Οικονομικές κρίσεις και εθνική ανεξαρτησία

ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΛΜΕΡ

♦ Η συμβατική σοφία υποστηρίζει ότι η δημοσιονομική κατάρρευσις ενός κράτους συνεπάγεται συνήθως τον περιορισμό της εθνικής του κυριαρχίας.

Αν και τα δύο «μεγέθη», Οικονομική Κρίσις και Εθνική Ανεξαρτησία, δεν είναι εννοιολογικώς εξηρτημένα, εις σχέσιν αιτίου προς αιτιατόν, εν τούτοις το πρόσφατον παράδειγμα της Ελλάδος επιβεβαιώνει εκ πρώτης όψεως τον ισχυρισμόν.

Ουδέποτε άλλοτε η χώρα μας υπέστη τόσην απώλεια της εθνικής της κυριαρχίας, όσον όταν διεσώθη από της χρεωκοπίας το 2010 εις σημείον μάλιστα που να μην δύναται σήμερον να ξεφύγει από της «παγίδα λιτότητος».

Αντιθέτως, το παράδειγμα της Αργεντινής το 2001 και της Ισλανδία το 2008, αποδεικνύει ότι μία χώρα ημπορεί να έχει χρεωκοπήσει και να διατηρήση την εθνική της κυριαρχία ανέπαφη, ούτως ώστε να εκφύγη της «μαύρης τρύπας λιτότητος» και να επαναλάβη την διαδικασία της οικονομικής αναπτύξεως.

Η Αργεντινή αναπτύσσεται σήμερον μ’ ετήσιον ρυθμόν 3% και η Ισλανδία επανήλθε στις αγορές κεφαλαίων και δεν επτοήθη από τον Βρεταννικόν στόλον, όταν οι Ισλανδικές Τράπεζες ηρνήθησαν να καταβάλουν τις καταθέσεις Βρεταννών και Ολλανδών.

Απομένει όμως ν’αποδειχθή εάν η εγγενής έλλειψις εθνικής ανεξαρτησίας μιάς χώρας και η χαλάρωσις αυτογνωσίας του λαού της ευθύνονται διά την εκδήλωσιν της κρίσεως εις ολόκληρον το σώμα της κοινωνίας, ως συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα.

Πρός απόδειξιν, θα εξετάσω:

α) την διαχρονική συσχέτισι ανεξαρτησίας και κρίσεως εν Ελλάδι αν τα δύο είναι οι όψεις του ιδίου νομίσματος,

β) την κρατούσα γνώμη στην οικονομική θεωρία περί της διαφοράς μεταξύ ατομικής αρετής και δημοσιονομικής ευελιξίας ως εξόδου από της Υφέσεως και

γ) τους υπαρξιακούς κινδύνους εκ της οικονομικής κρίσεως στην χώρα μας και δυνητικούς τρόπους εξόδου εξ αυτής.

Πολιτική γεωγραφία και καχεξία

Η απόκτησις κολοβής εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδος, μετά την ναυμαχία του Ναυαρίνου το 1827 και του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου, με τα περιορισμένα όρια του νεωτέρου Ελληνικού κράτους, δεν επέτρεψε την ανάπτυξι ενός αυτοδυνάμου και αυτάρκους κράτους, ιδίως μετά την δολοφονία του κυβερνήτου Ιωάννου Καποδίστρια.

Ως αποτέλεσμα των ανεξοφλήτων και εν πολλοίς ανεισπράκτων «εθνικών δανείων» της Παλιγγενεσίας, η πρώτη χρεωκοπία του Ελληνικού κράτους εσημειώθη το 1844 με συνέπεια την αποστέρησι σημαντικών πόρων και της αυτοδυνάμου εξωτερικής πολιτικής του τότε πρώτου βασιλέως της Έλλάδος, Όθωνος.

Η πρόωρος ένταξις της χώρας το 1864 στην τότε Λατινική Νομισματική Ένωσι, μαζί με άλλα 6 ευρωπαϊκά κράτη και με τον διμεταλλικόν κανόνα χρυσού-αργύρου συναλλάγματος, κατέληξεν εις φιάσκον.

