιώνα, μέσα από τα μάτια Γερμανών. Η σειρά αναφέρεται σε πέντε νεαρούς, οι μοίρες των οποίων χωρίστηκαν από το πολεμικό μέτωπο. Σύμφωνα με την υπόθεση, για τον καθένα από αυτούς ο πόλεμος γίνεται μια σκληρή ψυχολογική και ηθική δοκιμασία. Το νέο σίριαλ δείχνει ότι η Γερμανία κουράστηκε να μετανοεί για όσα διέπραξε και προσπαθεί να απαλλαγεί από το αίσθημα ενοχής, μεταθέτοντάς το σε άλλους, κάτι που πράττει και μέσω του κινηματογράφου, όπου εμφανίζονται σοβιετικοί βιαστές, πολωνοί αντισημιτιστές και ουκρανοί σαδιστές.
Μια καλλιτεχνική ταινία είναι ασφαλώς ένα πεδίο ελεύθερης δημιουργίας, αλλά όταν η υπόθεση αφορά τόσο σημαντικά – για ολόκληρο τον κόσμο – γεγονότα, δεν χρειάζεται να δίνονται και ιστορικές ερμηνείες. Οι πρώτοι στη Ρωσία που αντιλήφθηκαν τη σειρά ήταν τα μέλη της «Ρωσικής κοινότητας στρατιωτικής ιστορίας». Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν, τονίζεται ότι η κοινότητα «εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της για τη διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας και της προσπάθειες για νέα συγγραφή της ιστορίας», ενώ εκλαμβάνει την εμφάνιση ανάλογων ταινιών σαν «ασέβεια σε βάρος των πολλών εκατομμυρίων θυμάτων του ναζισμού και σαν προσπάθεια ηθικής αποκατάστασής του».
Από την πλευρά του ο τηλεοπτικός σταθμός ZDF δεν συμφωνεί με την κριτική. Η διεύθυνση του καναλιού αποκαλεί το σίριαλ «αντιπολεμικό» και θεωρεί ότι της οι σκηνές βίας σε αυτό δεν έχουν σκοπό τη δημιουργία συγκεκριμένων εντυπώσεων.
Σήμερα στη γερμανική κοινωνία έχει γίνει αισθητή η προσπάθεια «συμφιλίωσης με το παρελθόν» καθώς και να δικαιολογηθούν οι πράξεις των πατεράδων και των παππούδων τους στο έδαφος της ΕΣΣΔ τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Η ταινία δημιουργεί την εντύπωση ότι οι γερμανοί στρατιώτες έμαθαν τι πρεσβεύει η ναζιστική κυβέρνηση μόνο όταν βρέθηκαν στο μέτωπο. Προβάλλεται εμφανώς το θέμα της νοσταλγίας για τις ήσυχες και ευτυχισμένες προπολεμικές μέρες, λες και δεν υπήρξε ποτέ κανένας Χίτλερ με το «Αγών μου», που εξυμνούσε την εξόντωση των «υπανθρώπων».
Καλλιεργούνται στερεότυπα
Στο σίριαλ αντανακλώνται και άλλοι σύγχρονοι μύθοι. Ένας από αυτούς είναι ότι τα σοβιετικά στρατεύματα, εισερχόμενα στο έδαφος της Γερμανίας έγιναν ανεξέλεγκτα και βίαζαν μαζικά τις Γερμανίδες. Αναφέρονται ως θύματα δύο εκατομμύρια γυναίκες. Εξάλλου, «θηριωδίες» στο φιλμ δεν κάνουν μόνο οι Ρώσοι, αλλά και οι Πολωνοί και Ουκρανοί, οι οποίοι παρουσιάζονται σε αυτό ως απόλυτοι αντισημιτιστές.
Στερεότυπα όπως αυτά καλλιεργούνταν εσκεμμένα στον γερμανικό πληθυσμό πριν ακόμη από την έναρξη του πολέμου. Αρχικά η γκεμπελική προπαγάνδα γέμιζε τα μυαλά των Γερμανών με ιδέες ότι πολεμούν με πρωτόγονους, οι οποίοι θα βιάσουν όλες τις γυναίκες ηλικίας από 8 έως 80 ετών. Μετά τον πόλεμο, το θέμα των βιασμών εμφανίστηκε στην αρθρογραφία δυτικών χωρών. Στη συνέχεια προέκυψαν οι γιατροί, οι οποίοι αναφέρθηκαν σε 2 εκατομμύρια Γερμανίδες, θύματα βιασμού, αλλά την εποχή εκείνη ξεκινούσε ήδη ο Ψυχρός πόλεμος.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι «οι σοβιετικοί στρατιώτες που βρέθηκαν στο έδαφος της Γερμανίας ήταν μαλακοί και ευγενικοί», όπως πιστεύει ο διδάκτορας ιστορικών επιστημών και επικεφαλής του Κέντρου Ιστορίας των Πολέμων και Γεωπολιτικής του Ινστιτούτου Γενικής Ιστορίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Μιχαήλ Μιαχκόφ. Σύμφωνα με τον ιστορικό, «απελευθερώνοντας τη χώρα τους συναντούσαν παντού καμένα χωριά, κατεστραμμένες πόλεις, χιλιάδες επί χιλιάδων νεκρούς, μεταξύ των οποίων γέρους και παιδιά. Τι θα έπρεπε να νιώσει ο συμπατριώτης μας απέναντι στους Γερμανούς ύστερα από αυτά; Μίσος, το οποίο αναμφίβολα συντηρούσε η σοβιετική προπαγάνδα, μια και ο πόλεμος θα έκρινε την εθνική κρατική μας υπόσταση».



