Του Μιχάλη Στούκα
Η ζωή και οι σπουδές του Σπύρου Κυριαζόπουλου - Η πανεπιστημιακή του καριέρα - Το συγγραφικό του έργο - Το τραγικό παιχνίδι της μοίρας που οδήγησε στον θάνατό του
Πριν από μερικά χρόνια, είχαμε διαβάσει στην εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ, για έναν σπουδαίο Έλληνα φιλόσοφο, πανεπιστημιακό και ποιητή, τον Σπύρο Δ. Κυριαζόπουλο. Το λήμμα, έχει γραφτεί από έναν σημαντικό λογοτέχνη και κριτικό της λογοτεχνίας, τον Κώστα Στεργιόπουλο (1926-2016). Ομολογουμένως, εντυπωσιαστήκαμε από όσα διαβάσαμε. Αναζητήσαμε στοιχεία και σε άλλες εγκυκλοπαίδειες, δεν υπήρχε όμως καμία αναφορά για τον Κυριαζόπουλο…
Και στο διαδίκτυο όμως, δεν υπάρχει μια ολοκληρωμένη βιογραφία για τον σημαντικό αυτό Έλληνα διανοούμενο.
Διαβάζοντας αρκετά από τα βιβλία του, εντυπωσιαστήκαμε ακόμα περισσότερο. Κατά την άποψή μας, είναι αδιανόητο ένας τόσο σημαντικός άνθρωπος του πνεύματος, να έχει απασχολήσει λίγους, κυρίως πανεπιστημιακούς και να παραμένει άγνωστος στο ευρύ κοινό.
Αποφασίσαμε να γράψουμε ένα αφιέρωμα στον Σπύρο Κυριαζόπουλ, ως ελάχιστο φόρο τιμής γι’ αυτόν και τη σύζυγό του Δώρα, που έφυγαν πρόωρα, σε ένα πραγματικά τραγικό, όπως θα δούμε στη συνέχεια, τροχαίο δυστύχημα, στις 27 Νοεμβρίου 1977.
Απευθυνθήκαμε στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου ο Κυριαζόπουλος δίδαξε όλα τα χρόνια της πανεπιστημιακής του σταδιοδρομίας.
Από τη Γραμματεία της Φιλοσοφικής Σχολής, μας παρέπεμψαν στην κυρία Βασιλική Π. Σολωμού – Παπανικολάου που ήταν μέχρι τη συνταξιοδότησή της, πριν λίγο καιρό, Επίκουρη Καθηγήτρια στον Τομέα Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Και επίσης, ήταν φοιτήτρια και στη συνέχεια βοηθός του αείμνηστου Κυριαζόπουλου.
Η κυρία Σολωμού-Παπανικολάου, συγκινήθηκε ιδιαίτερα όταν της αναφέραμε τον λόγο για τον οποίο επικοινωνήσαμε μαζί της. Χάρηκε που, επιτέλους, ένας τόσο σημαντικός Έλληνας ακαδημαϊκός θα έχει ένα εκτενές αφιέρωμα στο διαδίκτυο και μας έδωσε, και προφορικά, πολλές πληροφορίες για τον Σπύρο Κυριαζόπουλο. Παράλληλα, μας έστειλε πολύτιμα συγγράμματα για τη ζωή και το έργο του, όπως επίσης και τη μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία της κυρίας Χρυσούλας Ζυγούνα, για τον Σπύρο Κυριαζόπουλο, που μόλις ολοκληρώθηκε, καθώς και τη φωτογραφία του. Να σημειώσουμε εδώ, ότι είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύεται φωτογραφία του Σπύρου Κυριαζόπουλου και αυτό χάρη στην καλοσύνη και το ενδιαφέρον της Κυρίας Σολωμού – Παπανικολάου, την οποία ευχαριστούμε θερμότατα και από εδώ για την πολύτιμη βοήθεια της. Χωρίς αυτήν, θα ήταν αδύνατο να γράψουμε αυτό το άρθρο-αφιέρωμα…
Ποιος ήταν ο Σπύρος Κυριαζόπουλος
Στο αφιέρωμα «ΣΠ. Δ. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ (1932-1977) – In Memoriam», που επιμελήθηκαν ο Παναγιώτης Νούτσος, διαπρεπής φιλόσοφος και φοιτητής του Κυριαζόπουλου και η Βασιλική Σολωμού-Παπανικολάου, υπάρχει αυτοβιογραφία του μεγάλου φιλόσοφου.
