Του Μάνου Λαμπράκη
Στην εποχή της υπερδιάφανης εξουσίας, η πολιτική δεν κυβερνά πλέον, σκηνοθετεί. Δεν θεσμοθετεί, προβάλλεται. Δεν αποσύρεται στο βάθος της ευθύνης, αλλά διατίθεται ως εικόνα – αποθέωση χωρίς αποφατικότητα, φωτογραφία χωρίς Θεό. Στην καρδιά αυτής της επιτελεστικότητας, η φωτογραφία του Έλληνα Πρωθυπουργού επάνω στον επισκοπικό θρόνο λειτουργεί όχι απλώς ως τεκμήριο παραβίασης της εκκλησιαστικής τάξης, αλλά ως συμβολικό κώλυμα σωτηρίας.
Στην Ορθόδοξη παράδοση, ο επισκοπικός θρόνος δεν είναι καθίσμα, είναι τόπος. Ο τόπος του Χριστού, εκεί όπου ο Επίσκοπος, εικών και τύπος Αυτού, ευχαριστεί, συγχωρεί, ποιμαίνει. Δεν ανήκει σε κανέναν άλλον, όχι από δικαίωμα, αλλά από χάρη. Η κατάληψή του από πολιτικό πρόσωπο –ακόμα και όρθιο, ακόμα και «προσωρινά»– συνιστά ιεοπολιτική βεβήλωση. Μια πράξη που ακυρώνει τη θεολογία του σώματος της Εκκλησίας και μετατρέπει τον τόπο του Εσχάτου σε πεδίο κοσμικής επίδειξης.
Ο Πρωθυπουργός δεν κάθεται. Πατεί. Το σώμα του, εδραζόμενο επί της βάσεως του θρόνου, εγγράφεται στην παράδοση της πολιτικής ιδιοποίησης του ιερού. Όπως ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος αγκαλιάζει τους αποστόλους στο ψηφιδωτό, χωρίς να είναι ένας από αυτούς, όπως ο κοσμικός ηγεμόνας ζητά να καθαγιαστεί μέσα από τούς μηχανισμούς του συμβολικού, έτσι κι εδώ, το σώμα του Πρωθυπουργού γίνεται εικόνα ενός νέου τύπου Μεσσία, του τεχνοκρατικού σωτήρα χωρίς Θεό, που δεν θυσιάζεται, αλλά φωτογραφίζεται.
Η Εκκλησία, σιωπηλή. Η μονή, απαθής. Ο θρόνος, άδειος – και ταυτόχρονα κατειλημμένος. Αυτό είναι το νέο λειτουργικό πρόσωπο του κόσμου: η απουσία Επισκόπου δεν προκαλεί θλίψη, γιατί η κοσμική εξουσία έχει ήδη εισβάλει ως αντικατάστασή του. Η ορατότητα έχει γίνει υπερβολική, ο Θεός δεν κρύβεται πια, απλώς δεν χρειάζεται. Τον υποδύεται κάποιος άλλος, σε κουστούμι.
Η λειτουργία συνεχίζεται. Δεν είναι πλέον Θεία Ευχαριστία, αλλά λειτουργία διαχείρισης εντυπώσεων, μετάληψη σημαινόντων και αφομοίωση του Ιερού από το Κράτος. Το Άγιον Όρος παύει να είναι τόπος αποκαλύψεως, γίνεται στούντιο προβολής πολιτικού κεφαλαίου. Η θεολογία της Χάριτος παραμερίζεται από την αισθητική της κυριαρχίας.
Το βήμα του Πρωθυπουργού πάνω στον θρόνο δεν είναι ένα ατόπημα. Είναι η εικόνα του νέου κόσμου: κόσμου χωρίς αληθινό Επίσκοπο, χωρίς διάκριση μεταξύ του Ιερού και του εφήμερου. Είναι το άνοιγμα μιας εσχατολογικής ρωγμής, όπου η Εκκλησία δεν καταδιώκεται, αλλά καταλαμβάνεται ήρεμα, με ευγένεια, με πρωτόκολλα. Ο εχθρός δεν έρχεται απ’ έξω, φοράει μετάλλιο φιλοπατρίας και στέκεται ευθυτενής.
Στην εποχή της επιτελεστικής θεολογίας χωρίς Θεό, το μόνο που μένει είναι η εικόνα. Μια φωτογραφία ενός ανθρώπου επάνω σε κάτι που δεν του ανήκει. Μια φωτογραφία χωρίς θεολογία. Χωρίς φωνή. Χωρίς αντίσταση.
Η σιωπή εκείνων που όφειλαν να μιλήσουν είναι πιο ηχηρή από τον θρόνο.
Υ.Γ.
Κατά την Ορθόδοξη Παράδοση, ο επισκοπικός θρόνος είναι λειτουργικός τόπος και σύμβολο της αποστολικής διαδοχής· δεν επιτρέπεται σε κανέναν να κάθεται ή να στέκεται επ’ αυτού, πλην του επισκόπου.
1. Ιερός Κανών 15, Πρωτοδευτέρας Συνόδου:
Ορίζει ότι ο επίσκοπος είναι ο μόνος κανονικός προεστώς της Εκκλησίας.
2. Ιερός Κανών 39, Συνόδου Λαοδικείας:
Απαγορεύει στους λαϊκούς να προΐστανται ή να καταλαμβάνουν ρόλους και θέσεις κληρικών εντός της Εκκλησίας.
3. Άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας (Επιστολή προς Σμυρναίους, 8,1):
«Ὅπου ἂν φανῇ ὁ ἐπίσκοπος, ἐκεῖ τὸ πλῆθος ἔστω, καθὼς ὅπου ἂν ᾖ ὁ Χριστός Ἰησοῦς, ἐκεῖ ἡ καθολικὴ ἐκκλησία.»
Η κατάληψη του επισκοπικού θρόνου από πολιτικό πρόσωπο, ακόμη και στάσιμη ή πρόσκαιρη, συνιστά αντιεκκλησιολογική πράξη και συμβολική παραβίαση της ιεράς τάξης.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.