Το παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο του Αγίου Ονούφριου είναι ένα κρυφό και εξακολουθεί να είναι σχεδόν άγνωστο μέρος για τους επισκέπτες και τους ντόπιους. Οι ανθρωπογενείς σπηλιές κάθονται στην κορυφή του βουνού του Αγίου Νικολάου (Ο ευκολότερος τρόπος για να φτάσετε είναι να πάρετε το δρόμο που οδηγεί από την πόλη της Πύλου προς τη Μεθώνη και να κάνετε δεξιά στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και να πάρετε έναν χωματόδρομο που οδηγεί προς την Κάπου στη μέση της απόστασης ο δρόμος σταματά και πρέπει να συνεχίσετε με τα πόδια).
Έχω ψάξει για αυτό το μέρος για αρκετό καιρό και τελικά το βρήκα χάρη στη βοήθεια ενός άλλου λάτρη της Μεσσηνίας, του Δημήτρη Πανοσάλτση (διάβασε το blog του για την περιοχή εδώ ), που με οδήγησε σε αυτό μέσα από τις πλαγιές των ανθισμένων ανεμώνων.
Το νεκροταφείο χρονολογείται στα μέσα 4ου-5ου αιώνα μ.Χ. Κατά τη βυζαντινή περίοδο (12-13ος αιώνας μ.Χ.) μετατράπηκε σε ερημητήριο και στολίστηκε με τοιχογραφίες. Αυτές οι κατακόμβες είναι μοναδικές στην Πελοπόννησο και ένα από τα λίγα γνωστά παραδείγματα αυτού του είδους στην Ελλάδα. Η δομή είναι λαξευμένη στη φυσική πορώδη πέτρα μέσα σε ένα μεγάλο βράχο. Οι κατακόμβες ήταν αρχικά ορατές και οι υπόγειοι θάλαμοι ήταν προσβάσιμοι μόνο από σκαλιστά σκαλοπάτια που οδηγούσαν παρακάτω. Δυστυχώς, το ανατολικό τμήμα του κτιρίου καταστράφηκε από τους Φράγκους και στη συνέχεια από τους Ενετούς, καθώς οι πέτρινοι λίθοι από το βουνό χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των οχυρώσεων του κάστρου της Μεθώνης. Τα τείχη που έλειπαν εκτέλεσαν τη δυτική πλευρά του ιερού που τώρα
αποτελείται από έξι θαλάμους και πολλούς τάφους. 
Μικρές κόγχες για την τοποθέτηση λαμπτήρων κόβονται στο βράχο στη βάση των τόξων arcosoliums, ενώ παγκάκια και τραπέζια προσφοράς, δομές που σχετίζονται με την κηδεία λατρεία, βρίσκονται στις πλευρές των θαλάμων. Η οροφή των θαλάμων είναι επίπεδη και τα arcosaliums έχουν τη μορφή σχετικά υψηλών τυφλών τόξων. Οι τοίχοι ήταν αρχικά καλυμμένοι με πίνακες, πολύ λίγοι από τους οποίους είναι ορατοί σήμερα. Τα ερείπια των κατακόμβων αποτελούνται από:
Μια «φθίνουσα κλίμακα», δηλαδή η σκάλα που οδηγεί στο υπόγειο εσωτερικό της κατακόμβης. Στο σημείο της στροφής προς τα αριστερά, υπάρχει μια σκαλιστή βάση λαμπτήρα που φωτίζει μια άγκυρα που έκανε δυνατή την κατάβαση.
Μια τριγωνική κοιλότητα, η οποία υποτίθεται ότι μπορεί να είναι είτε ο «θρόνος του επισκόπου» στη θεϊκή λειτουργία είτε η τελετή στις κηδικές ακολουθίες.
Πηγαίνοντας κάτω, πάντα αριστερά, ένα άνοιγμα, σαν ένα μεγάλο παράθυρο, μας οδηγεί σε έναν κυβικό θάλαμο.
