Συνύπαρξη και παγκοσμιοποίηση – Χρέος και προκλήσεις

"...Αὐτό δέν σημαίνει κατάργηση τῆς πολιτιστικῆς ἰδιαιτερότητος τῶν λαῶν καί ἐπιδίωξη ἰσοπεδωτικῆς ὁμοιομορφίας, ἀλλά δημιουργική ἀξιοποίηση τῶν ποικίλων χαρισμάτων τῶν προσώπων και λαῶν. Τό ζητούμενο τελικά δέν εἶναι μιά ὁποιαδήποτε συνύπαρξη, ἀλλά ἡ ἁρμονική συμβίωση, ἡ ὁποία συμβάλλει στήν ὀργανική ἑνότητα τες ἀνθρωπότητος.

Ὄχι ἁπλή συσσώρευση ἀτόμων, πού θυμίζει ἀμέτρητους κόκκους ἄμμου σέ μιά παραλία, πού τή δέρνουν τά κύματα τοῦ ὠκεανοῦ. Ἀλλά ὀργανική συμβίωση κυττάρων πού παραμένοντας ὁλοζώντανα συμβάλλουν μέ τίς ἰδιαιτερότητές τους στήν περαιτέρω ἀνάπτυξη τοῦ πανανθρώπινου συνόλου..."

 

Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος

Ἡ συνύπαρξη ὑπῆρξε βασικό συστατικό τοῦ βίου τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τή χαραυγή τες ἱστορίας της. Ἀρχικά σέ μικρές ὁμάδες –οἰκογένεια φυλές– ἀργότερα σέ μεγαλύτερα σύνολα –ἔθνη λαούς– καί σταδιακά σέ κράτη καί πολυεθνικές αὐτοκρατορίες ἤ ὁμόσπονδες πολιτεῖες σέ διάφορες ἠπείρους. Ἡ ἀναγκαιότητα τοῦ ἀνθρώπου να ἐπικοινωνεῖ, νά ἀντικρίζει τά ἄλλα ἀνθρώπινα πρόσωπα, νά ἔχει “σχέσεις” μέ τους συνανθρώπους του ὑπῆρξε πάντοτε ζωτική. Συγχρόνως ὅμως ἐξαιρετικό πλεονέκτημα, πού πολλαπλασιάζει τίς δυνατότητες τοῦ ἀτόμου, τες ὁμάδας καί τοῦ λαοῦ καί ὁδηγεῖ στή δημιουργική συμβίωσή τους.

Ἡ συνύπαρξη βεβαίως δέν εἶναι ἁπλή ὑπόθεση. Ὑπονομεύεται καί δηλητηριάζεται συχνά. Ἡ ἐξασθένησή της, ἡ διάλυσή της κατά κανόνα ὀφείλεται στον ἰό τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ, ἀτομικοῦ ἤ ὁμαδικοῦ, πού ἐκδηλώνεται πολύτροπα. Γιά νά ἐπιτευχθεῖ ἡ εἰρηνική συνύπαρξη τῶν διαφόρων ἀνθρωπίνων συνόλων, χρειάστηκε να θεσμοθετηθοῦν κανόνες, νά θεσπιστοῦν ἀρχές καί νόμοι, νά προσδιοριστοῦν βασικές ἀξίες.

Παρά ταῦτα δέν ἔλειψαν σέ καμιά ἐποχή καί σέ κανέναν τόπο οἱ παραβιάσεις τους, με ἀποτέλεσμα να ὁδηγήσουν ἑκατομμύρια ἀνθρώπους σέ στερήσεις, ταλαιπωρίες, ἐξοντωτικούς πολέμους. Ἡ ἱστορία τοῦ ἀνθρώπινου γένους στενάζει ἀπό αἱματηρές συγκρούσεις ἀνάμεσα σέ ἄτομα καί λαούς. Οἱ ἀδικίες, ἡ διαφθορά καί ἡ φτώχεια δεν ἔπαψαν νά καταστρέφουν τήν ἁρμονική συμβίωση τῆς ἀνθρωπότητος. Τίς τελευταῖες μάλιστα δεκαετίες ἡ βία ἔχει πάρει νέες ἀνεξέλεγκτες μορφές, μέ ἀποκορύφωμα την πολύμορφη τρομοκρατία, πού ὑποδαυλίζεται ἀπό κίνητρα θρησκευτικά ἤ πολιτικά καί τον πόλεμο.

Ἡ ἀνθρώπινη ἐπιθετικότητα ἐπεκτάθηκε στήν ἐκμετάλλευση, ἀκόμη καί την περιφρόνηση τῆς κτίσεως, μέ ὀδυνηρές συνέπειες τόσο γιά τό φυσικό περιβάλλον, ὅσο καί γιά τήν ἴδια τήν ἀνθρώπινη ζωή. Ἡ εὔρυθμη συνύπαρξη ἀνθρώπου καί φύσεως στη νεότερη ἐποχή ἀπό θεόσδοτη εὐλογία ἐξελίχθηκε σε εὔθραυστη ἕως ὀλέθρια σχέση.

Η συνέχεια του άρθρου: Συνύπαρξη και παγκοσμιοποίηση – Χρέος και προκλήσεις