Η ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ 13ΩΡΟΥ

Η ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ 13ΩΡΟΥ: 

ΠΩΣ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη 

Η ψήφιση του 13ωρου δεν είναι απλώς ένα εργασιακό μέτρο.

Είναι, αν το δούμε με ψυχοπολιτικούς όρους, σύμπτωμα μιας συλλογικής εξουθένωσης που έχει κανονικοποιηθεί.

Η ελληνική κοινωνία, μετά από δεκαετίες κρίσεων, μνημονίων και ενοχών, έχει μάθει να μετρά την αξία της με το πόσο αντέχει — όχι με το πόσο ζει.

Αυτή η εσωτερικευμένη βία είναι το έδαφος όπου ανθίζει μια άλλη, πιο ύπουλη μορφή βίας: η ψευδαίσθηση της αυτοφροντίδας.

Το παράδοξο της αυτοφροντίδας μέσα σε ένα καθεστώς εξάντλησης.

Την ίδια στιγμή που η εργασία γίνεται ατελείωτη και ο χρόνος συρρικνώνεται, μας κατακλύζουν μηνύματα του τύπου:

«Μάθε να αγαπάς τον εαυτό σου»,

«Κάνε self-care»,

«Προστάτεψε τα όριά σου».

Όμως πώς μπορεί να υπάρξει φροντίδα, όταν δεν υπάρχει χρόνος; 

Πώς να θέσεις όρια, όταν κάθε όριο θεωρείται “αντιπαραγωγικό”;

Το 13ωρο δεν επιβάλλει μόνο υπερωρίες — επιβάλλει μια παραμόρφωση του φαντασιακού: ότι η αξία του ανθρώπου βρίσκεται στην αντοχή και στην επίδοση του.

Η φροντίδα γίνεται έτσι μια πολυτέλεια για λίγους ή, χειρότερα, ένα ακόμη καθήκον. Αν δεν “φροντίζεσαι”, φταις εσύ.

Αν εξαντλείσαι, σημαίνει πως δεν κάνεις αρκετή “ενδοσκόπηση”.

Αν καταρρέεις μέσα σου σημαίνει πως δεν έχει αρκετή "αυτογνωσία". 

Από το “burnout” στο “είσαι αδύναμος”.

Η νεοφιλελεύθερη ψυχολογία έχει καταφέρει κάτι εντυπωσιακό:

να μετατρέψει το συλλογικό τραύμα της εκμετάλλευσης σε ατομική αποτυχία προσαρμογής. 

Αν νιώθεις κουρασμένος, αν δεν αντέχεις, αν νιώθεις κενός —

δεν φταίει το σύστημα· φταις εσύ που δεν “δουλεύεις τον εαυτό σου”.

Ο όρος burnout —μια διάγνωση κοινωνικής εξάντλησης—

εμπορευματοποιήθηκε και έγινε trend στα περιοδικά ευεξίας.

Η θεραπεία που προτείνεται δεν είναι συλλογική αλλαγή,

αλλά ακριβοπληρωμένα retreats και mindfulness apps.

Το αποτέλεσμα; Η αυτοφροντίδα μετατρέπεται σε παυσίπονο της εκμετάλλευσης.

Η αποικιοποίηση του σώματος και της ψυχής

Το 13ωρο θεσμοθετεί μια νέα μορφή σωματικής αποικιοκρατίας:

το σώμα δεν σου ανήκει πια, ανήκει στην παραγωγή.

Η μέρα δεν σου ανήκει, ανήκει στο ΑΕΠ.

Ακόμα και το συναίσθημα σου δεν σου ανήκει: πρέπει να είναι “θετικό”, “ευέλικτο”, “ανθεκτικό”.

Η ψυχή εκπαιδεύεται να πειθαρχεί μόνη της.

Δεν χρειάζεται πια ο καταναγκασμός — υπάρχει η ενοχή που λέει:

“Μην παραπονιέσαι. Όλοι κουράζονται.”

Είναι αυτό ονομάζουμε ψυχική αποικιοκρατία: η εξουσία δεν χρειάζεται να σε δέρνει, αρκεί να σε πείθει να εξαντλείσαι ευγενικά.

Ο χρόνος που δεν ανήκει σε κανέναν

Το τραύμα του 13ωρου δεν είναι μόνο σωματικό. Είναι πρωτίστως τραύμα σχέσης.

Όταν ο άνθρωπος δεν έχει χρόνο να δει τα παιδιά του, να μοιραστεί, να ξεκουραστεί, παύει να υπάρχει ως υποκείμενο σχέσης και μετατρέπεται σε μηχανισμό απόδοσης. Η κοινωνία χάνει το θεμέλιό της: τη δυνατότητα συναισθηματικής παρουσίας.

Το αποτέλεσμα είναι η ψυχρή, μοναχική παραγωγικότητα —

ένα ανθρώπινο είδος που λειτουργεί, αλλά δεν νιώθει.

Η ψευδαίσθηση της “αυταγάπης”

Η “αυταγάπη” προτείνεται σήμερα σαν ψυχολογικό γιατρικό,

αλλά όταν αποσπάται από την κοινωνική πραγματικότητα,

γίνεται μορφή αυτοενοχοποίησης. 

Είναι σαν να λες σε έναν άνθρωπο που πνίγεται:

“Αγάπα τον εαυτό σου και πάρε βαθιά ανάσα” —

ενώ του κρατάς το κεφάλι μέσα στο νερό.

Η αληθινή αυταγάπη δεν είναι άσκηση αυτοπειθαρχίας.

Είναι πολιτική στάση που απαιτεί χρόνο, κοινότητα και δικαιοσύνη. Δεν μαθαίνεται με affirmations, αλλά με συλλογική φροντίδα και αλληλεγγύη.

Η επανάσταση της φροντίδας

Το αντίδοτο στο 13ωρο δεν είναι “περισσότερο self-care”.

Είναι η αποκατάσταση του δικαιώματος στη φροντίδα ως κοινωνικού αγαθού. 

Η αναγνώριση ότι το σώμα δεν είναι εργαλείο, αλλά κατοικία του ανθρώπου.

Ότι η ξεκούραση, η τρυφερότητα, η φιλία, η αγάπη —

είναι μορφές αντίστασης σε έναν κόσμο που μας θέλει αποκομμένους.

Καιρός να θυμηθούμε, λοιπόν, ότι μπορούμε.

Ότι δεν είμαστε μηχανές, ότι η ζωή δεν είναι πρόγραμμα παραγωγικότητας, και ότι το πιο ριζοσπαστικό πράγμα σήμερα

είναι να μάθουμε ξανά να φροντίζουμε — μαζί.

Η απάντηση στο 13ωρο δεν είναι να μάθουμε «να κάνουμε self-care τα βράδια» — είναι να θυμηθούμε ότι το να φροντίζεις τον εαυτό σου και αυτούς που αγαπάς είναι πολιτικό δικαίωμα και όχι ατομικό προνόμιο.

Γιατί, η ψυχολογία της αυτοφροντίδας έχει νόημα μόνο

αν εντάσσεται σε μια κοινωνική και πολιτική φροντίδα.

Αλλιώς γίνεται όργανο επιβίωσης του συστήματος και

όχι απελευθέρωσης του ανθρώπου.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/1Cna4r1vqa/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com