Φυσικά, έχει γραφτεί σε ενικό πρόσωπο, το 1975. Την παραθέτουμε αυτούσια.
I. ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ (γραμμένο το 1975)
Γεννήθηκα στον Πειραιά τον Ιούλιο του 1932 κι εκεί σπούδασα τα εγκύκλια γράμματα. Το 1950 μπήκα και φοίτησα στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον ίδιο χρόνο γράφτηκα στη «Φιλολογική Στέγη» Πειραιώς και δημοσίεψα στο περιοδικό της τα πρώτα μου κείμενα. Όταν τέλειωσα το Πανεπιστήμιο, έφυγα για τη Γερμανία, έμεινα όμως στο Αμβούργο και την Αϊδελβέργη λίγο καιρό και πήγα στη Βασιλεία της Ελβετίας που δίδασκε ο μεγάλος φιλόσοφος Karl Jaspers –ο σπουδαιότερος άνθρωπος στη ζωή μου. Το 1958 γύρισα στην Ελλάδα, υπέβαλα τη διδακτορική μου διατριβή στην Αθήνα κι έγινα στρατιώτης. Τελειώνοντας το Στρατό αναγορεύτηκα το 1960 με «άριστα» διδάκτωρ της Φιλοσοφίας και πήγα στο Παρίσι. Ύστερ’ από δύο χρόνια πήρα την επιστημονική υποτροφία της Humboldt-Stiftung-τη μεγαλύτερη για μένα επιστημονική μου διάκριση ως τώρα-και δέχτηκα πρόσκληση από το Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ της Γερμανίας να διδάξω «Νέα Ελληνική γλώσσα και σκέψη».
KARL JASPERS
Ιδιαίτερα μελέτησα και παρουσίασα τον Καζαντζάκη-κατά τραγική μοίρα στην πόλη που πέθανε. Το 1968 η Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης μ’ έκανε παμψηφεί έκτακτο καθηγητή της Φιλοσοφίας για το Παράρτημά της στα Γιάννινα. 11 μήνες αργότερα διορίστηκα κι όταν έγινε το Πανεπιστήμιο ανεξάρτητο, η Φιλοσοφική Σχολή με ανεκήρυξε τακτικό καθηγητή της έδρας, στην οποία δίδασκα με θητεία. Ταυτόχρονα μου ανέθεσε τη διεύθυνση του Σπουδαστηρίου Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής.
Το 1972 εξέδωσα δύο ποιητικές συλλογές με τούς τίτλους «Ως εν κατόπτρω» και «Όρια». Πριν από λίγο κυκλοφόρησαν άλλες δύο «Η πολιορκία» και τα «Τροχαία σήματα».
Για τα επόμενα δύο χρόνια της σύντομης ζωής του, αντλούμε στοιχεία από το «In Memoriam», που επιμελήθηκαν οι Π. Νούτσος και Β. Σολωμού-Παπανικολάου.
Γράφει χαρακτηριστικά η κυρία Σολωμού-Παπανικολάου:
«Πράγματι, τα φιλοσοφικά ενδιαφέροντα του Σπ. Κυριαζόπουλου, κατά την τελευταία τριετία της ζωής του, επικεντρώνονται σε προβλήματα τέχνης και γενικότερα αισθητικής. Έτσι στις αρχές του ακαδημαϊκού έτους 1975-76 μεταβαίνει με εκπαιδευτική άδεια στη Δυτική Γερμανία (Βερολίνο), για να σπουδάσει, σύμφωνα με έκφραση του ίδιου «τα σύγχρονα προβλήματα των εικαστικών τεχνών».
