Του Παναγιώτη Κατηφέ //
κοινωνιολόγος και Γραμματέας του ΕΣΥΝ
Για να προσεγγίσουμε την κοινωνική προέλευση του φαινομένου της τοξικοεξάρτησης πρέπει καταρχήν να προσεγγίσουμε τον τρόπο δημιουργίας της προσωπικότητας και κατ’ επέκταση της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες που προσπαθούν να προσεγγίσουν τον άνθρωπο αποσπασματικά, ως ένα βιολογικό ον αποσπασμένο από τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές συνθήκες στις οποίες ζει και αναπτύσσεται. Αποσιωπάται το γεγονός ότι η προσωπικότητα συνιστά μια ολοκληρωμένη κοινωνική ποιότητα που το άτομο κατακτά μέσα από τη δραστηριότητα, μέσα από τη συμμετοχή του στις κοινωνικές σχέσεις και όχι με παρθενογένεση. Άρα δεν πρέπει να λησμονούμε ότι βασικό χαρακτηριστικό που διαμορφώνει την ανθρώπινη προσωπικότητα είναι ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον.
Έτσι και στο φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης, αν θέλουμε να το προσεγγίσουμε ολοκληρωμένα, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τις κοινωνικές σχέσεις μέσα στις οποίες αυτό διαμορφώνεται. Ένα φαινόμενο το οποίο συνιστά ακραία μορφή αλλοτρίωσης του ανθρώπου δεδομένου του ότι απομακρύνει τον άνθρωπο από τις πραγματικές του ανάγκες, πόσο μάλλον από τη διεκδίκησή να φέρει τη ζωή στα μέτρα των δικών του αναγκών, απομακρύνει τον άνθρωπο από το ίδιο το κοινωνικό γίγνεσθαι εφόσον η ουσία ορίζει την ίδια του την ύπαρξη αλλά και τις σχέσεις του με την κοινωνία.
Το φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, με την έννοια ότι πάρα πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στη γέννηση και ανάπτυξή του (κοινωνικοί, οικονομικοί, ψυχολογικοί, ιστορικοί, πολιτισμικοί, βιολογικοί κλπ), όπως όλα όμως τα πολυπαραγοντικά φαινόμενα έτσι και αυτό είναι κατεξοχήν κοινωνικό. Εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικοοικονομικό σύστημα το οποίο τελικά ορίζει τις συνθήκες παραγωγής, πώλησης αλλά και κατανάλωσης ναρκωτικών ουσιών.

Σήμερα δεν μιλάμε απλά για το φαινόμενο μόνο της τοξικομανίας αλλά και της πολυτοξικομανίας, δηλαδή την παράλληλη χρήση πάνω από 3 ουσίες, ένα φαινόμενο που η όξυνση της κρίσης τους, οξύνει και αυτό. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτές τις συνθήκες έχουμε μια ραγδαία αύξηση της τοξικομανίας και πολυτοξικομανίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η κρίση φέρνει και περισσότερη χρήση με την έννοια ότι ευνοεί μια σειρά από παράγοντες που αφορούν το άτομο, την οικογένεια και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον οι οποίοι με τη σειρά τους ευνοούν την καταφυγή στη χρήση παράνομων ουσιών, αλλά και άλλες μορφές εξάρτησης, όπως το αλκοόλ και ο τζόγος. Και από εδώ φαίνεται γιατί η χρήση ουσιών και η διάδοσή τους έχει τη βάση στο σημερινό κοινωνικό σύστημα.
Τα στοιχεία στη χώρα μας σήμερα δείχνουν ότι πάνω από το 65% των εφήβων έχει πειραματιστεί με την κάνναβη, ότι έχει τριπλασιαστεί ο αριθμός των μαθητών που συστηματοποιεί τη χρήση της (από 3,4% το 1984 σε 13,5% το 2011), ότι το 8% των μαθητών κάνει συστηματική χρήση κάνναβης, το 1,8% όσων κάνουν χρήση κάνναβης είναι μαθητές Α’ και Β’ Γυμνασίου, ότι έχει μειωθεί η ηλικία πρώτης επαφής με τα ναρκωτικά πριν τα 14 έτη, ότι οι νέες μαθήτριες μπαίνουν πολύ πιο δυναμικά στη χρήση από ότι στο παρελθόν.. Η γενική χρήση ουσιών στην Ελλάδα στους μαθητές είναι 9%, όταν στην ΕΕ είναι 22% και στις ΗΠΑ 36%.
