Βλάσης Αγτζίδης
«δεν μπορεί να αποκλειστεί η Τουρκία από τα όποια κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, ...είναι έωλη και τυχοδιωκτική η συμμαχία Ελλάδας-Κύπρου (που έχει ιδιαίτερες ευθύνες)-Ισραήλ και Αιγύπτου...».
Aυτή είναι η πρόσφατη θέση του Αντώνη ΛΙΑΚΟΥ για τα ελληνοτουρκικά και την επίσης πρόσφατη υπογραφή του συμφώνου μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου και Ισραήλ για τη δημιουργία του Eastmed.
Μια θέση που ελάχιστα απέχει από την άποψη της τουρκικής διπλωματίας και προφανώς βρίσκεται στο ακριβώς αντίθετο σημείο από την επίσημη θέση του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ευελπιστεί να ενταχθεί μέσω της λεγόμενης "Προοδευτικής Συμμαχίας".
Σίγουρα δεν είναι μια θέση που προέρχεται από την ΕΑΜική παράδοση.
Ιστορικά περισσότερο θα μπορούσε να εντοπιστεί η απαρχή της στο ντεφετισμό (που έφτασε στα όρια του δωσιλογισμού) του Πουλιόπουλου και του Γιωτόπουλου (που αρνήθηκε την ανάγκη Εθνικής Αντίστασης στους Γερμανούς κατακτητές)...
Για τις θέσεις αυτές εκπλήσσονται ίσως μόνον όσοι αγνοούν την πορεία του συγκεκριμένου ρεύματος ιδεών -που σήμερα στεγάζει τους Αρνητές της Γενοκτονίας και είναι υπεύθυνο της εκχώρησης του προσφυγικού κινήματος Ιστορικής Μνήμης στη Δεξιά. Ένα ρεύμα που προέρχεται από τη σημιτική περίοδο -την πλέον διεφθαρμένη εποχή της πολιτικής ζωής της Ελλάδας. Να σημειώσουμε ότι ο ίδιος ο Αντ. Λιάκος, διατέλεσε πρόεδρος του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας (ΟΠΕΚ), που ίδρυσε ο Σημίτης και προσωπικά τον έθεσε επικεφαλής, εκτιμώντας τις απόψεις του αυτές.
Αυτή η θέση μου θύμισε άλλη μια παλιότερη "σοφή ιδέα" του Αντώνη Λιάκου, όταν εν μέσω της κρίσης επιζητούσε έναν ΝΕΟΤΟΥΡΚΟ για να σώσει την Ελλάδα.
Άραγε ένας ιστορικός του λιακικού μεγέθους δεν γνώριζε ότι οι Νεότουρκοι ήταν ένα ακροδεξιό, ρατσιστικό μιλιταριστικό ρεύμα που έπνιξε στο αίμα τις μειονότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;;;
Με αφορμή το κείμενο του Αντώνη Λιάκου, όπου οι ακροδεξιοί Νεότουρκοι προτείνονται ως το εκσυγχρονιστικό πρότυπο, κατατέθηκαν ιστορικά στοιχεία και έγινε μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων:
-Αντ. Λιάκος, «έχει η ελλάδα «νεότουρκους»;«, http://chronosmag.eu/index.php/ls-lle.html
–Ίρις Τζαχίλη, «σχόλιο περί νεότουρκων … στο άρθρο του Αντώνη Λιάκου «,
.
–Αλεξάνδρα Δεληγιώργη «ιστορική επιστήμη, ιστορική μνήμη και πολιτική. Για τη γενοκτονία των Ποντίων»
–δικό μου, «ΠΟΙΟΙ ΝΕΟΤΟΥΡΚΟΙ; Ένα ζήτημα που παραμένει ακόμα ασαφές«, http://www.avgi.gr/article/5922138/poioi-neotourkoi (του οποίου τη δημοσίευση αρνήθηκαν στο περιοδικό των οπαδών του Αντ. Λιάκου chronosmag.eu)
.
…και ένα αρκετά έντονο κείμενο στον Π&Α: https://pontosandaristera.wordpress.com/2015/10/11/liakos-prosfygoktonos/
.
Ένα σημαντικό κείμενο του Νάσου Βαγενά με τίτλο: «Νεοελληνική μετανεωτερικότητα. Από το ένα άκρο στο άλλο«, που προσεγγίζει κριτικά το συγκεκριμένο «μεταμοντέρνο» ρεύμα, μπορείτε να βρείτε στο περιοδικό «The Athens Review of books«, Οκτώβριος 2015….
.
To δικό μου κείμενο στην «Αυγή» είναι:
.
Ποιοί Νεότουρκοι;
Ακροδεξιοί μιλιταριστές εναντίον φιλελεύθερων αστών
Το 1908
είναι το σημείο κατά το οποίο το πνεύμα του ακραίου φυλετισμού, που
κόμιζε η τριανδρία της Θεσσαλονίκης των Τζεμάλ, Εμβέρ και Ταλαάτ πασά,
υπερίσχυσε του ευρύτατου μεταρρυθμιστικού κινήματος που είχε αναφανεί
στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τα τέλη του 19ου αιώνα (το 1891 είχε
δημιουργήσει το Κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος») και προσδοκούσε στη
μετεξέλιξη της Αυτοκρατορίας σε κράτος δικαίου.
Η
φιλελεύθερη πτέρυγα που ηττήθηκε από τους στρατιωτικούς, εξέφραζε τις
νεωτερικές απόψεις. Εκπρόσωπός της ήταν ο πρίγκηπας Σαμπαχαεντίν και
είχε την αποδοχή και των προοδευτικών στοιχείων από την ελληνική και
αρμενική κοινότητα. Ο πρίγκηπας Σαμπαχαεντίν εξέφρασε τις πιο
προωθημένες οθωμανικές δυνάμεις που εμφορούνταν από το πνεύμα του
διαφωτισμού και επεδίωκαν τη διαμόρφωση ενός κράτους δικαίου. Ο Ahmet
Oral γράφει γι αυτή την τεράστια διαφορά των δύο απόψεων: «…Εγκαινίασε
(ο Σαμπαχαεντίν) ένα πρόγραμμα μετεξέλιξης της Αυτοκρατορίας σε μια
«πολυπολιτισμική» κοινωνία, που θα φιλοξενούσε μέσα στο οθωμανικό
μωσαϊκό τους διάφορους συμβατούς μεταξύ τους πολιτισμούς. Με την
αντίληψη αυτή ιδρύθηκε το Κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος». Στην οργάνωση
αυτή, σε αντίθεση με τις απόψεις του πρίγκιπα Σαμπαχαεντίν (αντεμί
μερκετζί: αποκέντρωση), εμφανίστηκε η ομάδα του Αχμέτ Ριζά, που
υποστήριζε τον συγκεντρωτικό έλεγχο (κατί μερκετζί) και εισήλθε δυναμικά
στην πολιτική με την υποστήριξη των Γερμανών. Το αποτέλεσμα ήταν η
διάσπαση της οργάνωσης…. Η γραμμή του Σαμπαχαεντίν είχε τη μεγαλύτερη
μαζική αποδοχή. Παρ’ όλη τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση για κάποια
περίοδο, δεν κατάφερε να διαμορφώσει την τελική γραμμή και βαθμιαία
απομακρύνθηκε από την εξουσία. Η ομάδα που πίστευε στο σκληρό κεντρικό
έλεγχο, στις βίαιες επεμβάσεις και τη σκληρή καταστολή, ανάπτυξε
συμπεριφορά ταύρου εν υαλοπωλείω εφαρμόζοντας κατά γράμμα τις εντολές
της Γερμανίας. Πίστευε απόλυτα ότι «τα πάντα πρέπει να εκτελούνται από
το κράτος και τις ομάδες εξουσίας». Βάλθηκε με βιασύνη να διαμορφώσει το
κράτος οργανώνοντας τον εαυτό του νόμιμα ή παράνομα. Αποφάσισε να
αρπάξει την κρατική εξουσία και να ισοσταθμίσει την απώλεια στη Δύση με
τα κέρδη στην Ασία ή τουλάχιστον να μη χάσει άλλα εδάφη. Η ομάδα αυτή
του Κομιτάτου «Ένωση και Πρόοδος», που δεν είχε φυλετική τουρκική
προέλευση, ενστερνίστηκε την πολιτική της άκρατης βίας. Οι Ενωτικοί,
όταν πραγματοποίησαν το πραξικόπημα το 1908 προσανατολιζόταν από τον
οθωμανισμό προς τον τουρκισμό/τουρανισμό. Στην κατεύθυνση αυτή
ονειρεύονταν να εθνικοποιηθούν ως «Τούρκοι». Το Κομιτάτο δεν διέθετε τα
εφόδια ώστε να εκπληρώσει το σκοπό της εθνικοποίησης των Τούρκων ως μια
ιστορική εξελικτική διαδικασία.…»Η Λούξεμπουργκ για τους Νεότουρκους
Ο νέες
εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται καθορίζουν ως εθνικό χώρο των
Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας.
Το παντουρκιστικό κίνημα στοχεύει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της νέας
τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος,
εκτός απ’ αυτό των Τούρκων. Κύριοι υποστηρικτές των τάσεων αυτών θα
είναι οι Γερμανοί, οι οποίοι, με μια προνομιακή συμμαχία με το τουρκικό
εθνικιστικό κίνημα, θα επιδιώξουν αφενός το ξαναμοίρασμα του παλιού
κόσμου των αγορών και των αποικιών με και αφετέρου, την οικονομική τους
κυριαρχία στην Εγγύς Ανατολή με την εξαφάνιση των μόνων ανταγωνιστών
τους, των Ελλήνων και των Αρμενίων. Ο γερμανικός καπιταλισμός εισδύει
στη μικρασιατική ενδοχώρα επιχειρώντας να εξαρτήσει την αγροτική
οικονομία μέσω των Γερμανικής Τράπεζας (Deutsche Bank). Παράλληλα
αναλαμβάνει τον έλεγχο του νεοτουρκικού στρατεύματος. Η Λούξεμπουργκ που
είχε καταγγείλει «την εσωτερική κοινωνική ανωριμότητα της νεοτουρκικής
κυβέρνησης και τον αντεπαναστατικό της χαρακτήρα.» αναφέρει: «Ο
τουρκικός μιλιταρισμός γίνεται εξάρτημα του πρωσσικού-γερμανικού
μιλιταρισμού… η αναλαμβανόμενη από τη Γερμανία προσπάθεια αναγέννησης
της Τουρκίας, ήταν μια καθαρή τεχνική προσπάθεια γαλβανισμού ενός
πτώματος…»
Οι απόψεις
των μπολσεβίκων ηγετών για τους Νεότουρκους και τον κεμαλισμό ήταν
διφορούμενες, περιέχοντας στοιχεία αποδοχής αλλά και επιφύλαξης. Ο Λένιν
και ο Τρότσκι σε κείμενά τους στα 1910-1912 υποστήριζαν πως οι
Νεότουρκοι αποτελούσαν ένα επαναστατικό αστικό κίνημα, που όμως έτεινε
προς συμβιβασμό με την παλιά φεουδαρχική δομή της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας. Όμως αργότερα η επίσημη σοβιετική άποψη θα είναι
απορριπτική των Νεότουρκων. Στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια θα
αναφερθούν, μερικές δεκαετίες αργότερα από την παραδοχή του Λένιν, ως
“πλαστογράφοι της ιστορίας” και εμπνευστές του “σωβινιστικού δόγματος”
του παντουρκισμού.
Οι Νεότουρκοι και ο Λαός
Οι
στρατιωτικοί που εξέφρασαν το κυρίαρχο, εν τέλει, ρεύμα χαρακτηρίζονταν
από ακραία εθνικιστική υπεροψία. Προσπάθησαν να κατασκευάσουν μια νέα
θετική οντότητα υπό τους όρους «Τούρκος» και «Τουρκία» , που έως τότε
ήταν απόβλητοι για τους Οθωμανούς μουσουλμάνους. Η αντίληψη που
διαμόρφωσε η νεοτουρκική ηγεσία στους αξιωματικούς που προσχώρησαν στο
κίνημα, εμπεριείχε την επιφύλαξη, αν όχι και την εχθρότητα απέναντι στο
λαό. Αποκαλυπτική είναι μια σύσταση του Ισμέτ Ινονού προς τους νέους
αξιωματικούς: «Ο σουλτάνος είναι εχθρός σας. Είναι επτά γενεών εχθρός σας. … ακόμα και ο λαός είναι εχθρός σας»
. Την ιδιόμορφη αυτή σχέση των Νεότουρκων με τον λαό και τη σημασία της
στην τουρκική κοινωνική και πολιτική συγκρότηση αναλύει ο κοινωνικός
επιστήμονας Fikret Baskaya: «….η ρεπουμπλικανική Τουρκία
αντιμετώπιζε ανέκαθεν τις λαϊκές μάζες με μια αποικιοκρατική οπτική
γωνία. Έχουμε δηλαδή να κάνουμε μ’ ένα περίεργο φαινόμενο
αυτοαποικιοκρατίας. Αν θέλουμε να το πούμε διαφορετικά, έχουμε να
κάνουμε με μια ιδιάζουσα αποικιοκρατική διεργασία. Αυτή η
αυτοαποικιοκρατία έχει ριζικές διαφορές από τη συνήθη αποικιοκρατία και
παρουσιάζει την πρωτοτυπία να έχουν οι αποικιοκράτες την ίδια θρησκεία
με τους αποίκους.»