Ένας μεγάλος κυκλικός θάλαμος. Μόνο το δυτικό τμήμα του σώζεται καθώς κατεδαφίστηκε το ανατολικό τμήμα. Αρκετά «arcosols» σώζονται, και πολλοί τάφοι στο έδαφος.
Στην κορυφή του υπάρχουν πινακίδες που δείχνουν την ύπαρξη ενός φεγγίτη.
Διατηρούνται ακόμη τμήματα γκαλερί με αρκετά αρχαόσλια και τάφους. Σε έναν από τον τάφο του arcasolium υπάρχουν ακόμα πολλά ανθρώπινα οστά.
Τα σπήλαια του Αγίου Ονούφριου ήταν γνωστά σε ξένους ταξιδιώτες και στους ντόπιους ως μέρος που συνδέεται με τη χριστιανική λατρεία. Μερικοί ξένοι ταξιδιώτες το ονόμασαν ερημητήριο, άλλοι ως μοναστήρι, το οποίο αργότερα έγινε το νεκροταφείο της περιοχής.
Οι ντόπιοι, βλέποντας τις τοιχογραφίες που κοσμούσαν όλους τους τοίχους το θεωρούσαν «παλιά εκκλησία» και την επισκέφτηκαν μερικές φορές για να ανάψουν ένα κερί. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι μέχρι το 1910 και μία φορά το χρόνο, στις 12 Ιουνίου, την ημέρα του Αγίου Ονούφριου, ο ιερέας-Θανάσης (1883-1928) έκανε μια υπηρεσία εκεί. Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1940 οι θάλαμοι χρησιμοποιήθηκαν για τη φύλαξη προβάτων και αιγών και οι τοιχογραφίες καταστράφηκαν από πυρκαγιές που ανάβουν μέσα στις σπηλιές.
Η επίσημη αναγνώριση των κατακόμβων ήρθε γύρω στη δεκαετία του 1960.
* Ένα arcosolium (ή arcosolia) είναι μια αψιδωτή εσοχή που χρησιμοποιείται ως τόπος τάφου. Η λέξη προέρχεται από λατινικό τόξο , «αψίδα» και σόλιο , «θρόνος» (κυριολεκτικά: «τόπος κράτους») ή μετα-κλασική σαρκοφάγος. Τα πρώιμα arcosolia σκαλίστηκαν σε βράχο σε κατακόμβες. Στην πρώτη από αυτές, η τοξωτή εσοχή κόπηκε στο επίπεδο του εδάφους. Τότε θα χτίστηκε ένας χαμηλός τοίχος στο μπροστινό μέρος, αφήνοντας μια γούρνα (η καμπύλη, "Θάλαμος") στον οποίο θα τοποθετηθεί το σώμα. Μια επίπεδη πέτρινη πλάκα θα κάλυπτε τότε το θάλαμο που περιέχει το σώμα, σφραγίζοντας έτσι. Η πέτρινη πλάκα περιστασιακά χρησίμευε επίσης ως βωμός, ειδικά για τους Χριστιανούς. που τους γιόρτασε τη Λειτουργία. Στο μετέπειτα αρκοσολία, η τοξωτή εσοχή ήταν χαραγμένη στο ύψος της μέσης. Στη συνέχεια, οι κτίστες κόβουν προς τα κάτω για να κάνουν το θάλαμο στον οποίο θα τοποθετηθεί το πτώμα. Στην πραγματικότητα, η γούρνα ήταν τότε σαρκοφάγος με ζωντανό βράχο σε πέντε από τα έξι πρόσωπά του. Όπως και πριν, μια επίπεδη πέτρινη πλάκα θα σφραγίζει τότε το κυβικό πλαίσιο .
Πηγή: Οδοιπορικιστικά Εκκλησίες και τα εξωκκλήσια της χρονμέής Μεθώνης (Κ.Δ Κωστόπουλου)
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.