Του Δημήτρη Μπελαντή
Εκεί που "οικοδομούνταν ο σοσιαλισμός" -ή μια μελέτη πάνω στα αποτελέσματα άσκησης της απόλυτης εξουσίας πάνω στον ανθρώπινο ψυχισμό
Nikolai Yezhov ( Νικολάι Γιεζόφ 1895-1940) , Ρώσος, εργατικής καταγωγής, μεταλλεργάτης από 15 ετών, κάποιο διάστημα και στο περίφημο Πουτίλοφ της Πετρούπολης, Μπολσεβίκος από το 1914 . Από το 1930 και μετά Υπουργός Γεωργίας και αργότερα μέλος της Γραμματείας των Μπολσεβίκων και ιδίως (σημαντικότερο) διευθυντής του Τμήματος διορισμού και αρχείου κομματικών στελεχών της Κεντρικής Επιτροπής, δηλαδή του Μηχανισμού και της κομματικής νομενκλατούρα.
Ευφυής και επινοητικός, ασυνήθιστα εργατικός άνθρωπος του μηχανισμού, ευγενής και προσηνής στους γνωστούς του, ακόμη και κατά τον Μπουχάριν. . Όχι άσχημος, αλλά πολύ κοντός, 1.51 ανάστημα, με ασθενική φύση λόγω των κακουχιών της νεότητάς του (φυματίωση και άλλα). . . Ψευδώνυμο "Ο Νάνος". Άνθρωπος με λογοτεχνικά ενδιαφέροντα, με μεγάλο ενδιαφέρον για το γυναικείο φύλο και τον ερωτισμό, εξαιρετικά ευφυής και επινοητικός. . Η γυναίκα του, εβραϊκής καταγωγής, ήταν διάσημη και γοητευτική ποιήτρια και οργανώτρια φιλολογικών σαλονιών στην Μόσχα.
Προ του Μεγάλου Τρόμου, ελέγχει, στα πλαίσια της Γραμματείας του κόμματος, την ηθική και το επίπεδο των κομματικών οργανώσεων μέσα από την μη βίαιη " οργανωτική εκκαθάριση" (chistka) των γραμμών του το 1933 και ξανά το 1935-1936. Θεωρείται και κάπως "αντιγραφειοκράτης" καθώς καλεί τα κομματικά μέλη να καταγγέλουν τις αυθαιρεσίες των τοπικών γραμματέων του κόμματος, που συχνά λειτουργούν ως "σατράπες". Ζητά το ανέβασμα του πολιτικού και μορφωτικού επιπέδου των μελών.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι συγκριτικά μιλώντας, ο Γιεζόφ δεν είναι ούτε από τους αυταρχικότερους ούτε από τους βιαιότερους ηγέτες του κόμματος προ του Μεγάλου Τρόμου.
Πώς ένας ευγενής και προσηνής γραφειοκράτης καταφέρνει να γίνει "αποτρόπαιο τέρας";
Από την αρχή του 1936 και μετά, εμπλέκεται με εντολή του Στάλιν ενεργά στον Μεγάλο Τρόμο, που μόλις έχει ξεκινήσει, ανακρίνει προσωπικά τους Ζηνόβιεφ και Κάμενεφ, και από τον Σεπτέμβριο του 1936 αναλαμβάνει ο ίδιος την ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών και Κρατικής Ασφάλειας ( NKVD) . Διεκπεραιώνει επιτυχώς την Πρώτη Δίκη της Μόσχας (Αύγουστος 1936), αυτός ουσιαστικά και όχι ο Γκενρίκ Γιάγκοντα που είναι ακόμη τυπικά διευθυντής της NKVD, μετά την Δεύτερη Δίκη της Μόσχας (Γενάρης 1937) και τέλος την Τρίτη Δίκη ( Μάρτιος 1938 ) που αφορούσε κυρίως τον Νικολάι Μπουχάριν αλλά και τον Γιάγκοντα, προκάτοχο του Γιεζόφ στην ηγεσία της NKVD. Πριν από την εκτέλεση του Γιάγκοντα τον Μάρτιο 1938, ζητά από τα όργανα να ρίξουν στον μελλοθάνατο Γιάγκοντα και ένα χέρι ξύλο !!
