Ο ΜΑΗΣ ΤΟΥ ’68

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΕ ΜΟΡΦΗ PDF

Ἡ ἔκφραση «Μάης τοῦ ’68» καλύπτει δύο ξεχωριστὰ φαινόμενα. Τὸ πρῶτο, ποὺ παραμένει περισσότερο στὴν μνήμη μας, εἶναι ἀσφαλῶς ἡ φοιτητικὴ ἐξέγερση, ἀλλὰ πολὺ συχνὰ λησμονοῦμε τὸ δεύτερο: τὴν μεγάλη γενικὴ ἀπεργία, στὴν ὁποῖα, ἀπὸ τὴν 13η ἕως τὴν 27η Μαΐου, συμμετεῖχαν αὐθορμήτως 7 μὲ 9 ἑκατομμύρια ἀπεργοὶ, ἐμποδίζοντας τὴν κυκλοφορία τῶν ἐφημερίδων και τὴν διανομὴ τῆς ἀλληλογραφίας. Αὐτὴ ἡ ἀπεργία ἦταν ἡ πρώτη γενικὴ ἀπεργία ποὺ πραγματοποιήθηκε σὲ μιὰ χώρα ἡ ὁποῖα εἶχε φθάσει στὸ ἐπίπεδο τῆς μαζικῆς κατανάλωσης καὶ ἡ τελευταῖα ποὺ εἶδε ποτὲ ἡ Γαλλία. Ἑπομένως, θὰ ἦταν λάθος νὰ ὑποτιμήσουμε τὴν σημασία αὐτοῦ τοῦ δεύτερου γεγονότος.

Ἡ προσωπικὴ μνήμη ποὺ διατηρῶ ἀπὸ αὐτὰ τὰ γεγονότα εἶναι ὅτι ἀποτέλεσαν μιὰ μοναδικὴ στιγμὴ. Ὁ χρόνος εἶχε σταματήσει νὰ περνᾶ μὲ τὸν συνήθη τρόπο. Πέρασα, ὅπως πολύς κόσμος, τὶς μέρες μου στὸ Καρτιὲ Λατὲν, ὅπου τὸ θέαμα ἦταν διαρκές: κατειλημμένα κτήρια, ξεδιπλωμένες σημαῖες, ἐκδηλώσεις δρόμου, διαδηλώσεις. Ἦταν μιὰ ἀναταραχὴ ἀλλὰ ἕνα εἶδος ἤπιας ἀναταραχῆς. Οἱ δημόσιες ἀρχὲς ἦταν ἀποῦσες καὶ ἡ ἀστυνομία εἶχε ἀποφασίσει νὰ ἀφήσει τὰ πράγματα νὰ ἐξελιχθοῦν. Ὁλοφάνερα, τὰ ἀνώτατα κλιμάκια ἀνέμεναν ὅτι τὸ κίνημα θὰ ἐκτονωθεῖ, πράγμα τὸ ὁποῖο συνέβη ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἑβδομάδες δίχως νὰ θρηνήσουμε οὔτε ἕναν νεκρό.

Τὸ ἐρώτημα περὶ τοῦ τί πραγματικὰ συνέβη τὸν Μάη τοῦ ’68 ἐξακολουθεῖ νὰ παραμένει μέχρι σήμερα. Θὰ εἶχαν πραγματοποιηθεῖ ποτὲ οἱ κοινωνικὲς μεταβολὲς ποὺ γενικῶς ἀποδίδουμε στὶς διαδηλώσεις τοῦ Μάη, ἄν δὲν εἴχαμε σηκώσει ὁδοφράγματα στὸ Παρίσι; Ἀπὸ πλευρᾶς μου εἶχα τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ Μάης τοῦ ’68 ἦταν ἡ συνέπεια, καὶ ὄχι ἡ αἰτία, ἑνὸς μεγάλου μετασχηματισμοῦ τῆς κοινωνίας, ποὺ εἶχε ἀρχίσει νὰ πραγματοποιεῖται πολύ πρίν. Ὅταν ὁ δημοσιογράφος Πιὲρ Βιανσὸν Ποντὲ [Pierre Viansson-Ponté], λίγους μῆνες πρὶν ἀπὸ τὸν Μάη τοῦ ’68, ἔγραψε ἕνα ἄρθρο, ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι γνωστὸ, μὲ τίτλο «Ἡ Γαλλία βαριέται», ὁ ἐκσυγχρονισμὸς τῆς Γαλλίας εἶχε ἤδη κατ’ οὐσίαν πραγματοποιηθεῖ.

