~~~~~~~~~~~
Κ. Π. Καβάφης
______***______
''Μ΄ αρέσει που είναι σαν τη φύση απλότατος και κυκλούμενος ο Σκιαθίτης...''
''Ετούτο και στον τρισαγάπητο Παπαδιαμάντη θαυμάζω, τον ατελεύτητο θυσιασμό. Οι λέξεις οσφραντικές ανέρχονται από κάποιο θυσιαστήριο. Η γλώσσα επιστρέφει...''
''Μεγάλοι άνθρωποι του Λόγου δωρίζουν εδώθ΄ εκείθε, στους λαούς, τη γυρευτή γλώσσα, την πιο ποθητή Ελένη... τη δύναμη της Ελένης, ολότελα για προσωπική τους απόλαυση. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι κατορθώνουν εκείνο που θα το ΄λεγα ε ρ ή μ ω σ η τ η ς γ λ ώ σ σ α ς. Όπως ερημώνεται ο τρελά ερωτευμένος και περιττεύει γι αυτόν ο κόσμος. Τέτοιοι ερωτευμένοι ο Παπαδιαμάντης και ο Καβάφης.''
''Ο Παπαδιαμάντης, της ψυχής ο βαθύτατος μάντης...''
''Ο Παπαδιαμάντης είναι ένας ηδονιστής της Ορθοδοξίας, όπως αυτή διαποτίζει τον ψυχισμό των νεότερων Ελλήνων''
''Ο Παπαδιαμάντης, μάλιστα, φλέγεται από τα πράγματα σε βαθμό τραγωδίας''
Νίκος Καρούζος
______***______
''ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙΣ από το μέρος της αθωότητας - λ ε υ κ ο φ ό ρ ο ς. τ η ν δ ι ά ν ο ι α ν, που λέει κι ο Ρωμανός- σε δύο περιπτώσεις : όταν δεν έχει φτάσει στο σημείο να υποψιαστεί καν το μαύρο, κι όταν το έχει διατρέξει ως την έσχατη άκρη του, έτσι που να πατήσει από το άλλο μέρος πάλι στο λευκό... Μορφές όπως του Πλωτίνου, του Ρωμανού του Μελωδού,... του Θεόφιλου, του Π α π α δ ι α μ ά ν τ η, διαφορετικές στο έπακρο, μ΄ ελκύσανε ανέκαθεν -ανεξάρτητα εντελώς από τη ζωή τους- γι αυτό το λευκό σημάδι που διασώσανε στο έργο τους, τη λάμψη που έφερναν είτε με τρόπο ήπιο είτε με αγριότητα.''
''...η καθαρότητα της ψυχής του (Παπαδιαμάντη)... ακολουθεί τον αντίστροφο δρόμο της νοητικής του λειτουργίας, έτσι που... σε τελική κατάληξη, όλος αυτός ο μικρός λαός των ανθρώπων που μισούνται κι ερωτεύονται δεν είναι παρά μαργαρίτες και παπαρούνες σ΄ έναν αγρό παραθαλάσσιο, τη στιγμή που προσγειώνεται στο έδαφος του, για να ψάλει τραγούδια του έρωτα, κάποιος άγγελος Κυρίου''
''...Η λάμψη του (Παπαδιαμάντη) δεν είναι απαύγασμα μιας ψυχής χριστιανικής με τη συμβατική έννοια, είναι προβολή ενός εσωτερικού κόσμου α π ε ί ρ α γ ο υ α π ό τ ι ς μ ι κ ρ ό τ η τ ε ς αλλά γεμάτου καθάριου έρωτα.''
''Πολλοί αποθαυμάζουν , λόγου χάριν, τον αισθησιασμό που φανερώνουν ορισμένα κομμάτια, όπως το ''Όνειρο στο κύμα'' ή άλλα και τονίζουν αυτή την πλευρά. Αλλά αυτό δε σημαίνει τίποτα. Αυτό δείχνει πως κι εκείνος ήταν άνθρωπος με αισθήσεις και εξερευνούσε κάποτε την περιοχή τους. Μόνο που ο Παπαδιαμάντης (ή ο άνθρωπος της παράδοσης) δεν σταματούσε εκεί. Δεν ζητούσε να κάνει τις αισθήσεις του κοσμοθεωρία ή τρόπο ζωής, και προπαντός ήξερε από την παράδοση πως π α ς ο π ί ν ω ν ε κ. τ ο υ. ύ δ α τ ο ς τ ο ύ τ ο υ δ ι ψ ή σ ε ι π ά λ ι ν. Ο Παπαδιαμάντης βρισκόταν στους αντίποδες όσων πέφτουν με το κεφάλι μέσα στη δίνη των παλατιών της Κίρκης ή των λεγομένων ''ανδρείων της ηδονής'' (Καβάφης).''