Κηρύσσει τον Ιούλιο 1937 ( 30-07-1937) την έναρξη της κύριας φάσης του Μεγάλου Τρόμου που κρατά ως το φθινόπωρο του 1938. Μέσα σε ένα-ενάμιση έτος, συλλαμβάνονται 1.500.000 άτομα ως "εχθροί του καθεστώτος" και εκτελούνται 682.000, άτομα κατά τις επίσημες και σχετικά μετριοπαθείς αρχειακές πηγές της ίδιας της Κρατικής Ασφαλείας. Κατά άλλους, γύρω στο ένα εκατομμύριο.
Ο Γιεζόφ, όπως και ο Λαβρέντι Μπέρια μετά από αυτόν, έχει φακέλους πληροφοριών για όλο τον κόσμο, που συχνά συγκροτούνται μέσα από καταδόσεις αλλά και ανακρίσεις υπόπτων και κατηγορουμένων . Από τον άσημο εργάτη και εργάτρια ως τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου και τον ίδιο τον Στάλιν, όλοι στην ΕΣΣΔ έχουν τον προσωπικό φάκελό τους. . Κάθε λίγο, πηγαίνει λίστες εκτελέσεων στον Στάλιν για υπογραφή. Μέσα σε έναν χρόνο συναντιούνται περίπου 1.000 φορές και τους υποβάλει 3.000 με 4.000 λίστες εκτελέσεων. Είναι ο άνθρωπος που ο Στάλιν συναντά κομματικά πιο πολύ από κάθε άλλον, με την εξαίρεση του "πιστού" του Μολότοφ.
Σε συνεννόηση με τον Στάλιν , ο "εργατικός" Γιεζόφ "ξέκανε" μεγάλο μέρος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος. Από τα 15 μέλη του Π.Γ. ,"εκκαθαρίζει" με απόφαση της πλειοψηφίας του ΠΓ τα πέντε , τους Άιχε, Κοσιόρ, Τσούμπαρ. Ποστίσεφ, Ρούτζουτακς. Συλλαμβάνονται, βασανίζονται, ομολογούν , εκτελούνται. Πώς να κάνεις δημόσια δίκη με κατηγορούμενους ηγετικά μέλη του Π.Γ. απολύτως σταλινικά και με τυφλό τρόπο πιστά στον Στάλιν ; Δεν έβγαινε. Μια σφαίρα στον σβέρκο έκανε την δουλειά.
Ο Γιεζόφ δεν ήταν ένα " αφύσικο τέρας", όπως είπαν μετά την "απόσυρσή" του και όταν θέλησαν να σταματήσουν τον Μεγάλο Τρόμο. Ήταν καθαρό προϊόν, πρωτεργάτης και θύμα των συνθηκών του σοβιετικού ολοκληρωτισμού, όπως εξελίχθηκε ιδίως κατά την περίοδο 1936-1938.
Θα μπορούσε να μας πει : Με βάλατε να καλύψω ένα τεράστιο πλάνο εξολόθρευσης, να σκοτώσω περίπου ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε ενάμιση χρόνο και να εξορίσω δύο εκατομμύρια στην Σιβηρία ή αλλού. Έπρεπε να αποσπάσω ομολογίες από χιλιάδες στελέχη. Να καταδώσω και να εκτελέσω ακόμη και τους υφισταμένους μου και τους πιστούς μου ανθρώπους προς το τέλος της διαδικασίας. Θέλατε να μείνω "καλός άνθρωπος"; Να είμαι ήπιος και ευγενικός, πασιφιστής, ειρηνικός ; Έχει λογική; Δεν θα με εκτελούσατε τότε γιατί ΑΠΕΤΥΧΑ να υλοποιήσω το Πλάνο; Τώρα, με εκτελείτε γιατί ΠΕΤΥΧΑ να υλοποιήσω το Πλάνο με πρόθυμο και ενεργητικό τρόπο . Λοιπόν ;;
Ο Γιεζόφ από τα τέλη του 1937 και μετά αρχίζει να "σπάει". Βυθίζεται, αυτός και οι άνθρωποί του, στο βαρύ ποτό και σε βίαιες αποπλανήσεις και βιασμούς γυναικών, καθώς και σε όργια ποτού και συναινετικού σεξ . Δεν κοιμάται. Βασανίζει με προσωπική του συμμετοχή κάθε βράδυ τους ανακρινόμενους -κυρίως κομματικά στελέχη- και το πρωί, με λεκέδες αίματος στα ρούχα, συμμετέχει κανονικά στις συνεδριάσεις του Πολιτικού Γραφείου. Κανείς δεν ρωτά στο ΠΓ από που προήλθαν οι λεκέδες αίματος.