kinopoisk.ru
Είναι κατανοητό ότι οι πράξεις εκδίκησης των σοβιετικών στρατιωτών απέναντι στους Γερμανούς, μέσα στη Γερμανία, ήταν δύσκολο να αποφευχθούν. Στην επικράτεια του εχθρού εισήλθε ένας στρατός που αποτελούταν από πολλά εκατομμύρια και από πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους. Προκειμένου όμως να αποφευχθεί η κακοποίηση των γυναικών της Γερμανίας, η σοβιετική διοίκηση είχε εκδώσει μια ολόκληρη σειρά από διαταγές. Σε αυτές, αναφερόταν ότι «η ποινή για τη λαφυραγωγία, τους βιασμούς, τις ληστείες, τους αδικαιολόγητους εμπρησμούς και τις καταστροφές, μπορεί να φτάσει έως και την εκτέλεση».
Από την άλλη πλευρά, ο άμαχος πληθυσμός της ΕΣΣΔ δεν ήταν προστατευμένος από τυχόν γερμανικές διαταγές κατά των βιαιοτήτων. Ειδικότερα, με τη διαταγή από 13ης Μαΐου 1941 «για τη στρατιωτική δικαιοδοσία στην περιοχή της επιχείρησης “Μπαρμπαρόσα” και τις ειδικές εξουσίες του στρατού», η οποία υπογράφηκε με βάση τις εντολές του Χίτλερ, ανακηρυσσόταν ουσιαστικά ένα καθεστώς απεριόριστης τρομοκρατίας στην επικράτεια της ΕΣΣΔ. Η γερμανική διοίκηση θεωρούσε ότι στην Ανατολή η σκληρότητα θα δημιουργούσε ένα καλύτερο μέλλον και γι’ αυτό οι διοικητές έπρεπε να ευθυγραμμιστούν με το σκεπτικό αυτό και να αφήσουν κατά μέρος κάθε δισταγμό. Με άλλα λόγια, τα γερμανικά στρατεύματα δεν είχαν μόνο το δικαίωμα, αλλά ήταν και υποχρεωμένα να χρησιμοποιήσουν κατά της ΕΣΣΔ οποιαδήποτε μέσα χωρίς περιορισμούς, ακόμη και σε βάρος των παιδιών και γυναικών.
Είναι δυνατόν οι Γερμανοί να δικαιολογήσουν το ρόλο τους στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο; Και γιατί έχουν ανάγκη για κάτι τέτοιο; Σήμερα η Γερμανία είναι ηγετικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προκειμένου να διατηρήσει την ιδιότητα αυτή, πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο ίματζ, ανάμεσα στα άλλα και όσον αφορά στην ιστορία της. Δηλαδή, η εικόνα που έχει επικρατήσει για τον γερμανό στρατιώτη, πρέπει να βελτιωθεί. Βέβαια, για τους Γερμανούς είναι δύσκολο να αποδεχθούν την ιστορική αλήθεια, η οποία συνοψίζεται στο γεγονός ότι αν η Σοβιετική Ένωση δεν είχε συντρίψει τον Χίτλερ, τότε δεν θα υπήρχε σήμερα ούτε Γερμανία, ούτε και Ευρώπη, στη σημερινή τους μορφή. Πέρασαν σχεδόν 70 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι προφανές ότι πολλοί Γερμανοί προσπαθούν, αν όχι να ξεχάσουν, τότε τουλάχιστον να παρουσιάσουν τα όσα έπραξαν οι πατέρες και οι μητέρες τους ως κάτι το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει τμήμα του γενετικού ιστορικού κωδικού τους.
Για το λόγο αυτό, στη Δύση δημιουργείται ένα νέο ίματζ του πολέμου, σύμφωνα με το οποίο αυτός ήταν εγκληματικός τόσο από την πλευρά των Γερμανών, όσο και από εκείνη των Ρώσων. Ξεχνούν εκεί, ποιοί ήταν οι στόχοι των αντιμαχόμενων πλευρών, όπως και το γεγονός ότι η Γερμανία ήθελε να αφανίσει τα «κατώτερα» έθνη, ενώ η ΕΣΣΔ μαχόταν για την επιβίωσή της. Από αυτή την άποψη λοιπόν, η ταινία «Οι μητέρες μας, οι πατέρες μας» αποκάλυψε ότι το γερμανικό έθνος δεν έχει μετανοήσει ακόμη.
Από την ανακοίνωση της «Ρωσικής κοινότητας στρατιωτικής ιστορίας»:

«Μέσα από τις προσπάθειες του κινηματογράφου και των ΜΜΕ στη Δύση δημιουργείται εσκεμμένα μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Ιδιαίτερη αγανάκτηση προκαλεί το επεισόδιο όπου σοβιετικοί στρατιώτες εισβάλουν σε γερμανικό νοσοκομείο, σκοτώνουν τους τραυματίες και βιάζουν τις νοσοκόμες. Αυτά τα «αποβράσματα της στέπας», τα οποία αποτελούν μια αντιγραφή από τα συγγράμματα του Γκέμπελς, πρέπει κάπως να ισοσκελίσουν το γεγονός ότι η Βέρμαχτ συμμετείχε στην εν ψυχρώ και μεθοδική εξόντωση του άμαχου πληθυσμού της Σοβιετικής Ένωσης…»

Eπίσημη αντίδραση

Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας θεώρησε την ταινία «Οι μητέρες μας, οι πατέρες μας» απαράδεκτη. Απέστειλε nota στον πρεσβευτή της Γερμανίας, στο οποίο τονίζεται «η απόρριψη της ταινίας αυτής από την απόλυτη πλειοψηφία των ρώσων θεατών που την παρακολούθησαν», ενώ ακόμη αναφέρονται ως «απαράδεκτες οι προσπάθειες να εξισωθούν οι μαζικές θηριωδίες που διέπραξαν στο έδαφος της ΕΣΣΔ τα χιτλερικά στρατεύματα με τις μεμονωμένες υπερβολές που σημειώθηκαν από πλευράς ρώσων στρατιωτών, και οι οποίες τιμωρούνταν αυστηρά από τη στρατιωτική ηγεσία». Στην επιστολή εκφράζεται επίσης και η προσδοκία, οι μελλοντικές γερμανικές ταινίες με περιεχόμενο τον πόλεμο να διατηρήσουν το ιστορικό περίγραμμα των γεγονότων του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου».

Μαρτυρία θηριωδίας

Μετά την απελευθέρωση το 1944 του στρατοπέδου συγκέντρωσης Γιανόβσκι στο Λβοβ, αποκαλύφθηκαν όλα τα τερατώδη εγκλήματα. Μάρτυρες επιβεβαίωσαν ότι ο διοικητής του στρατοπέδου αντισυνταγματάρχης Βίλχαουζ, «προκειμένου να αθληθεί» πυροβολούσε συστηματικά με το αυτόματό του από το μπαλκόνι του σπιτιού του τους έγκλειστους την ώρα που εργάζονταν. Ύστερα έδινε το αυτόματο στη γυναίκα του, και πυροβολούσε και αυτή με τη σειρά της. Μερικές φορές, για να διασκεδάσει την 9χρονη κόρη του, ο Βίλχαουζ έβαζε να πετούν στον αέρα παιδιά 2 και 4 ετών και τα πυροβολούσε. Η κόρη χειροκροτούσε και φώναζε, «Μπαμπά, κι άλλο!». Και αυτός συνέχιζε τότε να πυροβολεί.
Πηγή: Ροσσίσκαγια γκαζέτα Το είδαμε στο «Η Ρωσία τώρα»

inprecor