Ο Ziya Gökalp και ο γερμανικός φυλετικός ρομαντισμός
Σε
ιδεολογικό επίπεδο, η ακροδεξιά τάση των Νεότουρκων εμπνέεται από το
γερμανικό φυλετικό ρομαντισμό. Η περίπτωση του Ζιγιά Γκιοκάλπ (Ziya
Gökalp) αποτελεί μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιπτώσεις ενός
διανοούμενου, επηρεασμένου από το ρομαντικό και φυλετικό εθνικισμό.
Υπήρξε ο πατέρας του ιδεολογικού ρεύματος του παντουρκισμού, ως
Νεότουρκος συνέβαλε διοικητικά στην οργάνωση του σχεδίου εθνικής
εκκαθάρισης των χριστιανικών λαών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και στο
τέλος ανέλαβε την ιδεολογική ανασυγκρότηση της εθνικιστικής Τουρκίας
μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Ο Τούρκος ιστορικός Taner Aksam στο βιβλίο του A Shameful Act,
υποστηρίζει ότι ο Gökalp, επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό,
διαμόρφωσε ένα θεωρητικό πλαίσιο, το οποίο παρείχε την ιδεολογική βάση
για την επίδειξη της συγκεκριμένης βίαιης πολιτικής συμπεριφοράς. Στόχος
του Gökalp ήταν η διαμόρφωση «εθνικής οικονομίας», η οποία θα μπορούσε
να δημιουργηθεί μόνο με την «εθνική ομοιογένεια». Χρησιμοποίησε τη
λογοτεχνία για να μετακενώσει τις ιδέες του στο μουσουλμανικό οθωμανικό
πληθυσμό και ενσωμάτωσε με ένα ακραία εργαλειακό τρόπο τα σχήματα του
Νίτσε. Όπως γράφει σε ποίημά του: «Ο ύψιστος Θεός έπλασε τον Τούρκο ανώτερο..» Παράλληλα
τονίζει την υπερηφάνεια την θρησκευτικής ομολογίας, ενσωματώνοντας το
Ισλάμ στην εξυπηρέτηση του εθνικιστικού φαντασιακού: «Κι αν δεν έχουμε επιστήμη, έχουμε το Κοράνι..»
Στην
περίπτωση του Gökalp συναντούμε μια πρωτόλεια εκδοχή της ναζιστικής
κοσμοθεωρίας, όπου βασικό ρόλο στην τελική διαμόρφωσή της -όπως και της
νεοτουρκικής βεβαίως σε πολύ απλοϊκότερη εκδοχή- έχουν οι απόψεις του
Νίτσε, οι οποίες εκχυδαϊστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν εργαλειακά. Στη
ναζιστική ρητορική εντάσσεται ο θαυμασμός του Νίτσε για τη σκληρότητα,
τη δύναμη, τον υπεράνθρωπο, όπως και η λατρεία του για τον ανώτερο
άνθρωπο που συμβαδίζει με την επιθυμία εξαφάνισης των ξεπεσμένων φύλων.
Ακριβώς το ίδιο παρατηρείται στο έργο του Gökalp. Χαρακτηριστική είναι η
παραδοχή του ιδίου στο περιοδικό «Yeni Hayat» τo 1911, όπου περιέγραφε το νέο άνθρωπο της νεοτουρκικής Νέας Τάξης: «Οι Τούρκοι ήταν οι “υπεράνθρωποι” που είχε φανταστεί ο Γερμανός φιλόσοφος Nietzsche… Από την τουρκότητα θα γεννηθεί η νέα ζωή…»
Ακριβώς έναν τέτοιο «υπεράνθρωπο», Γερμανό αυτή τη φορά, θα ονειρευτεί ο
Αδόλφος Χίτλερ 15 χρόνια αργότερα. Όπως η προπαγάνδα του Χίτλερ είχε
βασιστεί σε κώδικες με τους οποίους οι γερμανικές μάζες ήταν απολύτως
συμφιλιωμένες, έτσι και ο τουρκικός εθνικισμός θα βασιστεί στους
θρησκευτικούς κώδικες, τους οποίους αποδέχονταν οι μουσουλμανικές μάζες.
Το ζήτημα της συνάφειας των Νεότουρκων και του πλέον επιτυχημένου εξ
αυτών, έχει ήδη απαντηθεί οριστικά με την πρόσφατη μελέτη του Stefan
Ihring με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination», που εκδόθηκε τον περσινό Οκτώβρη από τις εκδόσεις του Harvard.
Ο
φυλετισμός, που βρήκε το αποκορύφωμά του στη ναζιστική ρητορική και
ενυπήρχε στην κουλτούρα της γερμανικής Δεξιάς καλλιεργήθηκε συστηματικά
από τους Νεότουρκους εθνικιστές. Ήδη από τον Οκτώβριο του 1911 είχαν
αποφασίσει την καταπίεση και την εξόντωση των χριστιανικών κοινοτήτων
της Αυτοκρατορίας.
Οι Μικρασιάτες σοσιαλιστές
Το
νεοτουρκικό κίνημα του 1908 αντιμετωπίστηκε από τον Γεώργιο Σκληρό -που
γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου- και τον Δημήτρη Γληνό -από τη
Σμύρνη της Ιωνίας- ως ένα απειλητικό εθνικιστικό κίνημα μιας
στρατιωτικής γραφειοκρατίας, η οποία απειλούσε τα ζωτικά συμφέροντα των
υπόδουλων λαών. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι και οι δύο προέρχονται από
το μικρασιατικό σοσιαλιστικό κίνημα, το οποίο ανδρώθηκε συγκρουόμενο με
την αυταρχική Οθωμανική Αυτοκρατορία. Είναι εντυπωσιακή η παρόμοια
ανάλυση των Γληνού και Σκληρού με αυτήν της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Η
ανάλυση αυτή δικαιώθηκε από τα όσα ακολούθησαν… Ο Attila Tuygan γράφει: «Το
κεμαλικό καθεστώς που διαδέχθηκε το Κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος»
αντιμετώπισε με καταπίεση, άρνηση και αφομοίωση στον τουρκισμό όλα τα
άλλα στοιχεία, όπως τους Λαζούς, Κιρκάσιους, Γεωργιανούς, Κιρμαντζί,
Τουρκομάνους, Πομάκους, Ζαζά, Ασσύριους και ποιος ξέρει πόσα άλλα
ονόματα που δεν αναφέρουμε εδώ. Η προσπάθεια ήταν η με τη βία εμφύσηση
«θετικιστικής τουρκικής» ταυτότητας, κάτι που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.»
H λογική της
γενοκτονίας υπήρξε σύμφυτη στην ακροδεξιά τάση του Νεοτουρκικού
κινήματος. Ακόμα και ο ιστορικός Erik Zürcher -που δεν διακρίνεται για
την κριτική του στάση προς το νεοτουρκικό παράδειγμα- στο βιβλίο του «The Young Turk Legacy and Nation Building. From the Ottoman Empire to Ataturk’s Turkey»
(Η Νεοτουρκική κληρονομιά και το χτίσιμο του έθνους. Από την Οθ.
Αυτοκρατορία στην Τουρκία του Ατατούρκ) γράφει ξεκάθαρα για τον πλέον
επιτυχημένο εκ των Νεότουρκων: «…ο Μουσταφά Κεμάλ ποτέ δεν μίλησε
δημόσια ενάντια στη γενοκτονία .. και ο ίδιος περιβάλλεται από
ανθρώπους, όπως ο Τοπάλ Οσμάν, που τα χέρια τους ήταν βαμμένα με αίμα…».
Από την αρχή (1908) έως το τέλος (1923) η πολιτική των Νεότουρκων
στρεφόταν κατά των μειονοτήτων. Ο Taner Akçam είναι απόλυτος στη
διαπίστωση αυτή: ο ‘απελευθερωτικός πόλεμος: «δεν δόθηκε κατά των εισβολέων αλλά κατά των μειονοτήτων».
Εξάλλου αυτά
είναι γνωστά από αρκετά παλιά (1958) μέσα από το έργο του Falih Rıfkı
Atay, δημοσιογράφου και στελέχους του κεμαλικού κινήματος……
——————————-
Πηγές
-Ahmet Oral, «Για το Αρμενικό, Ελληνικό, Κουρδικό και Αλεβίτικο Ζήτημα», εφημ. Δρόμος της Αριστεράς, 30 Μαϊου 2011.
-Για τη γερμανική στάση βλέπε: Γ.
Μικρασιανός, Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον ελληνισμόν της Τουρκίας, εκδ.
Πετράκου, Αθήνα, 1916, Μιχαήλ Ροδά, Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον
ελληνισμό της Μικράς Ασίας, επανέκδοση, εκδ. Παρουσία, Αθήνα, 1995.
-Ρόζα Λούξεμπουργκ, «Η δραστηριότητα των γερμανών ιμπεριαλιστών στην Τουρκία», περ. Οι Λαοί, τετχ. 1, Μάιος 1987, σελ. 56-62.
-Δες τις εκτιμήσεις του Ζινόβιεφ για τον Κεμάλ το Σεπτέμβριο του 1920 στο συνέδριο των λαών της Ανατολής στο Μπακού https://www.marxists.org/history/international/comintern/baku/ch01.htm
Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια Ιστορία, τομ. Η1Η2, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, σελ 637-650.
-Tekin Alp, «Τhe turkish and pan-turkish
ideal, επανέκδοση, Λονδίνο, εκδ. Liberty Press, χ.χ. Το βιβλιο αυτό
εκδόθηκε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Αρμενικοί Ορίζοντες, Αθήνα, 1992,
σελ. 78-79
-Βασίλης Νότης, Εκβιομηχάνιση και οικονομική ανάπτυξη στην Τουρκία, εκδ. Ίδρυμα Μεσογειακών μελετών, Αθήνα, 1986,, σελ. 36.
-Fikret Baskaya, «Η συνείδηση της Ιστορίας θα μας απελευθερώσει», εφημ. Δρόμος της Αριστεράς, 30 Μαϊου 2011.
-Για τον παντουρκισμό δες το βιβλίο ενός
από τους ιδεολογικούς εκπροσώπους του: Tekin Alp, Τhe turkish and
pan-turkish ideal, επανέκδοση, Λονδίνο, εκδ. Liberty Press, χ.χ.
Εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Κωσταντινούπολη το 1915. Στα ελληνικά
εκδόθηκε το 1992. Το παντουρκιστικό φαινόμενο παρουσιάζεται αναλυτικά
στη μελέτη : Jacob M. Landau, Ο παντουρκισμός. Το δόγμα του τουρκικού
επεκτατισμού, Αθήνα, εκδ. Θετίλη, 1985.
-Aριστοτέλης Μητράρας, Το εθνικιστικό
τρίπτυχο. Εκτουρκισμός-εξισλαμισμός-εκσυγχρονισμός στην ποίηση του Ζιγιά
Γκιοκάλπ, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2012.
-“The Salonica Congress. Young Turks and their programme”, εφημ. The Times, Λονδίνο, 3 Οκτωβρίου 1911.
-Δημήτρης Γληνός, «Η τουρκική
μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής», στο Αριστερά και Ανατολικό
Ζήτημα, εκδ. Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα, 1998, σελ. 101-134 και
-Γεώργιος Σκληρός, «Το Ζήτημα της Ανατολής», στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, ό.π., σελ. 77-99
-Attila Tuygan « Γενοκτονία για την ‘’ιερή πατρίδα’’», εφημ. Δρόμος της Αριστεράς, 30 Μαϊου 2011.
12 Σχόλια
ΠΗΓΗ: https://kars1918.wordpress.com/2015/10/16/young-turks-asia-minor-and-postmodernists/?fbclid=IwAR2HV_J2T9IL3PHbad7M4qr_MHj3YDA5z4xnqA7kam9Woz2dBhcJdYJ3i6A
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Τι εστί Αντώνης Λιάκος; Ένας πανεπιστημιακός που «μοιράζεται» ιστορικές σκέψεις και ανησυχίες με τον κ. Φίλη, υπήρξε πνευματικός μέντορας της Μαρίας Ρεπούση του… συνωστισμού και χαρακτηρίζει τη Γενοκτονία των Ποντίων ένα πυροτέχνημα που «αναδύθηκε μαζί με το Μακεδονικό, στο πλαίσιο της αναζωπύρωσης του εθνικισμού στη δεκαετία του ‘90»!
Εθνοκάθαρση των Ελλήνων κατά των Οθωμανών το 1821!
Ο κ. Λιάκος δεν δίστασε στο παρελθόν να κατηγορήσει εμβληματικές μορφές της Αριστεράς, όπως τους Κορδάτο, Σκληρό, Σβορώνο, Ψυρούκη, Θεοδωράκη, Ρίτσο και Λειβαδίτη, για «εθνικιστικό λαϊκισμό».
Είναι ο ίδιος που έχει μιλήσει για εθνοκάθαρση των Ελλήνων κατά Οθωμανών και Εβραίων κατά την Επανάσταση του 1821 και κατά Βουλγάρων στη Μακεδονία μετά το 1912, ενώ έχει χαρακτηρίσει το Χορό του Ζαλόγγου και το Κρυφό Σχολειό ως «μεγαλόστομες πατριωτικές ανοησίες».
Είναι ο επιστήμονας που είχε ζητήσει να μη χρησιμοποιείται ο όρος «Μικρασιατική Καταστροφή» διότι θίγεται η αφήγηση των Τούρκων και να αντικατασταθεί ο όρος «Τουρκοκρατία» από τον όρο «πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία», σχεδόν υπονοώντας ότι οι υπόδουλοι λαοί της περνούσαν… ζάχαρη!
Τζιχαντιστές της εποχής τους ήταν και οι Μακεδονομάχοι!
Ως αποκορύφωμα της οπτικής του για την επαναχαρτογράφηση του παρελθόντος, κρίνεται ωστόσο ένα άρθρο του για το Μακεδονικό Αγώνα, όπου αναφερόμενος στο βιβλίο του Σπύρου Καραβά, επιχειρεί να αναψηλαφήσει την ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα.
