Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024

Χατζιδάκις - Πιραντέλο και λαϊκός πολιτισμός

Ο Luigi Pirandello γεννήθηκε 28 Ιουνίου 1867 – 10 Δεκεμβρίου 1936

Αναστασία Παπαϊωάννου 3.11.2020



Μάνος Χατζιδάκις 


Σκοπός μου ετούτη τη φορά, και μ’ αφορμή ένα θαυμάσιο έργο, ίσως το πιο θαυμαστό του Πιραντέλλο, είναι να φτιάξω πάλι τραγούδια, μα που να πηγαίνουν πιο μπροστά, απ’ ό,τι μέχρι τώρα έχω φτιάξει. Η φιλοδοξία μου, καθώς βλέπετε, δεν είναι καθόλου μικρή. Γιατί αξίζει κανείς να φτιάχνει τραγούδια λαϊκά, που να μη καμώνονται τα λαϊκά με τη φτωχοντυμένη και λαϊκοφανή τους παρουσία. Κι ύστερα, είναι ενδιαφέρον να δοκιμάζεις ν’ αφαιρείς την ελληνικότητα που τόσο σε χαρακτηρίζει, και στο τέλος να παραμένεις ίδιος κι απαράλλαχτος αυτός που είσαι. 
Η Μεσόγειος, βλέπετε, θα μου επιτρέψετε να πω, χάρισε την ίδια θάλασσα και σε μένα και στον Πιραντέλλο.

Άλλωστε, μ’ ενδιαφέρει να πω περισσότερα με το τραγούδι, σχεδόν πιο πολλά απ’ ό,τι χωράει. Τώρα, αν τα τραγούδια μου αυτά είναι λαϊκά ή όχι, το θέμα χωράει συζήτηση. Γιατί, τι συνηθίσαμε να λέμε λαϊκό και τι είναι πραγματικά το λαϊκό; Και για να εξηγηθούμε. Όταν λέω κάτι λαϊκό δεν το εννοώ και για τον Λαό. Κατά σύμπτωση, ο Λαός κάθε άλλο παρά λαϊκός είναι. Τα μπουζούκια, οι μπαγλαμάδες και οι ζουρνάδες είναι η συνήθειά του. 

Εμένα μ’ ενδιαφέρουν εκείνες οι λίγες, οι μοναδικές του στιγμές που ζει, χωρίς καλά-καλά να το καταλαβαίνει, την αλήθεια του.
 Είναι οι στιγμές που είναι σκέτα Άνθρωπος, χωρίς την βία του Χρόνου, χωρίς την αγωνία του Χώρου, χωρίς την φθορά της τάξης του. 

Είναι, με δυο λόγια, λιγάκι Νέος, λιγάκι δεκαοχτάχρονος. 
Μόνο σ’ αυτές του τις στιγμές ο Λαός δέχεται και εκπέμπει σωστά. 
Όλα τ’ άλλα είναι φιλολογία.

Όσο για τον Ταχυδρόμο πέθανε, την Πέτρα, και το Μαντολίνο, 
τα τρία καινούργια τραγούδια μου για την αποψινή παράσταση, δεν λύνουν τα προβλήματά μας, όμως ταιριάζουν στον Αυτοσχεδιασμό του Πιραντέλλο. 

Είναι τραγικά και αλαφριά μαζί, και δημιουργούν «ειδικό» κλίμα, μεσογειακής αγωνίας – θα ‘λεγα. Κι είτε είναι λαϊκά είτε όχι, επειδή τα ‘φτιαξα εγώ, με πολύ μεράκι μάλιστα, κι επειδή πιστεύω πως λένε κάτι πάρα πάνω, σας τα παραδίνω, με ήσυχη τη συνείδηση ότι πράττω καλώς.

(Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων ο Μάνος Χατζιδάκις το 1961 σε κείμενό του που φιλοξενούνταν στο πρόγραμμα του έργου του Λουίτζι Πιραντέλο «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε», που τη σεζόν 1961-’62, ανέβηκε στο θέατρο Αθηνών (Βουκουρεστίου και Πανεπιστημίου γωνία) από το θίασο του Δημήτρη Μυράτ)
🎶
1.  Η πέτρα - Βούλα Ζουμπουλάκη 

2.  Το μαντολίνο - Ζωή Φυτούση
3. Ο ταχυδρόμος πέθανε - Νίκος Ξυλούρης



ΠΗΓΗ:ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΜΑΤΑΚΗΣ fb

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.