Θα λέγαμε λοιπόν ότι η χρήση ουσιών εκφράζει μια βαθιά κρίση που διαχέεται σε όλα τα πεδία των σημερινών κοινωνικών σχέσεων, έχει βαθιά κοινωνικές αιτίες- εκεί βρίσκεται η μήτρα του προβλήματος – και πλήττει μεταξύ άλλων και τις νεαρές ηλικίες που χάνουν την προοπτική τους και αντανακλάται στην καθημερινότητα της νέας γενιάς.
  • Αντανακλάται δηλαδή στην εργασία, μια εργασία που επιτελείται με κριτήριο το κέρδος και όχι την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, την εργασία που έχει χάσει το περιεχόμενο της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο και της ολοκλήρωσης της προσωπικότητας μέσα από την κοινωνική προσφορά
  • αντανακλάται στον πολιτισμό, έναν πολιτισμό των lifestyle περιοδικών, της υποκουλτούρας και ναρκωκουλτούρας, κατευθυνόμενη κατεξοχήν στις νεαρές ηλικίες,
  • αντανακλάται στην παιδεία και στο εκπαιδευτικό σύστημα των κοινωνικών ανισοτήτων, του διαχωρισμού των μαθητών σε καλούς και κακούς, στον ατομικισμό και στον ανταγωνισμό,
  • αντανακλάται στο σύστημα αξιών όπου οι αξίες της συλλογικότητας δίνουν τη θέση τους, σε θέσεις του τύπου «ο θάνατός σου η ζωή μου», στο κλείσιμο στον εαυτό, στη φυγή από τη πραγματικότητα.
  • Αντανακλάται στην ποιότητα του ελεύθερου χρόνου της νεολαίας, όπου ο αθλητισμός, ο πολιτισμός και η ψυχαγωγία εμπορευματοποιούνται και αντικαθίστανται από αποστειρωμένες και αντιδραστικές μορφές εκτόνωσης.
  • Αντανακλάται στην οικογένεια, τον διαμεσολαβητή ανάμεσα στην κοινωνία και τον άνθρωπο. Η κρίση εξάλλου φέρνει εκτός των άλλων κοινωνική διάλυση, διάλυση των κοινωνικών δεσμών και η οικογένεια γίνεται φορέας της ευρύτερης κοινωνικής βίας.
  • Αντανακλάται στις συνθήκες ζωής και στην γκετοποίηση περιοχών.
  • Αντανακλάται επίσης ότι τα ναρκωτικά είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πιο προσοδοφόρα επιχείρηση παγκοσμίως. Πάνω από 500 δις $ ο ετήσιος τζίρος τους, πάνω από 3δις € ο ετήσιος τζίρος του Άμστερνταμ από τον ναρκωτουρισμό.
  • Αντανακλάται εν κατακλείδι σε κάθε πτυχή της ζωής και των συμφερόντων των νέων ανθρώπων και γι’ αυτό και σήμερα παραμένει το ίδιο επίκαιρο η πάλη ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά να συνδέεται με την υπεράσπιση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων της νέας γενιάς στη ζωή, τη μόρφωση, τον πολιτισμό όπως έθετε και το άρθρο 3 του καταστατικού της ΕΠΟΝ.
Με τη διάδοση των ναρκωτικών, μια ολόκληρη νεολαία διαπαιδαγωγείται να μην σκέφτεται, να μην αγωνίζεται, να μην αντιδρά, να μην αναζητά λύσεις. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες δημιουργούνται αλλοτριωμένες ανάγκες και υπαρξιακά αδιέξοδα. Πολλές φορές η νεολαία βιώνει συναισθήματα φόβου, συναισθήματα ενός αφόρητου και βουβού ψυχικού πόνου. Την ίδια στιγμή, της αποδίδεται η ευθύνη της “ατομικής επιλογής” σε ένα σύστημα όμως που της έχει προδιαγράψει τη γκάμα των επιλογών και την γαλουχεί απλά να επιλέγει κάτι από αυτές και όχι να διεκδικεί τις πραγματικές, αναγκαίες επιλογές. Πόσο μπορεί τελικά η τοξικοεξάρτηση να είναι ατομική και όχι κοινωνική υπόθεση;
Ακόμα και στον τομέα της απεξάρτησης, την περίοδο αυτή ένα μεγάλο μέρος εξαρτημένων ατόμων χάνει το κίνητρό του για θεραπεία και βυθίζεται ακόμα περισσότερο στην παθητικότητα της χρήσης, επειδή νιώθει ότι αν διακόψει τις ουσίες, θα βρεθεί αντιμέτωπο όχι μόνο με τα προσωπικά του προβλήματα, αλλά και με την ανεργία, τον κοινωνικό ρατσισμό και τελικά την απουσία οποιασδήποτε θετικής προοπτικής.
