Από Βασίλης Λαμπόγλου
22 Ιουλίου 1943-Του Ηλία Βενέζη
''Μες στην Αθήνα στους μεγάλους δρόμους της, το πλήθος περπατά σιωπηλό και σκυφτό σα να σεργιανά στον ήλιο και στα αγάλματα.
Τίποτα δεν προδίνει πως κάτι ετοιμάζεται, πως κάτι θα γίνει.
Ωστόσο, η στυφή σιωπή είναι τόση μες στη χαρά του ήλιου που λάμπει, που το μαντεύεις: κάτι είναι σαν ηφαίστειο που άξαφνα θ’ ανάψει.
Κι η σπίθα ανάβει…να κορίτσι, κρατώντας ένα στεφάνι από δάφνη, σκαλώνει στο άγαλμα του Φεραίου και το στεφανώνει.
Ο λαός γονατίζει.
Και όλα τα πικραμένα στόματα ψέλνουν τον Ύμνο στην Ελευθερία.
Ενώ γύρω του λυσσασμένα άρχισαν να χύνουν μολύβι και αίμα τα άρματα πάνου σε ανθρώπους άοπλους και ανυπεράσπιστους, σε γυναίκες και παιδιά.
«Όχι πια άλλο! Όχι άλλο!
Κάτω οι τύραννοι!»
Αφρισμένο τώρα κατέβαινε την πλατιά λεωφόρο το κύμα και βογκούσε...
Στην κορυφή του κύματος μια ασπρογάλανη σημαία ξεδιπλώθηκε τότε.
Κυμάτισε στο λίγο αγέρα, κυμάτισαν και τα μαλλιά του κοριτσιού που τη σήκωνε στα χέρια του.
Προχωρούσε με σταθερό βήμα, ξαναμμένη και περήφανη, και
πλάι της βάδιζε ο φίλος της.
Τραγουδούσαν τον Ύμνο στην Ελευθερία και βάδιζαν.''
Ιούληs του 1943.
Οι Γερμανοί διαπιστώνουν ότι η Αντίσταση στις πόλεις και τα βουνά απασχολεί δώδεκα ολόκληρες μεραρχίες τους στην Ελλάδα.
Και το Ανατολικό Μέτωπο(Ρωσία) του Ζούκωφ,απαιτούσε πρόσθετη συνδρομή δυνάμεων.
Έτσι για να απεγκλωβίσουν δυνάμειs ,οι Γερμανοί αποφασίζουν να αντικαταστήσουν με βουλγαρικά φασιστικά στρατεύματα, τα δικά τους στρατεύματα κατοχής σε Μακεδονία και Θράκη.
Παραχώρηση -δηλαδή-ολόκληρηs τη Μακεδονίαs και τη Θράκηs
Να θυμίσω,ότι στον Α Βαλκανικό πόλεμο 62.000 Έλληνες εκτοπίστηκαν σε στρατόπεδα στη Βουλγαρία και οι 12.000 δεν επέστρεψαν ποτέ.
Επίσης στον Α παγκόσμιο πόλεμο, μετά την κατάρρευση της ελληνικής άμυνας, η Βουλγαρία προχώρησε στην κατάληψη και προσάρτηση της Ανατολικής Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης, συμπεριλαμβανομένων περιοχών όπως η Δράμα, οι Σέρρες, η Καβάλα, η Ξάνθη, η Θάσος και η Σαμοθράκη. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίστηκαν ως «Περιφέρεια Αιγαίου» και ενσωματώθηκαν διοικητικά στο βουλγαρικό κράτος στις 14 Μαΐου 1941.
Ακολούθησε μια συστηματική εκβουλγαριστική πολιτική: η ελληνική γλώσσα απαγορεύτηκε, οι ελληνικές αρχές και ιδιώτες εκτοπίστηκαν, διοικητικά και τοπωνυμικά στοιχεία άλλαξαν βίαια, ενώ χιλιάδες Βούλγαροι έποικοι εγκαταστάθηκαν στις περιοχές.
Και όταν στη Δράμα ξεσηκώθηκαν το '41 είχαν 1300 νεκρούς.
Οπότε οι μνήμες ξαναζωντανεψαν.
Μόλις έγινε γνωστή η απόφαση των χιτλερικών(εγχωρίων και εξωχωρίων), σηκώθηκε ισχυρό κύμα αγανάκτησης
σε όλη τη χώρα....