Τὸ πραγματικὸ σημεῖο τομῆς τοποθετεῖται στὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1950 μὲ ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 1960, μὲ τὴν ἐφεύρεση τῆς τηλεόρασης, τὴν ἐπανάσταση τῆς διακόσμησης σπιτιοῦ, τὴν ἐμφάνιση τοῦ μουσικοῦ δίσκου μακρᾶς διαρκείας κτλ. Τοῦτο εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ ὑπάρχει ἕνα μεγάλο χάσμα μεταξὺ τῆς καθημερινῆς ζωῆς καὶ τῶν θεσμῶν. Ὁ Μάης τοῦ ’68 ἦταν μία συνέπεια αὐτοῦ τοῦ χάσματος καὶ ταυτόχρονα ὁ τρόπος γιὰ τὴν κάλυψή του.

Ἐπιπλέον, ὑπῆρχαν τρία ρεύματα, τρεῖς κατὰ πολὺ διαφορετικὲς τάσεις ἤ στάσεις, στὸ κίνημα τοῦ Μάη. Πρῶτον, ἡ «ἐπαναστατικὴ» στάση, ἡ ὁποῖα συμβολιζόταν μὲ τὸ σύνθημα «Ἡ ἰσχὺς βρίσκεται στὴν ἄκρη τῆς κάννης τοῦ ὅπλου!». Συχνὰ προσέλαβε ἀναχρονιστικὲς ἤ σουρεαλιστικὲς μορφές. Στὸ Θέατρο «Ὀντεὸν» [Théâtre de l’Odéon] ἀνέβηκαν παραστάσεις μὲ θέμα τὴν πτώση τῆς Κομμούνας τοῦ 1871, τὸν Λένιν, τοὺς Κοκκινοφρουρούς. Ἦταν κάτι παιδιάστικο καὶ μάλλον διασκεδαστικὸ.

Στὴν συνέχεια ὑπῆρχε μία κατὰ πολὺ πιὸ ἐνδιαφέρουσαστάση. Ἦσαν αὐτοὶ, οἱ ὁ-ποῖοι, ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καταστασιακῶν καὶ τῶν κειμένων τοῦ Γκὺ Ντεμπὸρ [Guy Debord], τοῦ Ἀνρὶ Λεβέφρ [Henri Lefebvre] καὶ τοῦ Ζὰν Μποντριγιὰρ [Jean Baudrillard], ἤθελαν νὰ «ἀλλάξουν τὴν ζωὴ», νὰ βάλουν τὴν «φαντασία στὴν ἐξουσία» καὶ νὰ βγάλουν τὴν «ποίηση στοὺς δρόμους», ἀκόμη καὶ νὰ «κρεμάσουν τὸν τελευταῖο κομμουνιστὴ μὲ τὰ ἄντερα τοῦ τελευταῖου καπιταλιστὴ», καὶ ἐπιζητοῦσαν τὴν διενέργεια μιᾶς συστηματικῆς κριτικῆς τῆς «κοινωνίας τοῦ θεάματος καὶ τῆς κατανάλωσης». Ἄσκησαν ἐπίσης μιὰ ἄτεγκτη κριτικὴ τοῦ καπιταλιστικοῦ συστήματος καὶ τῶν ἐμπορευματικῶν ἀξιῶν, ζητῶντας τὴν ὑπαγωγὴ τῆς οἰκονομίας στὴν πολιτικὴ, ἀντιπαρέθεσαν τὸ σύστημα τῆς ἄμεσης ἀνταλλαγῆς στὴν ἀνταλλακτικὴ ἀξία, τάσσονταν ὑπὲρ τῆς ἀνανέωσης τῶν ὀργανικοῦ τύπου κοινωνικῶν σχέσεων, ἔδιναν ἔμφαση στὰ οἰκολογικὰ προβλήματα κτλ.

