Του Βασίλη Λαμπόγλου
Κοσμόπολη,αποκαλούσε ο Γάλλοs περιηγητήs Πουκεβίλ στις αρχές του 19ου αιώνα τη Κλεισούρα Καστοριάs.
Πάνω στην Εγνατία οδό με τουs 7.000 κατοίκουs,τιs ''αποικίεs΄΄ τηs(Βάρνα,Ιάσιο,Οδυσσό,Αιγυπτο),με τη βιβλιοθήκη τηs και τουs 2.000 τόμουs που πυρπολήθηκαν,τα μετάξια τηs,τουs μαστόρουs τηs, τ'αρχοντικά τηs,μια πόλη στο πέρασμα το εμπορικό.
Σε τούτη τη Κοσμόπολη ΄,το πρωί της 5ης Απριλίου του 1944, παραμονές Μεγάλης Eβδομάδας, ομάδα 40 ανταρτών με επικεφαλής τον καθηγητή φιλολογίας Αλέξανδρο Ρόσιο, γνωστό και ως «καπετάν Υψηλάντη», έστηναν ενέδρα σε γερμανική αυτοκινητοπομπή.
Ήθελαν να απαντήσουν δυναμικά στους Γερμανούς της περιοχής οι οποίοι σε συνεργασία με Βούλγαρους Κομιτατζήδες υπό τον Άντον Κάλτσεφ αλλά και άνδρες του εθελοντικού δοσιλογικού τάγματος του Πούλου ασκούσαν πολιτική βίας και τρομοκρατίας κατά των αμάχων.
Τον Ιούνιο του 1943 είχαν πυρπολήσει από κοινού το χωριό Λέχοβο δίπλα στην Κλεισούρα γιατί οι κάτοικοι θεωρήθηκαν ότι ενίσχυαν τους αντάρτες.
Η ενέδρα στήθηκε με σκοπό τη λαφυραγώγηση μιας γεννήτριας αυτοκινήτου που ήταν απαραίτητη για τη λειτουργία ασυρμάτου
,αλλά και την απελευθέρωση Εβραίων τηs Καστοριάs που μεταφέρονταν στη Θεσσαλονίκη.
Οι συγκεκριμένες φάλαγγες που αναμένονταν να έρθουν από την Καστοριά δεν ήρθαν ποτέ.
Αντιθέτως εμφανίστηκε μια μικρή δύναμη υπό τον λοχαγό των SS Γκέρχαρντ Κλίνγκενχέφερ, ο οποίος εκείνη τη μέρα είχε άδεια και πήγαινε από την Κοζάνη στην Καστοριά.
Μαζί στο αυτοκίνητο ήταν ο υπασπιστής και ο οδηγός του, ενώ τους συνόδευαν και τρεις μοτοσυκλετιστές με τους συνοδούς τους.
Όταν είδαν την εμπροσθοφυλακή των Γερμανών να εμφανίζεται στην τοξωτή γέφυρα του Νταουλιού, οι αντάρτες άνοιξαν πυρ.
Οι Γερμανοί αμύνθηκαν και κάλεσαν σε βοήθεια τους κομιτατζήδες συνεργάτες τους, που ήταν σχετικά κοντά.
Μετά από τρίωρη ανταλλαγή πυρών έφθασε στο σημείο μια γερμανική φάλαγγα που εξανάγκασε τους αντάρτες σε υποχώρηση.
Στην μάχη σκοτώθηκαν δυο γερμανοί μοτοσικλετιστές ..
Η ιστορική έρευνα του καθηγητή Στράτου Δορδανά («Το Αίμα των αθώων», 2007) σχετικά με το θέμα της κακοποίησης και ατίμωσης των δύο νεκρών Γερμανών έδειξε ότι δεν υπήρξε αποδεδειγμένη εμπλοκή των ανταρτών και ότι εάν συνέβη κάτι τέτοιο επρόκειτο για προβοκάτσια των Βούλγαρων κομιτατζήδων που θα είχαν όφελος από ένα νέο ξέσπασμα βίας στην περιοχή(οι Βουλγαροι κομιτατζήδεs συνήθιζαν να κόβουν δάκτυλα ή αυτιά των γερμανών νεκρών στρατιωτών ώστε να προκαλούν τη μήνη των γερμανών που ξεσπούσαν πάνω στα χωριά τηs περιοχήs).