Όπως θα πει δεκαετίες αργότερα ο Βιάτσελαβ Μολότοφ σε μια "εξομολόγησή" του: πολύ σωστά κάναμε ως ηγεσία τον Τρόμο, δεν έχει σημασία αν οι κατηγορούμενοι ήταν αντικειμενικά αθώοι ή ένοχοι, κυρίως ήταν "αναξιόπιστοι" ( not reliable persons) και η μόνη λύση, εν όψει του επερχόμενου πολέμου, ήταν να φύγουν από την μέση. Ποιός ξέρει τι θα έκαναν όλοι αυτοί στον πόλεμο (υποθετική ενοχή για το μέλλον 700.000 ανθρώπων, κάτι σαν το Minority Report)
Συχνά, ο Γιεζόφ λειτουργεί, στα πλαίσια της "εκκαθάρισης", ως ένας κοινός δολοφόνος ή εκτελεστής γκάνγκστερ.. Την 17η Φεβρουαρίου 1938, το μεσημέρι, μπαίνει ξαφνικά στο γραφείο του υφισταμένου του, διευθυντή των Διεθνών Σχέσεων και της Κατασκοπείας της NKVD Αμπραάμ Σλούτσκυ, ανθρώπου, κατά τις πηγές, ικανού και αξιόλογου. Ο Σλούτσκυ ουσιαστικά ήταν Υφυπουργός ή Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου του Γιεζόφ. Ακολουθεί κάτι το αδιανόητο. Ένας άνθρωπός του Γιεζόφ βάζει ένα πανί με χλωροφόρμιο στο στόμα του Σλούτσκυ, και όταν αυτός χάνει τις αισθήσεις του, του κάνουν αμέσως μια ένεση κυανίου και τον σκοτώνουν. Μετά θα πουν ότι έπαθε αναπάντεχη καρδιακή προσβολή. Μιλάμε για μια κοινή δολοφονία κρατικού αξιωματούχου, και μάλιστα αποτρόπαια, εν ώρα υπηρεσίας, μέσα στο Υπουργείο του Γιεζόφ από τον ίδιο τον Υπουργό!! Με τα χέρια του. Σκεφτείτε έναν Υπουργό μέσα στο Υπουργείο να σκοτώνει εν ψυχρώ τον Υφυπουργό ή τον Γενικό Γραμματέα του!! Ταινία Τρόμου.
Ο Γιεζόφ το καλοκαίρι 1938 καταρρέει πλήρως. Όταν ο Στάλιν και ο στενός κύκλος του αποφασίζουν να κλείσουν τον "Κύκλο του Τρόμου", το "τέρας Γιεζόφ" και η "Γιεζόφτσινα", η "σκοτεινή" εποχή του Γιεζόφ, είναι οι εύκολες και βολικές εξηγήσεις. Αυτός που συναντούσε κάθε μέρα τον Στάλιν , τον Μολότοφ και τον Καγκάνοβιτς, κατηγορείται ότι σκότωσε τους μισούς και παραπάνω του Μεγάλου Τρόμου, μόνος του αυθαίρετα και χωρίς την συναίνεση του Μεγάλου Στάλιν και των κομματικών οργάνων-ο Στάλιν δεν ήξερε τίποτε!!! . Τον αντικαθιστά ο Μπέρια, που όπως δεν είναι γνωστό, αρχικά εκλάμβάνεται ως φιλελευθεροποιός και βγάζει μάλιστα και αρκετούς, που δεν είχαν ήδη εκτελεστεί, από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ο Γιεζόφ δικάζεται το 1939 σε μυστική δίκη ως σαμποτέρ, κατάσκοπος του ιμπεριαλισμού (αλλοίμονο) , τρομοκράτης, σοδομιστής και παρακμιακός ηθικά από τα νιάτα του ( δηλαδή, πρακτικά ομοφυλόφιλος) , βιαστής, παιδόφιλος, και χίλιες ακόμη κατηγορίες. Αρνείται τις κατηγορίες, αλλά αυτό δεν τον σώζει. Εκτελείται το 1940 , "αίρων τας αμαρτίας" του Ολοκληρωτισμού. Μαζί του εκτελούνται, κατά τα ήθη της εποχής, η όμορφη και πνευματώδης σύζυγός Εβγκένια και το παιδί τους. Και πλήθος υφισταμένων, φίλων, γνωστών, συνεργατών του κλπ
"Εκεί που οικοδομούνταν ο Σοσιαλισμός". Και που ούτε η οικογένειά σου, ούτε οι γνωστοί σου, δεν σωζόταν όταν 'έπεφτες" από τον θρόνο.