Εκεί, ο Κυριαζόπουλος, επισκέπτεται μουσεία, πηγαίνει σε εκθέσεις και μελετά επί τόπου τις σύγχρονες αισθητικές τάσεις στη ζωγραφική. Το 1975, μεταβαίνει στο Ανατολικό Βερολίνο, όπου 10 χώρες του, τέως, Ανατολικού Μπλοκ, εκθέτουν τους πιο αντιπροσωπευτικούς τους πίνακες. Με την ιδιότητά του μάλιστα ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, μπόρεσε να φωτογραφήσει τα έργα αυτά, με σκοπό την παραγωγή έγχρωμων διαφανειών, που θα τις χρησιμοποιούσε σε μελλοντικές παραδόσεις του για την αισθητική.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Κυριαζόπουλος διακατέχεται από την επιθυμία να μεταδώσει τις καινούργιες γνώσεις και εμπειρίες που αποκόμισε, στους φοιτητές του. Έτσι, κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 1976-77, δίδασκε στους τεταρτοετείς φοιτητές του Τμήματος Μέσων και Νεότερων Ελληνικών Σπουδών καθώς και του Τμήματος Κλασικών σπουδών, μάθημα με τίτλο «Ο Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός». Στη φροντιστηριακή ώρα του μαθήματος, αναπτύσσει το θέμα «Κοινωνικοπολιτικοί Σταθμοί της Νεότερης Ευρωπαϊκής Ζωγραφικής».
Μάλιστα, κατά το Β’ εξάμηνο παρακολουθούν το φροντιστήριο και οι τριτοετείς φοιτητές του Τμήματος Κλασικών Σπουδών. Οι παραδόσεις του Κυριαζόπουλου, συγκέντρωναν πολλούς φοιτητές καθώς τα μαθήματα αισθητικής δεν ήταν συνηθισμένα εκείνα την εποχή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Αν και τα πρώτα χρόνια της πανεπιστημιακής του σταδιοδρομίας, συνέπεσαν με την απριλιανή δικτατορία, ο Σπύρος Κυριαζόπουλος ήταν ένας βαθιά δημοκρατικός άνθρωπος και πανεπιστημιακός δάσκαλος.
«Μας έκανε μαθήματα δημοκρατίας», μας τόνισε χαρακτηριστικά η κυρία Σολωμού-Παπανικολάου «σε εποχές πολύ δύσκολες». Ο διάλογος με τους φοιτητές του, αποτελούσε ουσιαστικό μέρος όλων γενικά των μαθημάτων του Σπύρου Κυριαζόπουλου, κάτι πρωτόγνωρο για τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα της δεκαετίας του ’70.
Έτσι κρατούσε τους φοιτητές και τις φοιτήτριες του σε συνεχή εγρήγορση και ενεργητική στάση.
Συνήθιζε επίσης τις παρεκβάσεις από το κυρίως θέμα, παρενθέσεις τις έλεγε ο ίδιος, οι οποίες είχαν σημαντική συμβολή στη βαθύτερη κατανόηση της προβληματικής και της στάσης του απέναντι στην καλλιτεχνική δημιουργία.
Η καλλιτεχνική φωτογραφία, ήταν μία από τις μεγάλες αδυναμίες του Κυριαζόπουλου. Μάλιστα, το 1977 τιμήθηκε από τον Ε.Ο.Τ. με το δεύτερο βραβείο για τη συμμετοχή του με τέσσερις έγχρωμες διαφάνειες (οι τίτλοι τους είναι, «Μαργαριτάρια», «O tempora o mores», «Φεγγαρόφωτο» και «Φωτοστέφανα»), στον Τρίτο Πανελλήνιο Φωτογραφικό Διαγωνισμό που διοργάνωσε η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία.