Η πρώτη απώλεια εθνικής νομισματικής ανεξαρτησίας της χώρας είχεν ως αποτέλεσμα όχι μόνον την επαναφορά της αναγκαστικής κυκλοφορίας της αμετατρεψίμου δραχμής εντός διετίας, αλλά και την αμετάκλητο πρόσδεσι της εξωτερικής πολιτικής της χώρας στο άρμα της Μεγάλης Βρεταννίας.

Η Βρεταννία έθεσεν ως όρον διά την εγκαθίδρυσι της νέας δυναστείας των Γλύξμπουργκ στην Ελλάδα την υποταγήν του θρόνου εις τα κελεύσματα του Φόρεην Όφις στο «Ανατολικόν Ζήτημα», ενώ ο ύποπτος δια φιλορωσσισμόν Όθων έχασε τον θρόνον του.

Της πτωχεύσεως του 1893 προηγήθησαν τα εξωτερικά δάνεια και επηκολούθησε το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Χαριλάου Τρικούπη. Η μοιραία ήττα του ’97 επιβεβαίωσε τον κανόνα να προηγείται της κρίσεως η απώλεια της εθνικής ανεξαρτησίας, με τον διεθνή οικονομικό έλεγχο και την επιβληθείσα λιτότητα του λιτοδιαίτου τότε Ελληνικού λαού!

Η Επανάστασις του 1909 ανέκτησε μέρος της χαμένης εθνικής ανεξαρτησίας, αλλ’ υπό τους Βενιζελείους περιορισμούς της «αναθεωρητικής» και όχι συντακτικής συνελεύσεως, ως απήτησεν ο ξένος παράγων.

Ο εθνικός διχασμός του 1916 ήταν άλλο ένα επεισόδιον περιορισμού της εθνικής κυριαρχίας, με τα δύο Ελληνικά «κράτη», ένα στην Θεσσαλονίκη και το άλλον απομονωμένο εν Αθήναις, αλλά τουλάχιστον η οικονομική κρίσις απεφεύχθη με την απελευθέρωσι της Μακεδονίας. Την απόκτησι δηλαδή «ζωτικού χώρου» υπό της Ελλάδος.

Την επανεμφάνιση της οικονομικής κρίσεως προεκάλεσε η Μικρασιατική Καταστροφή, με δύο αλλεπάλληλες χρεωκοπίες το 1922 και 1924, εξ αιτίας της εμπλοκής της Ελλάδος στον Γαλλοβρεταννοτουρκικό ανταγωνισμό, γιά τον έλεγχο της Συρίας και των πετρελαίων του Ιράκ (βλ.συμφωνία Σάϊκς-Πικώ στο βιβλίο μου ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, εκδόσεις Λιβάνη 2005).

Το παγκόσμιον κράχ του 1928-32 προεκάλεσε νέα χρεωκοπία του Ελληνικού κράτους, εξ αιτίας της αδυναμίας του Ελευθερίου Βενιζέλου να προστατεύσει το εθνικό νόμισμα από την Αγγλική λίρα και τον χρυσούν κανόνα, τον οποίον είχαν επιβάλλει οι ξένοι πιστωτές. Εχρειάσθη η έλευσις του κυβερνήτου Ιωάννου Μεταξά το 1936, δια να ρυθμισθή το δημόσιον χρέος υπό του Κυριάκου Βαρβαρέσου το 1939 στο 45% και άνευ τόκων, με τίμημα πάλιν την απώλεια εθνικής κυριαρχίας και την είσοδο των ́Αγγλων στην Μακεδονία, θανόντος περιέργως του Μεταξά.

Οι τρείς γύροι κομμουνιστικής ανταρσίας, με στόχον την Μακεδονία, προεκάλεσαν την οικονομική κρίσι της περιόδου 1944-49, οπότε η χώρα συνετηρείτο αποκλειστικώς υπό της Αμερικανικής βοηθείας.