«Με φρίκη τα διεθνή ΜΜΕ αναφέρονται στις ομαδικές εκτελέσεις αιχμαλώτων από φανατικούς εξτρεμιστές του Ισλάμ στο Ιράκ αυτές τις ημέρες ή στη Συρία τους προηγούμενους μήνες. Ακόμη μεγαλύτερη φρίκη όταν πρόκειται για αμάχους. Μια παρόμοια ιστορία είναι η ακόλουθη…» γράφει ο καθηγητής, αναφερόμενος στα «εγκλήματα κατά των αμάχων» στα οποία προέβη «ένοπλη ομάδα που συμμετείχε στον Μακεδονικό Αγώνα με επικεφαλής τον Σπύρο Σπυρομήλιο»!
Πηγή: http://www.himara.gr
«Τζιχαντιστές»… οι Μακεδονομάχοι, γράφει ο άνθρωπος που θα ανασχεδιάσει την Παιδεία
Δημήτρης Παγαδάκης30/11/2015
Ο Αντώνης Λιάκος υποστηρίζει ότι οι Ελληνες έκαναν εθνοκάθαρση κατά Εβραίων και Βούλγαρων – Χαρακτηρίζει εθνικιστές τον Μίκη και τον Ρίτσο
Δεν αποτέλεσε έκπληξη όταν ο «αρνητής» της Γενοκτονίας των Ποντίων υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης ανακοίνωσε Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία. Ούτε αιφνιδίασε κανέναν εντός και πέριξ του Μαξίμου και της Κουμουνδούρου γνωστοποιώντας ότι πρόεδρος της επιτροπής και επικεφαλής της αναθεώρησης του προγράμματος και των σχολικών βιβλίων αναλαμβάνει ο καθηγητής Αντώνης Λιάκος.
Εξάλλου υπουργός και πανεπιστημιακός δονούνται από κοντινές αναγνώσεις. Αν για τον έναν οι Πόντιοι υπήρξαν θύματα εθνοκάθαρσης, για τον άλλον απλώς η γενοκτονία τους ήταν ένα πυροτέχνημα που «αναδύθηκε μαζί με το Μακεδονικό, στο πλαίσιο της αναζωπύρωσης του εθνικισμού στη δεκαετία του ’90». Πίσω , άλλωστε, από παρόμοιες απόψεις και κοινές οχυρώσεις χτίζονται οι καλές συνεργασίες στον ευαίσθητο χώρο της Παιδείας.
Γνωστός στον πνευματικό χώρο, γνωστότατος και πέραν της ακαδημαϊκής κοινότητας, ο από 25ετίας καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι μια ιδιαιτέρως ισχυρή προσωπικότητα, που επιχειρεί να αφήσει το δικό του αποτύπωμα στη νεότερη ιστοριογραφία.
Διανοούμενος ορμητικός και πολυγραφότατος, με τις επιστημονικές του παρεμβάσεις και την αρθρογραφία του έχει έρθει κατά καιρούς σε ευθεία σύγκρουση με κατεστημένες απόψεις και στερεότυπα προσπαθώντας να κατεδαφίσει «εθνικούς» μύθους, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργήσει αμείλικτους αντιπάλους αλλά και φανατικούς οπαδούς. Στην τελευταία κατηγορία εκ των πρόσφατων θιασωτών των απόψεων του 68χρονου καθηγητή συγκαταλέγεται πλέον και ο πρωθυπουργός που τον επικαλέστηκε παραθέτοντας σε ομιλία του αυτούσιο τσιτάτο του.
Εξάλλου ο Αντώνης Λιάκος ενσαρκώνοντας ακροθιγώς τον ρόλο του οργανικού διανοούμενου ουδέποτε έμεινε αμέτοχος στον δημόσιο βίο, αλλά κρατήθηκε σε απόσταση από τη συμμετοχή σε κυβερνητικό πόστο. Υπήρξε στο παρελθόν προβεβλημένος και εύγλωττος θεωρητικός του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος, δραστήριο στέλεχος αλλά και πρόεδρος του ΟΠΕΚ, του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας που είχε ιδρύσει ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης.
Η συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ
Εκτοτε, μετά από μια περίοδο πολιτικής αμηχανίας και καλών σχέσεων με την υπουργό Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου, αφού κύλησε πολύ νερό στο πολιτικό αυλάκι ο πανεπιστημιακός φαίνεται πως αποφάσισε να εμβαπτιστεί στο διαφαινόμενο κυρίαρχο ρεύμα της πολιτικής αντιπροσώπευσης. Παραμονές των κρίσιμων εκλογών του Μαΐου του ’12 άρχισε να αρθρογραφεί με εφηβικό παλμό εν όψει της εκλογικής μάχης, συμβουλεύοντας τον ΣΥΡΙΖΑ και επιχειρηματολογώντας υπέρ του. Με την ιδιότητά του και τη στοχαστική κοσμοαντίληψή του κρίνεται ότι χάρισε επιπλέον ώθηση προς την εξουσία στο κόμμα της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αν και στο παρελθόν έχει συνυπογράψει κείμενα υπέρ του Σχεδίου Ανάν, αλλά και την εκδήλωση απαίτησης από την ελληνική κυβέρνηση να λογοδοτήσουν οι Ελληνες εθελοντές που πολέμησαν στη Σρεμπρένιτσα, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά μιας υποβόσκουσας μισαλλοδοξίας, από όσους τον καλωσόρισαν ως ξεχωριστή «μεταγραφή» στην Κουμουνδούρου, του αναγνωρίζεται ότι χωρίς να γίνει μέλος του κόμματος διεύρυνε τους ορίζοντες της εκλογικής απήχησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Τονίζουν ότι μαζί με άλλους αριστερούς πανεπιστημιακούς, διαζευγμένους πλέον από τη συμπόρευσή τους με το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ -σαν τους Κωνσταντίνο Τσουκαλά, Σία Αναγωστοπούλου, Δημήτρη Χριστόπουλο κ.ά.-, πλάτυναν ένα εξειδικευμένο, πιο διανοουμενίστικο και εκλεπτυσμένο ακροατήριο, στο οποίο ήθελε αγωνιωδώς να απευθυνθεί ο Τσίπρας. Ηδη ο ίδιος ευχόταν για το τέλος των «μετανοημένων αριστερών» που «ολοφύρονται για τις αμαρτίες τους προσκυνώντας όσα απέρριπταν» και διακήρυττε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορούσε να γίνει η μήτρα ενός μεγάλου κόμματος της Αριστεράς, ρίχνοντας γέφυρες με κόσμο που βρίσκεται πέραν του μνημονιακού συνόρου. Παρότι λέγεται ότι κάποιες από τις πιο καθαρόαιμα αριστερές τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ τον αντιμετώπιζαν με μισό μάτι λόγω της τεταρτοδιεθνιστικής ιδεολογικοπολιτικής καταγωγής του και τις παλαιόθεν εκκλήσεις του για μετα-νεοφιλελεύθερη Αριστερά, ο ίδιος δεν πτοήθηκε. Δεν κλονίστηκε ακόμη κι όταν τα «πρωτοπαλίκαρα» ακραίων κομμουνιστικογενών συνιστωσών τον κατηγορούσαν ότι ο ίδιος εκ των κορυφαίων ταγών της «αποδόμησης» και «γκουρού» της μεταμοντέρνας θεώρησης της Ιστορίας παρότρυνε τους ομοϊδεάτες του να καταδικάζουν εμβληματικές μορφές της Ελληνικής Αριστεράς -όπως τους Κορδάτο, Σκληρό, Σβορώνο, Ψυρούκη, Θεοδωράκη, Ρίτσο, Λειβαδίτη- για «εθνικιστικό λαϊκισμό»!
Ωστόσο, η υποτιθέμενα μασίφ ιδεολογηματική του αντίληψη για ανάγκη ανακαίνισης της εθνικής ταυτότητας δεν ράγισε διόλου από τις μνησικακίες των ταυτοποιημένα «σταλινικών» κομματικών συνοδοιπόρων του. Ο ίδιος, εξάλλου, σε ανύποπτο χρόνο, υπό την παιδαγωγική του ιδιότητα, είχε καλέσει ιστορικούς και δασκάλους «αντί να ενισχύουν την εθνική ταυτότητα, να δίνουν στους μαθητές τους τα εφόδια για να επιλέγουν οι ίδιοι την ταυτότητά τους». Το ότι ο καθηγητής αμφισβητεί ήδη από οκταετίας ανοικτά την επιταγή του Συντάγματος στο άρθρο 16, παράγραφος 2, που θέτει ως σκοπό της παιδείας την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης, ενδέχεται να εκλαμβάνεται από τους αφοσιωμένους οπαδούς του ως μια αθώα λεπτομέρεια μέσα στην ευπάθεια της ιστορικής κουλτούρας. Αυτήν που ο Αντώνης Λιάκος παρομοιάζει γλαφυρά με το Jurassic Park. Εκεί όπου «μερικοί από τους σκελετούς των δεινοσαύρων ξαφνικά ζωντανεύουν», όπως λέει.
«Σπουδαστική Πάλη» μέσα στη Χούντα
Γεννημένος στη Αθήνα, ως φοιτητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης οργανώθηκε στην τροτσκιστικού προσανατολισμού «Σπουδαστική Πάλη», η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε «Λαϊκή Πάλη» και συμμετείχε δραστήρια στον αντιδικτατορικό αγώνα. Τον Σεπτέμβριο του 1969 η χουντική ασφάλεια εξαρθρώνει στη Θεσσαλονίκη την οργάνωση και συλλαμβάνει τα μέλη της μετά από δυόμισι χρόνια παράνομης δράσης, λίγο πριν τοποθετήσουν ωρολογιακές βόμβες σε επιλεγμένους στόχους του στρατιωτικού καθεστώτος. Τον Ιανουάριο της επόμενης χρονιάς, μετά από βασανιστήρια ο 22χρονος Αντώνης Λιάκος και οι σύντροφοί του οδηγούνται σιδηροδέσμιοι στο Εκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, όπου υψώνουν θαρραλέα τα δεμένα με χειροπέδες χέρια τους κραυγάζοντας για τη νίκη των ένοπλων εργατικών συμβουλίων και την παγκόσμια επανάσταση, ορίζοντας έναν προμαχώνα επαναστατικής ουτοπίας στη φασιστική υστερία των αμείλικτων στρατοδικών.
Μετά τις τολμηρές και ανυπάκουες για τις συνθήκες απολογίες τους, το δικαστήριο εξαντλεί την αυστηρότητά του σε εικοσάχρονα παιδιά καταδικάζοντας τον Αντώνη Λιάκο μαζί με τους Σ. Κατσαρό, Τ. Δαρβέρη, Τρ. Μηταφίδη σε ισόβια, ενώ άλλους συντρόφους τους σε μικρότερες ποινές. Παραμένει στη φυλακή ως τη γενική αμνηστία του δικτάτορα Παπαδόπουλου του 1973. Από τον επόμενο χρόνο της Μεταπολίτευσης επιστρέφει στα φοιτητικά έδρανα κουβαλώντας την οριακή εμπειρία του κελιού, αλλά και επωμιζόμενος άθελά του την αναγνώριση και τον σεβασμό από τους συμφοιτητές του ως θρυλικού αντιστασιακού υποδείγματος του φοιτητικού κινήματος. Αφού παίρνει το πτυχίο του το 1977 και απαλλαγμένος από στρατιωτικές υποχρεώσεις, εξαιτίας της πολύχρονης φυλάκισής του, συνεχίζει με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και του Συμβουλίου της Ευρώπης μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία. Παρουσιάζει το 1984 τη διδακτορική διατριβή του στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία στο ΑΠΘ και ακολούθως διδάσκει ως επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ίδιου πανεπιστημίου.
Οταν το 1988 η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών προκηρύσσει θέση αναπληρωτή καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο την Ιστορία Νεωτέρας Ελλάδος, ο Αντώνης Λιάκος εκλέγεται ομόφωνα «με συμμετοχή της συντριπτικής πλειοψηφίας του σώματος», όπως τονίζει με έμφαση σήμερα μετά από 25 χρόνια σταδιοδρομίας. Ωστόσο, ο συνυποψήφιός του για τη θέση αμφισβητεί τη νομιμότητα της διαδικασίας προσφεύγοντας για τη δικαίωσή του στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Επτά χρόνια αργότερα το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο εκδίδει την απόφαση 3138/1996, με την οποία ακυρώνεται η εκλογή του Λιάκου, ο οποίος στο μεταξύ είχε νομίμως προαχθεί στη βαθμίδα του καθηγητή από την αμφισβητούμενη θέση του αναπληρωτή καθηγητή. Στην απόφαση ωστόσο τονιζόταν ότι, εφόσον προϋπόθεση της εξέλιξής του αυτής αποτελούσε η νόμιμη εκλογή του στη βαθμίδα του αναπληρωτή (η οποία εκλογή αποδείχτηκε παράνομη), έπρεπε να εκπέσει στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή και να επαναληφθεί η διαδικασία πλήρωσης της θέσης του αναπληρωτή, νομίμως αυτή τη φορά.