Είχε επίσης ιδιαίτερη αγάπη για την κλασική μουσική και το θέατρο. Η μεγάλη του επιθυμία, όπως είχε πει ο ίδιος λίγο καιρό πριν τον θάνατό του, ήταν να γράψει ένα θεατρικό έργο.
Επίσης, όπως είδαμε και στο βιογραφικό σημείωμα του Σπύρου Κυριαζόπουλου, είχε ασχοληθεί και με την ποίηση. Παραθέτουμε στη συνέχεια κάποια από τα δημοσιευμένα ποιήματά του και άλλα αδημοσίευτα.
Όπως γράφει πολύ εύστοχα στην κριτική του ο Κώστας Στεργιόπουλος, στις ποιητικές συλλογές του «…περιλαμβάνονται ποιήματα ολιγόστιχα τα πιο πολλά, με υπαρξιακό και κοινωνικό χαρακτήρα, που στηρίζονται στο εύρημα κι έχουν συχνά μέσα στην ελλειπτικότητά τους κάποιο ιδεολογικό πυρήνα».
Ο Σπύρος Κυριαζόπουλος ως φιλόσοφος
Πάνω απ’ όλα όμως, ο Σπύρος Κυριαζόπουλος ήταν ένας σπουδαίος φιλόσοφος . Παρουσιάστηκε στα ελληνικά γράμματα πολύ νωρίς, με τη συμμετοχή του το 1953 στην έκδοση του πειραϊκού περιοδικού «Πνευματική Πορεία», που φιλοξένησε και τα πρωτόλειά του: «Ο Δυνατός και ο Αδύνατος-Ο Νίτσε και Εγώ» (τεύχ. 1 και 2, Δεκ. 1953 και Γεν. 1954) και «Η Κορφή» (τεύχ. 7, Πρωτοχρ. 1955).Η Γεωργία Αποστολοπούλου, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων σήμερα, στο κεφάλαιο «Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΕΡΙ ΘΕΟΥ ΣΤΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ» («ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ», ΙΩΑΝΝΙΝΑ, 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1995), αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Το ερώτημα όμως περί Θεού δεν αποτελεί για τον Κυριαζόπουλο ένα ευκαιριακό ερώτημα, το οποίο πρέπει να υποβαθμισθεί για να αναδειχθεί ο άνθρωπος. Αντιθέτως για τον Κυριαζόπουλο το ερώτημα περί Θεού δεν ήταν μόνον το καίριο φιλοσοφικό ερώτημα, αλλά ήταν και το αποφασιστικό γεγονός της προσωπικής ύπαρξης και της βιωματικής εμπειρίας του σύμφωνα με όσα έχει γράψει ο ίδιος expressis verbis (ρητά, κατηγορηματικά)…
Ο Κυριαζόπουλος συνδέει το ερώτημα περί Θεού τόσο προς τη μεταφυσικότητα του ανθρώπου όσο και προς τη ριζική υπαρξιακή εμπειρία. Η κριτική του Κυριαζόπουλου στη θεολογία και στη φιλοσοφία είναι η αποδιάρθρωση της μεταφυσικής στις ποικίλες εκφάνσεις της ως επιστημονικής γνώσης της ουσίας του Θεού, είτε αυτές οι εκφάνσεις είναι φιλοσοφικές είτε είναι ποιητικές ανήκουν στη φιλοσοφούσα χριστιανική θεολογία».
Στην ίδια «Επιστημονική Συνάντηση», ο Χρίστος Α. Τέζας, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ασχολήθηκε με τον Σπύρο Κυριαζόπουλο και το ερώτημα για τη γένεση της φιλοσοφίας. Συνοψίζοντας τα συμπεράσματά του, γράφει τα εξής:
Το ερώτημα για τη γένεση της φιλοσοφίας απασχόλησε επανειλημμένα τον Κυριαζόπουλο.