Σήμερα κυρίαρχος και προβαλλόμενος τρόπος αντιμετώπισης της τοξικοεξάρτησης αποτελεί η χορήγηση υποκαταστάτων και όχι το στεγνό πρόγραμμα, η πλήρης αποχή δηλαδή από οποιαδήποτε ναρκωτική ουσία. Τί πιο εύκολο σήμερα σε αυτές τις συνθήκες στέρησης κάθε ανθρώπινου δικαιώματος να αποδίδεται ένα τέτοιο φαινόμενο αποκλειστικά και μόνο στο χρήστη, να ονοματίζεται ο χρήστης άρρωστος ή ψυχικά ασθενής ανάγοντας αποσπασμένα βιολογικούς-ιατρικούς παράγοντες σε μοναδικούς παράγοντες γέννησης του φαινομένου και το ίδιο το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα να αποποιείται των δικών του ευθυνών. Ούτως ή άλλως, παραδοσιακά η ιατρικοποίηση κοινωνικών φαινομένων χρησιμοποιείται προκειμένου να αποκλειστούν κοινωνικές ομάδες, αποδίδοντάς τους χαρακτηριστικά παρέκκλισης από την κυρίαρχη κοινωνική νόρμα και να απομυθοποιηθούν οι πραγματικές αιτίες των φαινομένων. Με αυτό τρόπο νομιμοποιείται στην κοινή συνείδηση το ίδιο το φαινόμενο και αποκλείονται οι φέροντες του φαινομένου, δηλαδή οι χρήστες.
Η υποτίμηση του κοινωνικού χαρακτήρα του φαινομένου είναι επικίνδυνη γιατί καθιστά αποσπασμένα το χρήστη υπεύθυνο για τη χρήση αλλά και γιατί διαμορφώνει τη βάση της αντιμετώπισής του αποσπασματικά – αντιεπιστημονικά – έξω από τις πραγματικές του αιτίες.
Η τοξικοεξάρτηση δεν συνιστά τίποτα άλλο από τη μορφή που παίρνει η δυσφορία σήμερα του ανθρώπου στα αδιέξοδα του, αδιέξοδα που απλόχερα προσφέρει η σημερινή κοινωνία στον άνθρωπο.
Αποτελεί το μέσο για να αποσυρθεί ο χρήστης από μια κοινωνική πραγματικότητα που δεν αντέχει. Η αποσιώπηση του κοινωνικού χαρακτήρα της τοξικοεξάρτησης δεν μπορεί να εξηγήσει αυτή τη δυσφορία ούτε το γεγονός ότι η χορήγηση υποκαταστάτων συνοδεύεται πολλές φορές από το χρήστη και από τη χορήγηση άλλων ναρκωτικών ουσιών όσο η χρήση δεν αντιμετωπίζεται αλλά συντηρείται. Δεν μπορεί επίσης να εξηγήσει τη στενή σχέση που υπάρχει σήμερα ανάμεσα στην ανεργία και τη χρήση ουσιών αλλά και ανάμεσα στην εγκατάλειψη του σχολείου σε μικρές ηλικίες και τη χρήση. Δεν μπορεί να εξηγήσει το γεγονός ότι η χρήση αφορά όλη τη νεολαία, πλήττει σήμερα σε μεγαλύτερο βαθμό τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων που βιώνουν πιο έντονα τις συνέπειες της κρίσης του κοινωνικοοικονομικού συστήματος.
Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία στη χώρα μας που δείχνουν πως οι κοινωνικές αιτιάσεις είναι δομικό στοιχείο για την προτροπή προς την χρήση ουσιών, δηλαδή:
  • Πάνω από το 60% των εξαρτημένων στη χώρα μας ήταν μακροχρόνια άνεργοι πριν τη χρήση
  • Πάνω από το 50% των εξαρτημένων στη χώρα μας έχουν εγκαταλείψει το σχολείο
  • Οι νομοί Πιερίας και Καστοριάς ήταν για δύο συνεχόμενα χρόνια οι νόμοι με την μεγαλύτερη αύξηση της χρήσης στους νέους κάτω των 20 ετών και παράλληλα η νομοί με την μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας στις νέες ηλικίες
  • Την τάση μείωσης – μη συμμετοχής της οικογένειας στην θεραπευτική διαδικασία στα χρόνια της κρίσης
  • Την άνοδο της χρήσης στις μαθητικές ηλικίες και κυρίως στις νέες κοπέλες στα χρόνια της κρίσης
Από την στιγμή που η τοξικοεξάρτηση αποξενώνει το χρήστη, η αντιμετώπισή της δεν μπορεί να γίνει ούτε ατομικά ούτε μονόπλευρα. Η αποξένωση χτυπιέται μόνο μέσα από τη συλλογικότητα και μέσα από το χτύπημα των κατεξοχήν κοινωνικών αιτιών που επικάθονται και στο ψυχισμό του χρήστη, διαμορφώνοντας συγκεκριμένη μοιρολατρική στάση. Η αντιμετώπιση ενός κοινωνικού φαινομένου θέλει επιστράτευση όλης της κοινωνίας. Στην ουσία παλεύοντας ενάντια στην εξάρτηση από τις ουσίες παλεύουμε για την ίδια τη ζωή μας και αυτό δεν είναι ζήτημα και μέλημα ούτε μόνο του χρήστη ούτε μόνο της οικογένειάς του.
Αυτό πρέπει να ξεχωρίσουμε ως στοιχείο που συνοδεύει τη χρήση ουσιών. Τα ναρκωτικά και η εξάρτηση από αυτά δεν είναι απλά η χρήση μιας ουσίας, αλλά συμβολίζει έναν ολόκληρο τρόπο ζωής. Έναν τρόπο ζωής με κυρίαρχο στοιχείο την ατομική φυγή από την πραγματικότητα, την μοιρολατρική στάση για τη ζωή, την παθητική στάση για τη ζωή. Απέναντι σ’ αυτό εμείς πρέπει να αντιτάξουμε τον αγώνα, την πάλη, την διεκδίκηση, την συλλογική πάλη για τη ζωή που μας αξίζει. Αυτό το μήνυμα πρέπει να δίνουμε σε αυτούς που είναι στη χρήση αλλά και σ’ αυτούς που ακόμα δεν έχουν πειραματιστεί με τα ναρκωτικά. Το γεγονός ότι τα ναρκωτικά και η διάδοσή τους είναι σύμφυτο στοιχείο του σημερινού κοινωνικοοικονομικού συστήματος σημαίνει ότι όσο θα υπάρχει ο καπιταλισμός θα υπάρχουν και τα ναρκωτικά ως τρόπος ζωής. Δεν στεκόμαστε όμως μοιρολατρικά σ’ αυτό, αλλά ίσα ίσα συγκεντρώνουμε τα πυρά μας και την πάλη μας στη μήτρα του προβλήματος το ίδιο το σύστημα. Από την άλλη δίνουμε τη μάχη ο χρήστης να αλλάξει τρόπο ζωής, να απαλλαγεί από την εξάρτηση και να ενταθεί ξανά στην κοινωνική ζωή. Απέναντί μας δεν είναι ο χρήστης αλλά το σύστημα που τον έστρεψε στη χρήση.
Για αυτό εμείς ως ΕΣΥΝ προτάσσουμε την ανάγκη της Πρόληψης. Όταν μιλάμε για Πρόληψη δεν αναφερόμαστε απλά στην ενημέρωση, αλλά ολοκληρωμένη Πρόληψη σημαίνει ένας άλλος τρόπος ζωής. Μιλάμε για έναν άλλο τρόπο ζωής που θα ορθώνει αντιστάσεις στη χρήση.
Εδώ αξίζει να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα με το τρίγωνο της εξάρτησης.
Φανταστείτε ένα ισόπλευρο τρίγωνο που στην κορυφή (Α) είναι το άτομο – ο άνθρωπος – η προσωπικότητα, στην κορυφή (Β) οι κοινωνικές σχέσεις του ατόμου – οι συναναστροφές του (πχ οικογένεια, σχολείο, γειτονιά, παρέες, η κοινωνία) και στην κορυφή (Γ) η πιθανή στιγμή που το άτομο μέσα από τις κοινωνικές του σχέσεις θα έρθει σε επαφή με την ουσία.