Υπόδειγμα " πολιτισμού" για τους εργαζόμενους σε όλον τον κόσμο η "σοσιαλιστική" Σοβιετική Ένωση της εποχής του Μεγάλου Τρόμου. Ναι μεν οι προλετάριοι μορφώνονταν σημαντικά, ανέβαιναν κοινωνικά σε κάποιον βαθμό, κάποιοι από αυτούς, και είχαν μια στέγη, αλλά από την μια μέρα στην άλλη άνευ πραγματικού λόγου και αιτίας γινόσουν στάχτη σε μια λήκυθο, πιο συχνά κατέληγες σε έναν ομαδικό τάφο, η ή στελνόσουν στην Κολιμά στους -70 βαθμούς να σκάβεις για χρυσό. Ό,τι και αν ήσουν κοινωνικά ή ταξικά.
Αυτό κατά τους φιλοσταλινικούς ιστορικούς , όπως ο Ντομένικο Λοζούρντο, ο Λούντο Μάρτενς, ο Εμιλιάν Γιαροσλάβσκυ, ο Μακ Ντέρμοτ, ή ο Γκρόβερ Φερ κ.α. ήταν το αναγκαίο τίμημα της "Σοσιαλιστικής Προόδου" και της Εκβιομηχάνισης. Της "αναπτυξιακής δικτατορίας" με τα λόγια του φιλοσόφου και ιστορικού Ντομένικο Λοζούρντο. Κατά τον οποίον (φιλόσοφο!!! ), τα γκουλάγκ ενίσχυσαν.... την μόρφωση και αναμόρφωση των κρατουμένων, δεν ήταν εκδικητικά και απάνθρωπα προς αυτούς, και προώθησαν την περιφερειακή ανάπτυξη στις μακρυνές περιοχές της ΕΣΣΔ που χωρίς τα γκουλάγκ δεν θα γεννιόταν θέσεις εργασίας. Σοβαρή φιλοσοφική τοποθέτηση, γεμάτη ανθρωπισμό !!! .
Προκλητικό ερώτημα για σκέψη: Γιατί ο σταλινισμός στην εξουσία, και ιδίως του τύπου και των μορφών του Μεγάλου Τρόμου, ήταν σχετικά καλύτερος για το εργατικό κίνημα από την τότε σοσιαλδημοκρατία στην εξουσία;; Δεν εννοώ τα αντιπολιτευτικά σταλινικά ή κομμουνιστικά κινήματα σε σχέση με τα σοσιαλδημοκρατικά, εννοώ τον σταλινισμό στην εξουσία. Η σοσιαλδημοκρατία έκανε τα μύρια όσα για να στηρίξει τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό, στήριξε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και το σφαγείο του κλπ, αλλά το πρωί έξω από το σπίτι σου ήταν συνήθως ο γαλατάς και όχι οι δήμιοι της NKVD. Αυτό έχει κάποιαν αξία; ή για τους "πολύ επαναστάτες" απολύτως καμία; Τι θα έλεγε ο Μαρξ πάνω σε αυτό;
Η γνωστή ανταπάντηση είναι ότι η σοσιαλδημοκρατία συντηρούσε τα καπιταλιστικά αφεντικά, ή κάπως έτσι. . Η δική μου απάντηση σε αυτό είναι ότι ο σταλινισμός συντηρούσε πιο βάρβαρα και δολοφονικά, επίσης εκμεταλλευτικά, αφεντικά (100 ρούβλια ο ανειδίκευτος εργάτης, 1500 ως 3.000-4.000 ο διευθυντής του εργοοστασίου και το ανώτερο κομματικό ή κρατικό στέλεχος συν ντάτσες συν Κάντιλακ με οδηγό συν ειδικά καταστήματα κλπ) τουλάχιστον και ιδίως από το 1930 ως το 1953.Το ίδιο σύστημα που νίκησε τους ναζί δεν μπόρεσε να νικήσεις τις δικές του αποτρόπαιες όψεις ,που ξαναφάνηκαν δυστυχώς γρήγορα μετά τον πόλεμο (Συνωμοσία Γιατρών, Υπόθεση Λένινγκραντ, εκτοπίσεις λαών, παλατιανά πραξικοπήματα, εισβολές σε άλλες χώρες κλπ).
Στην φωτογραφία ο Νικολάι Γιεζόφ ( Yezhov) , που σας αφηγήθηκα την περίεργη, θλιβερή αλλά και διαφωτιστική ζωή του. Αυτό το σύστημα τον πήρε "άνθρωπο" και τον έκανε "τέρας".
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.