1. Η αρχή της φιλοσοφίας τοποθετήθηκε καταρχήν στην εμπειρία (1960) και προσδιορίστηκε με όρους της υπαρξιακής φιλοσοφίας (1962 και 1969), όταν ο ίδιος γνώρισε-με προσωπικές μάλιστα σχέσεις-μερικούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του υπαρξισμού (K. Jaspers, M. Heidegger, πιθανώς Jean Paul Sartre (Κυριαζόπουλος, 1968:6-9)
2. Με τη μελέτη της φυσικής επιστήμης, κατά παρότρυνση του Κ. Jaspers, διέκρινε και προέβαλε σχέσεις της φιλοσοφίας με τη φυσική και αργότερα είδε την αφετηρία φιλοσοφικής σκέψης στο τεχνικό πνεύμα και στην τεχνική.
3. Μια ωριμότερη και αξιολογότερη θεώρηση του προβλήματος επιχειρείται στα έργα της τρίτης ενότητας με τη βοήθεια μιας ουσιαστικής και αξιοθαύμαστης αρχαιογνωσίας στηριγμένες πρωτίστως σε γνώση και πολλές φορές προσωπική ερμηνεία των πηγών (φιλολογικών και επιγραφικών)
4. Κοινός παρονομαστής όλων των σχετικών θεωρήσεών του είναι η αναγωγή στην εμπειρία με διαφορετική κάθε φορά σημασία
5. Παρά τον κοινό παρανομαστή, την εμπειρία, υπάρχει μεταξύ της σημαντικότερης προσέγγισης («Το Γεγονός της Φιλοσοφίας») και των άλλων μια ουσιώδης διαφορά, αφού μόνο σ’ αυτή πρόκειται στην κυριολεξία για ερμηνεία της γένεσης, του φανερώματος της φιλοσοφίας εξυπαρχής, όχι βέβαια ως παρθενογένεσης αλλά ως μορφώματος και κατάληξης μιας βαθμιαίας και πολύχρονης λογικής και πνευματικής εξέλιξης.
Το τραγικό τέλος του Σπύρου Κυριαζόπουλου και της συζύγου του - Το απίστευτο παιχνίδι της μοίρας.
Την Κυριακή 27 Νοεμβρίου 1977, λόγω κακοκαιρίας, η πορθμειακή γραμμή Ρίου- Αντιρρίου ήταν κλειστή.
Τα φεριμπότ παρέμεναν καθηλωμένα και καθώς η γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης» ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2004, δεν υπήρχε τρόπος μετάβασης από τη Δυτική Στερεά στην Πελοπόννησο και αντίστροφα, οι οδηγοί που κινούνταν προς και από τη Δυτική Ελλάδα, ταλαιπωρούνταν αφάνταστα. Όποιος π.χ. ερχόταν από την Ήπειρο, ακολουθούσε τη διαδρομή: Εθνική Οδός Ιωαννίνων-Αντιρρίου-Ναύπακτος-Γαλαξίδι-Ιτέα-Δελφοί-Αράχωβα-Λιβαδειά-Θήβα- Αθήνα.
Την αντίστροφη διαδρομή, ακολουθούσαν όσοι π.χ. κατευθύνονταν από την Αθήνα προς τα Γιάννενα.
Τη μοιραία εκείνη Κυριακή, ο Σπύρος Κυριαζόπουλος, ξεκίνησε από το εξοχικό του στη Μακρυμάλλη Ευβοίας, με τη σύζυγό του Δώρα, για τα Γιάννενα. Στο αυτοκίνητό τους, υπήρχαν αντίτυπα του νέου του βιβλίου «Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός στη Ζωγραφική», που προορίζονταν για τους φοιτητές του καθηγητή.
Ένα από τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων που εκτελούσε εκείνη την ημέρα το δρομολόγιο Γιάννενα-Αθήνα συγκρούστηκε στο χωριό Άγιος Σπυρίδωνας Δωρίδας(Φωκίδας) με το αυτοκίνητο του Σπύρου Κυριαζόπουλου. Από τη σφοδρή σύγκρουση, σκοτώθηκαν ο Σπύρος Κυριαζόπουλους και η σύζυγός του Δώρα.