Εμείς θέλουμε να αποφύγουμε την κορυφή (Γ) δηλαδή την επαφή του ατόμου με την ουσία. Άρα εμείς μπορούμε να παρέμβουμε στις κορυφές (Α) και (Β) δηλαδή στο άτομο – την προσωπικότητα και τις κοινωνικές του σχέσεις.
Από εδώ λοιπόν προκύπτει το ερώτημα: τι προσωπικότητες διαμορφώνουμε – σε ποια κοινωνία;
Διαμορφώνουμε προσωπικότητες με αξίες, στόχους, με συλλογική δράση, με αντιστάσεις σε ότι δεν ικανοποιεί τις ανάγκες τους ή διαμορφώνουμε προσωπικότητες με εξέχον το στοιχείο της ατομικής επιλογής, της παθητικής στάσης για τη ζωή και τα προβλήματα;
Σε μια κοινωνία που βοηθά το νέο άνθρωπο να ολοκληρώνεται ως προσωπικότητα ή σε μια κοινωνία που στερεί την κοινωνική προσφορά μέσα από την εργασία, στερεί την ολοκληρωμένη μόρφωση, τον αθλητισμό και τον πολιτισμό ως δημιουργική διέξοδο που ολοκληρώνει την προσωπικότητα. Σε μια κοινωνία χωρίς ναρκωτικά ή με ελεύθερα τα ναρκωτικά; Σε μια κοινωνία που έχει κάνει επιστήμη την ιδεολογική χειραγώγηση της νέα γενιάς ότι τα ναρκωτικά πρέπει να διαχωρίζονται σε «σκληρά και μαλακά», ή το νέο φρούτο ότι υπάρχουν και «θεραπευτικά ναρκωτικά».
Καθαρά και σταράτα. Τα ναρκωτικά είναι ναρκωτικά, δεν διαχωρίζονται σε σκληρά και μαλακά, όπως δεν υπάρχουν σκληρές και μαλακές αιτίες που σε ωθούν στη χρήση. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, από διαφορετική αφετηρία μπορεί να καταλήγει στη χρήση ουσιών, αλλά ανεξάρτητα τι τον έστρεψε στη χρήση ή ποια ουσία κάνει χρήση, η χρήση ουσιών είναι μια ατομική επιλογή φυγής από την σκληρή πραγματικότητα που βιώνει ως άνθρωπος. Με τα ναρκωτικά νομίζει ότι βρίσκει διέξοδο στα προβλήματα του, αλλά τα προβλήματα και οι αιτίες που τα γεννούν παραμένουν παρών και αναλλοίωτα. Άρα βασικό ζήτημα για την Πρόληψη είναι ο άνθρωπος να μάθει να μην έχει παθητική στάση απέναντι στη ζωή και τα προβλήματα. Εξάλλου βασικό χαρακτηριστικό της εμπλοκής με τα ναρκωτικά τα στάδια της χρήσης – πειραματισμός- περιστασιακή – συστηματική – εξάρτηση – για τον άνθρωπο είναι ότι χάνει το ενδιαφέρον του για τη ζωή, για τις δραστηριότητες και τις σχέσεις που τον κάλυπταν στο παρελθόν.
Βασικό στοιχείο που ενισχύει την ολοκλήρωση της προσωπικότητας είναι η ουσιαστική και εποικοδομητική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου ενός νέου ανθρώπου. Εδώ μπορεί να χωρέσει η συλλογική δράση, ο αθλητισμός, ο πολιτισμός, ως αξίες της ζωής. Γιατί η ζωή και η δράση δεν χωράει κανένα ναρκωτικό στη ζωή των νέων ανθρώπων.
Εμείς ως ΕΣΥΝ λέμε ότι το βάρος πρέπει να δοθεί στην πρωτογενή Πρόληψη, δηλαδή να απευθύνεται στο σύνολο του νεανικού πληθυσμού, πριν να εκδηλωθεί το πρόβλημα, με στόχο τον περιορισμό της ζήτησης. Για να γίνει αυτό πρέπει να μην εξαντλείται στην ενημέρωση αλλά να στοχεύει στη διαμόρφωση μιας υγιούς και ισορροπημένης προσωπικότητας, με τις απαραίτητες γνώσεις, στάσεις ζωής, δεξιότητες που θα μπορεί να αντισταθεί στην προσφορά ναρκωτικών.