''Θα πρέπει να αποφασίσομε κάποτε σοβαρά τι θα κάνομε με τον Παπαδιαμάντη. Για την ώρα όλοι τον αναγνωρίζουν ή τον παραδέχονται, και δεν τον θέλει κανένας. Μήτε οι Έλληνες για πνευματικό οδηγό, σχεδόν μήτε οι Χριστιανοί για Χριστιανό (καθώς μου έγραφε μια φορά κάποιος). Μην ακούτε, λοιπόν, τις Σειρήνες...''
''...η καθαρότητα της ψυχής του (Παπαδιαμάντη)... ακολουθεί τον αντίστροφο δρόμο της νοητικής του λειτουργίας, έτσι που... σε τελική κατάληξη, όλος αυτός ο μικρός λαός των ανθρώπων που μισούνται κι ερωτεύονται δεν είναι παρά μαργαρίτες και παπαρούνες σ΄ έναν αγρό παραθαλάσσιο, τη στιγμή που προσγειώνεται στο έδαφος του, για να ψάλει τραγούδια του έρωτα, κάποιος άγγελος Κυρίου''
''...Η λάμψη του (Παπαδιαμάντη) δεν είναι απαύγασμα μιας ψυχής χριστιανικής με τη συμβατική έννοια, είναι προβολή ενός εσωτερικού κόσμου α π ε ί ρ α γ ο υ α π ό τ ι ς μ ι κ ρ ό τ η τ ε ς αλλά γεμάτου καθάριου έρωτα.''
Οδ. Ελύτης
''Πολλοί αποθαυμάζουν , λόγου χάριν, τον αισθησιασμό που φανερώνουν ορισμένα κομμάτια, όπως το ''Όνειρο στο κύμα'' ή άλλα και τονίζουν αυτή την πλευρά. Αλλά αυτό δε σημαίνει τίποτα. Αυτό δείχνει πως κι εκείνος ήταν άνθρωπος με αισθήσεις και εξερευνούσε κάποτε την περιοχή τους. Μόνο που ο Παπαδιαμάντης (ή ο άνθρωπος της παράδοσης) δεν σταματούσε εκεί. Δεν ζητούσε να κάνει τις αισθήσεις του κοσμοθεωρία ή τρόπο ζωής, και προπαντός ήξερε από την παράδοση πως π α ς ο π ί ν ω ν ε κ. τ ο υ. ύ δ α τ ο ς τ ο ύ τ ο υ δ ι ψ ή σ ε ι π ά λ ι ν. Ο Παπαδιαμάντης βρισκόταν στους αντίποδες όσων πέφτουν με το κεφάλι μέσα στη δίνη των παλατιών της Κίρκης ή των λεγομένων ''ανδρείων της ηδονής'' (Καβάφης).''
''Θα πρέπει να αποφασίσομε κάποτε σοβαρά τι θα κάνομε με τον Παπαδιαμάντη. Για την ώρα όλοι τον αναγνωρίζουν ή τον παραδέχονται, και δεν τον θέλει κανένας. Μήτε οι Έλληνες για πνευματικό οδηγό, σχεδόν μήτε οι Χριστιανοί για Χριστιανό (καθώς μου έγραφε μια φορά κάποιος). Μην ακούτε, λοιπόν, τις Σειρήνες...''
Ζήσιμος Λορεντζάτος
______***______
''Θεωρώ τον Παπαδιαμάντη όχι απλώς τον μεγαλύτερο Έλληνα πεζογράφο, αλλά μεγάλο εν γένει Ευρωπαίο διηγηματογράφο, που μπορεί να συγκριθεί μόνον με τους ομήλικούς του Μωπασσάν (γέν. 1850) και Τσέχωφ (γέν. 1860). Αυτή είναι η ιερή τριανδρία της ευρωπαϊκής διηγηματογραφίας.''
Στ. Ζουμπουλάκης
______***______
Είναι τόσα πολλά που μπορείς να γράψεις για τον Παπαδιαμάντη, που δεν θα φτάνανε όλοι οι ''τοίχοι'' του Φέϊσμπουκ γι αυτό -που λέει ο λόγος. Και είναι τόσα πολλά που θα ήθελα να γράψω κι εγώ,... γι αυτό αρκέστηκα σε κάποια εμβληματικά που είπαν γι αυτόν άνθρωποι των γραμμάτων σπουδαίοι.
Ο πίνακας της φωτογραφίας είναι παρμένος απ΄ τον ''τοίχο'' της πολύ καλής μου φίλης Eleniς και είναι του ζωγράφου Ανδρέα Κοντέλλη.
ΠΗΓΗ:
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Ο πίνακας της φωτογραφίας είναι παρμένος απ΄ τον ''τοίχο'' της πολύ καλής μου φίλης Eleniς και είναι του ζωγράφου Ανδρέα Κοντέλλη.
ΠΗΓΗ:
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.