Εκτοτε κοντεύουν 20 χρόνια που το θέμα έχει παγώσει από αλληλοδιαδεχόμενους πρυτάνεις της σχολής. Ο ίδιος ο καθηγητής με τη σθεναρότητα πέτρινου τοτέμ, ικανού να αντέξει στις λαίλαπες του χρόνου -πόσο μάλλον σε σκόπιμες ανθρώπινες σκιές-, αποκρούει κάθε υπόνοια περί καθηγητικής έκπτωσής του. Σε κάθε ευκαιρία τονίζει με αυστηρότητα ότι πρόκειται για συκοφαντική εκστρατεία ακροδεξιών ιστοσελίδων από την εποχή της διαμάχης για το σχολικό εγχειρίδιο της ΣΤ’ Δημοτικού. Δεδομένου μάλιστα ότι, όπως λέγεται, ο «σφετεριστής» της θέσης του κινείται σε παραδοσιακά συντηρητικούς έως ακροδεξιούς κύκλους, ενώ ο Αντώνης Λιάκος, ως εκσυγχρονιστής που δεν απορροφήθηκε από τις μεταρρυθμίσεις που επιβάλλουν οι αγορές, αλλά πορεύθηκε προς την Πρώτη Φορά Αριστερά, δικαιούται να υπερηφανεύεται για την ιστορική δικαίωση των επιλογών του. Εξάλλου, όπως εικάζουν πανεπιστημιακοί συνάδελφοί του, είναι σπάνιο το ταλέντο να εμφανίζεσαι ως outsider δίχως να χάνεις τα προνόμια του mainstream.
Κατασκευάζει νέους μύθους
Οι κοινωνοί των ιδεών και των ερμηνειών του καθηγητή Ιστορίας, οι οποίοι παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς το έργο και την πορεία του, διατείνονται ότι ποτέ δεν κορόιδεψε κανέναν. Βγαίνει ανοιχτά και δηλώνει τις απόψεις του, τις οποίες μάλιστα αιτιολογεί χωρίς ηθικολογίες και βαρύγδουπες επικλήσεις. Οι αντίπαλοί του, πάντως, κάνουν λόγο για έναν λόγιο φονταμενταλιστή της υπερμοντέρνας θεωριοκρατούμενης ιστοριογραφίας, που κατασκευάζει νέους μύθους, ανάλογους με τους μύθους των λαϊκότροπων μουτζαχεντίν της εθνικοθρησκευτικής πρόσληψης της Ελληνικής Ιστορίας. Αν οι τελευταίοι συγκροτούν άτεχνα σαν αφήγηση ένα μείγμα συνωμοσιολογίας, πολυποίκιλων φοβιών, μισαλλοδοξίας και αφέλειας, στον αντίποδα οι ζηλωτές της ιδεολογηματικής μονομέρειας επιχειρούν μεθοδικά το ξαναγράψιμο της Ιστορίας όταν η αποδεκτή «ιστορική αλήθεια» δεν εξυπηρετεί επαρκώς την ιδεολογία που την αξιοποιεί. Υπό αυτό το πρίσμα, πέραν των μαρξιστών ιστορικών και στοχαστών, οι αποδομιστές ή μετα-νεωτερικοί αναθεωρητιστές απορρίπτουν αυτάρεσκα και τους «συντηρητικούς» -Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, Ιωνα Δραγούμη, Παναγιώτη Κανελλόπουλο, Διονύσιο Ζακυθηνό κ.λπ.- ως εθνικιστές. Αναζητούν μια πιο ευρύχωρη εθνική ταυτότητα, καθώς γι’ αυτούς το έθνος δεν είναι φαντασιακή, αλλά φανταστική ή ιδεολογική κατασκευή, και ασκούνται σχεδόν λατρευτικά στην υπεράσπιση όλων των «μειονοτήτων».
Τέλος, απονευρώνουν, διαγράφοντας μέχρι εξαφάνισης λέξεις που περιέχουν το νόημα της ιστορικής «νίκης», της «συντριβής», της «απόκρουσης» ή έστω της «άμυνας». Για οπαδούς της πάλης των τάξεων, εικάζουν οι σοβαρότεροι θεωρητικοί του αντίπαλοι, μάλλον εκδηλώνουν αδικαιολόγητη, αν όχι φανατική φοβία απέναντι σε ένα πολύ υπαρκτό ιστορικό φαινόμενο: την άσκηση βίας. Κάπως έτσι, λένε, με πρόσχημα την αποδόμηση της εθνοκεντρικής ιστοριογραφίας, πετιούνται στο καλάθι των αχρήστων τα δεινά των Ελλήνων της Σμύρνης και η Μικρασιατική Καταστροφή.
Η αλήθεια είναι ότι υπό τον αδόκιμο επιστημονικά όρο του «εθνομηδενισμού», ο Αντώνης Λιάκος, υποστηρίζοντας ότι η Ιστορία τίθεται στην υπηρεσία των ιδεολογιών, έχει πυροδοτήσει εκρηκτικές αντιδράσεις και εκτός του συναφιού των ιστορικών, οι οποίες ενίοτε κυμαίνονται μεταξύ δακρύβρεκτου μελό και ξεφαντωτικού πανηγυριού. Ωστόσο, θεωρείται βάσιμα ότι μερικές από τις πιο ακραίες τοποθετήσεις του που αποδομούν το «παπαρρηγοπούλειο σχήμα της εθνικής συνέχειας του Ελληνισμού», θίγουν νοητικά και συναισθηματικά παραδοσιακές πεποιθήσεις των Ελλήνων πολιτών. Ειδικότερα, η δυσανασχέτησή τους εξελίσσεται σε ερεθισμό όταν αυτές οι αποστροφές του καθηγητή Λιάκου περί «μεγαλόστομων πατριωτικών ανοησιών», όπως ο Χορός του Ζαλόγγου και το Κρυφό Σχολειό, τείνουν να επισημοποιηθούν μέσω των ιδεολογικών μηχανισμών του κράτους. Πόσο μάλλον έκδηλα δυσφορούν όταν κατά την άποψη του Αντώνη Λιάκου η «πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία» πρέπει να αντικαταστήσει τον όρο Τουρκοκρατία, μεθερμηνευόμενη ως έμμεση αναγνώριση ότι οι υπόδουλοι λαοί της περνούσαν εκεί κάτι παραπάνω από ζάχαρη. Ή όταν επιμένει να εξάρει παραβολικά τη διεθνή εμβέλεια του όρου «Νεότουρκος», μεμφόμενος εμμέσως τους Ελληνες για οπισθοδρομικότητα και στενομυαλιά.
Προφανώς για ένα κίνημα εναντίωσης στην οθωμανική κυριαρχία που μεταστράφηκε σε κίνημα κοινωνικής καταπίεσης και εθνικών γενοκτονιών, αρμοδιότεροι να το περιγράψουν είναι οι ξεριζωμένοι Αρμένιοι και Πόντιοι που υπέστησαν μαρτυρικά τις εξοντωτικά σφαγιαστικές πολιτικές του. Ενδεχομένως ως αντίδοτο στην, κατά τον καθηγητή, ξεροκεφαλιά των Ελλήνων, θα μπορούσαν να συμβάλλουν οι διωκόμενοι Κούρδοι και οι λυσσαλέα κυνηγημένοι αριστεροί και δημοκράτες της Τουρκίας, τονίζουν σαρκαστικά οι επικριτές του πανεπιστημιακού.
Επισημαίνοντας περιπαιχτικά ότι ίσως ο κ. Λιάκος να έχει πλέον την ευκαιρία να διαπιστώσει εγχωρίως και ιδίοις όμμασι την υπαναχώρηση ενός κινήματος από τους αρχικούς του στόχους, χωρίς παραπομπές στους προσφιλείς του Νεότουρκους.
Μακεδονικός Αγώνας και τζιχαντιστές
Ως αποκορύφωμα, όμως, της οπτικής του για επαναχαρτογράφηση του παρελθόντος, κρίνεται ένα πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Η κατασκευή της ηρωικής εικόνας του Μακεδονικού Αγώνα από την Πηνελόπη Δέλτα φωτίζεται με την έρευνα του Σπύρου Καράβα». Αναφερόμενος στο βιβλίο του τελευταίου «Μυστικά και παραμύθια από την ιστορία της Μακεδονίας», επιχειρεί να αναψηλαφήσει την ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα, υπό το φως των ωμοτήτων που διαπράχθηκαν από τους υπερασπιστές της ελληνικότατης Μακεδονίας στον αγώνα τους για την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό, την άμυνά τους στη σλαβική απειλή και τις σφαγές των Βουλγάρων κομιτατζήδων. «Με φρίκη τα διεθνή ΜΜΕ αναφέρονται στις ομαδικές εκτελέσεις αιχμαλώτων από φανατικούς εξτρεμιστές του Ισλάμ στο Ιράκ τις μέρες αυτές ή στη Συρία τους προηγούμενους μήνες. Ακόμη μεγαλύτερη φρίκη όταν πρόκειται για αμάχους. Μια παρόμοια ιστορία είναι η ακόλουθη…», γράφει ο καθηγητής αναφερόμενος στα «εγκλήματα κατά αμάχων» στα οποία προέβη «ένοπλη ομάδα που συμμετείχε στον Μακεδονικό Αγώνα με επικεφαλής τον Σπύρο Σπυρομήλιο», μια ιστορία που «τη γνώριζε η Πηνελόπη Δέλτα και τη βρίσκουμε στο αρχείο της». Επωδός του άρθρου η πεπερασμένη ένστασή του για την ύπαρξη Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Βόρεια Ελλάδα.
Κατά τη γνώμη αντικειμενικότερων ιστορικών, πρόκειται για μια μαεστρική, πλην αυθαίρετη, σε εντελώς διαφορετικές, ανόμοιες συνθήκες ετσιθελική και χοντροκομμένη παρομοίωση των ακρωτηριαστικών σφαγών που γίνονται σε Συρία και Ιράκ με αυτές που υποτίθεται έγιναν στην υπόδουλη Μακεδονία κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Η δε ταύτιση ενός Μακεδονομάχου ήρωα με τους «φανατικούς εξτρεμιστές του Ισλάμ», όπως γράφει ο καθηγητής, κάτι δηλαδή σαν τζιχαντιστή, εξοργίζει και τον πιο καλοπροαίρετο αναγνώστη, ακόμη κι αν αυτός ασπάζεται την αναθεωρητική άποψη για την Ιστορία, η οποία βασίζεται σε «προφορικές διηγήσεις», στην «κοινωνική ανθρωπολογία» και ιδιαιτέρως στη δήθεν «ψύχραιμη ματιά» της.
Τόσο φλεγματική όσο ήταν και η επιλεκτική απουσία από το σχολικό βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού των ολοκαυτωμάτων στα Καλάβρυτα και στο Δίστομο, των μαζικών εκτελέσεων πατριωτών στην Καισαριανή και το μπλόκο της Κοκκινιάς, μη τυχόν εντυπωθούν στη συνείδηση των μαθητών «ηρωικά πρότυπα» πατριωτικής αντίστασης και υπάρξει ενδεχόμενος μαγνητισμος τους από τα «αποτρόπαια» αυτά μοντέλα της «σχολικής προπαγάνδας».
Ο «συνωστισμός»
Εξάλλου ως πνευματικός μέντορας της συγγραφέως, καθηγήτριας Μαρίας Ρεπούση, ο Αντώνης Λιάκος άσκησε με έξαψη τον ρόλο του διαπρύσιου υποστηρικτή του πονήματός της. Ενός βιβλίου που κρίθηκε απαράδεκτο και αποσύρθηκε όχι μόνο επειδή έγραφε ότι «χιλιάδες Ελληνες συνωστίζονταν στο λιμάνι (της Σμύρνης) προσπαθώντας να μπουν στα πλοία και να φύγουν», παραπέμποντας σε τηλεοπτική περιγραφή για την έξοδο του Δεκαπενταύγουστου, αλλά διότι έπασχε για δεκάδες άλλους λόγους που υπερέβαιναν τον όρο της «πολιτικής ορθότητας». Επιλεκτική παράθεση γεγονότων, αντιφάσεις, αβλεψίες, αποσιωπήσεις, αποκρύψεις, εξωραϊσμός της Τουρκοκρατίας, καθώς και άμβλυνση της εθνικοαπελευθερωτικής διάστασης της Επανάστασης του ’21 μάλλον δεν ελάφρυναν μια αφήγηση επιβαρυμένη από στείρα εθνοκεντρικά κλισέ.
Αντιθέτως, όπως κρίθηκε από πλειάδα αξιόπιστων ιστορικών μετά τις αντιδράσεις που ξεσήκωσε, το βιβλίο υπηρετούσε ολέθριες πολιτικές πρακτικές παρά συνέβαλε στον κατευνασμό του εθνικισμού στις βαλκανικές χώρες και μετρίαζε τις εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αυτό το, και παιδαγωγικά άστοχο, βιβλίο στο οποίο αναγραφόταν ότι οι Ελληνες απλώς «απομάκρυναν» τους Ιταλούς από τα ελληνοαλβανικά σύνορα! -με «εντομοαπωθητικόν, άραγε;», όπως διερωτήθη ειρωνικά, πλην δικαίως, ο Κώστας Ζουράρις-, θεωρείται ότι βρήκε στο πρόσωπο του καθηγητή Λιάκου περισσότερο έναν ιεραποστολικό ζηλωτή παρά έναν απολογητικό ρήτορα. Ο επιστήμονας που είχε ζήτησε να μη χρησιμοποιείται ο όρος «Μικρασιατική Καταστροφή» διότι χωρίς φειδώ στις εθνικές υπερβολές θίγεται η αφήγηση των Τούρκων, επιδόθηκε σε ένα ανελέητα πομπώδες λεκτικό μαστίγωμα κατά παντός αντιφρονούντος. Επιδεικνύοντας μάλλον στην εντέλεια μια ιδιοσυγκρασία, η οποία στο γραφικό περιβάλλον των φιλονικιών της πανεπιστημιακής κοινότητας συγκρίθηκε από συναδέλφους του με εκδήλωση χουλιγκανισμού.
