18 Μαΐου 2025

Η βασίλισσα των Απλωμάτων

Του Βασίλη Λαμπόγλου 

«Ήμουν ακόμα φοιτητής, καλοκαίρι του 1972 και ξεκινάμε μια ανασκαφή στη Νάξο στο Πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο των  Απλωμάτων, της 3ης χιλιετίας π.Χ..

Την εποχή εκείνην οι Κυκλάδες βασανίζονταν από την αρχαιοκαπηλία.
Πλησίαζε περίπου η ώρα το μεσημέρι που τελειώναμε την ανασκαφή…
Βλέπουμε, λοιπόν, να εμφανίζεται ένα κυκλαδικό ειδώλιο. 
Όμως ήταν αργά και δεν προλαβαίναμε να τελειώσουμε τη δουλειά μας και να αδειάσουμε τον τάφο, αλλά φοβόμασταν πως αν αφήσουμε τον μισοτελειωμένο τάφο, οι αρχαιοκάπηλοι θα έκλεβαν τα ευρήματα το βράδυ. 
Λέει, τότε, ο καθηγητής (Ν. Κοντολέοντας): ‘’Πρέπει να προστατεύσουμε τον τάφο. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, πρέπει κάποιος να κοιμηθεί το βράδυ πάνω στον τάφο! 
Ποιος θέλει;’’. 

Σηκώνω το χέρι μου, έτσι όπως ήμασταν νέοι και η εμπειρία αυτή ήταν πρωτοφανής… Κοιμήθηκα, λοιπόν, σαν πουλάκι όλο το βράδυ μέσα σε έναν Πρωτοκυκλαδικό τάφο, στον οποίον υπήρχαν κυκλαδικά ειδώλια… Αυτό ήταν το πρώτο μου εύρημα! 


Δε φαντάζεστε πώς ένιωσα την επόμενη ημέρα όταν συνεχίσαμε την ανασκαφή…γεμάτος από όλη αυτήν την εμπειρία και φυσικά από το πολύ όμορφο εύρημα που στολίζει σήμερα το μουσείο της Νάξου. Όποτε πηγαίνω διακοπές το επισκέπτομαι και θυμάμαι όλην αυτήν την περιπέτεια! »

Το μαρμάρινο ειδώλιο της φωτογραφίας (φωτό 2-η  βασίλισσα των Απλωμάτων) ήταν το πρώτο του εύρημα.

-Πρέπει να ήταν Φλεβάρης του 1994. Μάλλον. Έκτο εξάμηνο. 
Μάθημα Τοπογραφία και ανασκαφική. 
Στην βόρεια πλευρά του Παρθενώνα. 
Ο βοριάς κατέβαζε άγριο κρύο από την Πάρνηθα. 
Ο Πάνος Βαλαβάνης όρθιος πάνω σε κάποιο μάρμαρο με τον μπερέ στο κεφάλι και το παλτό να ανεμίζει, να διδάσκει με ερωταποκρίσεις. 
Πολλοί φοιτητές τριγύρω του παγωμένοι, σκυφτοί, χωμένοι στα μπουφάν μας, κολλητά ο ένας στον άλλο σαν πρόβατα για να ζεσταθούμε. 
Κανείς όμως δεν έφευγε, μην και χάσουμε καμιά κουβέντα! 
Λέει ο Βαλαβάνης, πάμε τώρα στην άλλη πλευρά... 
Φτάνουμε στην άλλη πλευρά του ναού... Θαύμα! Νηνεμία, αίσθηση +5°C πιο ζεστά! 
Οι λαιμοί βγήκαν από τα μπουφάν, όλες και όλοι νιώσαμε όμορφα. 
Ο Βαλαβάνης μας κοίταζε και χαμογελούσε. Καταλάβατε λέει γιατί οι αρχαίοι έχτιζαν στη νότια πλευρά των λόφων?

Αγαπημένε μας δάσκαλε! 
Θα σε θυμόμαστε πάντα για το βιωματικό σου μάθημα, το οξύ σου πνεύμα, το ενδιαφέρον σου για όλες και όλους, την ευρυμάθεια και το χιούμορ σου!
(Stamatis Bonatsos)

Αυτός ο Άνθρωπος ήταν ο Πάνος Βαλαβάνης αγαπητός σε παιδιά,μαθητές και φοιτητές.
Ενας από τους σημαντικότερους Ελληνες αρχαιολόγους, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με πλούσιο συγγραφικό, ερευνητικό και ανασκαφικό έργο (μεταξύ άλλων εντόπισε στον αρχαίο ελαιώνα της Ιτέας τα ίχνη του αρχαιότερου σωζόμενου ιπποδρόμου στην Ελλάδα). 

Νιώθω την ανάγκη όχι μόνο του αποχαιρετισμού, αλλά και την έντονη αίσθηση της εξακολουθητικης έλλειψης φωτεινών μυαλών και ψυχών που δόθηκαν ακέραια και καθαρια σε ότι "υπηρέτησαν".

Στο Φως Κύριε Πάνο Βαλαβάνη.
Η πατρίδα ευγνωμονουσα...



ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/p/1H4ZxqLkad/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.