Όταν έφτασαν τα νέα στα Γιάννενα, το πρωί της επόμενης ημέρας, η θλίψη και ο οδυρμός στην πανεπιστημιακή κοινότητα της πρωτεύουσας της Ηπείρου, και όχι μόνο, ήταν ανείπωτα…
Το τραγικό παιχνίδι της μοίρας, να συγκρουστεί το αυτοκίνητο του Σπύρου Κυριαζόπουλου, με λεωφορείο του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων (σημαδιακό…), σε ένα σημείο όπου βρέθηκαν λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών και τα δύο οχήματα, προσδίδει διαστάσεις αρχαίας τραγωδίας στο θλιβερό γεγονός.
Την Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου 1977, λίγες μόνο μέρες αργότερα, σκοτώθηκε σε τροχαίο στο Μαρκόπουλο Αττικής, ο σπουδαίος φιλόσοφος Αναστάσιος Γιανναράς (είχε γεννηθεί στη Σύμη το 1920). Στο τροχαίο αυτό, είχε εμπλακεί ένας ακόμα φιλόσοφος, ο Κωνσταντίνος Βουδούρης, ο οποίος, ευτυχώς, «βγήκε» αλώβητος.
Στις 3 Οκτωβρίου 1979, αυτοκτόνησε στο Παρίσι, ο φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Νίκος Πουλαντζάς, σε ηλικία 43 ετών.
Τέλος, στις 18 Αυγούστου 1986, σκοτώθηκε, πάλι σε τροχαίο, στο 41ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθηνών Κορίνθου, ο σπουδαίος Θεολόγος και φιλόσοφος Νίκος Νησιώτης, σε ηλικία 62 ετών.
Όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε η κυρία Σολωμού-Παπανικολάου, η αφρόκρεμα της ελληνικής διανόησης έφυγε πρόωρα και άδικα απ’ τη ζωή σε χρονικό διάστημα μικρότερο των δέκα ετών, ενώ είχε να προσφέρει πολλά ακόμα στη χώρα μας και όχι μόνο…
Επίλογος
Ας αφήσουμε να μιλήσουν για τον Σπύρο Κυριαζόπουλο όσοι τον γνώρισαν από κοντά:
Παναγιώτης Νούτσος (φοιτητής του και νυν Ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων).
«Η οκτάχρονη παρουσία του στη Φιλοσοφική μας Σχολή δεν σήμαινε μια ex cathedra φιλοσοφική διδασκαλία, αλλά ένα διαρκή πνευματικό αγώνα για την ολόπλευρη κατανόηση των προβλημάτων που απασχολούν τον σημερινό άνθρωπο».
Κ. Χουλιάρας (φοιτητής του):
«Στην ώρα της παράδοσης το ακροατήριο παρακολουθούσε τον μεγάλο δάσκαλο και κρατιόταν σε διαρκή επαγρύπνηση και φιλοσοφική εγρήγορση. Ανέπτυσσε με τους φοιτητές ένα γόνιμο φιλοσοφικό και δημιουργικό διάλογο που τους προσέφερε τον τρόπο να αντιμετωπίσουν κι εκείνοι παρόμοια προβληματική».
Όπως ομολογούν όλοι όσοι τον γνώρισαν, ο Κυριαζόπουλος αγάπησε την πόλη των Ιωαννίνων, την οποία θεωρούσε ιδανικό τρόπο, για να επιδοθεί ένας ακαδημαϊκός δάσκαλος χωρίς περισπασμούς στην έρευνα. Η Μυρτώ Δραγώνα-Μονάχου γράφει ότι ο εκλιπών καθηγητής «ασκώντας τη φιλοσοφία Σωκρατικά είχε καταφέρει να μεταλλάξει τα Γιάννενα στην αγορά του Αθηναϊκού άστεως».
Χρήστος Μασσαλάς, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τέως Πρύτανης:
«Εκείνο όμως που μπορώ να σημειώσω, επειδή έζησα από κοντά τους δασκάλους εκείνης της περιόδου, είναι η ανθρώπινη ζεστασιά, το ακαδημαϊκό ήθος, το πάθος του για την επαναλειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και η απεριόριστη εκτίμηση που είχε από τους μαθητές του».