Εάν η Ελλάς δεν αντιμετώπιζε την περίοδον αυτή τον θανάσιμον κομμουνιστικόν κίνδυνον, ίσως σήμερον να ήταν περισσότερον ανεξάρτητος και ανεπτυγμένη, ως λχ. η Τουρκία!…

Η νομισματική μεταρρύθμισις των Μαρκεζίνη-Βαρβαρέσσου το 1953, με την υποτίμησι της νέας δραχμής κατά 50% στην ισοτιμία των 30 δρχ. ανά δολλάριον, άνοιξε τον δρόμον πρός μίαν άνευ προηγουμένου αναπτυξιακή πορεία της χώρας (6% μ.ό. αναπτύξεως του ΑΕΠ με χαμηλόν πληθωρισμόν).

Η ταχεία οικονομική ανάπτυξις διήρκεσε τουλάχιστον μέχρις του 1974, οπότε πάλιν η μειοδοσία της εθνικής κυριαρχίας, με τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων αυτήν την φορά κι όχι τους συνήθεις υπόπτους πολιτικούς, με τους Μπονάνον, Αραπάκη και Παπανικολάου υπευθύνους γιά την Κυπριακήν ήττα, και επανήλθεν ο παλαιοκομματισμός μ’ όλα τα οικονομικά δεινά: της «σοσιαλομανίας» του Συντάγματος του 1975,της «αρχής ενός ανδρός» του εν μειοψηφία πρωθυπουργού και της αστυφιλίας – προξένων της ευρωκρίσεως. Προηγήθη η δήλωσις απωλείας εθνικής ανεξαρτησίας υπό του Κων/νου Καραμανλή «ανήκομεν εις την δύσιν».

Μετά την εκλογή του ΠΑΣΟΚ το 1981 στην εξουσία, εσπάρη ο σπόρος της εθνικής χρεωκοπίας υπό του Ανδρέα Παπανδρέου και των επιγόνων του, ενώ εχάθη η αυτοδιάθεσις των Ελληνοκυπρίων -ελπίζω όχι διά παντός.

Εδώ πρέπει ν’ αναφέρω και τις ευθύνες του Ελληνικού λαού γιά τις αλλεπάλληλες χρεωκοπίες: η «γενεά του Πολυτεχνείου» και τινές απόφοιτοι του Κολλεγίου ευθύνονται εμμέσως πλήν σαφώς διά την μεταβολήν του Ελληνικού κράτους ως μη-λειτουργικού, κατά τον χερ Γιούργκεν Φίτσεν της Γερμανικής Τραπέζης.

Παρά το γεγονός ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου εσύρθη στα δικαστήρια το 1989 γιά το σκάνδαλον Κοσκωτά και διέπραξε πολλά ατοπήματα αν όχι εγκλήματα, εψηφίσθη υπό του Ελληνικού λαού και το 1993. Το ΠαΣοΚ εκυβέρνησε την χώρα τουλάχιστον κατά το ήμισυ της τελευταίας 30ετίας με δανεικά και κατασπατάλησε κοινοτική βοηθεία 100 δις ευρώ, διά την εξαγοράν της λαϊκής ψήφου η οποία του εδόθη ανεπιφυλάκτως. Η ΝΔ εμιμήθη το Πασόκ επαξίως όταν το 2003 επανήλθε στην εξουσία….

Η έλλειψις αυτογνωσίας των ψηφοφόρων αποτελεί το ισοδύναμον της δημοσιονομικής κραιπάλης εις προσωπικόν επίπεδο ή όπως είπεν λίαν επιγραμματικώς ο κ. Θόδωρος Πάγκαλος «μαζί τα φάγαμε».

Τώρα όμως καλούμεθα να πληρώσουμε το χρέος χωριστά: Οι φορολογούμενοι αμέσως και οι μετέχοντες στην Λίστα Λαγκάρντ, κατόπιν ερεύνης του ΣΔΟΕ.

Η λησμοσύνη της Κεϋνσιανής Θεωρίας

Στην σημερινήν οικονομικήν θεωρίαν, εξ άλλου, επικρατεί η Κεϋνσιανή άποψις (Πώλ Κρούγκμαν και Νομπελίστας Στήγκλιτζ αλλά και Μίλτων Φρήντμαν) ότι το κράτος οφείλει ν’ αυξάνει τις δημόσιες επενδύσεις και να μειώνει τους φόρους, όταν η οικονομία εισέρχεται στην φάσι της Υφέσεως, πολλώ δε μάλλον της Καταπιέσεως (Depression).