Δυστυχῶς, δὲν κέρδισε αὐτὴ ἡ τάση ἀλλὰ ἡ τρίτη, ἡ καθαρὰ ἡδονιστικὴ, ἡ ὁποῖα συνοψίσθηκε στὰ συνθήματα τῆς ἐποχῆς ὅπως: «ἀνεμπόδιστη ἀπόλαυση» ἤ «κάτω ἀπὸ τὸ λιθόστρωτο βρίσκεται ἡ παραλία». Αὐτὴ ἡ στάση δὲν ἀσκοῦσε τόσο κριτικὴ στὸν καπιταλισμὸ ὅσο στὴν ἐξουσία σὲ ὅλες της τὶς μορφές. Ἐπιθυμοῦσε τὴν ἀνεκτικότητα, ἐνῶ οἱ ἄλλοι τάσσονταν ὑπὲρ τοῦ ἀγῶνα. Ἔτσι εἶναι λογικὸ τὸ ὅτι οἱ ἐκπρόσωποί της διαπίστωσαν πολὺ σύντομα ὅτι ἡ ἀστικὴ κοινωνία, τῆς ὁποίας κατήγγειλαν μόνο τὶς πιὸ ἀπαρχαιωμένες μορφές, τοὺς προσέφερε τὴν καλύτερη ἐγγύηση τῆς «ἀπόλαυσης», ὅπως οἱ ἴδιοι τὴν καταλάβαιναν, στὸν ἀτομικισμὸ καὶ τὴν κατανάλωση. Ὁ κοινωνιολόγος Ζὰκ Ζιλιάρ [Jacques Julliard] ἔκανε μία πολὺ ἐμβριθῆ παρατήρηση ἐπὶ αὐτοῦ τοῦ κοινωνικοῦ ὑποκειμένου ὑπογραμμίζοντας ὅτι οἱ μαχητὲς τοῦ Μάη τοῦ ’68, ὅταν κατήγγελλαν τὶς παραδοσιακὲς ἀξίες, «δὲν ἤξεραν ὅτι αὐτὲς οἱ ἀξίες (τιμὴ, ἀλληλεγγύη, ἡρωισμὸς) ἦταν, ἐξ ὁρισμοῦ, οἱ ἴδιες μὲ ἐκεῖνες τοῦ σοσιαλισμοῦ, καὶ ἀκυρώνοντάς τες ἄνοιγαν τὸν δρόμο γιὰ τὸν θρίαμβο τῶν ἀστικῶν ἀξιῶν: ἀτομικισμός, ὀρθολογικὸς ὑπολογισμός, ἀποδοτικότητα».

Τὰ χρόνια τὰ ὁποῖα ἦταν Πρόεδρος τῆς Γαλλίας ὁ Ζισκὰρ ντ’ Ἐστὲν ἦταν αὐτὰ κατὰ τὰ ὁποῖα οὐσιαστικὰ πραγματοποιήθηκαν οἱ μετασχηματισμοὶ πρὸς τοὺς ὁποῖους ἔτεινε τὸ νέο ἦθος. Ὑπὸ αὐτὴν τὴν ἔννοια ἡ «κληρονομιὰ τοῦ ’68» δὲν ἦταν ὁ ἀριστερισμὸς (ὅταν 400.000 ἀγωνιστὲς συνέρρευσαν γιὰ νὰ παρακολουθήσουν τὴν κηδεία τοῦ μαοϊκοῦ Πιὲρ Οβερνὲ [Pierre Overney], στὶς 4 Μαρτίου 1972, στὴν πραγματικότητα παρακολουθοῦσαν τὴν δικιὰ τους ταφὴ), ἀλλὰ τὸ χειρότερο ἀπ’ ὅσα ἐμφανίσθηκαν τὸν Μάη του ’68: ἡ ἄνοδος τοῦ ἀτομικισμοῦ καὶ τῆς ἰδεολογίας τῆς εὐμάρειας, ἡ καταστροφὴ τῶν κοινωνικῶν δεσμῶν, ἡ υἱοθέτηση ἀπὸ τὴν Ἀριστερὰ τῆς λογικῆς τῆς ἀγορᾶς καὶ τοῦ «ἀγῶνα ἐναντίον ὅλων τῶν διακρίσεων», ἡ γενίκευση τῶν ἀτομικῶν ἐπιθυμιῶν, ἡπαντοδυναμία τῆς ἰδεολογίας τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων κτλ.

Ἔτσι ἡ Ἀριστερὰ ἀπεκόπη τελικῶς ἀπὸ τὸν λαὸ, τὸ κομμουνιστικὸ κόμμα (ἤ ὅ,τι ἀπέμεινε ἀπὸ αὐτὸ) ἔγινε σοσιαλδημοκρατικὸ καὶ οἱ σοσιαλιστὲς ἔγιναν ἀριστεροὶ φιλελεύθεροι. Ἡ κριτικὴ σκέψη κατέρρευσε. Ὅσο γιὰ τὴν «σεξουαλικὴ ἀπελευθέρωση», αὐτὴ ἀπεδείχθη, ὅπως μποροῦσε κανεὶς νὰ ἀναμένει, μιὰ τεράστια φάρσα. Σήμερα μιὰ νέα ἠθικὴ τάξη ἐγκαθιδρύεται καθημερινῶς ἐπὶ τῇ βάσει τῆς «μοναδικῆς σκέψης» [pensée unique] καὶ τῆς «πολιτικῆς ὀρθότητας». Καὶ πολλοὶ ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν γενιὰ τοῦ ’68 ἔχουν διατηρήσει ἀπὸ τὸ παρελθόν τους μονάχα μιὰ ἐμμονική, μισαλλόδοξη καὶ παθολογικὴ «ἀντιφασιστικὴ» στάση, ἡ ὁποῖα δὲν εἶναι παρὰ μόνο ἕνα προπέτασμα καπνοῦ ποὺ τοὺς ἐπιτρέπει νὰ λησμονοῦν τὴν ἀπάρνηση τῶν παλιῶν τους ἰδανικῶν.