Η σύζυγος του Δώρα, ήταν Γερμανίδα. Θαύμαζε και αγαπούσε πολύ τον Σπύρο Κυριαζόπουλο και φρόντιζε να τον απαλλάσσει από τα μικροπροβλήματα της καθημερινότητας έτσι ώστε να ασχολείται απερίσπαστος με το επιστημονικό του έργο. Όπως έλεγε η ίδια ,«γνώριζε ότι είχε παντρευτεί έναν διανοούμενο».
Κάτι πραγματικά πρωτόγνωρο, είναι ότι κάθε βράδυ Παρασκευής, ο Σπύρος Κυριαζόπουλος καλούσε σε ομάδες των 10-15 ατόμων τους φοιτητές του στο σπίτι του.
ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑΣ ΦΩΚΙΔΑΣ
Έδειχνε προσωπικό ενδιαφέρον για τα προβλήματα που απασχολούσαν καθεμία και καθένα. Πολύωρες φιλοσοφικές , και όχι μόνο, συζητήσεις αλλά και πνευματικά παιχνίδια, των οποίων ο αείμνηστος καθηγητής ήταν λάτρης, ήταν… στην ημερήσια, καλύτερα στη νυχτερινή, διάταξη των συναντήσεων αυτών…
Κλείνουμε με κάτι που έγραψε ειδικά για το άρθρο αυτό και τον Σπύρο Κυριαζόπουλο, η τέως Επίκουρη Καθηγήτρια του Τομέα Φιλοσοφίας, του τμήματος ΦΠΨ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κυρία Σολωμού-Παπανικολάου: «…ο λάτρης αυτός της Φιλοσοφίας (ο Σπύρος Κυριαζόπουλος), ήταν απαλλαγμένος από δογματισμό και πνευματικές αγκυλώσεις και μάλιστα ήταν εύκολο να διακρίνει κανείς την άνεση με την οποία εκινείτο σ’ ένα ευρύ χώρο, από την αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία έως τη Φλοσοφία της Επιστήμης και την Αισθητική».
«Ο Κυριαζόπουλος συνδύαζε ευφυΐα και ήθος». Όσοι είχαμε την τύχη να είμαστε μαθητές του ή να συνεργαστούμε μαζί του, τον θυμόμαστε πάντα με βαθιά συγκίνηση. Ως δάσκαλος συνέπαιρνε το ακροατήριό του, καθώς διέθετε σπάνια ικανότητα λόγου. Ως άνθρωπος ήταν δίπλα στους φοιτητές, τους οποίους αντιμετώπιζε πάντα σαν παιδιά του. Ήταν ένας γνήσιος φιλοσοφικός νους, ένας διανοούμενος που υπηρετούσε με τη φιλοσοφία του το ανθρωπιστικό ιδεώδες».
«Την ώρα που το έργο του ήταν σε κρίσιμη καμπή και κέρδιζε μια διεθνή αναγνώριση-με τις μεταφράσεις κειμένων του και τις αλλεπάλληλες προσκλήσεις σε επιστημονικά συνέδρια και πανεπιστήμια άλλων χωρών-ήρθε ο αναπάντεχος θάνατος…» (Παναγιώτης Νούτσος).
Θερμές ευχαριστίες ξανά στην κυρία Βασιλική Σολωμού-Παπανικολάου, τέως Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων , καθώς και την διοικητική υπάλληλο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κυρία Μαρία Παππά.
Πηγές: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, «ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ», ΙΩΑΝΝΙΝΑ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1995
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΟΥΤΣΟΣ- ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΟΛΩΜΟΥ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ «ΣΠ. Δ. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ (1932-1977) In Memoriam», Ιωάννινα 1988
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΖΥΓΟΥΝΑ «Ο ΣΠΥΡΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ», ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΉ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2019.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.