Εσύ είσαι ο επόμενος...τι δεν καταλαβαίνεις;

 

του Γιώργου Τσιτσιμπή

Τραγικές καταστάσεις, για πρόσωπα και οικογένειες, κλιμακώνονται τον τελευταίο καιρό. Δεν ξέρω αν υπάρχει διαβάθμιση στην τραγικότητα, αν μπορεί να γίνει ακόμα πιο τραγικό κάτι, αλλά φαίνεται  πως για κάποιους υπάρχει ακόμα περιθώριο. Πώς αλλιώς να προσεγγίσεις την επιλεκτική  απάθεια ορισμένων που έχουν ακόμα το κουράγιο απλώς να παρακολουθούν τις εξελίξεις, χωρίς τόση δα συμμετοχή στην αντίσταση της λαίλαπας;

Κινητοποιήσεις πενιχρής συμμετοχής για το απόλυτο κακό, για “τον ξαφνικό θάνατο”, που έλαχε σε κάποιους. Και αντί ο “κάμπος να πάρει φωτιά”, οι αντιδράσεις περιορίζονται κυρίως στους πληγέντες. Ο πολύς κόσμος, συμπάσχει ψυχικά αλλά απέχει σωματικά, από κάθε είδους αλληλεγγύη, από κάθε πρακτικό μέτρο που θα μπορούσε να στείλει ένα μήνυμα, κι όχι μόνο, πως είμαστε όλοι μαζί, πως δεν πάει άλλο. Μα είναι μαθηματικώς βέβαιο, πως αύριο, ίσως και αργά σήμερα, θα είσαι εσύ ο επόμενος. Κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο. Κι όμως οι περισσότεροι απλώς κοιτούν την συγκέντρωση, την πορεία που περνάει. Χάθηκε εντελώς αυτό το μικρό προθετικό μόρφημα -συν- που κάνει τις λέξεις να νοηματοδοτούνται με το μαζί:  συν-άνθρωπος, συν-άδελφος, συν-τοπίτης, συν-αγωνιστής, συν-οδοιπόρος...

Τραγικές φιγούρες οι υποαπόλυση συνάνθρωποί μας που κινούνται δυναμικά στις συγκεντρώσεις. Ακόμα πιο τραγικό, ότι πολλές από αυτές τις φιγούρες δεν τις είχαμε αισθανθεί τόσο κοντά μας σε ανάλογες περιπτώσεις διαμαρτυρίας του πρόσφατου παρελθόντος. Τραγικότερο όλων, ότι υπάρχουν ακόμα κάποιοι που μένουν στα σπίτια τους ή φευ! στις διακοπές τους και περιμένουν η μοίρα τους να συνδιαφορφωθεί από την αγωνιστικότητα των υπολοίπων. Αυτοί γεννήθηκαν βολεμένοι. Ανέθεσαν στους άλλους να τους σώσουν. Κι αλίμονο αν δεν το κάνουν καλά. Άσε που ίσως πιστεύουν πως κάποιο μαγικό μέσο θα τους σώσει κι αυτή τη φορά. Έχει ο Θεός!!! Τόση μοιρολατρία; Είναι δυνατόν;

Κι όμως, εδώ φαίνεται η δύναμη της εκπαίδευσης. Με αρνητικό πρόσημο αλλά εμφανή αποτελέσματα. Είναι δεκαετίες αυτή η διαπαιδαγώγηση του ατομικισμού, της ρουσφετολογίας, της μη αλληλεγγύης, της μη αξιοκρατίας,  και τόσων άλλων... Και τα αποτελέσματα φαίνονται, δυστυχώς, στις πιο κρίσιμες στιγμές. Όπου κι αν ψάξεις, στην αρχαία γραμματεία, στη χριστιανική διδασκαλία, στην ουμανιστική παιδεία, θα βρεις παροτρύνσεις για το όλοι μαζί. Η διαπαιδαγώγησή μας  όμως επέλεξε το ατομικό κι όχι το συλλογικό. Το “εγώ” κι όχι το “εμείς”.  Και τα αποτελέσματα τα βιώνουμε με τραγικό τρόπο σε ενεστώτα χρόνο. Απ' όλο το Ευαγγέλιο της επαναστατικής αγάπης, κράτησαν τις δικαιολογίες: “Αγρόν ηγόρασα, και έχω ανάγκην εξελθείν, και ιδείν αυτόν. Ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε, και πορεύομαι δοκιμάσαι αυτά. Γυναίκα έγημα, και δια τούτο ου δύναμαι ελθείν.”

Απ' την άλλη, ο παππούς μας ο Αριστοτέλης έλεγε πως ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και δεν μπορεί να ζει μόνος, χρειάζεται και τους άλλους. Τι και αν το έλεγε. Αυτό που βιώναμε για δεκαετίες, ως υποκείμενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο σύνολό της (με φανερά και κρυφά αναλυτικά προγράμματα) ήταν το: “ξέρεις ποιος είμαι εγώ;” “ξέρεις ποιον έχω εγώ;” . Δεν με νοιάζει, “έρποντας και γλείφοντας και με τα κέρατά μου” (συνήθως κομματικά και δημοσιοσχεσίτικα)  θα καταφέρω να φτάσω τους υψιπετείς αετούς, έλεγε ο σαλίγκαρος. Αυτά για να συνειδητοποιήσουμε το τραγικό σημερινό αδιέξοδο της μοναχικής διεκδίκησης του βολέματος.

'Ηρθε το τέλος αυτής της εποχής. Ας το καταλάβουμε έστω και στο “και πέντε”.

Μόνο όλοι μαζί μπορούμε να απελευθερώσουμε τη χώρα.

...Όταν παίρνανε τους άλλους, δεν αντέδρασα...

'Οταν ήρθαν να πάρουν εμένα,

δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει...

                                                                                                 (Πάστορας Martin Niemöller)