Ἡ μορφὴ τῆς ἐποχῆς μας εἶναι ὁ μεταμελημένος. Ἐξ‘ οὐ καὶ ἡ τεράστια ἀηδία ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ τόσες πολλές προδοσίες. Αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι φώναζαν «αὐτὴ εἶναι μονάχα ἡ ἀρχὴ – ὁ ἀγῶνας συνεχίζεται!» ἄραγε μποροῦν ἀκόμη νὰ ἀντικρύζουν καὶ σήμερα τὸν ἑαυτό τους στὸν καθρέπτη; Καὶ τὶ γίνεται μὲ ἐκείνους ποὺ διαδήλωναν τραγουδῶντας «Ἄς βαδίσουμε, σύντροφοι! Ἄς βαδίσουμε μὲ τόλμη στὴν φωτιά! Πέρα ἀπὸ τὶς ὁμοβροντίες μᾶς περιμένει ἡ ἐλευθερία!»; Σκέπτομαι τὸν Σέρζ Ζυλὶ [Serge July], πρώην ἀγωνιστὴ τῆς ὀργάνωσης «Προλεταριακὴ Ἀριστερὰ», ὁ ὁποῖος ἔγινε διευθυντὴς μιᾶς καθημερινῆς ἐφημερίδας γιὰ μεσόκοπους φιλελεύθερους, ἡ ὁποῖα διπλασίασε τὶς πωλήσεις της μὲ τὴν προβολὴ τῆς κηδείας τῆς πριγκίπισσας Νταϊάνα. Τὸν Μπερνὰρ Κουσνὲρ [Bernard Kouchner], ὁ ὁποῖος ἀπὸ τοὺς «Γιατροὺς τοῦ Κόσμου» ἔγινε ὑπουργός. Tὸν πρώην τροτσκιστὴ Ἀνρὶ Βεμπὲρ [Henri Weber], σήμερα σοσιαλιστὴ γερουσιαστή. Τὸν Ἀντρὲ Γκλυκσμὰν [André Glucksmann], συγγραφέα τῆς μαοϊκῆς «Πραγματείας περὶ πολέμου» (Discours de la guerre), ὁ ὁποῖος μετετράπη σὲ φανατικὸ ἀντίπαλο τοῦ Πούτιν. Ὅλοι αὐτοὶ καὶ πολλοὶ ἄλλοι ποὺ ἀναισχύντως πέρασαν ἀπὸ τὸν μαοϊκὸ γιακὰ στοὺς Ροταριανούς, ὅπως ἔγραψε ὁ Γκὺ Χοκενγκὲμ [Guy Hocquenghem], αὐτοὶ ποὺ καμώνονταν ὅτι «ὑπηρετοῦν τὸν λαὸ» καὶ ποὺ ἔκαναν σταδιοδρομία μὲ τίμημα τὶς ἀποκηρύξεις τους, ἐξακολουθοῦν ἀκόμα νὰ ὀνειρεύονται «τὸν ὑπέροχο μῆνα Μάιο» τὰ βράδια;

Κάθε δέκα χρόνια ἑορτάζουμε τελετουργικῶς τὰ γεγονότα τοῦ Μάη τοῦ ’68. Σήμερα εἶναι ἡ πεντηκοστὴ ἐπέτειος καὶ δὲν εἶμαι βέβαιος ὅτι αὐτοῦ τοῦ εἴδους ὁ ἑορτασμὸς ἐξακολουθεῖ ἀκόμα νὰ ἐμπνέει τὰ πλήθη, εἰδικὰ ἐκεῖνα τῶν νέων. Σήμερα οἱ πρώτες ἀγωνίστριες τοῦ Κινήματος Ἀπελευθέρωσης τῶν Γυναικῶν (MLF) ἔχουν περάσει τὴν ἡλικία τῆς ἄμβλωσης καὶ αὐτοὶ ποὺ ἔστηναν ὁδοφράγματα στὸ Καρτιὲ Λατὲν ἀνησυ-χοῦν πάνω ἀπ’ ὅλα γιὰ τὸν προστάτη τους. Εἶναι καιρὸς νὰ γυρίσουμε σελίδα.

14.05.2018

Alain de Benoist

Πηγή: https://www.geopolitica.ru

Τίτλος πρωτοτύπου: Mai 68

Μετάφραση: Σωτήρης Γιαννέλης

ΠΗΓΗ: https://engymo.wordpress.com/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com