Μέσω της νηφάλιας πανεπιστημιακής πένας του εκτιμάται ότι «μουτζούρωσε» απαξιωτικά όσους είχαν εκφράσει αντιρρήσεις τους για το εν λόγω σύγγραμμα. Τους χαρακτήρισε, απλώς, νοικοκυρές, εργάτες, κτηνοτρόφους, αγράμματους, εσμό Αλευρομαγείρων (εκ του ρόλου και της δράσης του ομώνυμου στρατηγού), εθνικιστικό λόμπι, φαιοχίτωνες, ακροδεξιούς, φαιοκόκκινη συμμαχία κ.λπ. Και βέβαια με τη μετριοφροσύνη που διακρίνει έναν αμερόληπτο διανοούμενο περιωπής και έναν ψύχραιμο ηγήτορα ομάδας ιστορικών, κατέταξε συλλήβδην τους αρνητές του βιβλίου στην «ιδεολογικοπολιτική» κατηγορία των ψυχωτικών. Υπό αυτή την παθιασμένη προσέγγιση που απέχει υβριστικά όσο η ήρα από το στάρι, κρίνεται ότι συνέβαλε με το κύρος του ώστε ο διάλογος για το συγκεκριμένο βιβλίο να καταχωρηθεί κάπου ανάμεσα σε φροϊδικό ψυχαναλυτικό ντιβάνι για «κτηνοτρόφους» και σε ανάγνωση από ορθόδοξο προσευχητάρι από «νοικοκυρές» – όπως αρμόζει σε μια εξωραϊσμένη ακαδημαϊκή μενταλιτέ.
Τόσο σίγουρη για τον προοδευτικό και «προχώ» εαυτό της που οι εκπρόσωποί της δεν διανοούνται καν ότι ίσως ο Μπέρτολτ Μπρεχτ να τους έδειχνε με το δάχτυλο όταν έγραφε στη «Ζωή του Γαλιλαίου» ότι δεν υπάρχουν πιο ανελέητα αντιδραστικοί απ’ ό,τι οι απογοητευμένοι καινοτόμοι.
http://www.protothema.gr/greece/article/531759/tzihadistes-oi-makedonomahoi/
Για τη γενοκτονία των Ποντίων
Αλεξάνδρα Δεληγιώργη
ομ. καθηγήτρια φιλοσοφίας, συγγραφέας
Θέμα αυτού του άρθρου δεν είναι οι εντάσεις που προκάλεσε η δήλωση με την οποία ο υπουργός Παιδείας κ. Φίλης επανέλαβε την άποψή του περί εθνοκαθάρσεως των Ποντίων, αλλά το επιχείρημα της επιστημονικότητας που επικαλέστηκε για την υποστήριξή της.
Το θέμα της επιστημονικότητας απόψεων που άπτονται της ιστορικής μνήμης αξίζει να μας απασχολεί, γιατί ακόμη και αν, υπό την πίεση των αντιδράσεων της κοινής γνώμης, αποσύρονται προς στιγμήν, μπορούν και αξιώνουν την ισχύ τους, ενώ, την ίδια στιγμή, η κοινή γνώμη ελέγχεται ως υπερασπιζόμενη μύθους που ναι μεν εκφράζουν επώδυνες ιστορικές εμπειρίες, αλλά είναι άσχετοι με τα πορίσματα της ιστορικής έρευνας.
Το ζήτημα, επομένως, πότε και υπό ποιους όρους μια ιστορική άποψη είναι επιστημονική έχει τη σημασία του, αφού ο ρόλος της ιστορικής επιστήμης δεν είναι να κατασκευάζει μυθεύματα ή ιδεολογήματα, αλλά να περιορίζει την παρέμβασή τους όχι μόνο στην έρευνα αλλά και στον επηρεασμό της κοινής γνώμης, όταν μάλιστα η τελευταία παρεμποδίζει τη χάραξη μιας φωτισμένης και επωφελούς για την κοινωνία πολιτικής.
Το ζήτημα της επιστημονικότητας των ιστορικών απόψεων, αν και καθαρά επιστημολογικό, έχει σχέση με την πολιτική διαχείριση της ιστορικής μνήμης, πράγμα που γνωρίζουν οι πολιτικοί, αρκεί να διαθέτουν ευρύτερη μόρφωση, βαθύτερη παιδεία και στέρεη πολιτική συγκρότηση. Πορτογάλος συνάδελφος, το 2011, μου έλεγε εν προκειμένω ότι, παράλληλα με τις υποχρεώσεις του στο Νέο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας, δίδασκε φιλοσοφία και ρητορική σε σχολή πολιτικής∙ αντικείμενα άχρηστα για τον επαγγελματία πολιτικό, αλλά απαραίτητα για το λειτούργημα του πολιτικού που τον βοηθούν να αποφεύγει, μεταξύ άλλων, ολισθήματα που θίγουν την ιστορική αλήθεια και τη διερεύνησή της στο πλαίσιο της ιστορικής επιστήμης. Όταν, λοιπόν, ο πολιτικός επικαλείται την επιστημονικότητα της άποψης που υπερασπίζεται, εννοείται ότι γνωρίζει υπό ποιους όρους διαμορφώθηκε…….
……Τη δεκαετία του 1990, και εν μέσω των εντάσεων που προκάλεσε το σκοπιανό ζήτημα, ένα ρεύμα Ελλήνων ιστορικών είχε ήδη ασπαστεί τη μεταμοντέρνα αποδομητική κριτική της Ιστορίας που ανήγε την ιστορική επιστήμη σε ένα corpus αφηγηματικών κατασκευών, παρά το γεγονός ότι έπληττε το κύρος της επιστημονικής ιστοριογραφίας, πράγμα που δεν είχαν διανοηθεί να κάνουν μέχρι τότε φωτισμένοι ιστορικοί, όπως λ.χ. ο Ν. Σβορώνος, κ.ά. Του λόγου το αληθές ότι η Ιστορία κατασκευάζεται επιβεβαίωναν τα μυθεύματα περί σκοπιανού Μεγάλου Αλεξάνδρου, περί Μακεδονίας των Σκοπίων, και άλλα ανάλογα, με βάση τα οποία καθυστερημένες παρά προηγμένες χώρες χαράζουν την πολιτική τους.
Με την ίδια λογική, ωστόσο, δεν άργησαν να διατυπωθούν και ελληνικά ιστορικά αφηγήματα που σχετικοποιούσαν την αλήθεια των ιστορικών γεγονότων, με την πρόθεση να επουλώσουν ιστορικά τραύματα ή να απαλύνουν το βάρος του τουρκικού ζυγού στην Τουρκοκρατία, και άλλα ανάλογα περί συνωστισμού στην καιγόμενη Σμύρνη, περί μη γενοκτονίας των Ποντίων, κ.λπ. Τα αφηγήματα αυτά εναντιώνονταν στο πνεύμα του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού και στον εθνικισμό που υπέθαλψαν γεγονότα του παρελθόντος που παρεμπόδιζαν την αποκατάσταση σχέσεων ειρήνης και φιλίας με τις γειτονικές χώρες, και κυρίως με την Τουρκία. Η πρόθεση ήταν να συμβάλουν στη χάραξη μιας εξωτερικής πολιτικής που θα βοηθούσε τη χώρα να μειώσει τις στρατιωτικές της δαπάνες, επενδύοντας σε άλλους νευραλγικότερους για την κοινωνία τομείς. Ωστόσο, φαίνονταν να παραβλέπουν ότι οι πολιτικές καλής γειτονίας και συνεργασίας των χωρών, για να ευοδωθούν και να καρποφορήσουν, προϋποθέτουν ως αναγκαία την αμοιβαία αναγνώριση των κοινών συμφερόντων τους. Κι αυτή την αμοιβαιότητα καμιά κριτική αποδόμηση δεν είναι σε θέση να την εξασφαλίσει.
Τέτοια αφηγήματα αναντίστοιχα με την αλήθεια των ιστορικών γεγονότων, κάνοντας την εμφάνισή τους στη δημόσια σφαίρα ούτε είκοσι χρόνια μετά την εισβολή στην Κύπρο, ξεσήκωσαν και ξεσηκώνουν ακόμη αντιδράσεις της κοινής γνώμης, αφού, χωρίς να έχουν τα θετικά αποτελέσματα που επιδιώκουν ή προσδοκούν, βοηθούν την προσπάθεια της Τουρκίας να σβήσει τα ίχνη των εγκλημάτων που διέπραξε για την εξόντωση Αρμενίων, Ποντίων και άλλων αλλοεθνών ή αλλόθρησκων μειονοτήτων και την υφαρπαγή των περιουσιών τους.
Ο Νίτσε έλεγε ότι όσα έχουν ιστορία δεν επιδέχονται ορισμό. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον ορισμό του ΟΗΕ η γενοκτονία είναι ένα μέσο εθνοκάθαρσης, ένα έγκλημα, δηλαδή, στην υπηρεσία ενός ευρύτερου εγκληματικού εγχειρήματος, με την ολοκλήρωση του οποίου αυταρχικά καθεστώτα επιδιώκουν και πετυχαίνουν την κυριάρχισή τους. Αυτό έγινε με τη γενοκτονία των Αρμενίων και των Εβραίων τον 20ό αιώνα, που αναγνωρίστηκαν διεθνώς.
Πώς είναι δυνατόν να μη γίνει το ίδιο και με τη γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, που διασώζουν μαρτυρίες, χρονικά, μελέτες, έγγραφα, επιστολές, ακόμη και πρακτικά της τουρκικής βουλής, που επιδέχονται αυστηρή επιστημονική τεκμηρίωση;
Η Χάνα Άρεντ, έχοντας κατά νου τη δυνατότητα φαλκίδευσης των ιστορικών γεγονότων, είχε διακρίνει την αλήθεια των ιστορικών γεγονότων από την αλήθεια αξιωμάτων, ορθολογικών προτάσεων, επιστημονικών ανακαλύψεων ή θεωριών και υποστήριξε ότι οι αλήθειες των γεγονότων είναι πολύ πιο εύθραυστες, αφού, αντίθετα με τις αλήθειες του θεωρείν που εναντιώνονται στην άγνοια και την νικούν εντέλει, οι αλήθειες των ιστορικών γεγονότων έχουν να αντιπαλέψουν το ψέμα και την εσκεμμένη σφαλερότητα (H. Arendt, Verité et politique, σς. 293-295).
Αυτός ίσως είναι ο πλέον ουσιαστικός λόγος που, ασχέτως εάν η επίσημη ή η ανεπίσημη ιστορία κατασκευάζεται, η ιστορική επιστήμη οφείλει, αν θέλει να συνεχίσει να διασώζει την αλήθεια των ιστορικών γεγονότων, να βελτιώνει τις μεθόδους και τις τεχνικές τεκμηρίωσης του υλικού που μελετά και να επεξεργάζεται όσο το δυνατόν αντικειμενικότερα κριτήρια ικανά να εγγυηθούν την αμερόληπτη εξαγωγή των πορισμάτων της.
Μόνο με αυτούς τους όρους θετικότητας, η ιστορική επιστήμη μπορεί να υπάρξει ώστε σε θέματα ιστορικής μνήμης των λαών να έχει τον πρώτο λόγο, όπως θα όφειλε, άλλωστε, αφού η επιστημονική γνώση αναγνωρίζεται ως η κατεξοχήν παραγωγική και πολιτική δύναμη ικανή να αποτρέψει τη βία πολέμων, διώξεων και τρομοκρατίας.
Και πράγματι, η ιστορική επιστήμη, με βάση το αίτημα της αντικειμενικότητας και της ευρύτερης δυνατής απήχησης του δημόσιου συλλογίζεσθαι που υπηρετεί μπορεί, σε θέματα ιστορικής μνήμης, να έχει τον πρώτο λόγο, αφού τα ενθυμήματα που διασώζει με τρόπο αποδεικτικό μπορούν να γίνουν οδηγός πλεύσης και για τη χάραξη μιας δίκαιης και επωφελούς πολιτικής.
Έτσι, όσον αφορά την άποψη για τη μη γενοκτονία των Ποντίων που υπερασπίστηκε ο κ. Φίλης, το ερώτημα είναι αν πρόκειται για αποδεικτικό ενθύμημα που συμφωνεί με την αλήθεια των ιστορικών γεγονότων ή για απλό μύθευμα που γέννησαν οι διώξεις και η προσφυγιά του μικρασιατικού ελληνισμού.
Με γενικότερους όρους, το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η ιστορία κατασκευάζει μνημονικά αφηγήματα, οπότε παύει να είναι επιστήμη, ή αν διασώζει την αλήθεια των ιστορικών γεγονότων, οπότε είναι επιστήμη. Μας ενδιαφέρει να υπάρχει επιστήμη ως διερεύνηση της αλήθειας στο μέτρο που μπορεί να διασφαλίζει τη δημοκρατία∙ πολίτευμα που είναι αδύνατο να υπάρξει και να ενισχυθεί χωρίς τη σύγκλιση θεωρίας και πράξης…..
….. Βέβαια, το κοινό αίσθημα δικαίου, κατά κανόνα, παραβιάζεται από το δίκαιο του ισχυρότερου, που δεν έπαψε να υπηρετεί η πολιτική της dominatio αιώνες τώρα. Γι’ αυτό και μια δημοκρατική, και πολύ περισσότερο μια αριστερή δημοκρατική πολιτική που υπερασπίζεται το κοινό αίσθημα δικαίου έχει λόγο ύπαρξης σε μια κοινωνία που επενδύει ελπίδες στην άσκησή της.
Το κοινό αίσθημα δικαίου υπερασπίζονται οι ποντιακές κοινότητες διεκδικώντας την αναγνώριση της γενοκτονίας των πατέρων τους. Και αν η αναγνώριση των γενοκτονιών στην Ιστορία δεν έχει τη σημασία που αξιώνει να έχει, δεν θα αντιδρούσαν τόσο έντονα όσοι τις διέπραξαν.