Με την λήξη της συμπλοκής ο Κλίνγκενχέφερ επέστρεψε στην Κοζάνη και ενημέρωσε τον συνταγματάρχη Καρλ Σύμερς (Karl Schümers), διοικητή του 7ου Συντάγματος της 4ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας των SS στην οποία ανήκε η δύναμη.
Ο Σύμερς διέταξε αμέσως την καταστροφή της Κλεισούρας και την εκτέλεση όλων των κατοίκων της ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας έφθασαν στην Κλεισούρα μονάδες του 7ου Συντάγματος από την Κοζάνη και την Καστοριά. Επικεφαλής ήταν ο συνταγματάρχης Καρλ Σίμερς.
Μαζί του δρούσαν και Βούλγαροι κομιτατζήδες, υπό την καθοδήγηση του αρχικομιτατζή Κάλτσεφ και φυσικά και ο περιβόητο συνεργάτηs των Ναζί,Πούλοs(ο Χορτιάτηs και τα Γιαννιτσά υπέστησαν σφαγή μεγάλη στη κατοχή απο τουs ''Πουλικούs'') .
Αρχικά, μικρές ομάδες στρατιωτών έφτασαν στην Κλεισούρα, για να ελέγξουν πιθανή αντίσταση εντός του χωριού.
Όταν διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν αντάρτες, παρά μόνο γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, ενημέρωσαν τους ανωτέρους τους.
Οι άνδρες του χωριού είχαν φύγει μετά από παρότρυνση του καπετάν Υψηλάντη.
Οι εναπομείναντες κάτοικοι δεν πίστευαν ότι οι Γερμανοί θα στρέφονταν εναντίον αμάχων και παρέμειναν σπίτια τους.
Το σύνθημα της εισβολής δόθηκε στις 3 μετά το μεσημέρι με μία φωτοβολίδα(όπωs και στα Καλάβρυτα).
Αμέσως, οι άντρες των Ες-Ες ξεχύθηκαν μέσα στο χωριό και άρχισαν να πυροβολούν.
Ξεκίνησαν από την συνοικία του Αγ. Δημητρίου και σκότωναν χωρίς σταματημό.
Έσφαξαν εγκυμονούσες γυναίκες, παιδιά που έτρεχαν στους δρόμους, ηλικιωμένους, νεαρές.
Πυρπόλησαν τα σπίτια, το γυμνάσιο, ακόμα και την εκκλησία.
Μόλις δύο ώρες ήταν αρκετές για να σκοτωθούν 280 άμαχοι, να τραυματιστούν 40 και να καταστραφούν 150 σπίτια.
Η σφαγή θα ήταν μεγαλύτερη, αλλά ήδη είχε φτάσει το απόγευμα και μία δεύτερη φωτοβολίδα σήμανε το τέλος της επίθεσης.
Η συγκλονιστική μαρτυρία ενός άνδρα που έφτασε πρώτος στο χωριό αναφέρει:
«το βράδυ, όταν γυρίσαμε, βρήκαμε τις γυναίκες και τα παιδιά μας πεταμένα σαν τα φύλα που σκόρπισε ο άνεμος».
Στο νεκροταφείο δεν έμεινε χώρος και οι ταφές έγιναν στις αυλές και τις βουνοπλαγιές.
Ο πολιτικός εντεταλμένος του Γ’ Ράιχ στα Βαλκάνια, ο Χέρμαν Νοϊμπάχερ,
στην έκθεσή του αναφέρει : «το υπέροχο αποτέλεσμα αυτού του ανδραγαθήματος είναι ότι, αν και τα βρέφη είναι νεκρά, εντούτοις οι αντάρτες ζουν και μπορούν να συνεχίσουν με την δύναμη των όπλων τους να χρησιμοποιούν για καταλύματά τους εντελώς άοπλα χωριά».
Ο Νοϊμπάχερ ζήτησε τη δικαστική διερεύνηση των γεγονότων και ο υπαίτιος της σφαγής Καρλ Σύμερς κλήθηκε σε απολογία ενώπιον του Στρατιωτικού Διοικητή Θεσσαλονίκης.
Στην απολογία του ο συνταγματάρχης των SS παραποίησε τα γεγονότα και παρουσίασε την σφαγή ως μάχη κατά των ανταρτών.