Στιs 7 Ιουλίου στην Θεσσαλονίκη,χιλιάδες νέοι και πλήθη λαού ξεκίνησαν με διαδήλωση από την Αποστόλου Παύλου.
Το ίδιο βράδυ στη Νεάπολη μιλούν, σε συγκέντρωση λαού
και νεολαίας, στελέχη του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, ξεσηκώνοντας την πόλη.
Τις επόμενες μέρες, σε Επτάλοφο, Νεάπολη,Τούμπα, Καλαμαριά
κινητοποιούνται 50.000 λαού.
Στις 10 Ιουλίου κηρύσσεται παλλαϊκή απεργία.
Την ίδια μέρα ξεσηκώνεται το Κιλκίς.
Στις 17 η Εδεσσα, τα Γιαννιτσά.
Ολη η Μακεδονία, με πρωτοπόρους το ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ,
δίνει τη μάχη ενάντια στο διαμελισμό της χώρας.
Στις 22 Ιουλίου 1943,χιλιάδες λαού πλημμύρισαν το κέντρο της πρωτεύουσας.
Μια συγκέντρωση που διοργάνωσε και συντόνιζε το ΕΑΜ και οι νέοι τηs ΕΠΟΝ.
Το πρωί της 22ας Ιούλη, στην Αθήνα είχε σταματήσει κάθε κίνηση.
Οι εργάτες είχαν κατέβει σε απεργία.
Τα δημόσια γραφεία και τα καταστήματα έκλεισαν και στους έρημους δρόμους κυκλοφορούσαν μόνο περίπολοι στρατευμάτων κατοχής και Ελλήνων αστυνομικών.
Σε επίκαιρα σημεία της πρωτεύουσας, οι Γερμανοϊταλοί και οι "Ράλληδες" είχαν στήσει πολυβόλα.
Οι ξένοι κατακτητές και οι λακέδες τους είχαν πάρει όλα τα μέτρα για να εμποδίσουν τις εκδηλώσεις του λαού.
Κατά τις 10 το πρωί οι δρόμοι άρχιζαν να ζωντανεύουν.
Οι Αθηναίοι κατέφθαναν στους προκαθορισμένους χώρους των συγκεντρώσεων.
Οι Πλατείες στα Εξάρχεια και στου Ψυρρή, στο Κολωνάκι, στο Μοναστηράκι, η Πλατεία Λαυρίου, η Ομόνοια και άλλα κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας πλημμύριζαν από χιλιάδες πατριώτες.
Με ξεδιπλωμένες ελληνικές σημαίες και πλακάτ, οι μάζες του λαού προχώρούσαν προς το κέντρο, ενώ χιλιάδες προκηρύξεις γέμιζαν τους δρόμους:
«Οχι επέκταση»,
«Εξω οι Βούλγαροι φασίστες από την ελληνική Μακεδονία - Θράκη»,
«Κάτω οι προδότες».
Αυτά τα συνθήματα αντηχούσαν στους δρόμους της πρωτεύουσας.
Έξι ώρες οι Γερμανοί και οι Ιταλοί (κάποτε πρέπει να μιλήσουμε για τις βιαιότητες των Ιταλών στη κατοχή)ούρλιαζαν από λύσσα, γιατί δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν ότι ήταν δυνατόν να κινηθεί ένας τεράστιος όγκος 400 χιλιάδων ανθρώπων με τέτοιο συντονισμό και ακρίβεια.
Έξι ώρες, μάτωναν οι δρόμοι της Αθήνας, από το αίμα των καλύτερων παιδιών της», αφηγείται ο Μίνως Σταυρίδης, αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων της διαδήλωσης, στις 22 Ιουλίου 1943.
Οι διαδηλωτές έρχονται στα χέρια με τους καραμπινιέρους, νέες κοπέλες αφοπλίζουν χωροφύλακες, ανάπηροι χτυπούν με τα δεκανίκια τους...
Τη στιγμή που οι σημαίες έχουν φτάσει στην οδό Ομήρου(και Πανεπιστημίου), μπροστά στην Τράπεζα
της Ελλάδας,τα τανκς εμφανίζονται.
Μια ξανθιά κοπέλα ορμά με τη σημαία και την ανεμίζει
μπροστά απ' το τανκ,μια ριπή τη ρίχνει κάτω νεκρή και οι ερπύστριες περνούν πάνω απ' το άψυχο κορμί της.