Υ.Γ.: Το άρθρο αφιερώνεται στον κερασούντιο προπάππου μου Ιωάννη, που φυλακίστηκε και απαγχονίστηκε το 1915, και στον κερασούντιο παππού μου Αλέξανδρο, που σύρθηκε στις πορείες του λευκού θανάτου λίγα χρόνια μετά.» http://chronosmag.eu/index.php/elgg-s-ps-s-pl.html
Αλεξάνδρα Δεληγιώργη
http://www.deligiorgi.blogspot.com
Έχοντας αφήσει το χρόνο να κυλήσει, και τον εγκέφαλο να καθαρίσει από τον καπνό που προκάλεσε η έκρηξη στην καρδιά μας με τις δηλώσεις Φίλη σε ρόλο πυροκροτητή, εμείς οι Πόντιοι πρέπει να δούμε το δάσος αντί να επικεντρώνουμε το βλέμμα και την προσοχή μας στο δέντρο.
Οι αντιδράσεις μας ήταν μαζικές, δυναμικές, μα πάνω απ’ όλα δίκαιες. Αλίμονο, αν αδιαφορώντας και σιωπώντας, αποδεχόμασταν τη βάναυση διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας, για την επικράτηση της οποίας έχουμε δώσει ομηρικές μάχες.
Αλίμονο αν μοιραίοι, δειλοί και άβουλοι, γινόμασταν επιλήσμονες του ακατάλυτου όρκου τιμής μας, που μας δεσμεύει και μας επιβάλλει διαχρονικά να είμαστε εμείς, οι νεότερες γενιές των Ποντίων, οι άτρωτες ασπίδες προστασίας της μνήμης των νεκρών προγόνων μας,
Τον κ. Φίλη, όμως, πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε ως το σύμπτωμα και όχι την αιτία μιας ιστορικής και πολιτισμικής μόλυνσης που απειλεί τα τελευταία χρόνια με δηλητηρίαση και διάβρωση την εθνική μνήμη.
Ο φορέας του μολυσματικού ιού δεν βρίσκεται κατά κύριο λόγο στα έδρανα της Βουλής. Βρίσκεται σε ορισμένες έδρες διδασκαλίας της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στα πανεπιστήμιά μας, όπου μια ομάδα πανεπιστημιακών επιδιώκει συντεταγμένα να ξαναγράψει την ιστορία μας απαλλάσσοντάς την, όπως διακηρύσσει, από τους «Εθνικούς της Μύθους».
Για την ομάδα αυτή είναι εθνικός μύθος η Γενοκτονία των Ποντίων, είναι εθνική μυθοπλασία η σφαγή στη Σμύρνη, είναι εθνική παραμυθία το Κρυφό Σχολειό, είναι εθνική φαντασίωση ο χορός του Ζαλόγγου, είναι εθνική παραπλάνηση και επηρμένη μεγαλομανία η Επανάσταση του 1821. Ευτυχώς που τα μέλη της ομάδας αυτής δεν διδάσκουν και Αρχαία Ιστορία. Πιθανόν να ανακήρυτταν τον Σωκράτη γραφικό αμπελοφιλόσοφο, τον Αριστοφάνη προκλητικό λιβελογράφο, τον Περικλή λαϊκιστή πολιτικάντη, και σίγουρα τον Αλέξανδρο ομοφυλόφιλο αιμοσταγή κατακτητή.
Αυτή είναι η ομάδα που συγκροτεί το δάσος που ανέφερα στον πρόλογο μου, και με την οποία έχει καθήκον να ασχοληθεί ενδελεχώς και συστηματικά ο συλλογικός ποντιακός χώρος.
Όλα ξεκίνησαν σχεδόν 25 χρόνια πριν. Τότε ο αρχηγός και καθοδηγητής της ομάδας Αντώνης Λιάκος κατέλαβε την έδρα της Νεοελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επισημαίνω ότι η εκλογή του κρίθηκε παράνομη από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ήταν όμως ταυτόχρονα και η εποχή που ο ποντιακός ελληνισμός άφηνε πίσω του τις γκρίζες δεκαετίες της σιωπής και περιθωριοποίησης, αντικαθιστώντας την υπομονή της ανοχής και της καρτερίας με την επιμονή των αγώνων για την δικαίωση. Ήταν η πιο λαμπρή περίοδος των Ποντίων μετά την καταστροφή, γεμάτη φως και επιτυχίες. Το φως βέβαια όσο πιο λαμπρό είναι, τόσο πιο σκοτεινές σκιές δημιουργεί. Σ’ αυτές τις σκιές παρέμεινε κρυμμένη και αθέατη η ομάδα, αναμένοντας πιο εύφορο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα για να σπείρει τις διχαστικές ιδέες της.
Η ευκαιρία που περίμεναν τους δόθηκε όταν το πατριωτικό ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου μεταλλάχθηκε στο εκσυγχρονιστικό του Κώστα Σημίτη και στο αποϊδεολογικοποιημένο του Γιώργου Παπανδρέου. Ο καθοδηγητής της ομάδας απέκτησε τεράστια ισχύ, τοποθετούμενος πρόεδρος στον περίφημο ΟΠΕΚ, τον όμιλο που ανέλαβε να καλύψει ιδεολογικά και επιστημονικά το εγχείρημα του εκσυγχρονισμού της χώρας. Το πού οδήγησε εκείνο το εγχείρημα δεν είναι του παρόντος άρθρου. Ήταν όμως το έναυσμα για να θέσει η ομάδα σε κίνηση το σχέδιο «ξαναγραψίματος» της Ιστορίας μας.
Με «επιστημονικές ημερίδες», με «επιστημονικά άρθρα», με «επιστημονικές έρευνες» και –το χειρότερο– με απροκάλυπτες και ωμές παρεμβάσεις στα σχολικά βιβλία, άρχισε η επιχείρηση αποδόμησης των Εθνικών Μύθων.
Όπως ήταν φυσικό, τόσο άλλα μέλη της επιστημονικής κοινότητας όσο και ο προσφυγικός ελληνισμός αντέδρασαν έντονα στα άθλια σχέδια διαστρέβλωσης της ιστορίας μας. Από τότε, μέχρι και τα πρόσφατα γεγονότα, σύσσωμη η ομάδα, με την βοήθεια ορισμένων δημοσιογράφων και δημοσίως πολιτικολογούντων –ελαχίστων μεν, με ισχυρή παρέμβαση δε στα μέσα ενημέρωσης–, επιτίθενται με λεκτική βιαιότητα εναντίον όσων αντιδρούν στις εθνοκτόνες απόψεις τους. Δεν διστάζουν μάλιστα να στολίζουν τους διαμαρτυρόμενους με διάφορους προσβλητικούς και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, από το «εθνικολαϊκιστής» (ο ηπιότερος), έως το «φασίστας» (ο απεχθέστερος).
Οι αρνητές της Γενοκτονίας παρουσιάζουν τις θέσεις τους ως κοσμοπολίτικη προοδευτική διανόηση, επικρίνοντας τις αντίθετες από τις δικές τους ως ακροδεξιές υστερίες και υπερπατριωτικούς χουλιγκανισμούς! Καθώς δε εσχάτως έγιναν και αριστερότεροι των αριστερών, μας παραδίδουν και μαθήματα αριστερής διεθνιστικής ουμανιστικής σκέψης….
Μαθήματα για τη Δημοκρατία, την Αριστερά και τον αντιφασισμό στους Ποντίους!
Μαθήματα πατριωτισμού και αντισοβινισμού στους Ποντίους!
Μαθήματα ειρήνης, φιλίας και συνεργασίας των λαών στους Ποντίους!
Αν η επιστημονική τους επάρκεια είναι αμφισβητήσιμη, η απύθμενη θρασύτητά τους είναι αναμφισβήτητη. Και αν ακόμη η οίηση και η αλαζονεία της δήθεν αυθεντίας τους δεν τους επιτρέπει να καταδεχτούν να μελετήσουν τους Πόντιους ιστορικούς, ας διαβάσουν τουλάχιστον τον πρόλογο του βιβλίου του Δημήτρη Ψαθά Η γη του Πόντου. Εκεί όπου ένα από τα συναρπαστικότερα πνεύματα της Ελλάδας περιγράφει με τον πιο ευκρινή, ειλικρινή και ανάγλυφο τρόπο το τι και πώς σκεφτόμαστε εμείς οι Πόντιοι για τη γνώση, τη μνήμη, τη λήθη, τις σχέσεις μας με τον τουρκικό λαό.
Δεν το κάνουν γιατί απλά δεν τους ενδιαφέρει η αλήθεια, παρά μόνο η κακοποίησή της.
Η πασιφανής δε απουσία δυναμικής αντίδρασης των Ποντίων στην πριν από λίγους μήνες αφαίρεση του κεφαλαίου της Γενοκτονίας από την εξεταστέα ύλη της Γ΄ Λυκείου, έργο προφανώς της ιδίας ομάδας, αποθράσυνε τόσο πολύ τον προαναφερθέντα αρχηγό της, που τον οδήγησε στην πιο ιταμή έως τώρα πρόκλησή του προς τον ποντιακό ελληνισμό. Με μια κατάπτυστη δημόσια παρέμβασή του, προτείνει και συμβουλεύει τον πρωθυπουργό της Ελλάδας και την κυβέρνηση της Αριστεράς να παραδειγματιστούν στην άσκηση της πολιτικής τους από τους… Νεότουρκους!
Μοιάζει απίστευτο, τερατώδες, εξωφρενικό – δυστυχώς όμως είναι αληθινό. Ο άνθρωπος που κατείχε την έδρα όπου δίδαξε ο μέγιστος Έλληνας Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, να προτρέπει την αριστερή κυβέρνηση να μιμηθεί την πρακτική των Νεότουρκων στην επιχείρηση αναδιοργάνωσης του κράτους και της κοινωνίας.
Κι όμως, ο άνθρωπος αυτός και η παρέα του εκτοξεύουν κεραυνούς εναντίον όλων όσοι προσπαθούν να αναχαιτίσουν την εθνοφθόρο δράση τους. Κατηγορούν ανερυθρίαστα εμάς ως εθνικιστές φασίζοντες, και οι ίδιοι αυτοεπαίρονται και αυτοαναγορεύονται ως ελεύθερα δημοκρατικά πνεύματα. Ποιοί; Οι θαυμαστές και ζηλωτές ενός από τα πιο απεχθή, φασιστικά, ρατσιστικά, εγκληματικά καθεστώτα που εμφανίστηκαν στην παγκόσμια ιστορία. Ένα κίνημα που με σύνθημά του «εξοντώστε καθέναν που δεν είναι Τούρκος και Μουσουλμάνος», ευθύνεται για τον τραγικό χαμό δύο εκατομμυρίων ψυχών.
Είναι κυριολεκτικά ασύλληπτο, αδύνατο να το χωρέσει ο νους μας ότι από τους τουλάχιστον πενήντα ηγέτες που σηματοδότησαν και εφήρμοσαν ριζοσπαστικές τομές και δομικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες τους, που αντιμετώπισαν και ξεπέρασαν πελώριες οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις προς όφελος των λαών τους, αντί αυτών των παγκόσμιων εμβληματικών φυσιογνωμιών, ο κ. Αντώνης Λιάκος, ο… πανεπιστημιακός δάσκαλος, βρήκε ως υποδείγματα μιμήσεως του Έλληνα πρωθυπουργού, τον Ταλαάτ πασά και τον Εμβέρ πασά! Ναι, αυτούς που εκτέλεσαν οι Αρμένιοι στο πλαίσιο της επιχείρησης ΝΕΜΕΣΙΣ, εκδικούμενοι ή αν θέλετε αποδίδοντες δικαιοσύνη για το αίμα 1,5 εκατομμυρίου ομοεθνών τους.
Τόση πια, υπερβολική δόση τουρκολαγνείας ρέει στις φλέβες του κ. καθηγητή;
Ελπίζω ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα πετάξει στο καλάθι των αχρήστων του Μαξίμου, όπου και είναι η θέση τους, τις συμβουλές του. Όπως επίσης και τις όψιμες κολακείες του, ενθυμούμενος τη ρήση «κρείττον εις κόρακας ή εις κόλακας εμπεσείν». Εκτός και αν έχουν βάση οι πληροφορίες που θέλουν τον κ. Φίλη να σκέφτεται την τοποθέτηση του κ. Λιάκου στην προεδρία της Εθνικής Επιτροπής για την Παιδεία! Ελπίζουμε να το αποφύγει ο υπουργός Παιδείας. Ευχόμαστε, αν ο κ. Φίλης επιμένει, να το ματαιώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Αν όμως δούμε τέτοια εξέλιξη, πρέπει να σημάνει γενικός συναγερμός στον οργανωμένο ποντιακό χώρο. Οι καιροί ου μενετοί.
Κλείνω τη δημόσια αυτή παρέμβασή μου με μια επισήμανση: Οι Πόντιοι δεν εξοντώθηκαν γιατί ήταν κάτοικοι του Πόντου. Πλήρωσαν με την ίδια τη ζωή τους και τον ξεριζωμό τους τη διαφορετικότητά τους από τους Τούρκους. Τη διαφορετικότητά τους στην καταγωγή, τη θρησκεία, τον πολιτισμό, τη γλώσσα, τη συνείδηση. Σφαγιάστηκαν γιατί ήταν Έλληνες. Άρα η Ιστορία του Πόντου αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Ιστορίας του ελληνισμού, και όσοι εσκεμμένα επιχειρούν να την αλλοιώσουν είναι οι Έλληνες Φαλμεράιερ, και ως τέτοιοι πρέπει να αντιμετωπίζονται.