Κατέθεσε ότι στην Κλεισούρα ήταν οχυρωμένοι αντάρτες και αναγκάστηκε πρώτα να την βομβαρδίσει και στην συνέχεια να την καταλάβει με έφοδο.
Ο Σύμερς δικαιολόγησε τις δολοφονίες ανυπεράσπιστων αθώων θυμάτων ως «παράπλευρες απώλειες» μιας πολεμικής σύγκρουσης, ενώ για τα έκτροπα και τις φρικαλεότητες που συνέβησαν έριξε την ευθύνη κυρίως στους κομιτατζήδες.
Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει την αλόγιστη βία, ισχυρίστηκε ότι οι άνδρες του εξοργίστηκαν από τα γυμνά και κακοποιημένα πτώματα των συμπολεμιστών τους στην ενέδρα των ανταρτών.
Και φυσικά αθωώθηκε...
Όπως αποκαλύπτει η ιστορική έρευνα, οι Γερμανοί στρατοδίκες αθώωσαν τα SS του 7ου Συντάγματος και τον διοικητή τους και έτσι έδωσαν την δυνατότητα στον Σύμερς να διαπράξει παρόμοια φρικτά εγκλήματα και σε άλλες περιοχές
Ο Σύμερς ευθύνεται ακόμα για τις σφαγές στους Πύργους Εορδαίας, το Δίστομο, την Υπάτη και την Σπερχειάδα.
Ο Σύμερς σκοτώθηκε στις 18 Αυγούστου 1944 στην Άρτα, όταν το αυτοκίνητό του έπεσε πάνω σε νάρκη που είχαν βάλει άντρεs του ΕΛΑΣ.
Πέντε ημέρες μετά τον θάνατό του του απονεμήθηκε ο Σταυρός των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού - το υψηλότερο παράσημο -από τη ναζιστική Γερμανία ως αναγνώριση της εξαιρετικής γενναιότητας σε μάχη και της επιτυχημένης ηγεσίας του.
Είναι θαμμένος στο Γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο στον Διόνυσο.
Μετά τον πόλεμο, απονεμήθηκε στην Κλεισούρα ο Πολεμικός Σταυρός Α’ τάξης και ο Σύλλογος Απανταχού Κλεισουριέων «Άγιος Μάρκος» ανήγειρε μνημείο προς τιμήν των νεκρών.
Πληροφορίες από το βιβλίο «Το Αίμα των αθώων», Στράτος Δορδανάς, 2007 .
-Με την απελευθέρωση των Βαλκανίων από τους Γερμανούς, ο Καλτσεφ διέφυγε στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Εκεί τον συνέλαβαν γιουγκοσλάβοι παρτιζάνοι, οι οποίοι τον παρέδωσαν στον ΕΛΑΣ.
Ο ΕΛΑΣ τον παρέδωσε στους Βρετανούς και τελικά περιήλθε στις Ελληνικές Αρχές.
Καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στο Επταπύργιο Θεσσαλονίκης τα ξημερώματα της 27ης Αυγούστου 1948.
-Το1953, ο πρόεδρος της κοινότητας της Κλεισούρας, απέστειλε αίτημα στον τότε καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας
για ανοικοδόμηση της Κλεισούρας με έξοδα του γερμανικού δημοσίου.
Φυσικά αρνήθηκαν...
Το 1959 στη συμφωνία που υπέγραφε ο Καραμνλήs και ο Αβέρωφ με τον Αντενάουερ για φτηνό εργατικό δυναμικό,αμνηστία γερμανών εγκληματιών πολέμου(υπόθεση Μαξ Μερτεν),δάνειο 200.000.000 μάρκων..., αυτά δεν ''κουβεντιαστήκαν''.
Πολλοί κάτοικοι τηs Κλεισούραs-απόγονοι και ορφανά του ολοκαυτώματοs- πήραν τον δρόμο τηs μετανάστευσηs για την Γερμανία.
Στιs τελευταίεs εκλογέs κόμματα όπωs του Βελοπουλου ,οι Σπαρτιάτες και αλλά ανάλογης κλίσης ''τιμήθηκαν '' με 18 τοιs εκατό των ψηφοφόρων του μαρτυρικού χωριού.
''Κάποιοι'' λησμόνησαν...
Κάποιοι...
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.