Ἐννοῶ ἡ δική μας μελαγχολία, ὄχι τῶν Δυτικῶν καὶ τῶν ἐμφυτευμένων μὲ ΔύσηἙλλήνων: Δὲν εἶναι πρόσφατη, οὔτε ἀναγεννησιακὴ οὔτε νεωτερική-μοντέρνα (ἑνὸς καινούργιου ἔθνους-κράτους ἀπέναντι στὰ πρότυπά του).
Ὁ Θεόδωρος Β’ Λάσκαρις, αὐτοκράτορας στὴ Νίκαια, ἐπισκέφτηκε τὴν Πέργαμο καὶ γράφει σὲ ἐπιστολή του:
Ἡ Πέργαμος μᾶς ὑποδέχτηκε […] Εἶναι γεμάτη θέατρα, ἀλλὰ μοιάζουν μὲ γερασμένα καὶ μαραμένα ἀπὸ τὸν χρόνο καὶ εἶναι σὰν νὰ βλέπεις μέσα ἀπὸ θαμπὸ γυαλὶ τὴν λαμπρότητα ποὺ θὰ εἶχαν κάποτε καὶ τὴν μεγαλοπρέπεια αὐτῶν ποὺ τὰ ἀνήγειραν. Γιατὶ εἶναι γεμάτα ἀπὸ ἑλληνικὴ μεγαλοφροσύνη, καὶ εἰκόνες τῆς σοφίας της. Ἡ πόλη μᾶς τὰ ἐπιδεικνύει σὰν νὰ θέλει νὰ μᾶς κάνει νὰ αἰσθανθοῦμε ντροπή, ὡς ἀπόγονοι, μὲ τῆς πατρικῆς δόξας τὸ μεγαλεῖο. Γιατὶ σὲ σύγκριση μὲ τὰ σύγχρονα κτίσματα αὐτὰ εἶναι ἐκπληκτικά […] Τὸ ἔργο αὐτὸ …σὲ ἐκπλήττει καὶ μόνο νὰ τὸ βλέπεις.
Παρακάτω, ὁ Θεόδωρος Λάσκαρις γράφει ὅτι ἐν μέσῳ τῶν ἀρχαίων κτισμάτων βρίσκονται τὰ ταπεινὰ τοτινά του (τοῦ 13ου αἰ.) κτίσματα, κι ὅτι ἡ θέα τους προκαλεῖ πόνο καὶ χαρὰ μαζί:
Μέσων δὲ τῶν οἰκοδομῶν κελλύδρια χθαμαλὰ …. ὡς γὰρ εἰς τοὺς νῦν οἴκους αἱ τῶν μυῶν ἔχουσι τρῶγλαι, ούτως ἂν εἴποι τις καὶ ταύτα πρὸς τοὺς ἀφανιζομένους. εἰ δὲ καὶ ἡ τῶν οἰκητόρων ἀναλογία τοιαύτη, φεῦ τῆς τῶν ζώντων κακοτυχίας […] ταύτην ὁρῶντες ἡμεῖς πὼς μὲν ἀθυμοῦμεν, πὼς δὲ σκιρτῶμεν, καὶ ὥσπερ ἐν χαρμολύπῃ καὶ κλαυσογέλωτί τινι διάγομεν
Ἐπιστολὴ 32 (σσ. 107-108)
Στὸ λεγόμενο Βυζάντιο δὲν ὑπῆρξε ποτὲ Ἀναγέννηση ἀκριβῶς ἐπειδὴ πάντοτε ἡ Ἀρχαιότητα βλεπόταν λίγο-πολὺ μὲ τὰ μάτια ἑνὸς Θεόδωρου Β’ Λάσκαρι. Ἡ ἀνακάλυψη τοῦ μεγαλείου της δὲν ἔγινε ποτέ. Πρέπει νὰ ξε-χάσεις κάτι γιὰ νὰ τὸ ἀνακαλύψεις κατόπιν. Ὁ ρομαντισμός μας εἶναι ἄλλου εἴδους. Εἶναι σὰν κι αὐτὸν τοῦ Χωνιάτη, ποὺ βλέπει ἐκείνη τὴ στιγμή, μπροστά του, νὰ καταστρέφεται ἡ Ἀρχαιότητα ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους ποὺ λειώνουν τὰ ἀγάλματα τῆς Κωνσταντινούπολης. Ἀφορᾶ τὴν ἀπώλεια στὸ παρόν. Ὄχι τὴν ἀνακάλυψη τοῦ τάφου τοῦ ἀγνοούμενου πατέρα μας.
Ἐρχόμαστε ἀπὸ πολὺ παλιά, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν ἴδιο τόπο. Δὲν εἶναι -ἐπιστημονικά…- σωστὸ νὰ κατηγοριοποιηθοῦμε οὔτε νὰ ψυχαναλυθοῦμε μόνο ἀπὸ τὸ 1821 καὶ μετά. Κυρίως δέ, δὲν μποροῦν νὰ μᾶς καταλάβουν οἱ δυτικοὶ πολὺ καλοὶ ἐρευνητὲς τοῦ παρελθόντος μας.
ΠΗΓΗ: https://chronographiae.wordpress.com
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.