Ο Χάρης Πασβαντίδης είναι οικονομολόγος. Διετέλεσε Πρόεδρος του Νομαρχιακού Συμβουλίου Αθηνών 1994-1998 και Αναπληρωτής Νομάρχης 2003-2009. Διατέλεσε ακόμη πρόεδρος στο Σύλλογο Ποντίων Περιστερίου και ήταν μέλος του πρώτου ΔΣ της Ομοσπονδίας Ποντιακών Συλλόγων Νοτίου Ελλάδας.
http://www.pontos-news.gr/article/144071/oi-ellines-falmeraier-kai-hreos-ton-pontion
——————————————————————-
…………………
-Η γενοκτονία των Ποντίων ήταν εν τέλει εθνοκάθαρση; Διότι υπάρχει μια σύγχυση ότι οι ιστορικοί που αρνούνται τον όρο «γενοκτονία» αρνούνται και τα εγκλήματα και τις σφαγές.
Το ζήτημα της θέσης των Ελλήνων στις μεγάλες μεταβολές, που αναδιοργάνωσαν την Νότιονατολική Ευρώπη, από το 1912 έως το 1922, είναι εξαιρετικά περίπλοκο. Δεν πρέπει να καταφεύγουμε σε μια αφελή συνομωσιολογική αντίληψη, σύμφωνα με την οποία οι Νέοτουρκοι είχαν αποφασίσει να σκοτώσουν όλους τους Χριστιανούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κλπ.
Η ίδρυση του τουρκικού κράτους, μέσα στις συνθήκες διάλυσης και ξένων επεμβάσεων, ήταν ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, δεν πρέπει να το μηδενίζουμε. Δημιούργησε την πρώτη εκκοσμικευμένη δημοκρατία σε μουσουλμανική χώρα. Αυταρχική, βέβαια, αλλά αν δούμε όλες της τις διαστάσεις, θα έχουμε μια πιο ισοζυγισμένη αντίληψη. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρότεινε τον Κεμάλ για το βραβείο Νόμπελ τότε. Το έκανε μεν για να κλείσει τις πληγές αλλά αναγνώριζε επίσης το μεγάλο μεταρρυθμιστικό του έργο. Άλλαξε το αλφάβητο, την ιστορία, την κουλτούρα της Τουρκίας.
-Γιατί είναι σημαντική η σημείωση της διαφοράς μεταξύ γενοκτονίας και εθνοκάθαρσης;
Και ο όρος «γενοκτονία» και ο όρος «εθνοκάθαρση» είναι καινούριοι όροι. Ποιος μίλαγε στη δεκαετία του ‘70 ή πιο πριν για γενοκτονία; Το Ποντιακό αναδύθηκε μαζί με το Μακεδονικό, στο πλαίσιο της αναζωπύρωσης του εθνικισμού στη δεκαετία του ’90. Υπάρχει μια πολύ ωραία διατριβή στα αγγλικά για το ζήτημα αυτό, διαθέσιμη ηλεκτρονικά.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλοί ακτιβιστές από διάφορες χώρες, οι οποίοι επιδιώκουν την αναγνώριση γενοκτονιών. Έχουν ιδρύσει και μια ένωση. Υπάρχει, δηλαδή, ένα γενικότερο πνεύμα θυματοποίησης. Πρόκειται για την καλλιέργεια ενός πολιτισμικού τραύματος, σε διάκριση με το βιωμένο τραύμα. Πολιτισμικό τραύμα που γίνεται στοιχείο ταυτότητας.
Το θύμα προβάλει ηθικές αξιώσεις ως θύμα. Όμως στην περίπτωση αυτή δεν τις προβάλλει προφανώς το ίδιο το θύμα, αλλά οι κληρονόμοι της θυματοποίησης του, αυτοί που επιδιώκουν να αντλήσουν κύρος από τον σεβασμό που πρέπει να απευθύνεται προς τα θύματα. Μέσω αυτών δεν διαιωνίζεται η μνήμη, αλλά τροποποιείται, εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία, τοποθετείται σε διαφορετικά ερμηνευτικά πλαίσια, επαν-αφηγηματοποιείται.
Η δημόσια κουλτούρα πέρασε από τη λατρεία των ηρώων στη λατρεία των θυμάτων. Νομίζω, ότι όλα αυτά δεν τιμούν ούτε τη μνήμη των θυμάτων, γιατί τη βάζουν σε ένα πλαίσιο πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ούτε, βέβαια, τιμούν την ιστορική κατανόηση ή τη συνεννόηση και την ειρήνη ανάμεσα σε λαούς.
Θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί στο παράδειγμα χωρών που έχουν μετατρέψει άλλους σε θύμα, επικαλούμενοι τη δική τους ιδιότητα ως θυμάτων. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται μόνο από τις ισραηλινές κυβερνήσεις, αλλά και λ.χ. από τους Ούγγρους ή τους Έλληνες εθνικιστές. Επικαλούνται σφαγές και γενοκτονίες και απειλούν με εξανδραποδισμό τους μετανάστες και τις μειονότητες. Στα Βαλκάνια αυτό συνέβη κατά κόρον στους γιουγκοσλαβικούς Εμφύλιους. Η θυματοποίηση μετατράπηκε σε ρεβανσισμό ή σε θυματοποίηση των άλλων.
…………………….
Α. Λιάκος: Να διαχωρίσουμε τον λόγο μίσους από τον ιστορικό λόγο
Tvxs Συνέντευξη
http://tvxs.gr/news/%CE%AD%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%88%CE%B1%CE%BD-%CE%B5%CE%AF%CF%80%CE%B1%CE%BD/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%8E%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%87%CF%89%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF-%CE%BC%CE%AF%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF
«Πισώπλατη μαχαιριά» στην ιστορική αλήθεια και το Εθνος από το υπ. Παιδείας: Τα Σκόπια έγιναν «Μακεδονία» και ο Εμφύλιος «Επανάσταση»!
02/05/2017
Πραγματικό σοκ: Ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυμέρης Βόγλης, ο οποίος ανέλαβε για λογαριασμό του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής να υποβάλει μελέτη στον υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου αναφορικά με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη διδασκαλία της Ιστορίας, κατατάσσει τα Δεκεμβριανά στις «επαναστατικές στιγμές» των Ελλήνων αναφέρει τα Σκόπια ως Μακεδονία
«Ο ελληνικός εμφύλιος ήταν μία επανάσταση, η μοναδική στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, έστω και αν, έτσι όπως εξελίχθηκε, δεν θα μπορούσε να αποβεί νικηφόρα». Πρόκειται για την επιστημονική θέση του προέδρου της επιτροπής για την αναμόρφωση του μαθήματος της Ιστορίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ο οποίος θεωρεί ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να διδαχτούν τα Ελληνόπουλα εκτενώς τον Εμφύλιο.
Στα όσα ενδιαφέροντα υποστηρίζει ο συγκεκριμένος πανεπιστημιακός συγκαταλέγεται και η άποψη που έχει εκφράσει δημοσίως περί «δυσανεξίας της ελληνικής κοινωνίας» να αναγνωρίσει τα Σκόπια με το όνομα «Μακεδονία», με τον ίδιο να προαναγγέλλει ότι στα νέα βιβλία Ιστορίας δεν θα πρέπει να παραλειφθεί, εκτός των άλλων, και «η βία του Ελληνικού Στρατού κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία»!
Πρόσφατα παρουσίασε την περίπτωση του νέου συμβούλου του κ. Γαβρόγλου, με καθήκοντα την επιμόρφωση δασκάλων και καθηγητών, αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Χάρη Αθανασιάδη, ο οποίος, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει ότι «η Ρεπούση θα έπρεπε να γράψει στο βιβλίο της Ιστορίας και για τις σφαγές καθώς υποχωρούσε ο ελληνικός στρατός, που δεν άφηνε τίποτα όρθιο πίσω του στη Σμύρνη».
Την ίδια άποψη, όμως, έχει και ο πρόεδρος της επιτροπής αναμόρφωσης του Προγράμματος Σπουδών του μαθήματος της Ιστορίας, Πολυμέρης Βόγλης, ο οποίος σε συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» στις 18 Απριλίου, αναφερόμενος στις οδηγίες που θα δώσει σχετικά με τη διδασκαλία των εθνικών τραγωδιών, είπε: «Η διδασκαλία της Ιστορίας οφείλει να δείξει με ποιον τρόπο δημιουργήθηκε ιστορικά η εθνική ταυτότητα, αλλά και γιατί κάποιοι αναγορεύονταν σε “εχθρούς”, σε “άλλους”.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει από την άλλη πλευρά την αποσιώπηση σφαγών ή διωγμών, όπως των σφαγών των Ελλήνων στη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής, ούτε όμως και τη βία του ελληνικού στρατού κατά τη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας». Είχε προηγηθεί τη Μεγάλη Παρασκευή(14/4/2017) η κοινή παρουσία των κυρίων Αθανασιάδη και Βόγλη μαζί με την καθηγήτρια Ιστορίας Μαρία Ρεπούση στις σελίδες της «Αυγής» όπου ανέπτυσσαν τις απόψεις τους για το πώς θα πρέπει να διδάσκεται από εδώ και στο εξής η Ιστορία.
Για τα Σκόπια
Εναν χρόνο νωρίτερα, ο κ. Βόγλης, ο οποίος θεωρεί ότι ο ιστορικός «πρέπει να έχει δημόσια παρουσία και λόγο», είχε πάρει θέση πάλι μέσω συνέντευξής του σε ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα, αυτό της ονομασίας των Σκοπίων. Μιλώντας στην ιστοσελίδα popaganda.gr και τοποθετούμενος σχετικά με «τα αντιδραστικά, εθνικιστικά αντανακλαστικά μας που αναζωπυρώθηκαν» όταν ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας αποκάλεσε το γειτονικό κρατίδιο «Μακεδονία» σε συνέντευξη Τύπου, απάντησε:
«Αναδύθηκε εκ νέου το αδιέξοδο της εξωτερικής ελληνικής πολιτικής τις τελευταίες δεκαετίες. Μία χώρα η οποία έχει αναγνωριστεί από πάρα πολλές άλλες -117 αν δεν απατώμαι- με το ακατονόμαστο όνομα η Ελλάδα επιμένει να την ονομάζει διαφορετικά, τηρώντας το γράμμα και όχι την ουσία». Εξηγώντας «τη δυσανεξία της ελληνικής κοινωνίας» για το θέμα αυτό, αναφέρθηκε στα αντανακλαστικά «που έχουν καλλιεργηθεί συστηματικά επί χρόνια και έχουν μετατρέψει μια σειρά από ζητήματα σε ταμπού.
Εχουμε δει τις αρνητικές συνέπειες σε αυτό το πρόβλημα που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία και την εξωτερική πολιτική από το 1992. Παρ’ όλα αυτά, έχει παραμείνει ταμπού. Συγχρόνως παρατηρούνται γραφικά φαινόμενα, όπως η εξαφάνιση του ονόματος της χώρας στις αθλητικές συναντήσεις. Είναι, δηλαδή, σαν να εθελοτυφλούμε, να μην αντιλαμβανόμαστε τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο».
Ο κ. Βόγλης, μέλος της οργάνωσης πανεπιστημιακών ΣΥΡΙΖΑ, υπήρξε υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων με το ψηφοδέλτιο του κόμματος υπό τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Η πρώην αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου τον τοποθέτησε κατά τη διάρκεια της θητείας της αντιπρόεδρο του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, ενώ στις αρχές του χρόνου τού ανατέθηκαν από το Ιδρυμα Εκπαιδευτικής Πολιτικής καθήκοντα προέδρου της επιτροπής ειδικών επιστημόνων για την εκπόνηση μελέτης για την αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών της Ιστορίας.
Σύμφωνα με τη μελέτη που υποβλήθηκε προ ημερών, η διδασκαλία της Ιστορίας θα έχει πλέον ως κύριο στόχο να καλλιεργήσει «μια πλουραλιστική και ανεκτική εθνική ταυτότητα, η οποία θα είναι απαλλαγμένη από μισαλλοδοξία και ξενοφοβία». Η νέα αντίληψη δεν θα εστιάζει πλέον στην πολιτική, στρατιωτική και διπλωματική δράση των μεγάλων προσωπικοτήτων, αλλά στην κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική ιστορία, την ιστορία τέχνης και την ιστορία περιβάλλοντος.
Στο νέο πλαίσιο, με επανειλημμένες δημόσιες παρεμβάσεις του ο κ. Βόγλης έχει υπερθεματίσει για το πόσο σημαντικό είναι να διδαχτεί ο Εμφύλιος στα σχολεία, αφού, όπως έχει σημειώσει, «δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μία μικρή αναφορά μισής περίπου σελίδας στο βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Λυκείου γι’ αυτά τα δραματικά γεγονότα».
«Αδύνατη επανάσταση» τα Δεκεμβριανά
Αλλωστε, το κύριο επιστημονικό πεδίο του αφορά στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, την οποία προσεγγίζει ως «επανάσταση» στο βιβλίο του με τίτλο «Η αδύνατη επανάσταση – Η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου».
Ευχαριστώντας αρχικά τον νυν υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη για τη συνεισφορά του ως πανεπιστημιακού στην έρευνα του συγγραφέα αναφορικά με την οικονομική διάσταση του Εμφυλίου, ο κ. Βόγλης ολοκληρώνει το έργο του με τις ακόλουθες δύο προτάσεις, οι οποίες ορίζουν την ενδιαφέρουσα οπτική του για τα σκοτεινά γεγονότα που άφησαν πίσω τους περισσότερους από 40.000 νεκρούς και αβάσταχτο πόνο διχάζοντας την ελληνική κοινωνία για δεκαετίες:
«Ο ελληνικός εμφύλιος ήταν μία επανάσταση, η μοναδική στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, έστω και αν, έτσι όπως εξελίχθηκε, δεν θα μπορούσε να αποβεί νικηφόρα. Υπό αυτή την έννοια, ήταν μία αδύνατη επανάσταση».
