Κατά τη διάρκεια των ερευνών του PRAP (Pylos Regional Archaeological Project), ορισμένες από τις έρευνες των φυσικών επιστημόνων εξελίχθηκαν σε μια αναζήτηση στοιχείων που θύμιζε αστυνομικό μυθιστόρημα. Όλα άρχισαν με μια παλαιότερη μελέτη, σχετικά με την εξέλιξη του φυσικού τοπίου της δυτικής Μεσσηνίας.
Έμπεραρντ Τσάνγκερ *
Είκοσι περίπου χρόνια πριν, οι συνάδελφοί μας John Kraft του πανεπιστημίου του Delaware, George Rapp και Stanley Aschenbrenner του Πανεπιστημίου της Minnesota, συνειδητοποίησαν ότι η κοίτη του ποταμού Σέλα, που περνά δίπλα από τη δυτική πλευρά του ανακτόρου (στον άνω Εγκλιανό), είχε εκτραπεί με ανθρώπινη παρέμβαση.
Αιώνες πριν, το ποτάμι χυνόταν στον Κόλπο του Ναβαρίνου, ύστερα όμως εγκατέλειψε την παλαιά του κοίτη και σήμερα στρέφεται δεξιά, προς Δυσμάς, παρακάμπτει την πεδιάδα που πλημμύριζε και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος.
Αιώνες πριν, το ποτάμι χυνόταν στον Κόλπο του Ναβαρίνου, ύστερα όμως εγκατέλειψε την παλαιά του κοίτη και σήμερα στρέφεται δεξιά, προς Δυσμάς, παρακάμπτει την πεδιάδα που πλημμύριζε και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος.
Ο Kraft και οι συνεργάτες του υπέθεσαν ότι αυτή η εκτροπή έγινε τεχνητά, για να προστατευθεί η εύφορη κοιλάδα στη βόρεια άκρη της λιμνοθάλασσας της Γιάλοβας- Οσμάναγα από τις ετήσιες πλημμύρες του ποταμού. Υπέθεσαν, επίσης, ότι η πιθανότερη περίοδος για μια τέτοια ανθρώπινη παρέμβαση στο υδρολογικό περιβάλλον, είναι η Ύστερη Εποχή του Χαλκού, γιατί από τη μυκηναϊκή περίοδο μας είναι γνωστά αρκετά ανάλογα έργα. Ανάμεσά τους, μια παρόμοια εκτροπή ποταμού στην Τίρυνθα λειτουργεί μέχρι σήμερα, πάνω από 3.000 χρόνια μετά την κατασκευή της.
Όλα τα παραπάνω ήταν υποθέσεις, αποτελούσαν όμως έναυσμα για περαιτέρω έρευνα. Η στενή παρακολούθηση του ποταμού Σέλα αποτέλεσε, συνεκδοχικά, έναν από τους κύριους σκοπούς της γεωφυσικής έρευνας του PRAP, και μας απασχόλησε πέντε χρόνια, μέχρις ότου καταλήξαμε σε μια απλή εξήγηση για αυτό το περίπλοκο σύστημα.
Αυτή η ορθογώνια πεδιάδα μοιάζει σαν να ήταν μια μικρή τεχνητή λίμνη, που αργότερα προσχώθηκε. Αν αυτό ισχύει, τα εντυπωσιακά ευθύγραμμα όρια της πεδιάδας, τα οποία έχουν διαστάσεις 230 επί 320 μέτρα, και το γεγονός ότι βρίσκεται σε αμμώδες περιβάλλον, όπου είναι μάλλον απίθανο να εμφανιστούν φυσικές λίμνες, συνηγορούν υπέρ της τεχνητής δημιουργίας της λίμνης.
Η μοναδική λογική χρήση μιας τεχνητής λίμνης, τόσο κοντά στη θάλασσα, θα ήταν εκείνη ενός προστατευμένου λιμανιού. Έτσι, από νωρίς, η υπόθεση εργασίας που διατυπώθηκε σχετικά με την ορθογώνια πεδιάδα κοντά στο Ρωμανού, ήταν ότι επρόκειτο για λιμάνι του βασιλείου της Πύλου, στην ύστερη Εποχή του Χαλκού, που κατόπιν προσχώθηκε.
Η μοναδική λογική χρήση μιας τεχνητής λίμνης, τόσο κοντά στη θάλασσα, θα ήταν εκείνη ενός προστατευμένου λιμανιού. Έτσι, από νωρίς, η υπόθεση εργασίας που διατυπώθηκε σχετικά με την ορθογώνια πεδιάδα κοντά στο Ρωμανού, ήταν ότι επρόκειτο για λιμάνι του βασιλείου της Πύλου, στην ύστερη Εποχή του Χαλκού, που κατόπιν προσχώθηκε.
Το να διαπιστωθεί κατά πόσον υπήρχε κάποτε νερό στη λεκάνη, θεωρητικά τουλάχιστον, είναι εύκολο. Πρέπει να ερευνηθούν οι υπόγειες αποθέσεις, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον υπάρχουν στρώματα ιζημάτων στη στρωματογραφία, τα οποία δημιουργούνται μόνο κάτω από το νερό. Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, της δεύτερης περιόδου εργασίας στο πεδίο, προσπαθήσαμε να κάνουμε μια σειρά από πυρηνοληψίες με τρυπάνι χειρός. Γρήγορα αποδείχτηκε ότι θεωρία και πράξη μπορεί να είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Όλες οι πυρηνοληψίες μας σταματούσαν σε μικρό βάθος, χτυπώντας σε παχύ, αδιαπέραστο, στρώμα από χαλίκια. Στο στάδιο αυτό ήμασταν έτοιμοι να αφήσουμε την πρώτη μας υπόθεση και να σταματήσουμε την έρευνα στη λεκάνη, ύστερα όμως από την ενθάρρυνση των αρχαιολόγων της ομάδας, που είχαν εξασφαλίσει επιπλέον χρηματοδότηση, επιστρέψαμε την επόμενη χρονιά με ένα περιστρεφόμενο μεγάλο τρυπάνι, το οποίο νοικιάσαμε από ντόπιο πηγαδά.
Όλες οι πυρηνοληψίες μας σταματούσαν σε μικρό βάθος, χτυπώντας σε παχύ, αδιαπέραστο, στρώμα από χαλίκια. Στο στάδιο αυτό ήμασταν έτοιμοι να αφήσουμε την πρώτη μας υπόθεση και να σταματήσουμε την έρευνα στη λεκάνη, ύστερα όμως από την ενθάρρυνση των αρχαιολόγων της ομάδας, που είχαν εξασφαλίσει επιπλέον χρηματοδότηση, επιστρέψαμε την επόμενη χρονιά με ένα περιστρεφόμενο μεγάλο τρυπάνι, το οποίο νοικιάσαμε από ντόπιο πηγαδά.
 |
| Γεώτρηση στον πυθμένα του μυκηναϊκού λιμένα |
Χρησιμοποιώντας αυτό το τρυπάνι, μπορέσαμε να φτάσουμε βαθύτερα, παρά τη διαρκή απειλή της κατάρρευσης των τοιχωμάτων των οπών διάτρησης .
Κάτω από το χαλίκι ανακαλύψαμε ένα παχύ στρώμα πηλού. Ο πηλός αποτελεί απόθεση που δημιουργείται μόνο κάτω από νερό .
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.