Επίσης, έχει γίνει ακαδημαϊκώς αποδεκτόν ότι ένα αποθεματικόν νόμισμα ως το ευρώ δεν αρμόζει γιά όλες τις εθνικές οικονομίες (one size fits all). Χώρες με διαφορετικόν βαθμόν εξειδικεύσεως στις εξαγωγές, απασχόλησι, πληθωρισμόν, επιτόκια και δημοσιονομική πειθαρχία χρειάζονται κυμαινόμενες ισοτιμίες.

Διαφορετικά, το ενιαίον νόμισμα οδηγεί τα κράτη-μέλη εις οικονομικήν διαταραχήν, δημοσιονομικά και εμπορικά ελλείμματα, εν τέλει δέ εις διόγκωσι της Ανεργίας (βλ. σχ. «Ευρώ, η Γιγάντωσι της Ανεργίας» υπό του γράφοντος, εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ του 2000(!)).

Σήμερον, η ευρωζώνη έχει 20 εκατομμύρια ανέργους και ορισμένες χώρες, ως η Ισπανία και η Ελλάς, υποφέρουν από ανεργία άνω του 25% του ενεργού πληθυσμού. Άρα η απώλεια εθνικής οικονομικής πολιτικής, η οποία εκχωρείται εις Βρυξέλλας και κυρίως εις την Φραγκφούρτη, όπου εδρεύει η πανίσχυρος και ήκιστα δημοκρατική Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αποτελεί άμεσο παράγωγον της χρηματοπιστωτικής κρίσεως εις Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρον και Ελλάδα, μετά το 2009.

Προβάλλεται ενίοτε ψευδο-ηθικώς η ένστασις ότι στην κρίση συνέβαλον τα ίδια τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, με την χαλαρή δημοσιονομική πολιτική των και την απώλειαν ανταγωνιστικότητος. Και ναί μεν το τελευταίον αποτελεί «παράπλευρη απώλεια» του ενιαίου νομίσματος, αλλά κάθε χώρα αντιμετωπίζει ανομοία κρίσι με διαφορετικά χαρακτηριστικά: η Ιρλανδία λόγω καταρρεύσεως της Αμερικανικής «Λήμμαν Μπράδερς» το 2008, η Πορτογαλία λόγω της σοβαράς επιβραδύνσεως της αναπύξεως, η Ισπανία από την υπερέκθεσι των τραπεζών στα στεγαστικά δάνεια, η Ιταλία εξ’ αιτίας της αυξήσεως των διαφορικών επιτοκίων εις αδιατήρητα επίπεδα του δημοσίου χρέους, η Κύπρος διότι είχε την απρονοησίαν αγοράς Ελληνικών ομολόγων υψηλής αποδόσεως που περιεκόπησαν κατά 85% και η Ελλάς λόγω της αδυναμίας εξυπηρετήσεως του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που το 2008 είχε φθάσει το 12% του ΑΕΠ.

Υποστηρίζεται υπό τινών (βλ. Dr. Bekakos, Dr. Karkamanis and Anastasios Retzios, Phd: stenisk στο gmail.com) ότι η Ελληνική κρίσις δεν οφείλεται τόσον στην διαφθορά, τον υπερπληθυσμό των δημοσίων υπαλλήλων και στην πολιτική πελατείαν αλλά στο γεγονός ότι οι επενδυτές των Ελληνικών ομολόγων ηρνήθησαν να τα αγοράσουν με απόδοσιν κατωτέρα του 7%.

Παρενθετικώς λέγεται ότι οι ανησυχίες των αγορών το 2009 γιά τις αδυναμίες της Ελληνικής οικονομίας αναφέρονται στην εξαιρετικώς χαμηλή συσσώρευσι κεφαλαίου, στην αποπένδυσι της παγκοσμιοποιήσεως και στην απώλεια ανταγωνιστικότητος, λόγω των ισχυρών συνδικάτων που δεν εδέχθησαν τις προσαρμογές που απαιτούσε το ευρώ.