Ο πρόεδρος της επιτροπής για την αναμόρφωση του μαθήματος της Ιστορίας εστιάζει στο βιβλίο του στη δράση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) και στις συνθήκες που οδήγησαν στην «επανάσταση». «Το εαμικό κίνημα, ριζοσπαστικοποιώντας την ελληνική κοινωνία, είχε δημιουργήσει δυναμική κοινωνικής επανάστασης στην Κατοχή. Αυτή η δυναμική μετασχηματίστηκε σε ολομέτωπη στρατιωτική και πολιτική σύγκρουση κατά τον Εμφύλιο».
Σε αυτές τις συνθήκες «οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις, αντί να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα ικανοποιούσαν τα αιτήματα εκδημοκρατισμού και κοινωνικής δικαιοσύνης που είχε αναδείξει η κοινωνία στα χρόνια της Κατοχής, έθεσαν στόχο τη διάλυση των οργανωτικών δομών και τη συρρίκνωση των κοινωνικών ερεισμάτων του ΕΑΜ ώστε να ανακοπεί η δυναμική της επανάστασης». Επαναστατική είναι και η παρουσίαση των Δεκεμβριανών, που αποτελούν γεγονός-ορόσημο του Εμφυλίου.
«Τα Δεκεμβριανά ως επαναστατική στιγμή θα στοιχειώσουν το φαντασιακό του αστικού κόσμου. Η Ελλάδα ήταν μία χώρα χωρίς παρελθόν κοινωνικών επαναστάσεων και ο κίνδυνος του κομμουνισμού είχε διογκωθεί τεχνητά στην προπολεμική περίοδο.
Τα Δεκεμβριανά θα φέρουν αντιμέτωπο τον αστικό κόσμο με την απειλή της επανάστασης». Ο συγγραφέας, αναφερόμενος στη Δεξιά της περιόδου εκείνης, γράφει ότι μέχρι τις εκλογές του 1946 «ο αντικομμουνισμός και η βία έγιναν καταστατικά στοιχεία τού υπό συγκρότηση κρατικού μηχανισμού αλλά και της δεξιάς παράταξης, η οποία αναδιπλώθηκε στην πιο συντηρητική και αντιδραστική εκδοχή της με την επικράτηση των βασιλόφρονων δυνάμεων.
Ακόμη, η βία ήταν αναπόσπαστο κομμάτι ενός πλέγματος πολιτικών (όπως οι διώξεις, η εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από τους μη εθνικόφρονες, οι οικονομικές διακρίσεις στη διανομή της βοήθειας), που είχαν στόχο να τρομοκρατηθεί η κοινωνική βάση της εαμικής Αριστεράς και να διαλυθούν οι οργανωτικές δομές του ΚΚΕ στην ύπαιθρο.
Απέναντι στην εκστρατεία βίας και τρομοκρατίας, η ηγεσία του κόμματος παρέμεινε για αρκετούς μήνες προσηλωμένη στην πολιτική νομιμότητα, αποφασίζοντας να μην απαντήσει ένοπλα και άρα να μην προσδώσει δυναμική στην εμφύλια σύγκρουση».
Οσον αφορά στη μετέπειτα στάση της Αριστεράς σε σχέση με τα γεγονότα του Εμφυλίου, ο κ. Βόγλης σημειώνει ότι «η Αριστερά αποσιώπησε την επαναστατική διάσταση του εμφυλίου πολέμου. Η ήττα και οι οδυνηρές συνέπειές της για χιλιάδες ανθρώπους την οδήγησαν στην απώθηση της ιδέας της επανάστασης.
Μετά τον Εμφύλιο προσανατολίστηκε σταθερά στην πολιτική νομιμότητα και τον κοινοβουλευτισμό και θέλησε να “ξεχάσει” το επαναστατικό παρελθόν, το οποίο λειτουργούσε απονομιμοποιητικά για την ενσωμάτωσή της στο πολιτικό σύστημα στο παρόν και δεν συνιστούσε προοπτική για το μέλλον.
Υποβάθμισε την επαναστατική διάσταση της εαμικής Αντίστασης προκειμένου να τονίσει τον αγώνα για την εθνική απελευθέρωση, ενώ για τον Εμφύλιο επέλεξε να αναδείξει τη μνήμη των θυμάτων της κρατικής βίας και των διώξεων, παρά τον αγώνα των μαχητών του ΔΣΕ. Μέχρι σχετικά πρόσφατα ο μνημονικός τόπος του Εμφυλίου για την Αριστερά δεν ήταν ο Γράμμος, αλλά η Μακρόνησος».
Θα διδασκόμαστε λιγότερη Ελλάδα, ήρωες, μάχες…
Με πρόσχημα την αποφυγή επαναλήψεων, το ΙΕΠ προτείνει τη μετατόπιση του διδακτικού ενδιαφέροντος
Κάθε εβδομάδα το υπουργείο Παιδείας προαναγγέλλει αλλαγές και σε ένα άλλο μάθημα, με προφανέστατο στόχο τη διαμόρφωση μιας διαφορετικής εθνικής ταυτότητας στους μαθητές. Η αρχή έγινε με τα Θρησκευτικά και ακολούθησε με την Ιστορία. Και όπως όλα δείχνουν, οι αλλαγές θα συνεχιστούν με το μάθημα της Λογοτεχνίας, με τους συνεργάτες του αρμόδιου υπουργού Κωνσταντίνου Γαβρόγλου να θέλουν να αλλάξουν όλη τη διδακτέα ύλη που επί δεκαετίες διαμορφώνει τον εθνικό χαρακτήρα των μαθητών.
Παρά τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που εξακολουθούν να προκαλούν οι αλλαγές στο μάθημα της Ιστορίας, αυτές προγραμματίζονται κανονικά να εφαρμοστούν από τη νέα χρονιά. Οι αλλαγές θα ξεκινήσουν από τη Γ’ Δημοτικού και θα αγγίξουν και την ύλη της Α’ Λυκείου, όπου οι μαθητές πλέον θα διδάσκονται γεγονότα της σύγχρονης πολιτικής Ιστορίας, όπως είναι ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας και οι επιχειρήσεις για την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν.
Μεταξύ των προτάσεων του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) είναι η διδασκαλία του Ψυχρού Πολέμου και η πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων, παραμερίζοντας κεφάλαια της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, αλλά και της Μυθολογίας.
Προτείνεται επίσης ο περιορισμός της αναλυτικής παρουσίασης της Επανάστασης του 1821, παρότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν κεφάλαια από τον 15ο αιώνα έως και τη σύγχρονη εποχή. Στην ενότητα, όμως, για την Ελληνική Επανάσταση η διδασκαλία στρέφεται σε βασικά κοινωνικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας, όπως ο εκσυγχρονισμός και η εκβιομηχάνιση και λιγότερο στους πρωταγωνιστές της Απελευθέρωσης.
Με πρόσχημα την αποφυγή επαναλήψεων των ιστορικών κύκλων, το ΙΕΠ προτείνει τη μετατόπιση του διδακτικού ενδιαφέροντος από τα στρατιωτικά γεγονότα στα κοινωνικά, όπως θέματα που αφορούν τους πρόσφυγες και τη διάσπαση των γειτονικών κρατών.
Ποιες θα είναι οι αλλαγές
Οι κυριότερες από τις αλλαγές που προτείνονται στο μάθημα της Ιστορίας είναι:
■ Για την Α’ Λυκείου: Σήμερα διδάσκεται η περίοδος του αρχαίου κόσμου, που καλύπτει τη χρονική περίοδο από τους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του Ιουστινιανού. Τώρα προτείνεται η συνολικότερη αναμόρφωση της διδακτέας ύλης που θα καλύπτει πλέον την περίοδο από το 1880 ως σήμερα.
■ Για τη Γ’ Δημοτικού: Σήμερα διδάσκονται βασικά στοιχεία από την ελληνική µυθολογία (η δηµιουργία του κόσµου, η Τιτανοµαχία, οι θεοί και οι θεές του Ολύµπου, ο Προµηθέας, η Πανδώρα, ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, οι Αθλοι του Ηρακλή, ο Θησέας, η Αργοναυτική εκστρατεία και ο Τρωικός πόλεµος). Προτείνεται πλέον η διδασκαλία των αρχαιοελληνικών µύθων µε αναφορές και συνδέσεις µε µύθους άλλων λαών και η ερµηνευτική τους αποδέσµευση από τις πολιτικές, στρατιωτικές, ιδεολογικές και πολιτισµικές διαδικασίες των προϊστορικών κοινωνιών.
■ Για τη Δ’ Δημοτικού: Σήμερα διδάσκεται η Αρχαία Ελληνική Ιστορία από τη Γεωµετρική Εποχή ως την άνοδο της Ρώµης (η Αθηναϊκή Δηµοκρατία, η Αθήνα και η Σπάρτη, οι Περσικοί πόλεµοι, ο Πελοποννησιακός πόλεµος, ο Χρυσός Αιώνας του Περικλή, τα έργα στην Ακρόπολη, η άνοδος της Μακεδονίας, ο Μέγας Αλέξανδρος και η κατάκτηση της Ανατολής). Το ΙΕΠ προτείνει τη διδασκαλία της οικογενειακής, της προφορικής και της τοπικής Ιστορίας, όπως επίσης και των στοιχείων της θεµατικής Ιστορίας.
■ Για την Ε’ Δημοτικού: Σήμερα οι μαθητές διδάσκονται την άνοδο της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας και τις σχέσεις των Ρωμαίων µε τους Ελληνες, τη µετάβαση από τη Ρωµαϊκή στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, την Κωνσταντινούπολη και την ιστορία του βυζαντινού κράτους και την Αλωση. Η καινούρια πρόταση είναι να διδαχθούν την ιστορική εξέλιξη από την Προϊστορία έως την οθωµανική κατάκτηση. Λόγω του µεγάλου χρονικού εύρους της περιόδου, όμως, το μάθημα θα εστιάζει στις σηµαντικές κοινωνικές και πολιτισµικές αλλαγές που συντελούνται στο πέρασµα των αιώνων και λιγότερο στην εξέταση συγκεκριµένων προσώπων ή γεγονότων.
■ Για τη ΣΤ’ Δημοτικού: Η σημερινή διδακτέα ύλη περιλαμβάνει τις εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τους νεότερους χρόνους (Αναγέννηση, Ανακαλύψεις, Διαφωτισµός, οι Δάσκαλοι του Γένους, Επανάσταση του 1821). Πλέον προτείνεται η ιστορική εξέλιξη από τον 15ο αιώνα έως τη σύγχρονη εποχή, με έµφαση στις σηµαντικές τεχνολογικές, κοινωνικές και πολιτισµικές αλλαγές και λιγότερο στην εξέταση συγκεκριµένων προσώπων ή γεγονότων, µε την εξαίρεση της ίδρυσης του ελληνικού κράτους και των δύο Παγκοσµίων Πολέµων.
http://www.pronews.gr/portal/20170502/genika/istoria/70/paraharaxi-tis-istorias-apo-yp-paideias-ta-skopia-makedonia-kai-o
Aυτή είναι η πρόσφατη θέση (Γενάρης του 2020) του Αντώνη ΛΙΑΚΟΥ για τα ελληνοτουρκικά και την πρόσφατη υπογραφή του συμφώνου μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου και Ισραήλ για τη δημιουργία του Eastmed.
Μια θέση που ελάχιστα απέχει από την άποψη της τουρκικής διπλωματίας και προφανώς βρίσκεται στο ακριβώς αντίθετο σημείο από την επίσημη θέση του ΣΥΡΙΖΑ, στο οποίο κόμμα ευελπιστεί να ενταχθεί μέσω της λεγόμενης «Προοδευτικής Συμμαχίας».
Σίγουρα δεν είναι μια θέση που προέρχεται από την ΕΑΜική παράδοση. Ιστορικά περισσότερο θα μπορούσε να εντοπιστεί η απαρχή της στο ντεφετισμό (που έφτασε στα όρια του δωσιλογισμού) του Πουλιόπουλου και του Γιωτόπουλου (που αρνήθηκε την ανάγκη Εθνικής αντίστασης στους Γερμανούς κατακτητές)…
Για τις θέσεις αυτές εκπλήσσονται ίσως μόνον όσοι αγνοούν την πορεία του συγκεκριμένου ρεύματος ιδεών -που σήμερα στεγάζει τους Αρνητές της Γενοκτονίας και είναι υπεύθυνο της εκχώρησης του προσφυγικού κινήματος Ιστορικής Μνήμης στη Δεξιά. Ένα ρεύμα που προέρχεται από τη σημιτική περίοδο -την πλέον διεφθαρμένη εποχή της πολιτικής ζωής της Ελλάδας. Να σημειώσουμε ότι ο ίδιος ο Αντ. Λιάκος, διατέλεσε πρόεδρος του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας (ΟΠΕΚ), που ίδρυσε ο Σημίτης και προσωπικά τον έθεσε επικεφαλής, εκτιμώντας τις θέσεις του αυτές.
Αυτή η θέση μου θύμισε άλλη μια παλιότερη «σοφή ιδέα» του Αντώνη Λιάκου, όταν εν μέσω της κρίσης επιζητούσε έναν
ΝΕΟΤΟΥΡΚΟ για να σώσει την Ελλάδα. Άραγε ένας ιστορικός του λιακικού μεγέθους δεν γνώριζε ότι οι Νεότουρκοι ήταν ένα ακροδεξιό, ρατσιστικό μιλιταριστικό ρεύμα που έπνιξε στο αίμα τις μειονότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατρίας;;;
.