Το πυρόξανθο κορίτσι ήταν η Παναγιώτα Σταθοπούλου.
Ταυτόχρονα μια άλλη ΕΠΟΝίτισσα ορμά στο τανκ,σκαρφαλώνει και χτυπά τον χειριστή του τανκ στο πρόσωπο.
Μία σφαίρα, τη ρίχνει κι αυτή νεκρή.
Ηταν η Κούλα Λίλη, φοιτήτρια της Γαλλικής Ακαδημίας,19 χρονών.
Στις συγκρούσεις σκοτώθηκαν και άλλοι 20 διαδηλωτές,ανάμεσά τους εκτός από τις δύο κοπέλες όπωs ο Κ. Δουκάκης, η υφαντουργός Ολγα Μπακόλα, η φοιτήτρια Αντωνιάδη,ο Μ. Καλοζύμης, ο Θωμάς Χατζηθωμάς, ο Θ. Τεριακής,
ο Β. Στεφανιώτης και ο ανάπηρος του ελληνοϊταλικού πολέμου Αντώνης Παπασταυράκηφς(φωτό 3-4).
Τραυματίστηκαν περισσότεροι από 200 διαδηλωτές
και συνελήφθησαν 500...και πολλοί από αυτούς καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές(φωτό 6).
Οι διαδηλωτές κατόρθωσαν να αρπάξουν το σώμα της Παναγιώτας και χέρια στοργικά στόλισαν το κεφάλι της πάνω από το σημείο που είχε συντριβεί, με λουλούδια, πριν την αποθέσουν στη μάνα γη...
Η Παναγιώτα Σταθοπούλου(φωτο 1) γεννήθηκε στην Αμερική από γονείς που κατάγονταν από το Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας.
Στην Κατοχή βρέθηκαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στη συνοικία του Γκύζη, στην οδό Βαλτινών, η οποία μετά τη θυσία
της Παναγιώτας πήρε το όνομά της.
Ομως, με την απελευθέρωση οι ''άρχοντεs'' του τόπου αφαίρεσαν το όνομά της και επανήλθε στο προηγούμενο!
Υστερα από χρόνια, επί δημαρχίας Δ. Μπέη, στήθηκε μια υποτυπώδης πλάκα ,απέναντι από εκεί που βρισκόταν το σπίτι της (επί του άλσουs, καθώs στην πολυκατοικία που έγινε μεταγενεστερα, δεν δέχτηκαν να τοποθετηθεί) και έτσι παραμένει, φθαρμένη από το χρόνο(φωτο 5).
Τα χρόνια πέρασαν.
Η ηρωική μορφή της Σταθοπούλου βρέθηκε στην αφάνεια και στη λησμονιά.
Στο χωριό όμως των γονιών της, στο Μεγάλο Χωριό, στήθηκε ένα μεγαλόπρεπο μνημείο με φροντίδα του αντιστασιακού Αυγέρη Αυγερόπουλου και των συγγενών της, με απούσα πάντα την πολιτεία(φωτο 2).
Στη η συμβολή των οδών Ομήρου και Πανεπιστημίου - στο χώρο που έπεσε η Παναγιώτα Σταθοπούλου κάτω από τις ερπύστριες των γερμανικών τανκς -στη γωνία της Τράπεζας τηs Ελλάδαs υπάρχει μια πλάκα δυσδιάκριτη (φωτό 6)με τα ονόματα των πεσόντων και της Παναγιώτας!
''Στην κορυφή του κύματος μια ασπρογάλανη σημαία ξεδιπλώθηκε τότε.
Κυμάτισε στο λίγο αγέρα, κυμάτισαν και τα μαλλιά του κοριτσιού που τη σήκωνε στα χέρια του.
Προχωρούσε με σταθερό βήμα, ξαναμμένη και περήφανη, και
πλάι της βάδιζε ο φίλος της.
Τραγουδούσαν τον Ύμνο στην Ελευθερία και βάδιζαν.
«Όχι πια άλλο! Όχι άλλο!
Κάτω οι τύραννοι!»
Παράξενα που λούζεται στο άδικο η ηχώ...
Θα δεις Παναγιώτα, θα σεργιάνισουμε ξανά σε τούτο τον τόπο στον ήλιο και στ' αγάλματα.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.