Ορθώς! Αλλά οι αδυναμίες αυτές απαντώνται και σε άλλες χώρες που δεν επτώχευσαν τουλάχιστον μέχρι σήμερον, ως η Γαλλία και η Αυστρία. Αν και μερικές από τις αιτίες της Ελληνικής νόσου είναι υπαρκτές, δεν επαρκούν, εν τούτοις, να εξηγήσουν την σφοδρότητα της οικονομικής κρίσεως που εισέρχεται στο 5ον έτος της, με απώλεια του ενός τετάρτου του εθνικού προϊόντος- πρωτοφανή γιά ειρηνική περίοδο. Υποπτεύομαι ότι άλλον ήταν το αποφασιστικό αίτιο της Ελληνικής κρίσεως και δή η έλλειψις επαρκούς σθένους της κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή το 2009 εν συνδυασμώ με την απώλεια εθνικής νομισματικής ανεξαρτησίας το 2002, όταν η χώρα υιοθέτησεν το οθνείον νόμισμα, το ευρώ, υπό του αλήστου μνήμης Κώστα Σημίτη…

Όταν τον Ιανουάριο του 2009 ενεφανίσθησαν οι πρώτες δυσκολίες χρηματοδοτήσεως του δημοσίου χρέους, η τότε κυβέρνησις Καραμανλή, αντί να προβή εις αύξησιν της αποδόσεως των ομολόγων άνω του 7% και να δανεισθή όλες τις λήξεις ομολόγων του έτους ως και του 2010 (περίπου 35 δις. ευρώ, δανείου απολύτως εφικτού πρό της κρίσεως) και εν συνεχεία να χαράξη περιοριστικόν προϋπολογισμόν με πρωτογενές πλεόνασμα, προσέφυγε στην ευρωπαϊκήν βοήθεια.

Τον Αύγουστο του 2009, οι Καραμανλής και Αλογοσκούφης επεσκέφθησαν τον Ζαν-Κλωντ Τρισσέ, διοικητή της ΕΚΤ, και του εζήτησαν χρηματοδοτική στήριξη. Ο κ. Τρισσέ υπεκρίθη ότι δεν υπάρχει πρόβλημα αναχρηματοδοτήσεως της Ελληνικής οικονομίας – αρκεί να εκδοθούν τα αντίστοιχα Ελληνικά ομόλογα, να δοθούν στις εμπορικές τράπεζες και αυτές να τα προεξοφλήσουν στην ΕΚΤ, με τις συνήθεις διαδικασίες.

Όταν το γεγονός της μολύνσεως των Ελληνικών τραπεζών με «τοξικά χαρτιά» εγνώσθη, οι αγορές κεφαλαίου «εκουμπώθησαν» κατά το κοινώς λεγόμενον, κι έπαυσαν να παρέχουν ρευστότητα στην διατραπεζικήν αγορά.

Ο Κώστας Καραμανλής έχασε εν συνεχεία τις εκλογές του Νοεμβρίου, τις οποίες εκέρδισεν αδοκήτως ο Γιώργος Παπανδρέου, με σύνθημα «λεφτά υπάρχουν». Όταν τον Ιανουάριο 2010 απεδείχθη ότι τα ταμεία του κράτους ήσαν άδεια και η Ελλάς παρομοιάσθη με το «ναυάγιον του Τιτανικού», η κυβέρνησις ΓΑΠ οδηγήθη τον Μάρτιον του 2010 στα Καυδιανά Δίκρανα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που η Ε.Ε. το ανέμειξε στην Ελληνική κρίσι, εξ αιτίας των ιδεοληπτικών αδυναμιών αλλά και σκοτεινών σκοπιμοτήτων, ενώ η υπόθεσις του Ελληνικού χρέους θα ημπορούσε να διακανονισθή «ενδοοικογενειακώς».

Πώς; Με την παροχή ρευστότητος στο Ελληνικό δημόσιον υπό της ΕΚΤ, με εγγύησι των 16 κρατών μελών της Ευρωζώνης και την δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος στον Ελληνικόν προϋπολογισμόν συν τω χρόνω και όχι «εδώ και τώρα», όπως προέβλεπε το πρώτο Μνημόνιο.