Για παράδειγμα σήμερα στρώνεται το έδαφος για να νομιμοποιηθούν ναρκωτικά. Η σημερινή Κυβέρνηση ετοιμάζεται από την πίσω πόρτα με πρόσχημα την «ιατρική κάνναβη» να φέρει ουσιαστικά τη νομιμοποίηση της κάνναβης. Αυτό θα αυξήσει τη χρήση της γιατί αυξάνεται η κοινωνική ανοχή, αυτό εξάλλου έγινε σε όσες χώρες νομιμοποιήθηκε η κάνναβη, και γιατί η διαθεσιμότητα μιας ουσίας είναι αυτή που αυξάνει και τη χρήση της. Η κάνναβη δεν έχει θεραπευτικές ιδιότητες, αλλά μόνο αναλγητικές αφού όπως κάθε ναρκωτικό δρα σε υποδοχείς του εγκεφάλου και επηρεάζει το ΚΝΣ.
Εμείς πρέπει να προβληματιστούμε γιατί θέλουν νόμιμα ναρκωτικά; Ποιόν εξυπηρετεί αυτή η επιλογή; Πάντως σίγουρα δεν εξυπηρετεί τη νέα γενιά. Να έχουμε καθαρό ότι πάντα η αστική τάξη επιδιώκει και ειδικά σε συνθήκες κρίση, να διαμορφώνει έδαφος υποταγμένης συνείδησης και υποταγμένης στάσης ζωής στη νέα γενιά. Γι αυτό τα ναρκωτικά χρησιμοποιούνται και ως μέσο κοινωνικής καταστολής. Έτσι αξιοποιήθηκαν το ’44 από τους Εγγλέζους στη χώρα μας για να κάμψουν το επαναστατικό φρόνημα της νέας γενιάς, έτσι αξιοποιήθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ από τους Αμερικάνους, έτσι νομιμοποιήθηκε η κάνναβη το ’70 στην Ολλανδία, έτσι αξιοποιήθηκε το paco το 2000 στην Αργεντινή, έτσι νομιμοποιήθηκε η κάνναβη στην Πορτογαλία, έτσι ετοιμάζουν και σήμερα στη χώρα μας.
Η τοξικομανία δεν είναι απλά η χρήση μια ουσίας, αλλά είναι τρόπος ζωής. Είναι τρόπος ζωής που το άτομο υποτάσσει κάθε του δράση, κάθε ανάγκη στην αναζήτηση της ουσίας. Διαμορφώνει τις κοινωνικές του σχέσεις γύρω από την αναζήτηση της ουσίας, αποξενώνεται από το κοινωνικό γίγνεσθαι και κυρίως αποξενώνεται από την ουσία του εαυτού του. Γι’ αυτό και η εξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες είναι ακραία μορφή αλλοτρίωσης που αντιτίθεται στην ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και στον άνθρωπο ως κοινωνικό όν. Τα ναρκωτικά δεν οδηγούν μόνο στον φυσικό θάνατο, αλλά και στον κοινωνικό θάνατο, διαμορφώνοντας ανθρώπους σκιές στο περιθώριο της ζωής και των κοινωνικών σχέσεων.
Το βασικό είναι ότι η χρήση ναρκωτικών οδηγεί στην έλλειψη κινήτρου για τη ζωή αφού τα πάντα υποτάσσονται στην ψευδεπίγραφη ευχαρίστηση που μου προσφέρει η ουσία που κάνω χρήση. Και εμείς δεν θέλουμε τη νέα γενιά στο περιθώριο της ζωής, αλλά τους θέλουμε πρωταγωνιστές της ζωής, για να διαμορφώσουν τη ζωή που τους αξίζει. Θέλουμε νέους ανθρώπους με καθαρή συνείδηση για να μπορούν να φέρουν τη ζωή στα μέτρα τους. Για αυτό παλεύουμε για ΖΩΗ ΟΛΟΚΛΗΡΗ – ΟΧΙ ΜΕ ΔΟΣΕΙΣ.
_______
Ομιλία του Π. Κατηφέ σε εκδήλωση της ΠΕΑΦΕ για τα ναρκωτικά