Η αναλαβούσα την Ελληνική υπόθεσιν Τρόϊκα, υπό την διεύθυνσι του ανθρωποφάγου ΔΝΤ, αξίωσε σειρά παραχωρήσεων της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδος γιά να εγκρίνη την χορήγησι των … διασωστικών δανείων πρός την Ελλάδα. Η κυβέρνησις ΓΑΠ ευρέθη πρό διλήμματος: είτε να κηρύξει πτώχευσι και να γυρίσει στην δραχμή με εξωτερική υποτίμησι είτε να αποδεχθή τους όρους της Τρόϊκα, που «τρώη τα παιδιά της» με την εσωτερική υποτίμησι.

Οι περισσότεροι όροι της Τρόϊκα είναι άσχετοι με την αποπληρωμή του Ελληνικού χρέους, το οποίον από 109% του ΑΕΠ το 2009 ηυξήθη στο 190% το 2012, στα 356 δις. ευρώ, παρά την περικοπή του ιδιωτικού χρέους κατά 150 δις.ευρώ. Καί τούτο λόγω του αναδανεισμού του χρέους, του ανατοκισμού με υψηλά σχετικώς επιτόκια και της συρρικνώσεως του ΑΕΠ.

Η «παγίδα λιτότητος», στην οποίαν εισήλθε ο Ελληνικός λαός εξ αιτίας της αναμίξεως του ΔΝΤ, προεκάλεσε πτώσι της απασχολήσεως, λόγω των παρανοϊκών φόρων και της καταστροφής του πιστωτικού συστήματος.

Η μείωσις του ΑΕΠ τα τρία τελευταία χρόνια υπολογίζεται σε 25-27% και ένα άλλο μείον 5% αναμένεται εφέτος. Ούτως, η ανεργία εξετοξεύθη από 8% το 2009 στο 27% του ενεργού πληθυσμού στα τέλη του παρελθόντος έτους και 1,5 εκατομμύρια ́Ελληνες αντιμετωπίζουν το φάσμα της πείνης όπως επί Κατοχής!

Οι τοπικοί συνεργάτες της Τρόϊκα απεδέχθησαν την εκχώρησι εθνικής κυριαρχίας εις Ευρωπαίους υπαλλήλους, στον Δανό Πώλ Τόμσεν, τον Αυστριακό Κλάους Μαζούχ και τον Γερμανό Ματίας Μάρς. Εγκατέστησαν στην Αθήνα τον κομμισσάριο Ράϊχενμπαχ και τον Γερμανό υφυπουργό Φούχτελ στην Θεσσαλονίκην, ενώ την φύλαξη των Ελληνικών συνόρων ανέλαβε η πολυεθνική ΦΡΟΝΤΕΞ.

Στις τρείς μεγαλύτερες Ελληνικές Τράπεζες, Εθνική, Άλφα και Πειραιώς διωρίσθησαν Κοινοτικοί επίτροποι.

Συγχρόνως με την συγχώνευση εθνικών πόρων και εισοδημάτων, το ΤΑΙΠΕΔ ανέλαβε υπό τον άμεσο έλεγχο της Τρόϊκα διά την αποπληρωμήν του χρέους, που είναι ωστόσον αδιατήρητο στα σημερινά ύψη του..

Όταν και οι πρόσοδοι και από τους μελλοντικούς υδρογονάνθρακες αναληφθούν από την Τρόϊκα, τι θ’ απομείνει διά να ζήση ο Ελληνικός λαό;

Απάντησις: όσα διασώσει η ανάκτησις της εθνικής κυριαρχίας, η απώλεια της οποίας σχεδόν προκάλεσε κάθε μείζονα ή ελάσσονα οικονομική κρίσις στην χώρα μας. Η ανάκτησις της εθνικής ανεξαρτησίας ίσως αποτελεί μοναδική βιώσιμον διέξοδον απ’το σημερινόν Ελληνικό αδιέξοδο. Αλλ’ η μετάβασις αυτή είναι μία άλλη ιστορία, ως θα έλεγεν ο Κήπλινγκ. Αν θέλετε, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε, το πώς και πότε.